ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลีอักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๔)

                      ๑๐. สงฺขารูปปตฺติสุตฺตวณฺณนา
     [๑๖๐] เอวมฺเม สุตนฺติ สงฺขารูปปตฺติสุตฺตํ. ตตฺถ สงฺขารูปปตฺตินฺติ ๑-
สงฺขารานํเยว อุปปตฺตึ, ๒- น สตฺตสฺส, น โปสสฺส, ปุญฺญาภิสงฺขาเรน วา
ภวูปคกฺขนฺธานํ อุปปตฺตึ.
     [๑๖๑] สทฺธาย สมนฺนาคโตติ สทฺธาทโย ปญฺจ ธมฺมา โลกิกา
ทหตีติ ฐเปติ. อธิฏฺฐาตีติ ปติฏฐาเปติ. สงฺขารา จ วิหารา ๓- จาติ สห
ปตฺถนาย สทฺธาทโยว ปญฺจ ธมฺมา. ตตฺรูปปตฺติยาติ ตสฺมึ ฐาเน
นิพฺพตฺตนตฺถาย. อยํ มคฺโค อยํ ปฏิปทาติ สห ปตฺถนาย ปญฺจ ธมฺมาว.
ยสฺส หิ ปญฺจ ธมฺมา อตฺถิ, น ปตฺถนา, ตสฺส คติ อนิพทฺธา. ยสฺส
ปตฺถนา อตฺถิ, น ปญฺจ ธมฺมา, ตสฺสปิ อนิพทฺธา จ. ๔- เยสํ อุภยมตฺถิ,
เตสํ คติ นิพทฺธา. ยถา หิ อากาเส ขิตฺตทณฺโฑ  อคฺเคน วา มชฺเฌน วา
มูเลน วา นิปติสฺสตีติ นิยโม นตฺถิ, เอวํ สตฺตานํ ปฏิสนฺธิคหณํ อนิยตํ.
ตสฺมา กุสลกมฺมํ กตฺวา เอกสฺมึ ฐาเน ปตฺถนํ กาตุํ วฏฺฏติ.
     [๑๖๕] อามณฺฑนฺติ อามลกํ. ยถา ตํ ปริสุทฺธจกฺขุสฺส ปุริสสฺส
สพฺพโสว ปากฏํ โหติ, เอวํ ตสฺส พฺรหฺมุโน สทฺธึ ตตฺถ นิพฺพตฺตสตฺเตหิ
สหสฺสีโลกธาตุ. เอส นโย สพฺพตฺถ.
     [๑๖๗] สุโภติ สุนฺทโร. ชาติมาติ อาการสมฺปนฺโน. สุปริกมฺมกโตติ
โธวนาทีหิ สุฏฺฐุ กตปริกมฺโม. ปณฺฑุกมฺพเล นิกฺขิตฺโตติ รตฺตกมฺพเล ฐปิโต.
     [๑๖๘] สตสหสฺโสติ โลกธาตุสตสหสฺสมฺหิ อาโลกผรณพฺรหฺมา.
นิกฺขนฺติ ๕- นิกฺเขน กตํ ปิลนฺธนํ, นิกฺกขนฺนาม ปญฺจ สุวณฺณา, ๖-  อูนกนิกฺเขน
กตํ ปสาธนญฺหิ ฆฏฺฏนมชฺชนกฺขมํ น โหติ, อติเรเกน กตํ ฆฏฺฏนมชฺชนํ
ขมติ, วณฺณวนฺตํ ปน น โหติ, ผรุสธาตุกํ ขายติ. นิกฺเขน กตํ
ฆฏฺฏนมชฺชนญฺเจว ขมติ, วณฺณวนฺตํ จ โหติ. ชมฺโพนทนฺติ ชมฺพุนทิยํ
นิพฺพตฺตํ. มหาชมฺพุรุกฺขสฺส หิ เอเกกา สาขา ปณฺณาส ปณฺณาส โยชนานิ
@เชิงอรรถ:  สี. สงฺขารุปฺปตฺตินฺติ    สี. อุปฺปตฺตึ, เอวมุปริปิ    สี. วิหาโร
@ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ   สี. เนกฺขนฺติ    ฉ.ม. ปญฺจสุวณฺณํ
วฑฺฒิตา, ตาสุ มหนฺตา ๑- นทิโย สนฺทนฺติ, ตาสํ นทีนํ อุภยตีเรสุ
ชมฺพุปกฺกานํ ๒- ปติตฏฺฐาเน สุวณฺณงฺกุรา อุฏฺฐหนฺติ, เตน นทีชเลน
วุยฺหมานา อนุปุพฺเพน มหาสมุทฺทํ ปวิสนฺติ. ตํ สนฺธาย ชมฺโพนทนฺติ วุตฺตํ.
