ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext book chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 6 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.3)

                            Dasuttarasutta
      [350] Evamme sutanti dasuttarasuttam. Tatrayam anupubbapadavannana:-
avuso bhikkhaveti savakanam alapanametam. Buddha hi parisam amantayamana
bhikkhaveti vadanti. Savaka sattharam uccatthane thapessamati satthualapanena
analapitva avusoti alapanti. Te bhikkhuti te dhammasenapatim parivaretva
nisinna bhikkhu. Ke pana te bhikkhuti. Anibaddhavasa disagamaniya bhikkhu.
Buddhakale hi 2- dve vare bhikkhu sannipatanti upakatthe vassupanayikakale ca
pavaranakale cati. 3- Upakatthaya vassupanayikaya dasapi visatipi timsampi cattalisampi
pannasampi 4- bhikkhu vaggavagga hutva 5- kammatthanatthaya agacchanti. Bhagava tehi
@Footnote: 1 Si. samaggikaranam  2 cha.Ma. hi saddo na dissati  3 cha.Ma. iti saddo na dissati
@4 cha.Ma. timsampi cattalisampi pannasampi          5 cha.Ma. hutva na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page254.

Saddhim sammoditva kasma bhikkhave upakatthaya vassupanayikaya vicarathati pucchati. Atha te "bhagava kammatthanattham agatamha. 1- Kammatthanam no detha"ti yacanti. Sattha tesam cariyavasena ragacaritassa asubhakammatthanam deti. Dosacaritassa mettakammatthanam. Mohacaritassa uddeso paripuccha kalena dhammassavanam kalena dhammasakaccha idam tumhakam 2- sappayanti acikkhati. Vitakkacaritassa anapanassatikammatthanam deti. Saddhacaritassa pasadaniyasuttante buddhasubodhitam 3- dhammasudhammatam samghasupatipattinca pakaseti. Nanacaritassa aniccatadipatisamyutte gambhire suttante kathesi. Te kammatthanam gahetva sace sappayam hoti, tattheva vasanti. No ce hoti, sappayam senasanam pucchitva gacchanti. Te tattha vasanta temasikam patipadam gahetva ghatenta 4- vayamanta sotapannapi honti sakadagaminopi anagaminopi arahantopi. Tato vutthavassa pavaretva satthu santikam gantva "bhagava aham tumhakam santike kammatthanam gahetva sotapattiphalam patto .pe. Aham aggaphalam arahattan"ti patiladdhagunam arocenti. Tattha ime bhikkhu upakatthaya vassupanayikaya agata. Evam agantva gacchante pana bhikkhu bhagava aggasavakanam santikam pesesi, yathaha "apaloketha pana bhikkhave sariputtamoggallane"ti. Bhikkhu ca vadanti "na 5- kho mayam bhante apalokema sariputtamoggallane"ti. Atha ne bhagava tesam dassane uyyojeti. 6- "sevatha bhikkhave sariputtamoggallane, bhajatha bhikkhave sariputtamoggallane. Pandita bhikkhu anuggahaka sabrahmacarinam. Seyyathapi bhikkhave janetti 7- evam sariputto. Seyyathapi jatassa apadeta evam moggallano. Sariputto bhikkhave sotapattiphale vineti, moggallano uttamatthe"ti. 8- Tadapi ca 9- bhagava imehi bhikkhuhi saddhim patisantharam katva tesam bhikkhunam asayam upaparikkhanto "ime bhikkhu savakaveneyya 10- "ti addasa. @Footnote: 1 cha.Ma. agatamha 2 cha.Ma. tuyham 3 cha.Ma. buddhasubodhim @4 cha.Ma. ghatetva 5 cha.Ma. kim nu kho 6 cha.Ma., i. uyyojesi @7 cha.Ma. janeta 8 Ma. upari. 14/371/316 saccavibhangasutta @9 cha.Ma. ca saddo na dissati 10 cha.Ma. savakavineyya. evamuparipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page255.

