บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
[417] Anantarapaccaye purima purimati ekabhumikapi nanabhumikapi kusala ekato katva vutta. Anulomam gotrabhussa, anulomam vodanassati nanarammanavasena. Gotrabhu maggassa, vodanam maggassati nanabhumivasena. Kusalam vutthanassati ettha pana kusalanti tebhumikakusalam. Vutthananti tebhumikavipakam. Tehi kusalajavanavithito vutthahanti, tasma vutthananti vuccati. Tam duvidham hoti tadarammanam bhavanganca. Tattha kamavacarakusalassa ubhayampi vutthanam hoti, mahaggatassa bhavangameva. Maggo phalassati idam yasma lokuttaravipakam javanavithipariyapannatta vutthanannama na hoti, tasma visum vuttam. Anulomam sekkhayati asekkhaya kusalam anantaram na hoti, tasma vibhagam karoti. Phalasamapattiyati sotapattiphalasakadagamiphala- anagamiphalasamapattiyapi. Phalasamapattiyati anagamiphalasamapattiya. Akusale duvidhampi vutthanam labbhati. Vipakabyakata kiriyabyakatati ettha vipakabyakata vipakabyakatanamyeva, kiriyabyakata kiriyabyakatanamyeva veditabba. Bhavangam avajjanayatiadi vomissakavasena vuttam. Tattha kiriyati kamavacarakiriya. Sa duvidhassapi vutthanassa anantarapaccayo hoti, mahaggata bhavangasseva. Iti ye hettha paccayavibhanganiddese "purima purima kusala dhamma pacchimanam pacchimanam kusalanam dhammanam anantarapaccayena paccayo"ti arabhitva kusalam kusalassa, kusalam abyakatassa, akusalam akusalassa, akusalam abyakatassa, abyakatam abyakatassa, abyakatam kusalassa, abyakatam akusalassati satta vara dassita, tesam vasena idha sankhepato anantarapaccayo vibhatto. Vittharato panettha:- dasadha sattarasadha samasatthividhena ca bahudhapi ca niddesam sadhukam upalakkhayeti. 1- Ayanhi anantarapaccayo na kevalam sattadhava niddesam labhati, kusalam pana kusalassa vipakassa, akusalam akusalassa vipakassa, vipakam vipakassa kiriyassa, kiriyam kusalassa akusalassa vipakassa kiriyassati evam dasadhapi niddesam labhati. Na kevalampana 2- dasadhayeva, kusalam pana kusalassa kusalavipakassa akusalavipakassa, akusalam akusalassa akusalavipakassa kusalavipakassa, kusalavipakam kusalavipakassa akusalavipakassa kiriyassa, akusalavipakam akusalavipakassa kusalavipakassa kiriyassa, kiriyam kiriyassa kusalassa akusalassa kusalavipakassa akusalavipakassati evam sattarasadha niddesam labhati. Na kevalanca sattarasadhava, samasatthividhenapi niddesam labhateva. Katham? Kamavacarakusalanhi bhumibhedena catuvidhassapi 3- kusalassa anantarapaccayo hoti, rupavacararupavacaram sakasakabhumikassevati kusalam kusalassa chabbidhena anantarapaccayo. Kamavacarakusalampana kamavacarakusalavipakassa akusalavipakassa rupavacaravipakassa arupavacaravipakassa lokuttaravipakassa, rupavacarakusalam rupavacaravipakassa kamavacarakusala- vipakassa, arupavacarakusalam kamavacarakusalavipakassa rupavacararupavacaralokuttaravipakassa, lokuttarakusalam lokuttaravipakassati kusalam vipakassa dvadasavidhena anantarapaccayo. Akusalam akusalassa akusalavipakassa tebhumikavipakassati 4- pancavidhena anantarapaccayo. Kamavacarakusalavipakam kamavacarakusalavipakassa akusalavipakassa rupavacaravipakassa arupavacaravipakassati kamavacarakusalavipakam vipakassa catubbidhena anantarapaccayo. Rupavacaravipakam tebhumikakusalavipakassati tividhena anantarapaccayo. Arupavacaravipakam @Footnote: 1 cha.Ma. upalakkhaye 2 cha.Ma. na kevalam @3 cha.Ma. catubbidhassa 4 cha.Ma. tebhumakakusalavipakassati Arupavacaravipakassa kamavacarakusalavipakassati dubbidhena anantarapaccayo. Lokuttaravipakam catubhumikakusalavipakassati