บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๕

หน้าที่ ๒๕๔.

๑๐. ปํสุโธวกสุตฺตวณฺณนา [๑๐๒] ทสเม โธวตีติ วิกฺขาเลติ. สนฺโธวตีติ สุฏฺฐุ โธวติ, ปุนปฺปุนํ โธวติ. นิทฺโธวตีติ นิคฺคณฺหิตฺวา โธวติ. ^๑- อนิทฺธนฺตนฺติ น นิคฺคณฺหิตฺวา ธนฺตํ. อนินฺนีตกสาวนฺติ อวชฺชิตกสาวํ. ^๑- ปภงฺคูติ ปภิชฺชนสภาวํ, อธิกรณียํ ฐเปตฺวา มุฏฺฐิกาย ปหฏมตฺตํ ภิชฺชติ. ปฏฺฏิกายาติ ^๒- สุวณฺณปฏฺฏตฺถาย. ^๓- คีเวยฺยเกติ คีวาลงฺกาเร. อธิจิตฺตนฺติ สมถวิปสฺสนาจิตฺตํ. อนุยุตฺตสฺสาติ ภาเวนฺตสฺส. สเจตโสติ จิตฺตสมฺปนฺโน. ทพฺพชาติโกติ ปณฺฑิตชาติโก. กามวิตกฺกาทีสุ กาเม อารพฺภ อุปฺปนฺโน วิตกฺโก กามวิตกฺโก. พฺยาปาทวิหึสาสมฺปยุตฺตวิตกฺกา พฺยาปาทวิหึสาวิตกฺกา นาม. ญาติวิตกฺกาทีสุ "อมฺหากํ ญาตกา พหู ปุญฺญวนฺตา"ติอาทินา นเยน ญาตเก อารพฺภ อุปฺปนฺโน วิตกฺโก ญาติวิตกฺโก "อสุโก ชนปโท เขโม สุภิกฺโข"ติอาทินา นเยน ชนปทมารพฺภ อุปฺปนฺโน เคหสิตวิตกฺโก ^๔- ชนปทวิตกฺโก นาม. ^[๕]- น ปณีโตติ น อตปฺปโก ^๖- นปฺปฏิปฺปสฺสทฺธิลทฺโธติ น กิเลสปฏิปฺปสฺสทฺธิยา ลทฺโธ. น เอโกทิภาวาธิคโตติ น เอกคฺคภาวํ ปตฺโต. สสงฺขารนิคฺคยฺหวาริตวโตติ ^๗- สสงฺขาเรน สปฺปโยเคน กิเลเส นิคฺคณฺหิตฺวา วาเรตฺวา วาริโต, น กิเลสานํ ฉินฺนนฺเต อุปฺปนฺโน, กิเลเส ปน วาเรตฺวา อุปฺปนฺโน. โหติ โส ภิกฺขเว สมโยติ เอตฺถ สมโย นาม อุตุสปฺปายํ อาหารสปฺปายํ เสนาสนสปฺปายํ ปุคฺคลสปฺปายํ ธมฺมสฺสวนสปฺปายนฺติ อิเมสํ ปญฺจนฺนํ สปฺปายานํ ปฏิลาภกาโล. ยนฺตํ จิตฺตนฺติ ยสฺมึ สมเย ตํ วิปสฺสนาจิตฺตํ. อชฺฌตฺตํเยว สนฺติฏฺฐตีติ อตฺตนิเยว ติฏฺฐติ. นิยกชฺฌตฺตํ หิ อิธ อชฺฌตฺตํ นาม. โคจรชฺฌตฺตํปิ @เชิงอรรถ: ^๑-๑ สี.,อิ. อนิทฺธนฺตนฺติ น นิคฺคณฺหิตฺวา ธนฺตํ. อนิกฺขิตฺตกสาวนฺติ @อวชฺชิตกสาวํ, ฉ.ม. อนิทฺธนตกสาวนฺติ อนีหตโทสํ อนปนีตกสาวํ @^๒ สี. ปฏฺฏกายาติ, ม. ปฏิกายาติ ^๓ ฉ.ม. สุวณฺณปฏฺฏกาย @^๔ ฉ.ม. วิตกฺโก ^๕ [] สี.,ฉ.ม. อโห วต มํ ปเร น อวชาเนยฺยุนฺติ เอวํ @อุปฺปนฺโน วิตกฺโก อนวญฺญตฺติปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก นาม. ธมฺมวิตกฺกา @อวสิสฺสนฺตีติ ธมฺมวิตกฺกา นาม ทสวิปสฺสนูปกฺกิเลสวตกฺกา. โส โหติ สมาธิ น @เจว สนฺโตติ โส อวสิฏฺฐธมฺมวิตกฺโก วิปสฺสนาสมาธิ อวูปสนฺตกิเลสตฺตา @สนฺโต น โหติ ^๖ ม. น อปฺปมาโณ ^๗ ฉ.ม.....วาริตคโตติ. เอวมุปริปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๕.

วฏฺฏติ. ปุถุตฺตารมฺมณํ ปหาย เอเกกสฺมึ นิพฺพานโคจเรเยว ติฏฺฐตีติ วุตฺตํ โหติ. สนฺนิสีทตีติ สุฏฺฐุ นิสีทติ. เอโกทิภาโว โหตีติ ^๑- เอกคฺคํ โหติ. สมาธิยตีติ สมฺมา อาธิยติ. สนฺโตติอาทีสุ ปจฺจนีกกิเลสวูปสเมน สนฺโต. อตปฺปกฏฺเฐน ปณีโต. กิเลสปฏิปฺปสฺสทฺธิยา ลทฺธตฺตา ปฏิปฺปสฺสทฺธิลทฺโธ. ^๒- เอกคฺคภาวํ คตตฺตา เอโกทิภาวาธิคโต. กิเลสานํ ฉินฺนนฺเต อุปฺปนฺนตฺตา น สปฺปโยเคน ^๓- กิเลเส นิคฺคณฺหิตฺวา วาเรตฺวา วาริโตติ น สสงฺขารนิคฺคยฺหวาริตวโต. เอตฺตาวตา อยํ ภิกฺขุ วิวฏฺเฏตฺวา อรหตฺตํ ปตฺโต นาม โหติ. อิทานิสฺส ขีณาสวสฺส สโต อภิญฺญาปฏิเวธํ ^๔- ทสฺเสนฺโต ยสฺส ยสฺส จาติอาทิมาห. ตตฺถ อภิญฺญาสจฺฉิกรณียสฺสาติ อภิชานิตฺวา ปจฺจกฺขํ กาตพฺพสฺส. สติ สติ อายตเนติ ปุพฺพเหตุสงฺขาเต เจว อิทานิ จ ปฏิลทฺธพฺเพ ฌานาทิเภเท ^๕- สติ สติการเณ. ตสฺส ^๖- วิตฺถารโต ปน อยํ อภิญฺญากถา วิสุทฺธิมคฺเค ^๗- วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา. อาสวานํ ขยาติอาทิ เจตฺถ ผลสมาปตฺติวเสน วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๒๕๔-๒๕๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=5892&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=5892&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=541 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=6647 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=6856 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=6856 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20