ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                        ๔. กฬารขตฺติยวณฺณนา
                          ๑. ภูตสุตฺตวณฺณนา
    [๓๑] กฬารขตฺติยวคฺคสฺส ปฐเม อชิตปเญฺหติ อชิตมาณเวน ปุจฺฉิตปเญฺห.
สงฺขาตธมฺมาเสติ สงฺขาตธมฺมา วุจฺจนฺติ ญาตธมฺมา ตุลิตธมฺมา ตีริตธมฺมา.
เสกฺขาติ สตฺต เสกฺขา. ปุถูติ เตเยว สตฺต ชเน สนฺธาย ปุถูติ วุตฺตํ. อิธาติ
อิมสฺมึ สาสเน. นิปโกติ เนปกฺกํ วุจฺจติ ปญฺญา, ตาย สมนฺนาคโต ๑- นิปโก,
ตฺวํ ปณฺฑิโต ปพฺรูหีติ ยาจติ. อิริยนฺติ วุตฺตึ อาจารํ โคจรํ วิหารํ ปฏิปตฺตึ.
มาริสาติ ภควนฺตํ อาลปติ. เสกฺขานญฺจ สงฺขาตธมฺมานญฺจ ขีณาสวานญฺจ
ปฏิปตฺตึ มยา ปุจฺฉิโต ปณฺฑิต มาริส มยฺหํ กเถหีติ  อยเมตฺถ
สงฺเขปตฺโถ.
    ตุณฺหี อโหสีติ กสฺมา ยาวตติยํ ปุฏฺโฐ ตุณฺหี อโหสิ, กึ ปเญฺห กงฺขติ,
อุทาหุ อชฺฌาสเยติ. อชฺฌาสเย กงฺขติ, โน ปเญฺห. เอวํ กิรสฺส อโหสิ
"สตฺถา มํ เสกฺขาเสกฺขานํ อาคมนียปฏิปทํ กถาเปตุกาโม, สา จ ขนฺธวเสน
ธาตุวเสน อายตนวเสน ปจฺจยาการวเสนาติ พหูหิ การเณหิ สกฺกา กเถตุํ,
กถํ กเถนฺโต นุ โข สตฺถุ อชฺฌาสยํ คเหตฺวา กเถตุํ สกฺขิสฺสามี"ติ. อถ สตฺถา
จินฺเตสิ "ฐเปตฺวา มํ อญฺโญ ปตฺตํ อาทาย จรนฺโต สาวโก นาม ปญฺญาย
สาริปุตฺตสโม นตฺถิ, อยมฺปิ มยา ปญฺหํ ปุฏฺโฐ ยาวตติยํ ตุณฺหี เอว, ปเญฺห
นุ โข กงฺขติ, อุทาหุ อชฺฌาสเย"ติ. อถ "อชฺฌาสเย"ติ ญตฺวา ปญฺหกถนตฺถาย
นยํ ททมาโน ภูตมิทนฺติ สาริปุตฺต ปสฺสสีติ อาห.
    ตตฺถ ภูตนฺติ ชาตํ นิพฺพตฺตํ, ขนฺธปญฺจกสฺเสตํ นามํ. อิติ สตฺถา
"ปญฺจกฺขนฺธวเสน สาริปุตฺต อิมํ ปญฺหํ กเถหี"ติ เถรสฺส นยํ เทติ. สห
นยทาเนน ปน เถรสฺส ตีเร ฐิตปุริสสฺส วิวโฏ เอกงฺคโณ มหาสมุทฺโท วิย
นยสเตน นยสหสฺเสน ปญฺหพฺยากรณํ อุปฏฺฐาสิ. อถ นํ พฺยากโรนฺโต
ภูตมิทนฺติ ภนฺเตติอาทิมาห. ตตฺถ ภูตมิทนฺติ อิทํ นิพฺพตฺตํ ขนฺธปญฺจกํ.
สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสตีติ ๒- สห วิปสฺสนาย มคฺคปญฺญาย สมฺมา ปสฺสติ. ปฏิปนฺโน
@เชิงอรรถ:  ม. สมนฺนาคตํ ตถาคตํ, ฉ.,อิ. สมนฺนาคตตฺตา    อิ. ปสฺสโต
โหตีติ สีลโต ปฏฺฐาย ยาว อรหตฺตมคฺคา นิพฺพิทาทีนํ อตฺถาย ปฏิปนฺโน โหติ.
ตทาหารสมฺภวนฺติ อิทํ กสฺมา อารภิ? เอตํ ขนฺธปญฺจกํ อาหารํ ปฏิจฺจ
ฐิตํ, ตสฺมา ตํ อาหารสภาวํ นามํ กตฺวา ทสฺเสตุํ อิทํ อารภิ. อิติ อิมินาปิ
ปริยาเยน เสกฺขปฏิปทา กถิตา โหติ. ตทาหารนิโรธาติ เตสํ อาหารานํ นิโรเธน.
อิทํ กสฺมา อารภิ? ตํ หิ ขนฺธปญฺจกํ อาหารนิโรธา นิรุชฺฌติ, ตสฺมา ตํ
อาหารนิโรธสภาวํ นาม กตฺวา ทสฺเสตุํ อิทํ อารภิ. อิติ อิมินาปิ ปริยาเยน
เสกฺขสฺเสว ปฏิปทา กถิตา. นิพฺพิทาติอาทีนิ สพฺพานิ การณวจนานีติ เวทิตพฺพานิ.
อนุปาทา วิมุตฺโตติ จตูหิ อุปาทาเนหิ กญฺจิ ธมฺมํ อคเหตฺวา วิมุตฺโต. สาธุ
สาธูติ อิมินา เถรสฺส พฺยากรณํ สมฺปหํเสตฺวา สยมฺปิ ตเถว พฺยากโรนฺโต ปุน
"ภูตมิทนฺ"ติอาทิมาห. ปฐมํ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๖๘-๗๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=1525&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=1525&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=98              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=1179              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=1143              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=1143              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_16

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]