อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ม.อ. (ปปญฺจ.๔)

                         ๓. กินฺติสุตฺตวณฺณนา
      [๓๔] เอวมฺเม สุตนฺติ กินฺติสุตฺตํ.  ตตฺถ กุสินารายนฺติ ๓-  เอวํนามเก
มณฺฑลปฺปเทเส. พลิหรเณติ ตสฺมึ วนสณฺเฑ ภูตานํ พลึ อาหรนฺติ, ตสฺมา โส
พลิหรณนฺติ วุตฺโต. จีวรเหตูติ จีวรการณา, จีวรํ ปจฺจาสึสมาโนติ อตฺโถ. อิติ
ภวาภวเหตูติ เอวํ อิมํ เทสนามยํ ปุญฺญกิริยาวตฺถุํ นิสฺสาย ตสฺมึ ตสฺมึ ภเว
สุขํ เวทิสฺสามีติ ธมฺมํ เทเสตีติ กึ ตุมฺหากํ เอวํ โหตีติ อตฺโถ.
      [๓๕] จตฺตาโร สติปฏฺฐานาติอาทโย สตฺตตึส โพธิปกฺขิยธมฺมา
โลกิยโลกุตฺตราว กถิตา. ตตฺถาติ เตสุ สตฺตตึสาย ธมฺเมสุ. สิยุนฺติ ๔- ภเวยฺยุํ.
@เชิงอรรถ: ๑ สํ. ส. ๑๕/๒๗/๑๘  ๒ ที.สี. ๙/๔๙๘/๒๒๓  ๓ ฉ.ม. ปิสินารายนฺติ
@๔ ฉ.ม. สิยํสูติ, ก. สตฺต
อภิธมฺเมติ อภิวิสิฏฺเฐ ธมฺเม, อิเมสุ สตฺตตึสโพธิปกฺขิยธมฺเมสูติ อตฺโถ. ตตฺร
เจติ อิทมฺปิ โพธิปกฺขิยธมฺเมเสฺวว ภุมฺมํ. อตฺถโต เจว นานํ พฺยญฺชนโต จ
นานนฺติ เอตฺถ "กาโยว สติปฏฺฐานํ เวทนาว สติปฏฺฐานนฺ"ติ วุตฺเต อตฺถโต
นานํ โหติ, "สติปฏฺฐานา"ติ วุตฺเต ปน พฺยญฺชนโต นานํ นาม โหติ.
ตทิมินาปีติ ตํ ตุเมฺห อิมินาปิ การเณน ชานาถาติ. อตฺถญฺจ พฺยญฺชนญฺจ
สมาเนตฺวา อตฺถสฺส จ อญฺญถา คหิตภาโว พฺยญฺชนสฺส จ มิจฺฉา โรปิตภาโว
ทสฺเสตพฺโพ. โย ธมฺโม โย วินโยติ เอตฺถ อตฺโถ จ พฺยญฺชนญฺจ
วิญฺญาปนการณเมว ธมฺโม จ วินโย จ.
      [๓๗] อตฺถโต หิ โข สเมตีติ สติเยว สติปฏฺฐานนฺติ คหิตา.
พฺยญฺชนโต นานนฺติ เกวลํ พฺยญฺชนเมว สติปฏฺฐาโนติ วา สติปฏฺฐานาติ วา
มิจฺฉา โรปิตํ. ๑- อปฺปมตฺตกํ โขติ สุตฺตนฺตํ ปตฺวา พฺยญฺชนํ อปฺปมตฺตกํ นาม
โหติ. ปริตฺตมตฺตกํ ๒- ธนิตํ กตฺวา อาโรปิเตปิ หิ นิพฺพุตึ ปตฺตุํ สกฺกา โหติ.
