ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 55 : PALI ROMAN Panca.A. (paramatthadi.)

                      3. Adhipatipaccayaniddesavannana
     [3] Adhipatipaccayaniddese chandadhipatiti chandasankhato adhipati. Chandam
dhuram katva chandam jetthakam katva cittuppattikale uppannassa
Kattukamyatachandassetam namam. Sesesupi eseva nayo. Kasma pana yatha hetupaccaya-
niddese "hetu hetusampayuttakanan"ti vuttam, evamidha "adhipati adhipatisampayutta-
kanan"ti avatva "../../bdpicture/chandadhipati chandasampayuttakanan"tiadina nayena desana katati?
ekakkhane abhavato. Purimanayasminhi dve tayo hetu ekakkhanepi hetupaccaya honti
mulatthena upakarakabhavassa avijahanato. Adhipati pana jetthakatthena upakarako,
na ca ekakkhane bahu jetthaka nama honti. Tasma ekato uppannanampi
nesam ekakkhane adhipatipaccayabhavo natthi. Tassa adhipatipaccayabhavassa ekakkhane
abhavato idha evam desana katati.
     Evam sahajatadhipatim dassetva idani arammanadhipatim dassetum yam yam
dhammam garum katvatiadi araddham. Tattha yam yam dhammanti yam yam arammanadhammam. Garum
katvati garukaracittikaravasena va assadavasena va garum bhariyam laddhabbam
avijahitabbam anavannatam katva. Te te dhammati te te garukatabbadhamma.
Tesam tesanti tesam tesam garukarakadhammanam. Adhipatipaccayenati arammanadhipati-
paccayena paccayo hotiti ayam tavettha palivannana.
     Ayam pana adhipati nama sahajatarammanavasena duvidho. Tattha sahajato
chandadivasena catubbidho. Tesu ekeko kamavacaradivasena bhumito catubbidho.
Tattha kamavacaro kusalakusalakiriyavasena tividho, akusalam patva panettha vimamsadhipati
na labbhati. Ruparupavacaro kusalakiriyavasena duvidho, apariyapanno kusalavipakavasena
duvidho. Arammanadhipati pana jatibhedato kusalakusalavipakakiriyarupanibbanavasena
chabbidhoti evamettha nanappakarabhedato vinnatabbo vinicchayo.
     Evam bhinne panettha sahajatadhipatimhi tava kamavacarakusalakiriyasankhato
adhipati duhetukatihetukesu cittuppadesu chandadinam annataram jetthakam katva
uppattikale attana sampayuttadhammananceva cittasamutthanarupassa ca adhipatipaccayo
Hoti. Rupavacarakusalakiriyasankhatepi eseva nayo. Ayam panettha 1- ekanteneva
labbhati. Na hi te dhamma sahajatadhipatim vina uppajjanti. Arupavacarakusalakiriya-
sankhato pana pancavokare rupavacaradhipatisadisova, catuvokare pana sampayutta-
kananneva 2- adhipatipaccayo hoti. Tatha tatthuppanno sabbopi kamavacaradhipati.
Apariyapanno kusalatopi vipakatopi pancavokare ekanteneva sampayuttadhammananceva
cittasamutthanarupananca adhipatipaccayo hoti, catuvokare arupadhammananneva.
Akusalo kamabhave micchattaniyatacittesu 3- ekanteneva sampayuttakananceva
cittasamutthanarupananca adhipatipaccayo hoti. Aniyato kamabhavarupabhavesu attano
adhipatikale tesanneva. Arupabhave arupadhammananneva adhipatipaccayo hoti. Ayam
tava sahajatadhipatimhi nayo.
     Arammanadhipatimhi pana kamavacarakusalo arammanadhipati kamavacarakusalassa
lobhasahagatakusalassati imesam dvinnam rasinam arammanadhipatipaccayo hoti.
Rupavacararupavacarepi kusalarammanadhipatimhi eseva nayo. Apariyapannakusalo pana
arammanadhipati kamavacarato nanasampayuttakusalassa ceva nanasampayuttakiriyassa
ca arammanadhipatipaccayo hoti, akusalo pana arammanadhipati nama lobhasahagata-
cittuppadoti 4- vuccati. So lobhasahagatakusalasseva arammanadhipatipaccayo
hoti. Kamavacaro pana vipakarammanadhipati lobhasahagatakusalasseva arammana-
dhipatipaccayo hoti. Tatha rupavacararupavacaravipakarammanadhipati. Lokuttaro pana
vipakarammanadhipati kamavacarato nanasampayuttakusalakiriyananneva arammanadhipati-
paccayo hoti. Kamavacaradibhedato pana tividhopi kiriyarammanadhipati lobhasahagata-
kusalasseva arammanadhipatipaccayo hoti. Catusamutthanikarupasankhato rupakkhandho
arammanadhipati lobhasahagatakusalasseva arammanadhipatipaccayo hoti. Nibbanam
@Footnote: 1 cha.Ma. ayam pana                       2 cha.Ma. sampayuttadhammananneva
@3 Ma. micchattaniyatacittesu dvepatighacittesu ca   4 cha.Ma. iti-saddo na dissati
Kamavacarato nanasampayuttakusalassa nanasampayuttakiriyassa lokuttarakusalassa
lokuttaravipakassa cati imesam catunnam rasinam arammanadhipatipaccayo hotiti
evamettha paccayuppannatopi vinnatabbo vinicchayoti.
                    Adhipatipaccayaniddesavannana nitthita.
                          -------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 55 page 413-416. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=9330&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=9330&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=175              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A=692              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=692              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=692              Contents of The Tipitaka Volume 36 http://84000.org/tipitaka/read/?index_36

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]