ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                        ๓. สาริปุตฺตสุตฺตวณฺณนา
      [๓๓] ตติเย สงฺขิตฺเตนาติ มาติกฏฺฐปเนน. วิตฺถาเรนาติ ฐปิตมาติกาวิภชเนน.
สงฺขิตฺตวิตฺถาเรนาติ กาเล สงฺขิตฺเตน กาเล วิตฺถาเรน. อญฺญาตาโร จ ทุลฺลภาติ
ปฏิวิชฺชนกปุคฺคลา  จ ทุลฺลภา. อิทํ ภควา "สาริปุตฺตตฺเถรสฺส ฆฏฺเฏมี"ติ
อธิปฺปาเยน กเถสิ. ตํ สุตฺวา เถโร กิญฺจาปิ "อหํ ภนฺเต อาชานิสฺสามี"ติ
น วทติ, อธิปฺปาเยน ปน "วิสฺสฏฺฐา ตุเมฺห ภนฺเต เทเสถ, อหํ ตุเมฺหหิ เทสิตํ
ธมฺมํ นยสเตน นยสหสฺเสน ปฏิวิชฺฌิสฺสามิ, มเมส ภาโร โหตู"ติ สตฺถารํ เทสนาย
อุสฺสาเหนฺโต เอตสฺส ภควา กาโลติอาทิมาห.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ลทฺธนาเม   ฉ.ม.,อิ. นิพฺพานํ นิพฺพานนฺเตว   สี.,อิ. โอวรานิ.
@เอวมุปริปิ     ฉ.ม.....สกอตฺตภาวานิ หิ           สี.,อิ. สุตฺเตปิ
      อถสฺส สตฺถา ตสฺมาติหาติ เทสนํ อารภิ. ตตฺถ อิมสฺมึ จ สวิญฺญาณเกติ-
อาทิ วุตฺตนยเมว. อจฺเฉชฺชิ ๑- ตณฺหนฺติ มคฺคญาณสตฺเถน ตณฺหํ ฉินฺทิ. วิวฏฺฏยิ ๒-
สญฺโญชนนฺติ ทสวิธมฺปิ สํโยชนํ สมูลกํ อุพฺพตฺเตตฺวา ฉฑฺเฑสิ. สมฺมามานาภิสมยา
อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสาติ สมฺมาอุปาเยน สมฺมาปฏิปตฺติยา นววิธสฺส มานสฺส
ปหานาภิสมยวเสน วฏฺฏทุกฺขสฺส อนฺตมกาสิ. อิทญฺจ ปน เมตํ สาริปุตฺต สนฺธาย
ภาสิตนฺติ สาริปุตฺต มยา ปารายเน อุทยปเญฺห อิทํ ผลสมาปตฺติเมว สนฺธาย
เอตํ ภาสิตํ.
      อิทานิ ยํ ตํ ภควตา ภาสิตํ, ตํ ทสฺเสตุํ ๒- ปหานํ กามสญฺญานนฺติอาทิ อารทฺธํ.
อุทยปเญฺหว ๓- เอตํ "ปหานํ กามฉนฺทานนฺ"ติ ๔- อาคตํ, อิธ ปน องฺคุตฺตรภาณเกหิ
"กามสญฺญานนฺ"ติ อาโรปิตํ. ตตฺถ พฺยญฺชนเมว นานํ, อตฺโถ ปน เอโกเยว.
