ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                           ๕. คหปติวคฺค
                       ๑. ปญฺจเวรภยสุตฺตวณฺณนา
    [๔๑] คหปติวคฺคสฺส ปฐเม ยโตติ ยทา. ภยานิ เวรานีติ ภยเวรเจตนาโย.
โสตาปตฺติยงฺเคหีติ ทุวิธํ โสตาปตฺติยา จ องฺคํ, ยํ ปุพฺพภาเค โสตาปตฺติปฏิลาภาย
สํวตฺตติ, "สปฺปุริสสํเสโว สทฺธมฺมสฺสวนํ โยนิโสมนสิกาโร
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม.,อิ. อาคติมฺหิ
ธมฺมานุธมฺมปฏิปตฺตี"ติ ๑- เอวํ อาคตํ, ปฏิลทฺธคุณสฺส จ โสตาปตฺตึ ปตฺวา
ฐิตสฺส องฺคํ, ยํ โสตาปนฺนสฺส องฺคนฺติปิ วุจฺจติ, พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาทาทีนํ
เอตํ อธิวจนํ. อิทมิธ อธิปฺเปตํ. อริโยติ นิทฺโทโส นิรุปารมฺโภ. ญาโยติ
ปฏิจฺจสมุปฺปาทํ ๒- ญตฺวา ฐิตญาณมฺปิ ปฏิจฺจสมุปฺปาโทปิ. ยถาห "ญาโย วุจฺจติ
ปฏิจฺจสมุปฺปาโท, อริโยปิ อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค ญาโย"ติ. ปญฺญายาติ อปราปรํ
อุปฺปนฺนาย วิปสฺสนาปญฺญาย. สุทิฏฺโฐ โหตีติ อปราปรํ อุปฺปชฺชิตฺวา
ทสฺสนวเสน สุฏฺฐุ ทิฏฺโฐ.
    ขีณนิรโยติอาทีสุ อายตึ ตตฺถ อนุปฺปชฺชนตาย ขีโณ นิรโย มยฺหนฺติ
โส อหํ ขีณนิรโย. เอส นโย สพฺพตฺถ. โสตาปนฺโนติ มคฺคโสตํ อาปนฺโน.
อวินิปาตธมฺโมติ น วินิปาตสภาโว. นิยโตติ ปฐมมคฺคสงฺขาเตน สมฺมตฺตนิยาเมน
นิยโต. สมฺโพธิปรายโนติ อุตฺตริมคฺคตฺตยสงฺขาตา สมฺโพธิ ปรํ อยนํ มยฺหนฺติ
โสหํ สมฺโพธิปรายโน, ตํ สมฺโพธึ อวสฺสํ อภิสมฺพุชฺฌนโกติ อตฺโถ.
    ปาณาติปาตปจฺจยาติ ปาณาติปาตกมฺมการณา. ภยํ เวรนฺติ อตฺถโต
เอกํ. เวรญฺจ นาเมตํ ทุวิธํ โหติ พาหิรํ อชฺฌตฺติกนฺติ. เอเกน หิ เอกสฺส
ปิตา มาริโต โหติ, โส จินฺเตสิ "เอเตน กิร เม ปิตา มาริโต, อหมฺปิ
ตํเยว มาเรสฺสามี"ติ นิสฺสิตํ สตฺถํ อาทาย จรติ. ยา ตสฺส อพฺภนฺตเร อุปฺปนฺนา
เวรเจตนา, อิทํ พาหิรเวรํ นาม. ยา ปน อิตรสฺส "อยํ กิร มํ มาเรสฺสามีติ
จรติ, อหเมว น ปฐมตรํ มาเรสฺสามี"ติ เจตนา อุปฺปชฺชติ, อิทํ อชฺฌตฺติกเวรํ
นาม. อิทํ ตาว อุภยมฺปิ ทิฏฺฐธมฺมิกเมว. ยา ปน ตํ นิรเย อุปฺปนฺนํ ทิสฺวา
"เอตํ ปหริสฺสามี"ติ ชลิตํ อยมุคฺครํ คณฺหโต นิรยปาลสฺส เจตนา อุปฺปชฺชติ,
อิทมสฺส สมฺปรายิกํ พาหิรเวรํ. ยา ตสฺส "อยํ นิทฺโทสํ มํ ปหริสฺสามีติ
@เชิงอรรถ:  ที.ปา. ๑๑/๓๑๑/๒๐๒       ฉ.ม.,อิ. ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ
อาคจฺฉติ, อหเมว นํ ปฐมตรํ ปหริสฺสามี"ติ เจตนา อุปฺปชฺชติ, อิทมสฺส
สมฺปรายิกํ อชฺฌตฺตเวรํ. ยํ ปเนตํ พาหิรเวรํ, ตํ อฏฺฐกถาย "ปุคฺคลเวรนฺ"ติ
วุตฺตํ. ทุกฺขํ โทมนสฺสนฺติ อตฺถโต เอกเมว. ยถา เจตฺถ, เอวํ เสสปเทสุปิ
"อิมินา มม ภณฺฑํ หตํ, มยฺหํ ทาเรสุ จาริตฺตํ อาปนฺนํ, มุสา วตฺวา อตฺโถ ภคฺโค,
สุรามทมตฺเตน อิทํ นาม กตนฺ"ติอาทินา นเยน เวรุปฺปตฺติ เวทิตพฺพา.
อเวจฺจปฺปสาเทนาติ อธิคเตน ๑- อจลปฺปสาเทน. อริยกนฺเตหีติ ปญฺจหิ สีเลหิ.
ตานิ หิ อริยานํ กนฺตานิ ปิยานิ, ภวนฺตรคตาปิ อริยา ตานิ น วิชหนฺติ,
ตสฺมา "อริยกนฺตานี"ติ วุจฺจนฺติ. เสสเมตฺถ ยํ วตฺตพฺพํ สิยา, ตํ สพฺพํ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๘๒-๘๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=1841&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=1841&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=151              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=1812              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=1661              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=1661              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_16

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]