ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 7 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.1)

page166.

6. Akankheyyasuttavannana [64] Evamme sutanti akankheyyasuttam. Tattha sampannasilati tividham sampannam paripunnasamangimadhuravasena. Tattha:- "sampannam salikedaram suva bhunjanti kosiya pativedemi te brahme na nam *- varetumussahe"ti 1- idam paripunnasampannam nama. "imina patimokkhasamvarena upeto hoti samupeto upagato samupagato upapanno *- sampanno samannagato"ti 2- idam samangisampannam nama. "imissa bhante mahapathaviya hetthimatalam sampannam, seyyathapi khuddakamadhum 3- anelakam, 4- evamassadan"ti 5- idam madhurasampannam nama. Idha pana paripunnasampannampi samangisampannampi vattati. Tasma sampannasilati paripunnasila hutvatipi silasamangino hutvatipi evamettha attho veditabbo. Silanti kenatthena silam. Silanatthena silam? tassa vittharakatha visuddhimagge vutta. Tatthapi "paripunnasila"ti imina atthena khettadosavigamena khettaparipuri viya siladosavigamena silaparipuri vutta hoti. Yatha hi khettam vijakhandam vappakhandam udakakhandam osakhandanti 6- catudosasamannagatam aparipuram hoti. Tattha vijakhandam nama yattha antarantara vijani khandani va putini va honti, tani yattha vapanti, tattha sassam na uttheti, khettam khandam hoti. Vappakhandam nama yattha akusalo vijani vapento antarantara na 7- pateti. 7- Evanhi sabbattha sassam na uttheti, khettam khandam hoti. Udakakhandam nama yattha katthaci udakam atibahu va hoti na va, tatrapi hi sassani na utthenti, khettam khandam hoti. Osakhandam nama yattha kassako kisminci padese @Footnote: *1 pali. na te, khu.ja. pakinnaka. 27/1872/366 (sya) *2 pali. samupapanno, abhi. @vibhanga. 35/511/396 jhanavibhanga. 3 cha.Ma., i. khuddamadhum 4 cha.Ma. anelakam @5 vinaYu. mahavi. 1/17/8 veranjakanda. 6 Ma. usakhandanti, cha.Ma., i. isakhandanti @7-7 cha.Ma. nipateti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

Nangalena bhumim cattaro panca vare kasanto atigambhiram karoti, tato osam uppajjati, tatrapi hi sassam na uttheti, khettam khandam hoti, tadisanca khettam na mahapphalam hoti na mahanisamsam, tatrapi hi bahumpi vapetva appam labhati. Imesam pana catunnam dosanam vigama khettam paripunnam hoti. Tadisanca khettam mahapphalam hoti mahanisamsam. Evameva khandam chiddam sabalam kammasanti catudosasamannagatam silam aparipuram hoti. Tadisanca silam na mahapphalam hoti na mahanisamsam. Imesam pana catunnam dosanam vigama silakhettam paripunnam hoti, tadisanca silam mahapphalam hoti mahanisamsam. "silasamangino"ti hi imina panatthena silena samangibhuta samodhanagata samannagata hutva viharathati idameva vuttam hoti. Tattha dvihi karanehi sampannasilata hoti silavipattiya ca adinavadassanena silasampattiya ca anisamsadassanena. Tadubhayampi visuddhimagge vittharitam. Tattha "sampannasila"ti ettavata kira bhagava catupparisuddhisilam uddisitva "patimokkhasamvarasamvuta"ti imina tattha jetthakasilam vittharetva dassesiti dipaviharavasi sumanatthero aha. Antevasiko panassa tepitakaculanagatthero aha:- ubhayatthapi patimokkhasamvaro bhagavata vutto, patimokkhasamvaroyeva hi silam. Itarani pana tini silanti vuttatthanam nama atthiti ananujananto vatva aha:- "indriyasamvaro nama chadvararakkhamattakameva, ajivaparisuddhi dhammena samena paccayuppattimattakam, paccayanissitam patiladdhapaccaye idamatthanti paccavekkhitva paribhunjanamattakam. Nippariyayena patimokkhasamvaro ca 1- silam. Yassa so bhinno, ayam chinnasiso viya puriso hatthapade sesani rakkhissatiti na vattabbo. Yassa pana so arogo, ayam acchinnasiso viya puriso jivitam sesani puna pakatikani katva rakkhitum sakkoti. Tasma `sampannasila'ti imina patimokkhasamvaram uddisitva `sampannapatimokkha'ti tasseva vevacanam vatva tam vittharetva dassento `patimokkhasamvarasamvuta' tiadimaha"ti. @Footnote: 1 cha.Ma., i. va