      ตตฺริทํ วตฺถุ:- วิชยารามวิหารวาสี กิเรโก ขีณาสวตฺเถโร ทฺวินฺนํ ภิกฺขูนํ
สุตฺตํ อาหริตฺวา กมฺมฏฺฐานํ กเถนฺโต "สมุทฺโธ สมุทฺโธติ ภิกฺขเว อสฺสุตวา
ปุถุชฺชโน ภาสตี"ติ ธนิตํ กตฺวา อาห. เอโก ภิกฺขุ "โก ๓- สมุทฺโธ นาม
ภนฺเต"ติ อาห. อาวุโส สมุทฺโธติ วุตฺเตปิ สมุทฺโทติ วุตฺเตปิ มยํ โลณสาครเมว
ชานาม, ตุเมฺห ปน โน อตฺถคเวสกา, พฺยญฺชนคเวสกา, คจฺฉถ มหาวิหาเร
ปคุณพฺยญฺชนานํ ภิกฺขูนํ สนฺติเก พฺยญฺชนํ โสธาเปถาติ กมฺมฏฺฐานํ อกเถตฺวาว
อุฏฺฐาเปสิ. โส อปรภาเค มหาวิหาเร เภรึ ปหราเปตฺวา ภิกฺขุสํฆสฺส จตูสุ
มคฺเคสุ ปญฺหํ กเถตฺวาว ปรินิพฺพุโต. เอวํ สุตนฺตํ ปตฺวา พฺยญฺชนํ อปฺปมตฺตกํ
นาม โหติ.
      วินยํ ปน ปตฺวา โน อปฺปมตฺตกํ นาม. สามเณรปพฺพชฺชาปิ หิ อุภโต
สุทฺธิกโต วฏฺฏติ, อุปสมฺปทาทิกมฺมานิปิ สิถิลาทีนํ ธนิตาทิกรณมตฺเตเนว
กุปฺปนฺติ. อิธ ปน สุตฺตนฺตพฺยญฺชนํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ.
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. โรเปถ   ๒ ฉ.ม. ปริตฺตมตฺตํ   ๓ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ
      [๓๘] อถ จตุตฺถวาเร ๑- วิวาโท กสฺมา? สญฺญาย ๒- วิวาโท. "อหํ
สตึเยว สติปฏฺฐานํ วทามิ, อยํ `กาโย สติปฏฺฐานนฺ'ติ วทตี"ติ หิ เนสํ
สญฺญา ๓- โหติ. พฺยญฺชเนปิ เอเสว นโย.
      [๓๙] น โจทนาย โจทิตพฺพนฺติ ๔- น โจทนตฺถาย โจทายิตพฺพํ. ๕-
เอกจฺโจ หิ ปุคฺคโล "นลาเฏ เต สาสปมตฺตา ปิฬกา"ติ วุตฺโต "มยฺหํ นลาเฏ
สาสปมตฺตํ ปิฬกํ ปสฺสสิ, อตฺตโน นลาเฏ ตาลปกฺกมตฺตํ มหาคณฺฑํ น ปสฺสสี"ติ
วทติ. ตสฺมา ปุคฺคโล อุปปริกฺขิตพฺโพ. อทฬฺหทิฏฺฐีติ อนาทานทิฏฺฐี สุํสุมารํ
หทเย ๖- ปกฺขิปนฺโต วิย ทฬฺหํ น ตณฺหาติ.
      อุปฆาโตติ จณฺฑภาเวน วณฆฏฺฏิตสฺส วิย ทุกฺขุปฺปตฺติ. สุปฏินิสฺสคฺคีติ
"กึ นามาหํ อาปนฺโน, กทา อาปนฺโน"ติ วา "ตุวํ อาปนฺโน, ตว อุปชฺฌาโย
อาปนฺโน"ติ วา เอกํ เทฺว วาเร วตฺวาปิ "อสุกํ นาม อสุกทิวเส นาม ภนฺเต
อาปนฺนตฺถ, สณิกํ อนุสฺสรถา"ติ สริตฺวา ตาวเทว วิสฺสชฺชิสฺสติ. วิเทสาติ พหุํ
อตฺถญฺจ การณญฺจ อาหรนฺตสฺส กายจิตฺตกิลมโถ. สกฺโกมีติ เอวรูโป หิ
ปุคฺคโล โอกาสํ กาเรตฺวา "อาปตฺตึ อาปนฺนตฺถ ภนฺเต"ติ วุตฺโต "กทา กิสฺมึ
วตฺถุสฺมินฺ"ติ วตฺวา "อสุกทิวเส อสุกสฺมึ วตฺถุสฺมินฺ"ติ วุตฺเต "น สรามิ
อาวุโส"ติ วทติ, ตโต "สณิกํ ภนฺเต สรถา"ติ พหุํ วตฺวา สาริโต สริตฺวา
วิสฺสชฺเชติ. เตนาห "สกฺโกมี"ติ. อิมินา นเยน สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ.
