บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
4. Culadukkhakkhandhasuttavannana [175] Evamme sutanti culadukkhakkhandhasuttam. Tattha sakkesuti evamnamake janapade. So hi janapado sakyanam rajakumaranam vasanatthanatta sakyatveva sankham 1- gato. Sakyanam pana uppatti ambatthasutte agatava. Kapilavatthusminti evamnamake nagare, tanhi kapilassa isino nivasanatthane katatta kapilavatthunti vuttam, tam gocaragamam katva. Nigrodharameti nigrodho nama sakko, so natisamagamakale kapilavatthum agate bhagavati attano arame viharam karetva bhagavato niyyadesi, 2- tasmim viharatiti attho. Mahanamoti anuruddhattherassa bhata bhagavato cullapituputto. Suddhodano sukkodano sakkodano dhotodano amitodanoti ime panca jana bhataro. Amita nama devi tesam bhagini. Tissatthero tassa putto. Tathagato ca nandatthero ca suddhodanassa putta, mahanamo ca anuruddhatthero ca sukkodanassa. Anandatthero amitodanassa, so bhagavato kanittho. Mahanamo mahallakataro sakadagami ariyasavako. Digharattanti mayham sakadagamiphaluppattito patthaya ciram rattam janamiti dasseti. Lobhadhammati lobhasankhata dhamma, nanappakaram lobhamyeva sandhaya vadati. Itaresupi dvisu eseva nayo. Pariyadaya titthantiti khepetva titthanti. Idam hi pariyadanannama "sabbam hatthikayam pariyadiyitva sabbam assakayam sabbam rathakayam sabbam pattikayam pariyadiyitva jivantamyeva nam ossajjeyyan"ti ettha gahane agatam. "aniccasanna bhikkhave bhavita bahulikata sabbam kamaragam pariyadiyati"ti 4- ettha khepane. Idhapi khepane adhippeto. 5- Tena vuttam "pariyadiyitvati khepetva"ti. @Footnote: 1 cha.Ma. sankhyam 2 cha.Ma. niyyatesi 3 sam. saga. 15/126/101 @dutiyasangamasutta 4 sam. khandha. 17/102/122 aniccasannasutta 5 cha.Ma. adhippetam Yena me ekada lobhadhammapiti yena mayham ekekasmim kale lobhadhammapi cittam pariyadaya titthantiti pucchati. Ayam kira raja "sakadagamimaggena lobhadosamoha niravasesa pahiyanti"ti sanni ahosi, ayam "appahinam me atthi"tipi janati, appahinakam upadaya 1- pahinakam puna pacchato vattatiti 1- sanni hoti. Ariyasavakassa evam sandeho uppajjatiti. Ama uppajjati. Kasma? pannattiya Akovidatta. "ayam kileso asukamaggavajjho"ti imissa pannattiya akovidassa hi ariyasavakassapi evam hoti. Kim tassa paccavekkhana natthiti. Atthi. Sa ca 2- na sabbesam paripunna hoti. Eko hi pahinakilesameva paccavekkhati. Eko avasitthakilesameva, eko maggameva, eko phalameva, eko nibbanameva. Imasu pana pancasu paccavekkhanasu ekam va dve va no laddhum na vattati. 3- Iti yassa paccavekkhana na paripunna, tassa maggavajjhakilesapannattiyam akovidatta evam hoti. [176] Soeva kho teti soyeva lobho doso moho ca tava santane appahino, tvam pana pahinasanni ahositi dasseti. So ca hi teti so tuyham lobhadosamohadhammo. Kameti duvidhe kame. Na paribhunjeyyasiti mayam viya pabbajeyyasiti dasseti. [177] Appassadati parittasukha. Bahudukkhati ditthadhammikasamparayika- dukkhamevettha bahukam. Bahupayasati ditthadhammikasamparayiko upayasakilesoyevettha bahu. Adinavoti ditthadhammikasamparayiko upaddavo. Ettha bhiyyoti etesu kamesu ayam adinavoyeva bahu. Assado pana himavantam upanidhaya sasapo viya appo parittako. Iti cepi mahanamati mahanama evam cepi ariyasavakassa. Yathabhutanti yathasabhavam. Samma nayena karanena pannaya sutthu dittham hotiti dasseti. Tattha pannayati vipassanapannaya, hetthamaggadvayananenati attho. So cati soeva maggadvayena ditthakamadinavo ariyasavako. Pitisukhanti imina @Footnote: 1-1 cha.Ma. pahinakampi puna pacchatova vattatiti 2 cha.Ma. pana 3 cha.Ma. vattanti Sappitikani dve jhanani dasseti. Annam va tato santataranti tato jhanadvayato santataram annam uparijhanadvayanceva maggadvayanca. Neva tava anavatti kamesu hotiti athakho so dve magge pativijjhitva thitopi ariyasavako upari jhananam magganam va anadhigatatta neva tava kamesu anavatti hoti, anavattino anabhogo na hoti. Savattino 1- sabhogoyeva hoti. Kasma? catuhi jhanehi vikkhambhanappahanassa, dvihi maggehi samucchedappahanassa abhava. Mayhampi khoti na kevalam tuyhameva, athakho mayhampi. Pubbeva sambodhati maggasambodhito pathamatarameva. Pannaya sudittham hotiti 2- ettha orodhanatakapajahanapanna adhippeta. Pitisukham najjhagaminti 3- sappitikani dve jhanani na patilabhim. Annam va tato santataranti idha uparijhanadvayam ceva cattaro ca magga adhippeta. Paccannasinti patiannasim. [179] Ekamidaham mahanama samayanti kasma araddham? ayam patiyekko Anusandhi. Hettha kamanam assadopi adinavopi kathito, nissaranam na kathitam, tam kathetum ayam desana araddha. Kamasukhallikanuyogo hi eko anto