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Tattha patimokkhasamvarasamvutati patimokkhasamvarena samannagata. Acaragocara- sampannati acarena ca gocarena ca sampanna. Anumattesuti appamattakesuvajjesuti akusaladhammesu. Bhayadassaviti bhayadassino. Samadayati samma adiyitva. Sikkhatha sikkhapadesuti tantam sikkhapadam samma adiyitva sikkhatha. Apica samadaya sikkhatha sikkhapadesuti yankinci sikkhapadesu sikkhakotthasesu sikkhitabbam kayikam va vacasikam va, tam sabbam samma adaya sikkhathati ayamettha sankhepo, vittharato pana sabbanetani patimokkhasamvaradini padani visuddhimagge vuttani. [65] Akankheyya ceti idam kasma araddham? silanisamsadassanattham. Sacepi hi acirapabbajitanam va duppannanam va evamassa "bhagava silam purethati vadati, ko nu kho silapurane anisamso, ko viseso, ka vuddhi"ti. 1- Tesam sattarasa anisamse dassetum evamaha. Appeva nama etam 2- sabrahmacarinam piyamanapatadim asavakkhayapariyosanam anisamsam sutvapi silam paripuressanti visakantakavanijo viya. Visakantakavanijo nama gulavanijoti vuccati. So kira gulaphanitakhandasakkharadini sakatenadaya paccantagamam gantva "visakantakam ganhatha visakantakam ganhatha"ti ugghosesi. Tam sutva gamika "visam nama kakkhalam, yo nam khadati, so marati, kantakampi vijjhitva mareti, ubhopete kakkhala, ko ettha anisamso"ti gehe dvarani thakesum, darake ca palapesum. Tam disva vanijo "avoharakusala ime gamika, handa ne upayena ganhapemi"ti "atimadhuram ganhatha, atisadum ganhatha, gulaphanitam sakkharam samaggham labbhati, kutamasakakutakahapanadihipi labbhati"ti ugghosesi. Tam sutva gamika hatthatuttha agantva bahumpi mulam datva gahesum. Tattha vanijassa "visakantakam ganhatha"ti ugghosanam viya bhagavato "sampannasila bhikkhave viharatha .pe. Samadaya sikkhatha sikkhapadesu"ti vacanam. "ubhopete kakkhala, ko ettha anisamso"ti gamikanam cintanam viya bhagava "sampannasila viharatha"ti aha. "silanca nametam kakkhalam 3- hasakhiddadipaccanikam, 3- ko nu kho sampannasilanam anisamso"ti bhikkhunam cintanam. @Footnote: 1 cha.Ma., i. vaddhi 2 Si. evam 3-3 cha.Ma. kakkhalam pharusam khiddadipaccanikam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

Atha tassa vanijassa "atimadhuram ganhatha"tiadivacanam viya bhagavato piyamanapatadiasavakkhayapariyosanam sattarasaanisamsapakasanattham "akankheyya ce "tiadivacanam veditabbam. Tattha akankheyya ceti yadi akankheyya yadi iccheyya. Piyo ca assanti piyacakkhuhi sampassitabbo, sinehuppattiya padatthanabhuto bhaveyyanti vuttam hoti. Manapoti tesam manavaddhanako, tesam va manena pattabbo, mettacittena pharitabboti vuttam hoti. Garuti tesam garutthaniko pasanacchattasadiso. Bhavaniyoti "addhayamayasma janam janati passam passati"ti evam sambhavaniyo. Silesvessa paripurikariti catupparisuddhisilesuyeva paripurikari assa, anunena paripuritakarena samannagato bhaveyyati vuttam hoti. Ajjhattam cetosamathamanuyuttoti attano cittasamathe yutto, ettha hi ajjhattanti va attanoti va etam ekattham, byanjanameva nanam. Bhummatthe panetam samathanti upayogavacanam. Anuti imina upasaggena yoge siddham. Anirakatajjhanoti bahi anihatajjhano avinasitajjhano va, niharanavinasatthanhi idam nirakaranam nama. Thambham niramkatva 1- nivatavuttitiadisu cassa payogo datthabbo. Vipassanaya samannagatoti sattavidhaya anupassanaya yutto, sattavidha anupassana nama aniccanupassana