Savakaveneyya nama ye buddhanampi dhammadesanaya bujjhanti savakanampi. Buddhaveneyye 1- pana savaka bodhetum na sakkonti. Savakaveneyyabhavam pana etesam natva katarassa bhikkhuno desanaya bujjhissantiti olokento sariputtassati disva therassa santikam pesesi. Thero te bhikkhu pucchi "satthu santikam gatatthavuso"ti. "ama gatamha 2- satthara pana amhe tumhakam santikam pesita"ti. Tato thero "ime bhikkhu mayham desanaya bujjhissanti, kidisi nukho tesam desana vattati"ti cintento "ime bhikkhu samaggarama, samaggirasadipika nesam desana vattati"ti sannitthanam katva tatharupam desanam desetukamo dasuttaram pavakkhamiti adimaha. Tattha dasa dasa matika 3- thapetva vibhattoti dasuttaro, ekakato patthaya yava dasaka gatotipi dasuttaro, ekekasmim pabbe dasa dasa panha visesitatipi dasuttaro, tam dasuttaram. Pavakkhamiti kathessami. Dhammanti suttam. Nibbanapattiyati nibbanapatilabhatthaya. Dukkhassantakiriyayati sakalassa vattadukkhassa pariyantakaranattham. Sabbaganthappamocananti abhijjhakayaganthadinam sabbaganthanam pamocanam. Iti thero desanam uccam karonto bhikkhunam tattha pemam janento evametam uggahetabbam pariyapunitabbam dharetabbam vacetabbam mannissantiti catuhi padehi vannam kathesi, "ekayano ayam bhikkhave maggo"ti adina nayena tesam tesam suttanam bhagava viya. Ekadhammavannana [351] (ka) tattha bahukaroti bahupakaro. (kha) bhavetabboti vaddhetabbo. (ga) parinneyyoti tihi parinnahi parijanitabbo. @Footnote: 1 cha.Ma. buddhavineyya 2 cha.Ma. gatamha 3 cha.Ma. dasadha matikam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page256.

(gha) pahatabboti pahananupassanaya pajahitabbo. (na) hanabhagiyoti apayagamiparihanaya samvattanako. (ca) visesabhagiyoti visesagamivisesaya samvattanako. (cha) duppativijjhoti duppaccakkhakaro. (ja) uppadetabboti nipphadetabbo. (jha) abhinneyyoti nataparinnaya abhijanitabbo (na) sacchikatabboti paccakkham katabbo. Evam sabbamatikasu 1- attho veditabbo. Iti ayasma sariputto yatha nama dakkho velukaro sammukhibhutam velum chetva nigganthim katva dasadha khandetva 2- ekamekam khandam hiram hiram 3- karonto phaleti, evameva tesam bhikkhunam sappayadesanam upaparikkhitva dasadha dasadha matikam thapetva ekekakotthase ekekapadam vibhajanto "katamo eko dhammo bahukaro appamado kusalesu dhammesu"ti adina nayena desanam vittharetum araddho. Tattha appamado kusalesu dhammesuti sabbatthakaupakarakam appamadam kathesi. Ayanhi appamado nama silaparipurane, 4- indriyasamvare, bhojane mattannutaya, jagariyanuyoge, sattasu saddhammesu, vipassanagabbham ganhapane, atthapatisambhidadisu, silakkhandhadisu pancasu dhammakkhandhesu, thanathanesu, mahaviharasamapattiyam, ariyasaccesu, satipatthanadisu bodhipakkhiyesu, vipassanananadisu atthasu vijjasuti sabbesu anavajjatthena kusaladhammesu bahupakaro. Teneva nam bhagava "yavata bhikkhave satta apada va .pe. Tathagato tesam aggamakkhayati. Evameva kho bhikkhave yekeci kusala dhamma, sabbe te appamadamulaka appamadasamosarana, appamado tesam dhammanam aggamakkhayati"ti 5- adina nayena hatthipadadihi opammehi upamento samyuttanikaye appamadavagge nanappakaram thometi. Tam sabbam ekapadeneva @Footnote: 1 cha.Ma. sabbatthamatikasu 2 cha.Ma. khande katva 3 Si. hirahiram @4 cha.Ma., i. silapurane, Ma. silasamvare 5 sam. maha. 19/139/39 tathagatasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page257.

