ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 55 : PALI ROMAN Panca.A. (paramatthadi.)

                      21. Atthipaccayaniddesavannana
     [21] Atthipaccayaniddese cattaro khandhatiadihi sahajatavasena
atthipaccayo niddittho. Cakkhvayatanantiadihi purejatavasena. Yam rupam
nissayati ettha sahajatapurejatavasena atthipaccayo niddittho. Evamayam pali
sahajatananneva atthipaccayavasena agata. Panhavare pana sahajatam purejatam
pacchajatamaharamindriyantiimesam vasenaagatatta pacchajataaharindriyavasenapi
atthipaccayo labbhati. Idha pana savasesadesana katati ayam tavettha palivannana.
     Ayam pana atthipaccayo nama duvidho annamannato na annamannato.
Tattha annamannam tividham arupam arupena, rupam rupena, ruparupam ruparupena.
"cattaro khandha arupino"ti ettha hi sabbacittuppattivasena arupam arupena
vuttam. "cattaro mahabhuta"ti ettha sabbasantativasena rupam rupena. "okkantikkhane
namarupan"ti ettha patisandhikkhandhananceva vatthuno ca vasena ruparupam ruparupena
vuttam. Na annamannampi tividham arupam arupassa, rupam rupassa, rupam arupassa.
"cittacetasika dhamma"ti ettha hi pancavokaravasena arupam rupassa vuttam.
"mahabhuta upadarupanan"ti ettha sabbasantativasena rupam rupassa. "cakkhvayatanam
cakkhuvinnanadhatuya"tiadisu vattharammanavasena rupam arupassa atthipaccayoti vuttam.
     Apicesa atthipaccayo nama sankhepato khanattayappattam namanceva rupanca,
vattamana pancakkhandhatipi vattum vattati. So jatibhedato kusalakusalavipakakiriya-
rupavasena pancadha bhijjati. Tattha kusalo sahajatapacchajatavasena duvidho hoti,
tatha akusalo vipakakiriyasankhato ca. Tesu kusalo kamavacaradivasena 1- catudha
bhijjati, akusalo kamavacarova, vipako catubhumiko, kiriyasankhato tebhumiko.
Rupasankhato atthipaccayo kamavacarova. So pana sahajatapurejatavasena duvidho.
Tattha panca vatthuni arammanani ca purejataneva, hadayavatthu sahajatam va hoti
purejatam va. Panhavare pana agato aharo indriyanca sahajatadibhedam na
labbhatiti evamettha nanappakarabhedato vinnatabbo vinicchayo.
     Evam bhinne panettha catubhumikakusalopi sahajato atthipaccayo pancavokare
"eko khandho tinnannam khandhanan"tiadina nayena annamannam khandhananceva
cittasamutthanarupassa ca, thapetva pana rupavacarakusalam avaseso arupe sampayuttak-
khandhananneva sahajatakusalo atthipaccayena paccayo hoti. Catubhumiko panesa
pancavokare catusamutthanikatisamutthanikakayassa pacchajatakusalo 2- atthipaccayena
paccayo hoti. Akusalepi eseva nayo. Sopi hi pancavokare sampayuttakkhandhananceva
@Footnote: 1 cha.Ma. kamavacaradibhedena    2 cha.Ma. pacchajato kusalo
Cittasamutthanarupassa ca, catuvokare sampayuttakkhandhananneva sahajatakusalo 1-
atthipaccayena paccayo, pancavokare catusamutthanikatisamutthanikakayassa pacchajatakusalo
atthipaccayena paccayo.
     Vipakato pana kamavacararupavacaro atthipaccayo niyameneva patisandhikkhane
khandhananceva katattarupassa ca sahajatatthipaccayena paccayo. Pavatte pana
sampayuttakkhandhananceva cittasamutthanarupassa ca sahajatatthipaccayena paccayo,
thitippattassa catusamutthanikatisamutthanikakayassa pacchajatatthipaccayena paccayo.
Arupavacaravipako pana arupe uppannalokuttaravipako ca attana sampayuttak-
khandhananneva sahajatatthipaccayena paccayo. Pancavokare lokuttaravipako attana 2-
sampayuttakkhandhananceva cittasamutthanarupassa ca sahajatatthipaccayena paccayo,
catusamutthanikatisamutthanikakayassa pacchajatatthipaccayena paccayo. Kiriyato rupavacaro
atthipaccayo sampayuttakkhandhananceva cittasamutthanarupassa ca sahajatatthipaccayena
paccayo, catusamutthanikatisamutthanikakayassa pacchajatatthipaccayena paccayo. Kamavacara-
rupavacara 3- pana arupe sampayuttakkhandhananneva, pancavokare cittasamutthana-
rupassapi sahajatatthipaccayena paccayo, catusamutthanikatisamutthanikakayassa
pacchajatatthipaccayena paccayo.
     Rupasankhato pana atthipaccayo sahajato purejato aharo indriyanti
catubbidho. Tattha 4- sahajato rupatthipaccayo samutthanavasena catudha titthati. 4-
Tattha kammasamutthano sahajatatthipaccayo ekam mahabhutam tinnannam mahabhutanam,
tini ekassa, dve dvinnam, mahabhuta upadarupananti evam sahajatatthipaccayena
paccayo hoti. Patisandhikkhane vatthurupam kamavacararupavacaravipakakkhandhanam
@Footnote: 1 cha.Ma. sahajatakusalo   2 cha.Ma. ayam patho na dissati  3 cha.Ma. kamavacararupavacaro
@4-4 cha.Ma. sahajatarupatthipaccayo catusamutthanavasena catudha thito
Sahajatatthipaccayena paccayo hoti. Tesampi tisamutthanikarupam ekam mahabhutam tinnannam
mahabhutanam, tini ekassa, dve dvinnam, mahabhuta upadarupananti evam sahajatatthi-
paccayena paccayo hoti. Purejatatthipaccayo pana vatthupurejataarammanapurejatavasena
duvidho hoti, so duvidhopi hettha purejatapaccaye vuttanayeneva yojetva gahetabbo.
Aharatthipaccayopi hettha kabalinkaraharapaccaye yojitanayeneva yojetabbo.
Idha panesa attano aniruddhakkhane paccayabhavena atthipaccayoti vutto. Rupa-
jivitindriyampi hettha indriyapaccaye rupajivitindriyayojanayam vuttanayeneva
gahetabbam. 1- Idha panetampi attano aniruddhakkhaneyeva paccayabhavena atthipaccayoti
vuttanti evamettha paccayuppannatopi vinnatabbo vinicchayoti.
                    Atthipaccayaniddesavannana nitthita.
                          ------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 55 page 439-442. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=9926&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=9926&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=527              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A=2672              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=2731              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=2731              Contents of The Tipitaka Volume 36 http://84000.org/tipitaka/read/?index_36

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]