dukkhanupassana anattanupassana nibbidanupassana viraganupassana nirodhanupassana patinissagganupassanati. Ta visuddhimagge vittharita. Bruheta sunnagarananti vaddheta sunnagaranam, ettha ca samathavipassanavasena kammatthanam gahetva rattindivam sunnagaram pavisitva nisidamano bhikkhu "bruheta sunnagaranan"ti veditabbo. Ekabhumikadipasade kurumanopi pana nevasunnagaranam bruhetati datthabboti. Ettavata ca yatha tanhaviparitadesana pathamam tanhavasena araddhapi tanhapadatthanatta manaditthinam manaditthiyo osaritva kamena papancattayadesana jata, evamayam desana pathamam adhisilasikkhavasena araddhapi silapadatthanatta @Footnote: 1 cha.Ma. nirakatva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Samathavipassananam samathavipassanayo osaritva kamena sikkhattayadesana jatati veditabba. Tattha 1- hi "silesvevassa paripurikari"ti ettavata adhisilasikkha vutta. "ajjhattam cetosamathamanuyutto anirakatajjhano"ti ettavata adhicittasikkha, "vipassanaya samannagato"ti ettavata adhipannasikkha, "bruheta sunnagaranan"ti imina pana samathavasena sunnagaravaddhane adhicittasikkha, vipassanavasena adhipannasikkhati evam dvepi sikkha sangahetva vutta. Ettha ca "ajjhattam cetosamathananuyutto anirakatajjhano"ti imehi padehi silanurakkhaka eva cittekaggata kathita. "vipassanaya"ti imina padena silanurakkhako sankharapariggaho. Katham cittekaggata silamanurakkhati? yassa hi cittekaggata natthi, so Byadhimhi uppanne vihannati, so byadhivihato vikkhittacitto silam vinasetvapi byadhivupasamakatta hoti. Yassa pana cittekaggata atthi, so tam byadhidukkham vikkhambhitva samapattim samapajjati, samapannakkhane dukkham durapagatam hoti, balavataram sukhamuppajjati. Evam cittekaggata silam anurakkhati. Katham sankharapariggaho silamanurakkhati? yassa hi sankharapariggaho natthi, Tassa "mama rupam mama vinnanan"ti attabhave balavamamattam hoti, so tatharupesu dubbhikkhabyadhibhayadisu sampattesu silam vinasetvapi attabhavam poseta hoti. Yassa pana sankharapariggaho atthi, tassa attabhave balavamamattam va sineho va na hoti, so hi tatharupesu dubbhikkhabyadhibhayadisu sampattesu sacepissa antam bahi nikkhamati, 2- sacepi ussussati visussati, khandakhandiko va hoti satadhapi sahassadhapi, neva silam vinasetva attabhavam poseta hoti. Evam sankharapariggaho silamanurakkhati. "bruheta sunnagaranan"ti imina pana tasseva ubhayassa bruhana vaddhana sataccakiriya dassita. Evam bhagava yasma "sabrahmacarinam piyo cassam manapo ca garu ca bhavaniyo ca"ti ime cattaro dhamme akankhantena natthannam kinci katabbam, @Footnote: 1 cha.Ma., i. ettha 2 cha.Ma. antani bahi nikkhamanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Annadatthum siladigunasamannagatena bhavitabbam. Idiso hi sabrahmacarinam piyo hoti manapo garubhavaniyo. Vuttampi hetam:- "siladassanasampannam dhammattham saccavadinam attano kammakubbanam tam jano kurute piyan"ti. 1- Tasma "akankheyya ce bhikkhave bhikkhu sabrahmacarinam piyo cassam .pe. Bhavaniyo cati silesvevassa paripurikari .pe. Sunnagaranan"ti vatva idani yasma paccayalabhadinam 2- patthayantenapi idameva karaniyam, na annam kinci, tasma "akankheyya ce bhikkhave bhikkhu labhi assan"ti adimaha. Na cettha bhagava labhanimittam siladiparipuranam kathetiti veditabbo. Bhagava hi ghasesanam chinnakatho na vacam sampayuttambhaneti, evam savake ovadati, so katham labhanimittam siladiparipuranam kathessati, puggalajjhasayavasena panetam vuttam. Yesanhi evam ajjhasayo bhaveyya "sace mayam catuhi paccayehi na kilameyyama, siladim paripuretum sakkuneyyama"ti, tesam ajjhasayavasena bhagava evamaha. Apica sarasanisamso esa