attakilamathanuyogo eko 4- imehi antehi muttam mama sasananti upariphala- samapattisisena sakalasasanam dassetumpi ayam desana araddha. Gijjhakute pabbateti tassa pabbatassa gijjhasadisam kutam atthi, tasma gijjhakutoti vuccati. Gijjha va tassa kutesu nivasantitipi gijjhakutoti vuccati. Isigilipasseti isigilipabbatassa passe. Kalasilayanti kalavanne pitthipasane. Ubbhatthaka hontiti ubbhayeva 5- thitaka honti anisinna. Opakkamikati ubbhatthakadina attano upakkamena nibbattita. Nigantho avusoti annam karanam vatthum asakkonta niganthassa upari pakkhipimsu. Sabbannu sabbadassaviti so amhakam sattha atitanagatapaccuppannam sabbam janati passatiti dasseti. Aparisesam nanadassanam patijanatiti so amhakam sattha aparisesadhammam jananto @Footnote: 1 cha.Ma. avattino 2 ka. ahositi 3 cha.Ma. najjhagamanti @4 cha.Ma. ekoti 5 cha.Ma. uddhamyeva, Si. ubbhamyeva Aparisesasankhatam nanadassanam patijanati, patijananto ca evam patijanati "carato me titthato ca .pe. Paccupatthitan"ti. Tattha satatanti niccam. Samitanti tasseva vevacanam. [180] Kim pana tumhe avuso nigantha janatha ettakam va dukkham nijjinnanti idam bhagava puriso nama yam karoti, tam janati. Visatikahapane inam gahetva dasa datva "dasa me dinna dasa thita"ti 1- janati, tepi datva "sabbakicce 2- sabbam dinnan"ti janati. Khettassa tatiyam bhagam layitva "eko bhago layito, dve avasittha"ti janati. Puna ekam layitva "dve layita, eko avasittho"ti janati. Tasmimpi layite "sabbam nitthitan"ti janati, evam sabbakiccesu katanca akatanca janati, tumhehipi tatha natabbam siyati dasseti. Akusalanam dhammanam pahananti imina akusalam pahaya kusalam bhavetva suddhattam 3- patto nigantho nama tumhakam sasane atthiti pucchati. Evam santeti tumhakam evam jananabhave 4- sati. Luddati luddacaRa. Lohitapaninoti pane jivita voropenta lohitena makkhitapanino. Panam hi hanantassapi yassa lohitena pani nama 5- makkhiyati, sopi lohitapanitveva vuccati. Kururakammantati darunakamma. Matari pitari dhammikasamanabrahmanadisu ca kataparadha. Magavikadayo va kakkhalakamma. Na kho avuso gotamati idam nigantha "ayam amhakam vade dosam deti, mayampissa dosam aropema"ti mannamana arabhimsu. Tassattho "avuso gotama yatha tumhe panitacivarani dharenta salimamsodanam bhunjanta devavimanavannaya gandhakutiya vasamana sukhena sukham adhigacchatha, na evam sukhena sukham adhigantabbam. Yatha pana mayam ukkutikappadhanadihi nanappakarakam dukkham anubhavama, evam dukkhena sukham adhigantabban"ti. Sukhena ca avusoti 6- idam sace sukhena ca sukham adhigantabbam siya. Raja adhigaccheyyati dassanattham vuttam. Tattha magadhoti magadharatthassa issaro. Seniyoti tassa namam. Bimbiti attabhavassa namam. So @Footnote: 1 cha.Ma. avasitthati 2 cha.Ma. ayam patho na dissati 3 cha.Ma. suddhantam @4 cha.Ma. ajananabhave 5 cha.Ma. na 6 cha.Ma. havusoti Tassa sarabhuto dassaniyo pasadiko attabhavasamiddhiya bimbisaroti vuccati. Sukhaviharitaroti idam te 1- ranno tisu pasadesu tividhavayehi natakehi saddhim sampattim anubhavanam sandhaya vadanti. Addhati ekamsena. Sahasa appatisankhati sahasam katva apaccavekkhitvava yatha ratto ragavasena duttho dosavasena mulho mohavasena bhasati, evamevam vaca bhasitati dasseti. Tattha patipucchissamiti tasmim atthe pucchissami. Yatha vo khameyyati yatha tumhakam rucceyya. Pahotiti sakkoti. Aninjamanoti acalamano. Ekantasukham patisamvediti nirantarasukham patisamvedi. "aham kho avuso nigantha 2- pahomi .pe. Ekantasukham patisamvedi"ti idam attano phalasamapattisukham dassento aha. Ettha ca kathapatitthapanattham rajavare satta adim katva puccha kata. Satta rattindivani nappahotiti hi vutte cha panca cattariti sukham pucchitum hoti. Buddhavare 3- pana sattativutte puna cha panca cattariti vuccamanam anacchariyam hoti, tasma ekam adim katva desana kata. Sesam sabbattha uttanatthamevati. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya culadukkhakkhandhasuttavannana nitthita. ---------------- @Footnote: 1 cha.Ma. te nigantha 2 cha.Ma. nigantha 3 cha.Ma. suddhavareThe Pali Atthakatha in Roman Book 7 page 384-388. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=7&A=9821&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=7&A=9821&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=209 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=3014 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=3639 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=3639 Contents of The Tipitaka Volume 12 http://84000.org/tipitaka/read/?index_12
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]