catubbidhena anantarapaccayo. Evam kusala- vipakam vipakassa terasadha 1- anantarapaccayo. Akusalavipakam akusalavipakassa kamavacara- kusalavipakassati duvidhena anantarapaccayo. Evam sabbatthapi 2- vipakam vipakassa pancadasavidhena anantarapaccayo. Kamavacarakusalavipakampana kamavacarakiriyassa, tatha akusalavipakam, tatha rupavacaravipakam, tatha arupavacaravipakancati vipakam kiriyassapi 3- catubbidhena anantarapaccayo. Kamavacarakiriyam tebhumikakiriyanam, 4- rupavacararupavacarakiriyam sakakiriyananne- vati 5- kiriyam kiriyassa pancavidhena anantarapaccayo. Kamavacarakiriyam akusalavipakassa ceva catubhumikakusalavipakassa ca, rupavacarakiriyam kamavacarakusalavipakarupavacaravipakanam, arupavacarakiriyam catubhumikakusalavipakassapiti kiriyam vipakassa ekadasavidhena anantara- paccayo. Kamavacarakiriyampana kamavacarakusalassa akusalassati kusalakusalanam duvidhena anantarapaccayo hoti. Evam samasatthividhenapi niddesam labhati. Na kevalanca samasatthividhena, 6- bahuvidhenapi labhateva. Katham? kamavacara- pathamamahakusalacittantava attano ca catunnanca rupavacarakusalanam, padakayogena solasannam somanassalokuttarananti ekavisatiya ca kusalanam, javanapariyosane tadarammanabhavangavasena uppajjamananam ekadasannam kamavacaravipakanam, bhavangavaseneva pavattanam rupavacararupavacaravipakanam, phalasamapattivasena pavattanam dvadasannam lokuttaravipakananti evam ekavisatiya kusalanam, dvattimsaya vipakananti tepannasaya cittanam anantarapaccayo hoti. Tatha dutiyam kusalacittam. Tatiyacatutthani pana thapetva uparibhumikakusalani ceva lokuttaravipakani ca sesanam ekavisaticittanam. @Footnote: 1 cha.Ma. terasadhapi 2 cha.Ma. sabbathapi 3 cha.Ma. kiriyassa ca @4 cha.Ma. tebhumakakiriyassa 5 cha.Ma. rupavacararupavacaranannevati @6 cha.Ma. samasatthividheneva Pancamachatthani attano ca navannanca uparibhumikaupekkhakusalanam tevisatiya ca vipakananti tettimsaya. Sattamatthamani ekavisatiyava. Pancapi 1- rupavacarakusalani attano attano pacchimanam rupavacarakusalanam catunnampi nanasampayuttamahavipakanam pancannam rupavacaravipakanancati dasannam. Eteneva nayena arupavacarakusalesu pathamam attano vipakena saddhim ekadasannam, dutiyam dvadasannam, tatiyam terasannam, catuttham cuddasannam phalasamapattiya cati pannarasannam. Lokuttarakusalam attano attano vipakasseva. Atthasu lobhasahagatesu ekekam akusalam ekadasannam kamavacaravipakamanovinnanadhatunam navannam mahaggatavipakanam attano attano pacchimassa cati ekavisatiya. Dve domanassasahagatani upekkhasahagatanam channam kamavacaravipakamanovinnanadhatunam attano pacchimassa cati sattannam. Vicikicchuddhaccasahagatadvayam somanassasahagatahetukavipakena saddhim ekadasannam kamavacaravipakamanovinnanadhatunam navannam rupavacararupavacaravipakanam attano pacchimassa cati ekavisatiya. Kusalavipaka pancavinnana kusalavipakamanodhatuya, manodhatu dvinnam vipakamanovinnanadhatunam. Tasu dvisu somanassasahagata dasannam vipakamanovinnanadhatunam bhavangabhutanam tadarammanakale attano pacchimassa votthabbanakiriyassa cati dvadasannam. Upekkhasahagatahetukamanovinnanadhatu pana avajjanamanodhatuya dvitthanikaya avajjanamanovinnanadhatuya dasannanca vipakamanovinnanadhatunanti dvadasannamevati. 