ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                      ๘. ทุติยคทฺทุลพทฺธสุตฺตวณฺณนา
    [๑๐๐] อฏฺฐเม ตสฺมาติ ยสฺมาทิฏฐิคทฺทุลนิสฺสิตาย ตณฺหารชฺชุยา
สกฺกายถมฺเภ อุปนิพทฺโธ วฏฺฏนิสฺสิโต พาลปุถุชฺชโน สพฺพิริยาปเถสุ
ขนฺธปญฺจกํ นิสฺสาเยว ปวตฺตติ, ยสฺมา วา ทีฆรตฺตมิทํ จิตฺตํ สงฺกิลิฏฺฐํ ราเคน
โทเสน โมเหน, ตสฺมา. จิตฺตสงฺกิเลสาติ สุนฺหาตาปิ หิ สตฺตา จิตฺตสงฺกิเลเสเนว
สงฺกิลิสฺสนฺติ, มลคฺคหิตสรีราปิ จิตฺตสฺส โวทานตฺตา วิสุชฺฌนฺติ. เตนาหุ
โปราณา:-
               "รูปมฺหิ สงฺกิลิฏฺฐมฺหิ     สงฺกิลิสฺสนฺติ มาณวา
                รูเป สุทฺเธ วิสุชฺฌนฺติ   อนกฺขาตํ มเหสินา.
                จิตฺตมฺหิ สงฺกิลิฏฺฐมฺหิ    สงฺกิลิสฺสนฺติ มาณวา
                จิตฺเต สุทฺเธ วิสุชฺฌนฺติ  อิติ วุตฺตํ มเหสินา"ติ.
    จรณํ นาม จิตฺตนฺติ วิจรณจิตฺตํ. สงฺขา นาม พฺราหฺมณปาสณฺฑิกา โหนฺติ,
เต ปฏโกฏฺฐกํ กตฺวา ตตฺถ นานปฺปการา สุคติทุคฺคติวเสน สมฺปตฺติวิปตฺติโย
เลขาเปตฺวา "อิทํ กมฺมํ กตฺวา อิทํ ปฏิลภติ, อิทํ กตฺวา อิทนฺ"ติ ทสฺเสนฺตา
ตํ จิตฺตํ คเหตฺวา วิจรนฺติ. จิตฺเตเนว จิตฺติตนฺติ จิตฺตกาเรน จินฺเตตฺวา
กตตฺตา จิตฺเตน จินฺติตํ นาม. จิตฺตญฺเญว จิตฺตตรนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส
อุปายปริเยสนํ จิตฺตํ ตโตปิ จิตฺตตรํ. ติรจฺฉานคตา ปาณา จิตฺเตเนว
จิตฺติตาติ กมฺมจิตฺเตเนว จิตฺติตา. ตํ ปน กมฺมจิตฺตํ อิเม วฏฺฏกติตฺติราทโย
"เอวํจิตฺตา ภวิสฺสามา"ติ อายูหนฺตา นาม นตฺถิ. กมฺมํ ปน โยนึ อุปเนติ,
โยนิมูลโก เตสํ จิตฺตภาโว. โยนิอุปคตา หิ สตฺตา ตํตํโยนิเกหิ สทิสจิตฺตาว
โหนฺติ. อิติ โยนิสิทฺโธ จิตฺตภาโว, กมฺมสิทฺธา โยนีติ เวทิตพฺพา.
    อปิจ จิตฺตํ นาเมตํ สหชาตํ สหชาตธมฺมจิตฺตตาย ภูมิจิตฺตตาย วตฺถุจิตฺตตาย
ทฺวารจิตฺตตาย อารมฺมณจิตฺตตาย กมฺมนานตฺตมูลกานํ ๑- ลิงฺคนานตฺตสญฺญานานตฺต-
โวหารนานตฺตาทีนํ อเนกวิธานํ จิตฺตานํ นิปฺผาทนตายปิ ติรจฺฉานคตจิตฺตโต
จิตฺตรเมว ๒- เวทิตพฺพํ.
    รชโกติ วตฺเถสุ รงฺเคน รูปสมุฏฺฐาปนโก. โส ปน อจฺเฉโก อมนาปํ รูปํ กโรติ,
เฉโก มนาปํ ทสฺสนียํ, เอวเมว ปุถุชฺชโน อกุสลจิตฺเตน วา ญาณวิปฺปยุตฺตกุสเลน
วา จกฺขุสมฺปทาทิวิรหิตํ วิรูปํ สมุฏฺฐาเปติ, ญาณสมฺปยุตฺตกุสเลน
จกฺขุสมฺปทาทิสมฺปนฺนํ อภิรูปํ. อฏฺฐมํ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๓๕๖-๓๕๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=7864&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=7864&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=258              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=17&A=3314              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=17&A=3765              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=17&A=3765              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_17

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]