Sangahetva thero appamado kusalesu dhammesuti aha. Dhammapade appamadavaggenapi cassa 1- bahupakarata dipetabba. Asokavatthunapi dipetabba:- (ka) asokaraja hi nigrodhasamanerassa "appamado amatam padan"ti gatham sutva eva "tittha tata, mayham taya tepitakam buddhavacanam kathitan"ti samanere pasiditva caturasitiviharasahassani karesi. Iti thamasampannena bhikkhuna appamadassa bahupakarata tihi pitakehi dipetva kathetabba. Yamkinci suttam va gatham va appamadadipanattham aharanto "atthane thatva aharasi, atitthena pakkhandosi"ti na vattabbo. Dhammakathikassevettha thamo ca balanca pamanam. (kha) kayagatasatiti anapanam catuiriyapatho satisampajannam dvattimsakaro catudhatuvavatthanam dasa asubha nava sivatthika cunnikamanasikaro kesadisu cattari rupajjhananiti ettha uppannassatiya etam adhivacanam. Satasahagatati thapetva catutthajjhanam ananattha satasahagata hoti sukhasampayutta, tam sandhayetam vuttam. (ga) sasavo upadaniyoti asavananceva upadanananca paccayabhuto. Iti tebhumikadhammameva niyameti. (gha) asmimanoti rupadisu asmiti mano. (na) ayoniso manasikaroti anicce niccanti adina nayena pavatto uppathamanasikaro. (ca) vipariyayena yonisomanasikaro veditabbo. (cha) anantariko cetosamadhiti annattha magganantaram phalam anantariko cetosamadhi nama. Idha pana vipassananantaro maggo vipassanaya va anantaratta attano va anantaram phaladayakatta anantariko cetosamadhiti adhippeto. (ja) akuppam nananti annattha phalapanna akuppananannama. Idha paccavekkhanapanna adhippeta. @Footnote: 1 cha.Ma. ca saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page258.

(jha) aharatthitikati paccayatthitika. Ayam eko dhammoti yena paccayena te titthanti, ayam eko dhammo. Nataparinnaya abhinnaya 1- abhinneyyo. (na) akuppa cetovimuttiti arahattaphalavimutti. Imasmim vare abhinnaya nataparinna kathita. Parinnaya tiranaparinna. Pahatabbasacchikatabbehi pahanaparinna. 2- Duppativijjhoti ettha pana maggo kathito. Sacchikatabboti phalam kathitam, maggo ekasmimyeva pade labbhati, phalam pana anekesupi labbhatiyeva. Bhutati sabhavato vijjamana. Tacchati yathava. Tathati yatha vutta tathasabhava. Avitathati yatha vutta na tatha na honti. Anannathati vuttappakarato na annatha. Samma tathagatena abhisambuddhati tathagatena bodhipallanke nisiditva hetuna karanena sayameva abhisambuddha nata vidita sacchikata. Imina thero "ime dhamma tathagatena abhisambuddha, aham pana tumhakam ranno lekhavacakasadiso"ti jinasuttam dassento okappanam janesi. Ekadhammavannana nitthita. ------------------ Dvedhammavannana [352] (ka) ime dve dhamma bahukarati ime dve satisampajannadhamma silapuranadisu appamado viya sabbattha upakaraka hitavaha. (kha) samatho ca vipassana cati ime dve sangitisutte lokiyalokuttara kathita. Imasmim dasuttarasutte pubbabhaga kathita. (cha) sattanam samkilesaya sattanam visuddhiyati ayonisomanasikaro hetu ceva paccayo ca sattanam samkilesaya, yonisomanasikaro visuddhiya. Tatha dovacassata papamittata samkilesaya, sovacassata kalyanamittata visuddhiya. @Footnote: 1 cha.Ma., i abhinnaya na dissati 2 i. parinnava