2- Tihetukamahavipaka somanassasantiranavajjanam 3- dasannampi kamavacaravipakamanovinnanadhatunam rupavacararupavacaravipakanam avajjana- dvayassa cati ekavisatiya, duhetukavipaka thapetva mahaggatavipake sesanam dvadasannam. Panca rupavacaravipaka tebhumikakusalavipakasahetukapatisandhicittanam @Footnote: 1 cha.Ma. panca 2 cha.Ma. dvadasannameva 3 cha.Ma. somanassasahagatahetukavajjanam Sattarasannam avajjanadvayassa cati ekunavisatiya. Arupavacaravipakesu pathamam kamavacarakusalavipakatihetukapatisandhicittanam catunnam arupavacaravipakacittanam catunnam manodvaravajjanassa cati navannam. Dutiyam hetthimavipakam vajjetva atthannam, tatiyam dve hetthimani vajjetva sattannam, catuttham tini hetthimani vajjetva channam, cattari lokuttaravipakani tihetukavipakanam terasannam attano attano pacchimassa cati cuddasannam. Akusalavipaka pancavinnana akusalavipakamanodhatuya, manodhatu akusala- vipakahetukamanovinnanadhatuya. Sa tadarammanakale attano pacchimassa cutikale patisandhivasena bhavangavasena ca pavattanam itaresampi navannanca kamavacaravipakanam upekkhasahagatanam dvinnam parittakiriyanancati dvadasannam. Kiriyamanodhatu dasannam vinnananam. Hasituppadakiriya pancavokare bhavangavasena pavattanam navannam tihetukavipakanam tadarammanavasena pavattanam pancannam somanassasahagatavipakanam attano pacchimassa cati aggahitaggahanena terasannam. Votthabbanakiriya thapetva kiriyamanodhatum dasannam kamavacarakiriyanam kamavacarakusalakusalanam pancavokare bhavangavasena pavattanam pannarasannam vipakacittanancati pancacattalisaya. Kamavacaratihetukasomanassasahagatakiriyadvayam bhavangavasena pavattanam terasannam tihetukavipakanam tadarammanavasena pancannam somanassasahagatavipakanam parikammavasena pavattanam 1- catunnam rupavacarakiriyanam arahattaphalasamapattiya 2- vasena catunnam somanassasahagataarahattaphalasamapattinam 2- attano pacchimassa cati aggahitaggahanena pancavisatiya 3- duhetukasomanassasahagatakiriyadvayam yathavuttanam terasannam bhavanga- cittanam pancannam tadarammananam attano pacchimassa cati aggahitaggahanena sattarasannam. @Footnote: 1 cha.Ma. pavattamananam 2-2 cha.Ma. ime patha na dissanti 3 cha.Ma. dvavisatiya Kamavacaratihetukaupekkhasahagatakiriyadvayam tesamyeva terasannam bhavanganam, tadarammanavasena pavattanam channam upekkhasahagatavipakanam, parikammavasena pavattamanaya 1- ekissa rupavacarakiriyaya catunnam arupavacarakiriyanam arahattaphalasamapattiya attano pacchimassa cati aggahitaggahanena catuvisatiya. Duhetukaupekkhasahagata- kiriyadvayam tesanneva terasannam bhavanganam channam tadarammananam attano pacchimassa cati aggahitaggahanena attharasannam. Rupavacarakiriyasu ekeka 2- navannam pancavokare tihetukabhavanganam attano pacchimassa cati dasannam. Arupavacarakiriyasu pathama 3- pancavokare navannam bhavanganam catuvokare ekassa attano pacchimassa cati ekadasannam. Dutiya 4- catuvokare dve bhavangani labhati. Tatiya 5- tini, catuttha 6- cattari phalasamapattincati tasu ekeka 7- yathapatipatiya ekadasannam dvadasannam terasannam pancadasannanca anantarapaccayo hoti. Evam bahuvidhenapi niddesam labhati. Tena vuttam:- "dasadha sattarasadha samasatthividhena ca bahudhapi ca niddesam sadhukam upalakkhaye"ti.The Pali Atthakatha in Roman Book 55 page 503-508. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=11360&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=11360&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i= เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A= พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A= The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A= Contents of The Tipitaka Volume 36 http://84000.org/tipitaka/read/?index_36
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]