ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 55 : PALI ROMAN Panca.A. (paramatthadi.)

page111.

5. Pancakaniddesavannana [191] Pancake tatrati tesu "arabhati ca vippatisari ca hoti"tiadina nayena hettha udditthapuggalesu. Yvayanti yo ayam. Arabhatiti ettha arambhasaddo kammakiriyahimsanaviriyakopanapattivitikkamesu vattati. Tatha hesa "yankinci dukkham sambhoti, sabbam arambhapaccaya"ti 1- kamme agato, "mahayanna maharambha, na te honti mahapphala"ti 2- kiriyayam. "samanam gotamam uddissa panam arabhanti"ti 3- himsane, "arabbhatha 4- nikkamatha, 5- yunjatha buddhasasane"ti viriye, 6- "bijagamabhutagamasamarambha pativirato hoti"ti 7- vikopane, "arabhati ca vippatisari ca hoti"ti 8- ayampana apattivitikkame agato, tasma apattivitikkama- vasena arabhati ceva tappaccaya vippatisari ca hotiti ayamettha attho. 9- Cetovimuttinti phalasamadhim. Pannavimuttinti phalananam. 9- Yathabhutam nappajanatiti anadhigatatta yathasabhavato nappajanati. Yatthassati yasmim assa, yam thanam patva etassa puggalassa uppanna papaka akusala dhamma aparisesa nirujjhantiti attho. Kimpana patva te nirujjhantiti. Arahattamaggam. Phalappattassa pana niruddha nama honti. Evam santepi idha maggakiccavasena phalameva vuttanti veditabbam. Arambhajati apattivitikkamasambhava. Vippatisarajati vippatisarato jata. Pavaddhantiti punappunam uppajjanena vaddhanti. Sadhuti ayacanasadhu. Idam vuttam hoti:- yava aparaddhanca vata ayasmata, evam santepi mayam ayasmantam yacama "desetabbayuttakassa desanaya, vutthatabbayuttakassa vutthanena avikatabba- yuttakassa avikiriyaya, arambhaje asave pahaya, suddhante thitabhavapaccavekkhanena vippatisaraje asave pativinodetva niharitva vipassanacittanceva vipassanapannanca @Footnote: 1 khu.su. 25/749/480 2 an. catukka. 21/39/47 3 Ma.Ma. 13/51-2/34 @4 cha.Ma. arambhatha 5 Si.,i. nikkhamatha 6 sam.sa. 15/185/188 @7 di.Si. 9/10/5, Ma.mu. 12/293/257 @8 an. pancaka. 22/142/185 (sya) 9-9 cha.Ma. ime patha na dissanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page112.

Bhavetu"ti. Amuna pancamena puggalenati etena pancamena khinasavapuggalena. Samasamo bhavissatiti lokuttaragunehi samabhaveneva samo bhavissatiti evam khinasavena ovaditabboti attho. Arabhati na vippatisari hotiti apattim apajjati, tampana desetum sabhagapuggalam pariyesati, tasma na vippatisari hoti. Anguttaratthakathayampana "vutthitatta na vippatisari hoti"ti vuttam. Na arabhati vippatisari hotiti apattim napajjati, vinayapannattiyampana akovidatta anapattiyam apattisanni hutva vippatisari hoti. Anguttaratthakathayampana "sakim apattim apajjitva tato vutthaya paccha kincapi napajjati, vippatisarampana vinodetum na sakkoti"ti vuttam. Na arabhati na vippatisari hotiti neva apattim apajjati, na vippatisari hoti. Katamo panesa puggaloti. Ossatthaviriyapuggalo. So hi "kimme imasmim buddhakale parinibbanena, anagate metteyyasammasambuddhakale parinibbayissami"ti visuddhasilopi patipattim na pureti. Sopi "kimattham ayasma pamatto viharati? puthujjanassa nama gati anibaddha, ayasma hi metteyyasammasambuddhassa sammukhibhavam labheyyapi na labheyyapiti, arahattatthaya vipassanam bhavehi"ti ovaditabbova. Sesam sabbattha vuttanayeneva veditabbam. [192] Datva avajanatitiadisu eko bhikkhu mahapunno catupaccayalabhi hoti, so civaradini labhitva annam appapunnam apucchati. Sopi tasmim punappunam apucchantepi ganhatiyeva. Athassa itaro thokam kupito hutva mankubhavam uppadetukamo vadati "ayam attano dhammataya civaradini na labhati, amhe nissaya labhati"ti. Evam puggalo datva avajanati nama. Eko pana ekena saddhim dve tini vassani vasanto pubbe tam puggalam garum katva paccha gacchante kale cittikaram na karoti, asanapi na vutthati, upatthanampi na gacchati. Evam puggalo samvasena avajanati nama.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page113.