      อุเปกฺขา นาติมญฺญิตพฺพาติ อุเปกฺขา น อติกฺกมิตพฺพา, กตฺตพฺพา
ชเนตพฺพาติ อตฺโถ. โย หิ เอวรูปํ ปุคฺคลํ ฐิตกํเยว ปสฺสาวํ กโรนฺตํ ทิสฺวาปิ
"นนุ อาวุโส นิสีทิตพฺพนฺ"ติ วทติ, โส อุเปกฺขํ อติมญฺญติ นาม.
      [๔๐] วจีสํหาโรติ วจนสญฺจาโร. อิเมหิ กถิตํ อมูลํ อนฺตรํ ปเวเสยฺย,
ตุเมฺห อิเมหิ อิทญฺจิทญฺจ วุตฺตาติ อมูหิ กถิตํ อิเมสํ อนฺตรํ ปเวเสยฺยาติ
อตฺโถ. ทิฏฺฐิปฬาโสติอาทีหิ จิตฺตสฺส อนาราธนียภาโว กถิโต. ตํ ชานมาโน
สมาโน ครเหยฺยาติ ตํ สตฺถา ชานมาโน สมาโน นินฺเทยฺย อเมฺหติ. เอตํ
ปนาวุโส ธมฺมนฺติ เอตํ กลหภณฺฑนธมฺมํ.
@เชิงอรรถ: ๑ ม. จตุตฺถวาเท     ๒ ม. ปญฺญาย     ๓ สี. คนฺตพฺพํ, ม. ปญฺญา
@๔ ฉ.ม. ตริตพฺพนฺติ    ๕ ฉ.ม. เวคายิตพฺพํ
@๖ สี. สุํสุมารหทเย, ฉ.ม. สํสุมารหทเย
      ตญฺเจติ ตํ สญฺญตฺติการกํ ๑- ภิกฺขุํ. เอวํ พฺยากเรยฺยาติ มยา เอเต
สุทฺธนฺเต ปติฏฺฐาปิตาติ อวตฺวา เยน การเณน สญฺญตฺติ ๒- กตา, ตเมว
ทสฺเสนฺโต เอวํ พฺยากเรยฺย. ตสฺสาหํ ๓- ธมฺมํ สุตฺวาติ เอตฺถ ธมฺโมติ
สารณียธมฺโม อธิปฺเปโต. น เจวตฺตานนฺติอาทีสุ "พฺรหฺมโลกปฺปมาโณ เหส อคฺคิ
อุฏฺฐาสิ, โก เอตมญฺญตฺร มยา นิพฺพาเปตุํ สมตฺโถ"ติ หิ วทนฺโต อตฺตานํ
อุกฺกํเสติ นาม. "เอตฺตกา ชนา วทนฺติ, ๔- โอกาโส ลทฺธุํ น สกฺกา, เอโกปิ
เอตฺตกมตฺตํ นิพฺพาเปตุํ สมตฺโถ นาม นตฺถี"ติ วทมาโน ปรํ วมฺเภติ นาม.
ตทุภยมฺเปส น กโรติ. ธมฺโม ปเนตฺถ สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส พฺยากรณํ, เตสํ ภิกฺขูนํ
สญฺญตฺติกรณํ อนุธมฺโม, ตเมว พฺยากโรติ นาม. น จ โกจิ สหธมฺมิโกติ
อญฺโญ จสฺส โกจิ สเหตุโก ปเรหิ วุตฺโต วาโท วา อนุวาโท วา
ครหิตพฺพภาวํ อาคจฺฉนฺโต นาม นตฺถิ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ.
                    ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย
                       กินฺติสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                        -----------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้า ๑๘-๒๑.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=459&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=459&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=42
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=793
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=803
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=803
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_14