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

Tatha tini akusalamulani tini kusalamulani. Cattaro yoga cattaro visamyoga. Panca cetokhila pancindriyani. Cha agarava cha garava. Satta asaddhamma satta saddhamma. Attha kusitavatthuni attha arabbhavatthuni. Nava aghatavatthuni nava avaghatapativinaya. Dasa akusalakammapatha dasa kusalakammapathati evampabheda ime dve dhamma duppatividdhati 1- veditabba. (jha) sankhata ca dhatuti paccayehi kata pancakkhandha. Asankhata ca dhatuti paccayehi akatam nibbanam. (na) vijja ca vimutati cati ettha vijjati tisso vijja. Vimuttiti arahattaphalam. Imasmim vare abhinnadini ekakasadisaneva, uppadetabbapade pana maggo kathito, sacchikatabbapade phalam kathitam. 2- Dvedhammavannana nitthita. ---------------- Tayodhammavannana [353] (cha) kamanametam nissaranam yadidam nekkhammanti ettha nekkhammanti anagamimaggo adhippeto. So hi sabbaso kamanam nissaranam. Rupanametam nissaranam yadidam arupanti ettha aruppepi arahattamaggo puna uppattinivaranato sabbaso rupanam nissaranam nama. Nirodho tassa nissarananti idha arahattaphalam nirodhoti adhippetam. Arahattaphalena hi nibbane ditthe puna ayatim sabbasankhara na hontiti arahattam sankhatanirodhassa 3- paccayatta nirodhoti vuttam. (ja) atitamsanananti 4- atitamsarammanam nanam, itaresupi eseva nayo. Imasmimpi vare abhinnadayo ekakasadisava. Duppativijjhapade pana maggo kathito. Sacchikatabbe phalam. Tayodhammavannana nitthita. -------------- @Footnote: 1 cha.Ma., i. duppativijjati 2 cha.Ma., i. kathitam na dissati @3 Si., i. sabbasankhatanirodhassa 4 cha.Ma. atitamse nananti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

Cattarodhammavannana [354] (ka) cattari cakkaniti ettha cakkam nama darucakkam, ratanacakkam, dhammacakkam, iriyapathacakkam, sampatticakkanti pancavidham. Tattha "yam panidam samma rathakara cakkam chahi masehi nitthitam, charattunehi"ti 1- idam darucakkam. "pitara pavattitam cakkam anuppavatteti"ti 2- idam ratanacakkam. "maya 3- pavattitam cakkan"ti 4- idam dhammacakkam. "catucakkam navadvaran"ti 5- idam iriyapathacakkam. "cattarimani bhikkhave cakkani, yehi samannagatanam devamanussanam catucakkam pavattati"ti 6- idam sampatticakkam. Idhapi etadeva adhippetam. Patirupadesavasoti yattha catasso parisa sandissanti, evarupe anucchavike dese vaso. Sappurisupanissayoti buddhadinam sappurisanam avassayanam sevanam bhajanam payirupasanam. 7- Attasammapanidhiti attano sammathapanam, sace pana pubbe assaddhadihi samannagato hoti, tani pahaya saddhadisu patitthapanam. Pubbe ca katapunnatati pubbe upacitakusalata. Idamevettha pamanam. Yena hi nanasampayuttacittena kusalakammam katam hoti, tadeva kusalam tam purisam patirupe dese upaneti, sappurise bhajapeti. 8- Soeva ca puggalo attanam samma thapesi. Catusu aharesu pathamo lokiyova. Sesa pana sangitisutte 9- lokiyalokttaramissaka kathita. Idha pubbabhage lokiyava. (ca) kamayogavisamyogadayo anagamimaggadivasena veditabba. (cha) hanabhagiyadisu pathamassa jhanassa labhim 10- kamasahagata sannamanasikara samudacaranti hanabhagiyo samadhi. Tadanudhammata sati santitthati thitibhagiyo samadhi. Avitakkasahagata sannamanasikara samudacaranti visesabhagiyo samadhi. Nibbidasahagata sannamanasikara samudacaranti viragupasanhito @Footnote: 1 an. tika. 20/15/107 pacetanasutta 2 an. pancaka. 22/132/167 (saya) @3 cha.Ma. maya na dissati 4 Ma.Ma. 13/399/384 selasutta @5 sam.saga, 15/29/18 catucakkasutta 6 an. catukka. 21/31/37 cakkasutta @7 cha.Ma., i. payirupasanam na dissati 8 cha.Ma. bhajapesi @9 cha.Ma. tayosangitisutte, i. tinisangitisutte 10 cha.Ma., i. labhi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