silassa, yadidam cattaro paccaya nama. Tathahi panditamanussa kotthadisu thapitam niharitva puttadinampi adatva attanapi aparibhunjitva silavantanam dentiti silassa sarasanisamsadassanattham hetam 3- vuttam. Tatiyavare yesahanti yesam aham. Tesante karati tesam devanam va manussanam va te mayi kata paccayadanakaRa. Devapi hi siladigunayuttanam paccaye denti, na kevalam manussayeva, sakko viya ayasmato mahakassapassa. Mahapphala mahanisamsati ubhayametam atthato ekam, byanjanameva nanam. Mahantam va lokiyasukham phalantiti mahapphala. Mahato lokuttarasukhassa paccaya hontiti mahanisamsa. Siladigunayuttassa hi katacchubhikkhapi pancaratanamattaya bhumiya pannasalapi katva dinna anekani kappasahassani duggativinipatato rakkhati, pariyosane ca amataya dhatuya parinibbanapaccayo hoti. "khirodanam ahamadasin"ti adini 4- cettha vatthuni, sakalameva va petavatthu vimanavatthu ca sadhakam. Tasma @Footnote: 1 khu. dhamMa. 25/217/55 pancasatadarakavatthu 2 cha.Ma. paccayalabhadim, Si. @paccayalabhaditam, i...dikam 3 cha.Ma. petam 4 khu. vimana. 26/413/55 @khirodanadayikavimana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Paccayadayakehi attani katanam karanam mahapphalatam icchantenapi siladigunayutteneva bhavitabbanti dasseti. Catutthavare natiti sassusasurapakkhika. Salohitati ekalohitabandha 1- pitupitamahadayo. Petati peccabhavam gata. Kalakatati mata. Tesantanti tesantam mayi pasannacittatam va pasannena cittena anussaranam va. Yassa hi bhikkhuno kalakato pita va mata va "amhakam natako thero silava kalyanadhammo"ti pasannacitto hutva tam bhikkhum anussarati, tassa so cittappasadopi tam anussaranamattampi mahapphalam mahanisamsameva hoti, anekani kappasahassani duggatito taretum 2- ante ca amatam papetum samatthameva hoti. Vuttam hetam bhagavata "ye te bhikkhave bhikkhu silasampanna samadhisampanna panna vimutti vimuttinanadassana- sampanna, dassanampaham bhikkhave tesam bhikkhunam bahukaram vadami, savanam anussatim anupabbajjam upasankamanam payirupasanampaham bhikkhave tesam bhikkhunam bahukaram vadami"ti. 3- Tasma natisalohitanam attani cittappasadassa anussatiyava mahapphalatam icchantenapi siladigunayutteneva bhavitabbanti dasseti. [66] Pancamavare aratiratisaho assanti aratiya ratiya ca saho abhibhavita ajjhottharita bhaveyyam. Ettha ca aratiti adhikusalesu dhammesu pantasenasanesu ukkantha. Ratiti pancakamagunarati. Na ca mam arati saheyyati mam ca arati nabhibhaveyya na maddeyya na ajjhotthareyya. Uppannanti jatam nibbattam. Siladigunayutto hi aratim ca ratim ca sahati ajjhottharati madditva titthati. Tasma idisamattanam icchantenapi siladigunayuttena bhavitabbanti dasseti. Chatthavare bhayanti cittutrasopi arammanampi bheravam arammanameva. Sesam pancamavare vuttanayameva. Siladigunayutto hi bhayabheravam sahati ajjhottharati madditva titthati ariyakotiyavasi 4- mahadattatthero viya. @Footnote: 1 cha.Ma.....baddha evamuparipi 2 cha.Ma., i. varetum @3 khu. iti. 25/104/323 silasampannasutta 4 Ma. patiyakotiyavasi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

Thero kira maggapatipanno annataram pasadikam arannam disva "idhevajja samanadhammam katva gamissami"ti magga okkamma annatarasmim rukkhamule sanghatim pannapetva pallankam abhujitva nisidi. Rukkhadevataya daraka therassa silatejena sakabhavena santhatum 1- asakkonta vissaramakamsu. Devatapi sakalam rukkham calesi, thero acalova nisidi. Sa devata dhumayi pajjali, nevasakkhi theram caletum, tato upasakavannenagantva vanditva atthasi. "ko eso"ti vutta "aham bhante etasmim rukkhe adhivattha devata"ti avoca. "tvam ete vikare akasiti. Ama