Adheyyamukhoti adito dheyyamukho, pathamavacanasmimyeva thapitamukhoti attho. Adhimuccita hotiti saddhata hoti. Tatrayam nayo:- eko puggalo saruppamyeva bhikkhum "asaruppo eso"ti katheti, tam sutva esa nittham gacchati. Puna annena sabhagena bhikkhuna "saruppo ayan"ti vuttopi 1- tassa vacanam na ganhati. "asukena nama `asaruppo ayan'ti amhakam kathitan"ti purimabhikkhunova katham ganhati. Aparopissa dussilam "silava"ti katheti, tassa vacanam saddahitva puna annena "asaruppo esa bhikkhu, nayam tumhakam santikam upasankamitum yutto"ti vuttopi tassa vacanam aggahetva purimasseva katham ganhati. Aparo vannampi kathitam ganhati, avannampi kathitam ganhatiyeva, ayampi adheyyamukhoyeva nama, adhatabbamukho yam yam sunati, tattha tattha thapitamukhoti attho. Loloti saddhadinam ittarakalatthitikatta assaddhiyadihi lulitabhavena lolo. Ittarasaddhoti parittasaddho aparipunnasaddho. Sesesupi eseva nayo. Ettha pana punappunam bhajanavasena saddhava bhatti. Pemam saddhapemampi gehasitapemampi vattati. Pasado saddhapasadova. Evam puggalo lolo hotiti evam ittarasaddhaditaya puggalo lolo nama hoti, haliddirago viya thusarasimhi kottitakhanuko viya assapitthiyam thapitakumbhandam viya ca anibandhatthano muhuttena pasidati, muhuttena kuppati. Mando momuhoti annanabhavena mando, avisadataya momuho, mahamulhoti attho. [193] Yodhajivupamesu yodhajivati yuddhupajivino. Rajagganti hatthiassadinam padappaharabhinnaya bhumiya uggatam rajakkhandham. Na santhambhatiti santhambhitva thatum na sakkoti. Sahati rajagganti rajakkhandham disvapi adhivaseti. Dhajagganti @Footnote: 1 cha.Ma. vuttepi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page114.

Hatthiassadipitthesu va rathesu va ussapitanam dhajanam aggam. Ussadananti 1- hatthiassarathadinanceva balakayassa ca uccasaddamahasaddam. Sampahareti samagate appamattakepi pahare. Hannatiti vihannati vighatam apajjati. Byapajjatiti vipattim apajjati pakatibhavam pajahati. Sahati sampaharanti dve tayo pahare patvapi sahati adhivaseti. Tameva sangamasisanti tamyeva jayakhandhavaratthanam. Ajjhavasatiti sattahamattam abhibhavitva avasati. Kimkarana? laddhappaharanam Paharajagganatthanceva katakammanam visesam natva thanantaradanatthanca issariyasukhanubhavanatthanca. [194] Idani yasma satthu yodhajivehi kiccam natthi, imasmim pana sasane tatharupe panca puggale dassetum idam opammam abhatam, tasma te puggale dassento evamevantiadimaha. Tattha samsidatiti micchavitakkasmim visidati anupavisati. Na sakkoti brahmacariyam santanetunti 2- brahmacariyavasam anupacchijjamanam gopetum na sakkoti. Sikkha- dubbalyam avikatvati sikkhaya dubbalabhavam pakasetva. Kimassa rajaggasminti kintassa puggalassa rajaggannamati vadati. Abhirupati abhirupavati. Dassaniyati dassanayogga. Pasadikati dassaneneva cittassa pasadavaha. Paramayati uttamaya. Vannapokkharatayati sariravannena ceva angasanthanena ca. [196] Usahatiti avasahati. Ullapatiti katheti. Ujjagghatiti panim paharitva mahahasitam hasati. Upphandetiti upphandanakatham katheti. [197] Abhinisidatiti abhibhavitva santike va ekasane va nisidati. Dutiyapadepi eseva nayo. Ajjhottharatiti avattharati. @Footnote: 1 cha.Ma. ussarananti 2 cha.Ma. sandharetunti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page115.

[198] Vinivethetva vinimocetvati gahitatthanato tassa hattham vinivethetva ceva mocetva ca. Sesamettha uttanatthameva. [199] Pindapatikesu mandatta momuhattati neva samadanam janati, na anisamsam, attano pana mandatta momuhatta annaneneva pindapatiko hoti. Papiccho icchapakatoti "pindapatikassa me sato `ayam pindapatiko'ti catupaccayasakkaram karissanti, lajji appicchotiadihi ca gunehi sambhavessanti"ti evam papikaya icchaya thatva taya papicchaya abhibhuto hutva pindapatiko hoti. Ummadavasena pindaya caranto pana ummada cittavikkhepa pindapatiko nama hoti. Vannitanti "idam pindapatikangam nama buddhehi ca buddhasavakehi ca vannitam pasatthan"ti pindapatiko hoti. Appicchatamyeva nissayatiadisu "iti appiccho bhavissami, idam me pindapatikangam appicchataya samvattissati, iti santuttho bhavissami, idam me pindapatikangam santutthiya samvattissati, iti kilese sallekhissami, idam me pindapatikangam kilesasallekhanatthaya samvattissati"ti pindapatiko hoti. Idamatthitanti imaya kalyanaya patipattiya atthikabhavam, imina va pindapatamattena atthikabhavam, yam yam laddham, tena teneva yapanabhavam nissayati attho. Aggoti jetthako. Sesani tasseva vevacanani. Gava khiranti gavito khiram nama hoti, na vina gaviya. Khiramha dadhitiadisupi eseva nayo. Evamevanti yatha etesu pancasu gorasesu sappimando aggo, evamevam imesu pancasu pindapatikesu yvayam appicchatadini nissaya pindapatiko hoti, ayam aggo ca jettho 1- ca pamokkho ca uttamo ca pavaro ca. Imesu pana pancasu pindapatikesu dve jana pindapatika, tayo na @Footnote: 1 cha.Ma. settho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page116.

Pindapatika. Namamattena pana pindapatikati veditabba. Khalupacchabhattikadisupi eseva nayo. Pancakaniddesavannana nitthita. --------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 55 page 111-116. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=2487&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=2487&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=656              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A=4545              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=4434              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=4434              Contents of The Tipitaka Volume 36 http://84000.org/tipitaka/read/?index_36

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]