Nibbedhabhagiyo samadhiti imina nayena sabbasamapattiyo vittharetva attho veditabbo. Visuddhimagge panassa vinicchayakatha kathitava. Imasmimpi vare abhinnadayo ekakasadisava. Abhinnapade panettha maggo kathito. Sacchikatabbapade phalam. Cattarodhammavannana nitthita. ------------------ Pancadhammavannana [355] (kha) pitipharanatadisu piti 1- pharamana uppajjatiti dvisu jhanesu panna pitipharanata nama. Sukham pharamanam uppajjatiti tisu jhanesu panna sukhapharanata nama. Paresam cetopharamana uppajjatiti cetopariyapanna cetopharanata nama. Alokapharane uppajjatiti dibbacakkhupanna alokapharanata nama. Paccavekkhanananam paccavekkhananimittam nama. Vuttampi cetam "dvisu jhanesu panna pitipharanata, tisu jhanesu panna sukhapharanata. Paracitte panna cetopharanata, dibbacakkhu alokapharanata. Tamha tamha samadhimha vutthitassa paccavekkhanananam paccavekkhananimittan"ti. Tattha pitipharanata sukhapharanata dve pada viya. Cetopharanata alokapharanata dve hattha viya. Abhinnapadakajjhanam majjhimakayo viya. Paccavekkhananimittam sisam viya. Iti ayasma sariputtatthero pancangikam sammasamadhim angapaccangasampannam purisam viya 2- katva dassesi. (ja) ayam samadhi paccuppannasukho cevati adisu arahattaphalasamadhi adhippeto. So hi appitappitakkhane sukhatta paccuppannasukho. Purimo purimo pacchimassa pacchimassa samadhisukhassa paccayatta ayatim sukhavipako. Kilesehi arakatta ariyo. Kamamisavattamisalokamisanam abhava niramiso. Buddhadihi 3- mahapurisehi sevitatta akapurisasevito. Angasantataya @Footnote: 1 cha.Ma., pitim 2 cha.Ma. viya na dissati 3 i. buddho buddhadihi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