ทกฺขกมฺมารปุตฺตอุกฺกามุเข สุกุสลสมฺปหฏฺฐนฺติ ทกฺเขน สุกุสเลน กมฺมารปุตฺเตน
อุกฺกามุเข ปจิตฺวา สมฺปหฏฺฐํ. อุกฺกามุเขติ อุทฺธเน. สมฺปหฏฺฐนฺติ
โธตฆฏฺฏิตมชฺชิตํ. วตฺโถปเม ๓- จ ธาตุวิภงฺเค ๔- จ ปิณฺฑโสธนํ ๕- วุตฺตํ, อิมสฺมึ
สุตฺเต กตภณฺฑโสธนํ ๖- วุตฺตํ.
     ยํ ปน สพฺพวาเรสุ ผริตฺวา อธิมุจฺจิตฺวาติ วุตฺตํ, ตตฺถ ปญฺจวิธํ
ผรณํ เจโตผรณํ กสิณผรณํ ทิพฺพจกฺขุผรณํ อาโลกผรณํ สรีรผรณนฺติ. ตตฺถ
เจโตผรณํ นาม โลกธาตุสหสฺเส สตฺตานํ จิตฺตชานนํ. กสิณผรณํ นาม
โลกธาตุสหสฺเส กสิณปตฺถรณํ. ทิพฺพจกฺขุผรณํ นาม อาโลกํ วฑฺฒิตฺวา
ทิพฺเพน จกฺขุนา สหสฺสโลกธาตุทสฺสนํ.  อาโลกผรณมฺปิ เอตเทว. สรีรผรณํ
นาม โลกธาตุสหสฺเส สรีรปภาย ปตฺถรณํ. สพฺพตฺถ อิมานิ ปญฺจ ผรณานิ
อวินาเสนฺเตน กเถตพฺพนฺติ.
     ติปิฏกจูฬาภยตฺเถโร ปนาห "มณิโอปมฺเม กสิณผรณํ วิย นิกฺโขปมฺเม
สรีรผรณํ วิย ทิสฺสตี"ติ. ตสฺส วาทํ วิย อฏฺฐกถา นาม นตฺถีติ
ปฏิกฺขิปิตฺวา ๗- สรีรผรณํ น สพฺพกาลิกํ, จตฺตาริมานิ ผรณานิ อวินาเสตฺวาว
กเถตพฺพนฺติ วุตฺตํ. อธิมุจฺจตีติ ปทํ ผรณปทสฺเสว เววจนํ, อถวา ผรตีติ
ปตฺถรติ. อธิมุจฺจตีติ ชานาติ.
     [๑๖๙] อาภาติอาที อาภาทโย นาม ปาฏิเยกฺกา เทวา นตฺถิ, ตโย
ปริตฺตาภาทโย เทวา อาภา นาม, ปริตฺตาสุภาทโย จ. สุภกิณฺหาทโย จ
สุภา นาม. เวหปฺผลาทิเวรา ปากฏาเยว.
     อิเม ตาว ปญฺจ ธมฺเม ภาเวตฺวา กามาวจเรสุ นิพฺพตฺตตุ, พฺรหฺมโลเก
นิพฺพตฺตํ ปน อาสวกฺขยญฺจ กถํ ปาปุณาตีติ อิเม ปญฺจ ธมฺมา สีลํ, โส
@เชิงอรรถ:  สี. มหนฺตา มหนฺตา    ม. ชมฺพุปณฺณานํ   ม.มู. ๑๒/๗๐/๔๘
@ ม.อุ. ๑๔/๓๔๒/๓๐๔   ม....ปสาธนํ   ม....ปสาธนํ   ฉ.ม. ปฏิกฺขิตฺวา
อิมสฺมึ สีเล ปติฏฺฐาย กสิณปริกมฺมํ กตฺวา ตา ตา สมาปตฺติโย
นิพฺพตฺเตตฺวา ๑- ภาเวตฺวา รูปีพฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺตติ, อรูปชฺฌานานิ
นิพฺพตฺเตตฺวา อรูปีพฺรหฺมโลเก, สมาปตฺติปทฏฺฐานํ วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา
อนาคามิผลํ สจฺฉิกตฺวา ปญฺจสุ สุทฺธาวาเสสุ นิพฺพตฺตติ. อุปริ มคฺคํ ภาเวตฺวา
อาสวกฺขยํ ปาปุณาตีติ.
                    ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย
                    สงฺขารูปปตฺติสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                        ทุติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตา
                          -------------
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้า ๑๐๕-๑๐๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=2682&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=2682&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=318              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=4497              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=4327              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=4327              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]