bhanteti. Kasmati ca vutta aha "tumhakameva bhante silatejena daraka sakabhavena santhatum asakkonta vissaramakamsu, saham tumhe palapetum evamakasin"ti. Thero aha "atha kasma idha bhante ma vasatha, mayham aphasuti patikacceva narocase, 2- idani pana ma kinci avaca, ariyakotiyamahadatto amanussabhayena gatoti vacanato lajjami, tenaham idheva vasissam, tvam pana ajjekadivasam yattha kattha katthaci vasahi"ti. Evam siladigunayutto bhayabheravasaho hoti. Tasma idisamattanam icchantenapi siladigunayutteneva bhavitabbanti dasseti. Sattamavare abhicetasikananti abhicetoti abhikkantam visuddhacittam vuccati, adhicittam va, abhicetasi jatani abhicetasikani, abhiceto sannissitaniti va abhicetasikani. Ditthadhammasukhaviharananti ditthadhamme sukhaviharanam. Ditthadhammoti paccakkho attabhavo vuccati, tattha sukhaviharabhutananti attho, rupavacarajjhananametam adhivacanam. Tani hi appetva nisinna jhayino imasmimyeva attabhave asankilitthanekkhammasukham vindanti, tasma "ditthadhammasukhaviharino"ti vuccanti. Nikamalabhiti nikamena labhi attano icchavasena labhi, icchiticchitakkhane samapajjitum samatthoti vuttam hoti. Akicchalabhiti sukheneva paccanikadhamme vikkhambhitva samapajjitum samatthoti vuttam hoti. Akasiralabhiti akasiranam labhi, vipulanam yathaparicchedeyeva vutthatum samatthoti vuttam hoti. Ekacco hi labhiyeva hoti, @Footnote: 1 Ma. sandharetum 2 cha.Ma. navacasi, Si.,i. navocati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page174.

Na pana sakkoti icchiticchitakkhane samapajjitum. Ekacco sakkoti tatha samapajjitum, paripanthike 1- pana kicchena vikkhambheti. Ekacco tatha ca samapajjati paripanthike 1- ca akiccheneva vikkhambheti. Na sakkoti nalikayantam viya yathaparicchedeyeva ca vutthatum. Yo pana imam tividhampi sampadam icchati, sopi silesvevassa paripurikariti. Evam abhinnapadake jhane vutte kincapi abhinnanam varo agato, atha kho nam bhagava aggahetvava yasma na kevalam abhinnapadakajjhanani ca abhinnayoyeva ca silanam anisamso, apica kho cattari arupajjhanani tayo ca hettha ariyamagga tasma tam sabbam pariyadiyitva dassetum akankheyya ce .pe. Ye te santati evamadimaha. Tattha santati angasantataya ceva arammanasantataya ca santa. Vimokkhati paccanikadhammehi vimuttatta 2- arammane ca adhimuttatta. Atikkamma rupeti rupavacarajjhane atikkamitva, ye te vimokkha atikkamma rupe santati padasambandho, itaratha hi atikkamma rupe kim karotiti na pannayeyyum. Aruppati arammanato ceva vipakato ca rupavirahita. Kayena phusitvati namakayena phusitva papunitva, adhigantvati vuttam hoti. Sesam uttanameva. Idam vuttam hoti "yopi bhikkhu ime vimokkhe phusitva viharitukamo, sopi silesveva paripurikari assa"ti. [67] Navamavare tinnam samyojanananti sakkayaditthivikicchasilabbataparamasa- sankhatanam tinnam bandhananam. Tani hi samyojenti khandhagatibhavadihi khandhagatibhavadayo va kammaphalena, 3- tasma samyojananiti vuccanti, bandhananiti attho. Parikkhayati parikkhayena. Sotapannoti sotam apanno. Sototi ca maggassetam adhivacanam. Sotapannoti tamsamangipuggalassa. 4- Yathaha "soto sototi hidam sariputta vuccati, katamo nukho sariputta sototi, ayameva hi bhante ariyo atthangiko maggo, seyyathidam, sammaditthi sammasankappo .pe. Sammasamadhiti, sotapanno sotapannoti hidam sariputta vuccati. Katamo nukho sariputta sotapannoti. Yo hi bhante imina atthangikena maggena samannagato, ayam vuccati sotapanno, @Footnote: 1-1 cha.Ma., i. paribandhike 2 Si., i. vimutta @3 cha.Ma., i. kammam va phalena, Ma. kammaphalena samyojenti yasma @4 Si., Ma. tankhane puggalassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page175.