Arammanasantataya sabbakilesadarathasantataya ca santo. Atappaniyatthena panito. Kilesapatippassaddhiya laddhatta kilesapatippassaddhibhavam va laddhatta patippassaddhiladdho. Patippassaddham patippassaddhiti hi idam atthato ekam. Patippassaddhakilesena va arahata laddhatta patippassaddhiladdho. Ekodibhavena adhigatatta ekodibhavameva va adhigatatta ekodibhavadhigato. Appagunasasavasamadhi viya sasankharena sappayogena cittena paccanikadhamme niggayha kilese varetva anadhigatatta na ca sasankharaniggayha varitagato. Tanca samadhim samapajjanto tato va vutthahanto sativepullappattatta satova samapajjati satova vutthahati. Yathaparicchinnakalavasena va sato samapajjati sato vutthahati. Tasma yadettha "ayam samadhi paccuppannasukho ceva ayatim ca sukhavipako"ti evam paccavekkhamanassa paccattamyeva aparapaccayananam uppajjati, tam ekamangam. Eseva nayo sesesupi. Evamimehi pancahi paccavekkhanananehi ayam samadhi "pancananiko sammasamadhi"ti vutto. Imasmim vare visesabhagiyapade maggo kathito. Sacchikatabbapade phalam. Sesam purimasadisameva. Pancadhammavannana nitthita. ----------------- Chadhammavannana [356] Chakkesu sabbam uttanatthameva. Duppativijjhapade panettha maggo kathito. Sesam purimasadisam. Chadhammavannana nitthita. --------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Sattadhammavannana [357] (na) sammappannaya sudittha hontiti hetuna nayena vipassanananena sudittha honti. Kamati vatthukama ca kilesakama ca, dvepi saparilahatthena angarakasu viya sudittha honti. Vivekaninnanti nibbananinnam. Ponam pabbharanti ninnassetam vevacanam. Byantibhutanti vigataneyyantibhutam 1- nittanhanti attho. Kuto? sabbaso asavatthaniyehi dhammehi tebhumikadhammehiti 2- attho. Idha bhavetabbapade maggo kathito. Sesam purimasadisameva. Sattadhammavannana nitthita. ---------------- Atathadhammavannana [358] (ka) adibrahmacariyakaya pannayati sikkhattayasangahassa maggabrahmacariyassa adibhutaya pubbabhage tarunasamathavipassanapannaya. Atthangikassa va maggassa adibhutaya sammaditthipannaya. Tibbanti balavam. Hirottappanti hiri ca ottappanca. Pemanti gehasitapemam. Garavoti garucittabhavo. Garubhavaniyanhi upanissaya viharato kilesa na uppajjanti ovadanusasanim labhati. Tasma tam nissaya viharo pannapatilabhassa paccayo hoti. (cha) akkhanesu yasma peta asuranam avaham 3- gacchanti, vivaham 4- gacchanti, tasma pittivisayeneva 5- asurakayo gahitoti veditabbo. (ja) appicchassati ettha paccayappiccho, adhigamappiccho, pariyattiappiccho, dhutangappicchoti cattaro appiccha. Tattha paccayappiccho bahum dente appam ganhati, appam dente appataram va ganhati, na va ganhati, na anavasesaggahi hoti. Adhigamappiccho majjhantikatthero viya attano adhigamam annesam janitum na deti. Pariyattiappiccho tepitakopi samano na bahussutabhavam @Footnote: 1 cha.Ma., niyatibhutam, i. vigataniyantibhatam 2 cha.Ma., i. tebhumakadhammehiti @3 cha.Ma. avahanam 4 cha.Ma., vivahanam 5 cha.Ma. petti...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Janapetukamo hoti saketatissatthero viya. Dhutangappiccho dhutangapariharanabhavam annesam janitum na deti dvebhatikattheresu jetthakatthero viya. Vatthum 1- visuddhimagge kathitam. Ayam dhammoti evam santagunanigguhanena ca patiggahane paccayapatiggahane mattananutaya ca appicchassa puggalassa ayam navalokuttaradhammo sampajjati, no mahicchassa. Evam sabbattha yojetabbam. Santutthassati catusu paccayesu tihi santosehi santutthassa. Pavivittassati kayacittaupadhivivekehi vivittassa. Tattha kayaviveko nama ganasanganikam vinodetva atthaarabbhavatthuvasena ekibhavo. Ekibhavamattena pana kammam na nippajjatiti kasinaparikammam katva attha samapattiyo nibbatteti, ayam cittaviveko nama. Samapattimatteneva kammam na nippajjatiti jhanam padakam katva sankhare sammasitva saha patisambhidahi arahattam papunati. Ayam upadhiviveko nama. Tenaha bhagava "kayaviveko ca vivekatthakayanam nekkhammabhiratanam. Cittaviveko ca parisuddhacittanam paramavodanappattanam. Upadhiviveko ca nirupadhinam puggalanam visankharagatanan"ti. Sanganikaramassati ganasanganikaya ceva kilesasanganikaya ca ramantassa. 2- Araddhaviriyassati kayikacetasikaviriyavasena araddhaviriyassa. Upatthitassatissati catussatipatthanavasena upatthitassatissa. Samahitassati ekaggacittassa. Pannavatoti kammassakatapannaya pannavato. Nippapancaramassati vigatamanatanhaditthipapancassa. Idha bhavetabbapade maggo kathito. Sesam purimasadisameva. Atthadhammavannana nitthita. ---------- @Footnote: 1 cha.Ma. vatthu 2 cha.Ma., i. ratassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