กามสญฺญานนฺติ กาเม อารพฺภ อุปฺปนฺนสญฺญานํ, อฏฺฐหิ วา โลภสหคตจิตฺเตหิ
สหชาตสญฺญานํ. โทมนสฺสาน จูภยนฺติ เอตาสญฺจ กามสญฺญานํ เจตสิกโทมนสฺสานญฺจาติ
อุภินฺนมฺปิ ปหานํ ปฏิปฺปสฺสทฺธิปฺปหานสงฺขาตํ อรหตฺตผลํ อญฺญาวิโมกฺขํ ปพฺรูมีติ
อตฺโถ. นิทฺเทเส ปน "กามจฺฉนฺทสฺส จ โทมนสฺสสฺส จ ทฺวินฺนมฺปิ ปหานํ วูปสมํ
ปฏินิสฺสคฺคํ ปฏิปฺปสฺสทฺธึ อมตํ นิพฺพานนฺ"ติ ๕- วุตฺตํ, ตํ อตฺถุทฺธารวเสน
วุตฺตํ. ปหานนฺติ หิ ขีณาการสงฺขาโต วูปสโมปิ วุจฺจติ, กิเลสปฏินิสฺสชฺชนโต ๖-
มคฺโคปิ, กิเลสปฏิปฺปสฺสทฺธิสงฺขาตํ ผลมฺปิ, ยํ อาคมฺม กิเลสา ปหิยฺยนฺติ, ตํ
อมตํ นิพฺพานนฺติ. ตสฺมา ตตฺถ ตานิ ปทานิ อาคตานิ. "อญฺญาวิโมกฺขํ ปพฺรูมี"ติ
วจนโต ปน อรหตฺตผลเมว อธิปฺเปตํ. ถีนสฺส จ ปนูทนนฺติ ๗- ถีนสฺส ปนูทนนฺเต
อุปฺปนฺนตฺตา อรหตฺตผลเมว อธิปฺเปตํ. กุกฺกุจฺจานํ นิวารณนฺติ
@เชิงอรรถ:  ฉ. อจฺเฉจฺฉิ   สี.,อิ. วาวตฺตยิ   ฉ.ม. ทสฺเสนฺโต   ฉ.ม.,อิ. อุทยปเญฺห จ
@ ขุ.สุ. ๒๕/๑๑๑๓/๕๔๗ อุทยมาณวกปญฺหา, ขุ.จูฬ. ๓๐/๔๔๔/๒๑๔
@อุทยมาณวกปญฺหานิทฺเทส (สฺยา)     ขุ.จูฬ. ๓๐/๔๔๒/๒๑๒
@อุทยมาณวกปญฺหานิทฺเทส (สฺยา)       ฉ.ม. กิเลเส ปฏินิสฺสชฺชนฺโต,
@สี.,อิ. กิเลสปฏิสฺสชโน   ฉ.ม.,อิ. ปนูทนนฺติปิ
กุกฺกุจฺจนิวารณสฺส มคฺคสฺส อนนฺตรํ อุปฺปนฺนตฺตา ผลเมว อธิปฺเปตํ.
      อุเปกฺขาสติสํสุทฺธนฺติ จตุตฺถชฺฌานิเก ผเล อุปฺปนฺนาย อุเปกฺขาย จ สติยา
จ สํสุทฺธํ. ธมฺมตกฺกปุเรชวนฺติ ธมฺมตกฺโก วุจฺจติ สมฺมาสงฺกปฺโป, โส อาทิโต
โหติ, ปุรโต โหติ, ปุพฺพงฺคโม โหติ อญฺญาวิโมกฺขสฺสาติ ธมฺมตกฺกปุเรชโว. ตํ
ธมฺมตกฺกปุเรชวํ. อญฺญาวิโมกฺขนฺติ อญฺญินฺทฺริยปริโยสาเน อุปฺปนฺนํ วิโมกฺขํ,
อญฺญาย วา วิโมกฺขํ อญฺญาวิมุตฺตนฺติ ๑- อตฺโถ. อวิชฺชาย ปเภทนนฺติ อวิชฺชาย
ปเภทนนฺเต อุปฺปนฺนตฺตา, อวิชฺชาย ปเภทนํ, สนฺตํ ๒- วา นิพฺพานํ อารพฺภ
อุปฺปนฺนตฺตา เอวํลทฺธนามํ อรหตฺตผลเมว. อิติ สพฺเพหิปิ อิเมหิ ปหานนฺติอาทีหิ
ปเทหิ อรหตฺตผลเมว ปกาสิตนฺติ เวทิตพฺพํ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๑๑๔-๑๑๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=2568&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=2568&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=472              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=3512              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=3519              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=3519              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]