Soyamayasma evamnamo evamgotto"ti 1- idha pana maggena phalassa namam dinnam, tasma phalattho "sotapanno"ti veditabbo. Avinipatadhammoti vinipatetiti vinipato, nossa vinipato dhammoti avinipatadhammo, na attanam apayesu vinipatanasabhavoti vuttam hoti. Kasma? ye dhamma apayagamaniya, 2- tesam pahinatta. Sambodhi param ayanam para 3- gati assati sambodhiparayano, uparimaggattayam avassam sampapakoti attho. Kasma? patiladdhapathamamaggatta. Silesvevati idiso hotukamopi silesvevassa Paripurikariti. Dasamavare pathamamaggena parikkhinanipi tini samyojanani sakadagamimaggassa vannabhananattham vuttani. Ragadosamohanam tanuttati etesam tanubhavena, tanukaranenati vuttam hoti. Tattha dvihi karanehi tanuttam veditabbam adhiccuppattiya ca pariyutthanamandataya ca. Sakadagamissa hi vattanusarimahajanasseva kilesa abhinham na uppajjanti, kadaci karahaci uppajjanti vilalakara hutva, viralavapite khette ankura viya. Uppajjamanapi ca vattanusarino mahajanasseva maddanta pharanta chadenta andhakaram karonta na uppajjanti, mandamanda uppajjanti tanukara hutva abbhapatalamiva makkhika pattam viya ca. Tattha keci thera bhananti "sakadagamissa kilesa kincapi cirena uppajjanti, bahalava uppajjanti, tathahissa putta ca dhitaro ca dissanti"ti, etam pana appamanam. Puttadhitaro hi angapaccangaparamasanamattenapi hontiti. Dvihiyeva karanehissa kilesanam tanuttam veditabbam adhiccuppattiya ca pariyutthanamandataya cati. Sakadagamiti sakim agamanadhammo. Sakideva imam lokam agantvati ekavaramyeva imam manussalokam patisandhivasena agantva. Yopi hi idha sakadagamimaggam bhavetva idheva parinibbati, sopi idha na gahito. Yopi idha maggam bhavetva devesu uppajjitva tattheva parinibbati. Yopi devaloke maggam bhavetva tattheva parinibbati. Yopi devaloke maggam bhavetva idheva manussaloke nibbattitva @Footnote: 1 sam. maha. 19/1001/300 dutiyasariputtasutta 2 i. vinipatagamaniya @3 cha.Ma. ayam saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

Parinibbati. Yo pana idha maggam bhavetva devaloke nibbatto, tattha yavatayukam thatva puna idheva uppajjitva parinibbati, ayamidha gahitoti veditabbo. Dukkhassantam kareyyanti vattadukkhassa paricchedam kareyyam. Silesvevati idiso hotukamopi silesvevassa paripurikariti. Ekadasamavare pancannanti gananaparicchedo. Orambhagiyananti oram vuccati hettha, hettha bhagiyananti attho, kamavacaraloke uppattipaccayananti adhippayo. Samyojanananti bandhananam, tani kamaragabyapadasamyojanehi saddhim pubbe vuttasamyojananeva veditabbani. Yassa hi etani appahinani, so kincapi bhavagge uppanno hoti, athakho ayuparikkhaya kamavacare nibbattatiyeva, gilitabalisamacchupamo cayam 1- puggalo dighasuttakena pade bandhavihangupamo cati veditabbo. Pubbe vuttanampi cettha vacanam vannabhananatthamevati veditabbam. Opapatikoti sesayonipatikkhepavacanametam. Tattha parinibbayiti tattheva brahmaloke parinibbayi. Anavattidhammo tasma lokati tato brahmaloka patisandhivasena puna anavattisabhavo. Silesvevati idiso hotukamopi silesvevassa paripurikariti. [68] Evam anagamimagge vutte kincapi catutthamaggassa varo agato, atha kho nam bhagava aggahetvava yasma na kevalam asavakkhayabhinna eva silanam anisamso, apica