Navadhammavannana [359] (kha) silavisuddhiti visuddhim papetum samattham catuparisuddhisilam. Parisuddhipadhaniyanganti parisuddhabhavassa padhanangam. Cittavisuddhiti vipassanaya padatthanabhuta attha pagunasamapattiyo. Ditthivisuddhiti sapaccayanamarupadassanam. Kankhavitaranavisuddhiti paccayakarananam. Addhattayepi hi paccayavaseneva dhamma pavattantiti passanto kankham vitarati. Maggamaggananadassanavisuddhiti obhasadayo na maggo, vithipatipannam udayabbayananam maggoti evam maggamaggananam. Patipadananadassanavisuddhiti rathavinite vutthanagamini vipassana kathita, idha tarunavipassana. Nanadassanavisuddhiti rathavinite 1- maggo kathito, idha vutthanagamini vipassana. Eta pana sattapi visuddhiyo vittharena visuddhimagge kathita. Pannati arahattaphalapanna. Vimuttiti arahattaphalavimuttiyeva. (cha) dhatunanattam paticca uppajjati phassananattanti cakkhvadidhatunanattam paticca cakkhusamphassadinanattam uppajjatiti attho. Phassananattam paticcati cakkhusamphassadinanattam paticca. Vedanananattanti cakkhusamphassajadivedanananattam. Sannananattam paticcati kamasannadinanattam paticca. Sankappananattanti kamasankappadinanattam. Sankappananattam paticca uppajjati chandananattanti sankappananattataya rupe chando sadde chandoti evam chandananattam uppajjati. Parilahananattanti chandananattataya rupaparilaho saddaparilahoti evam parilahananattam uppajjati. Pariyesanananattanti parilahananattataya rupapariyesanadinanattam uppajjati. Labhananattanti pariyesanananattataya rupapatilabhadinanattam uppajjati. (ja) sannasu maranasannati marananupassanananena sanna. Ahare patikulasannati aharam parigganhantassa uppannasanna. Sabbaloke @Footnote: 1 Ma.mu. 12/252/215 rathavinitasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page266.

Anabhiratisannati sabbasmim vatte ukkanthantassa uppannasanna. Sesa hettha vipassanaya 1- kathitaeva. Idha bahukarapade maggo kathito. Sesam purimasadisameva. Navadhamma nitthita. ------------- Dasadhammavannana [360] (jha) nijjaravatthuniti nijjarakaranani. Micchaditthi nijjinna hotiti ayam hettha vipassanayapi nijjinnaeva pahina, kasma puna gahitati. Asamucchinnatta. Vipassanaya hi kincapi nijjinna, 2- na pana samucchinna, maggo pana uppajjitva tam samucchindati, na puna vutthatum deti. Tasma puna gahita. Evam sabbapadesu nayo netabbo. Ettha ca sammavimuttipaccaya 3- catusatthi dhamma bhavanaparipurim gacchanti. Katame catusatthi? sotapattimaggakkhane adhimokkhatthena saddhindriyam paripureti, Paggahatthena viriyindriyam paripureti, anussaranatthena satindriyam paripureti, avikkhepatthena samadhindriyam paripureti, dassanatthena pannindriyam paripureti, vijananatthena manindriyam paripureti, 4- abhinandanatthena somanassindriyam paripureti. Pavattasantatiadhipateyyatthena jivitindriyam paripureti .pe. Arahattaphalakkhane adhimokkhatthena saddhindriyam pavattasantatiadhipateyyatthena jivitindriyam paripuretiti evam catusu maggesu catusu phalesu atthattha hutva catusatthi dhamma paripurim gacchanti. Idha abhinneyyapade maggo kathito. Sesam purimasadisameva. Idha thatva panha samodhanetabba. Dasake satapanha kathita. Ekake ca navake ca satam, dukke ca atthake ca satam, tike ca sattake ca satam, catukke ca chakke ca satam, pancake pannasati addhachatthani panhasatani kathitani honti. @Footnote: 1 cha.Ma., i. vipassanaya na dissati 2 cha.Ma., i. jinna @3 cha.Ma. sammaditdhipaccaya 4 cha.Ma., i. paripureti na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page267.

"idamavoca ayasma sariputto, attamana te bhikkhu ayasmato sariputtassa bhasitam abhinandun"ti sadhu sadhuti abhinandanta sirasa sampaticchimsu. Taya ca pana attamanataya imameva suttam avajjamana pancasatapi te bhikkhu saha patisambhidahi aggaphale arahatte patitthahimsuti. Iti sumangalavilasiniya dighanikayatthakathaya dasuttarasuttavannana nitthita. Nitthita ca patikavaggassa vannanati. Patikavaggatthakatha nitthita. ------------ Nigamanakatha ettavata ca:- ayacito sumangalaparivenanivasina thiragunena. Dathanagasamghattherena, theravamsanvayenaham. 1- Dighagamavarassa dasabalagunaganaparidipanassa atthakatham. Yam arabhim sumangalavilasinim nama namena. Sa hi mahaatthakathaya, saramadaya nitthita. Esa ekasitippamanaya, paliya bhanavarehi. Ekunasatthimatto, visuddhimaggopi bhanavarehi. Atthappakasanatthaya, agamanam kato yasma. Tasma tena saha'yam, 2- atthakatha bhanavaragananaya. Suparimitaparicchinnam, cattalisasatam hoti. Sabbam cattalisadhikasatapparimanam bhanavarato evam. Samayam pakasayantim, 3- mahavihare nivasinam. 4- @Footnote: 1 cha.Ma. theravamsanvayena 2 ka. sahayam 3 Si. pakasayanti 4 ka. mahaviharavasinam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page268.

Mulakatthakathasaramadaya ca 1- maya imam karontena. Yam punnamupacitam tena, hotu sabbo sukhi lokoti. Paramavisuddhasaddhabuddhiviriyapatimanditena silacarajjavamaddavadigunasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogahanasamatthena pannaveyyattiyasamannagatena tipitakapariyattippabhede satthakathe satthu sasane appatihatananappabhavena mahaveyyakaranena karanasampattijanitasukhaviniggatamadhurodaravacanalavannayuttena yuttamuttavadina vadivarena mahakavina pabhinnapatisambhidaparivare chalabhinnadippabhedagunapatimandite uttarimanussadhamme supatitthitabuddhinam theravamsappadipanam theranam mahaviharavasinam vamsalankarabhutena vipulavisuddhabuddhina buddhaghosoti garuhi gahitanamadheyyena therena kata ayam sumangalavilasini nama dighanikayatthakatha:- tava titthatu lokasmim lokanittharanesinam dassenti kulaputtanam nayam ditthivisuddhiya. Yava buddhoti namampi suddhacittassa tadino lokamhi lokajetthassa pavattati mahesinoti. Sumangalavilasini nama dighanikayatthakatha patikavaggavannana nitthita. ---------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 6 page 253-268. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=6&A=6419&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=6&A=6419&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=364              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=11&A=7016              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=11&A=6159              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=11&A=6159              Contents of The Tipitaka Volume 11 http://84000.org/tipitaka/read/?index_11

first pageprevious pageno pageNumbernext book chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]