kho lokiyapancabhinnayopi, tasma tapi dassetum yasma ca asavakkhaye kathite desana nitthita hoti, evam ca sati imesam gunanam akathitatta ayam katha mundabhinnakatha nama bhaveyya. Tasma ca abhinnaparipurim katva dassetumpi yasma ca anagamimagge thitassa sukhena iddhivikubbana ijjhati samadhiparipanthanam kamaragabyapadanam samuhatatta, anagami hi silesu ca samadhismim ca paripurikari, tasma yuttatthaneyeva lokiyabhinnayo dassetumpi "akankheyya ce .pe. Anekavihitan"ti evamadimahati assa anusandhi. Tattha "anekavihitam iddhividhan"tiadina nayena agatanam pancannampi lokiyabhinnanam palivannana saddhim bhavananayena visuddhimagge vutta. @Footnote: 1 cha.Ma. svayam, Si. hayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

[69] Chatthabhinnaya asavanam khayati arahattamaggena sabbakilesanam khaya. Anasavanti asavavirahitam. Cetovimuttim pannavimuttinti ettha cetovacanena arahattaphalasampayutto samadhi, pannavacanena tamsampayutta panna ca vutta. Tattha ca samadhi ragato vimuttatta cetovimutti, panna avijjaya vimuttatta pannavimuttiti veditabba. Vuttam cetam bhagavata "yo hissa bhikkhave samadhi, tadassa samadhindriyam, ya hissa bhikkhave panna, tadassa pannindriyam, iti kho bhikkhave ragaviraga cetovimutti, avijjaviraga pannavimutti"ti, api cettha samathaphalam cetovimutti, vipassanaphalam pannavimuttiti veditabba. Dittheva dhammeti imasmimyeva attabhave. Sayam abhinna sacchikatvati attanayeva pannaya paccakkham katva, aparappaccayena natvati attho. Upasampajja vihareyyanti papunitva sampadetva vihareyyam. Silesvevati evam sabbasave nitthangametvava 1- cetovimuttim pannavimuttim adhigantukamopi silesvevassa paripurikariti. Evam bhagava silanisamsakatham yava arahatta kathetva idani sabbampi tam silanisamsam sampinditva dassento nigamanam aha "sampannasila bhikkhave .pe. Idametam paticca vuttan"ti. Tassayam sankhepattho, "sampansila bhikkhave viharatha .pe. Sikkhapadesu"ti iti yam tam maya pubbe evam vuttam etam sabbampi sampannasilo bhikkhu sabrahmacarinam piyo hoti manapo, garu bhavaniyo paccayanam labhi, paccayadayakanam mahapphalakaro, pubbanatinam anussaranacetanaya phalamahattakaro, aratiratisaho, bhayabheravasaho, rupavacarajjhananam arupavacarajjhananam ca labhi, hetthimani tini samannaphalani pancalokiyabhinna asavakkhayanananti ime ca gune sayam abhinna sacchikatva 2- hoti, idam paticca idam sandhaya vuttanti. Idamavoca bhagava, attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya akankheyyasuttavannana nitthita. ----------- @Footnote: 1 cha.Ma. niddhunitva 2 cha.Ma., i. sacchikatta


             The Pali Atthakatha in Roman Book 7 page 166-177. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=7&A=4236&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=7&A=4236&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=73              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=1024              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=1159              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=1159              Contents of The Tipitaka Volume 12 http://84000.org/tipitaka/read/?index_12

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]