ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                      ๓. โคตมกเจติยสุตฺตวณฺณนา
     [๑๒๖] ตติเย โคตมเก เจติเยติ โคตมกยกฺขสฺส ภวเน. ตถาคโต หิ ปฐมโพธิยํ
วีสติ วสฺสานิ กทาจิ จาปาเล เจติเย, กทาจิ สารนฺทเท ๑-  กทาจิ พหุปุตฺเต,
กทาจิ สตฺตมฺเพติ ๒- เอวํ เยภุยฺเยน เทวาลเยสุเยว ๓- วิหาสิ. อิมสฺมึ ปน
กาเล เวสาลึ อุปนิสฺสาย โคตมกสฺส ยกฺขสฺส ภวนฏฺฐาเน ๔- วิหาสิ. เตน วุตฺตํ
"โคตมเก เจติเย"ติ. เอตทโวจาติ เอตํ "อภิญฺญายาหนฺ"ติอาทิกํ สุตฺตนฺตํ อโวจ.
     อิทญฺจ ปน ภควาตา สุตฺตํ อตฺถุปฺปตฺติยํ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. กตรํ ๕-
อตฺถุปฺปตฺติยนฺติ? มูลปริยายอตฺถุปฺปตฺติยํ. ๖- สมฺพหุลา กิร พฺราหฺมณปพฺพชิตา
อตฺตนา อุคฺคหิตพุทฺธวจนํ นิสฺสาย ชานนมทํ อุปฺปาเทตฺวา ธมฺมสฺสวนคฺคํ น คจฺฉนฺติ
"สมฺมาสมฺพุทฺโธ กเถนฺโต อเมฺหหิ ญาตเมว กเถสฺสติ, โน อญฺญาตนฺ"ติ. ภิกฺขู
ตถาคตสฺส อาโรเจสุํ. สตฺถา เต ภิกฺขู ปกฺโกสาเปตฺวา มุขปฏิญฺญํ คเหตฺวา
มูลปริยายํ เทเสสิ. เต ภิกฺขู เทสนาย เนว อาคตฏฺฐานํ น คตฏฺฐานํ
อทฺทสํสุ. อปสฺสนฺตา "สมฺมาสมฺพุทฺโธ `มยฺหํ กถา นิยฺยาตี'ติ มุขสมฺปตฺตเมว
กเถตี"ติ จินฺตยึสุ. สตฺถา เตสํ มนํ ชานิตฺวา อิมํ สุตฺตนฺตํ อารภิ.
     ตตฺถ อภิญฺญายาติ "อิเม ปญฺจกฺขนฺธา ทฺวาทสายตนานิ อฏฺฐารส ธาตุโย
พาวีสตินฺทฺริยานิ จตฺตาริ สจฺจานิ  นว เหตู สตฺต ผสฺสา สตฺต เวทนา สตฺต
@เชิงอรรถ:  ม. อานนฺเท     ฉ.ม. กทาจิ โคตมเกติ
@ ฉ.ม.,อิ. เทวกุเลสุเยว    สี.,อิ. วสนฏฺฐาเน
@ ฉ.ม.,อิ. กตฺรอตฺถุปฺปตฺติยนฺติ    ม.มู. ๑๒/๑/๑ มูลปริยายสุตฺต
เจตนา สตฺต  สญฺญา สตฺต จิตฺตานี"ติ ชานิตฺวา ปฏิวิชฺฌิตฺวา ปจฺจกฺขํ กตฺวา,
ตถา "อิเม จตฺตาโร สติปฏฺฐานา"ติอาทินา นเยน เต เต ธมฺเม ชานิตฺวา
ปฏิวิชฺฌิตฺวา ปจฺจกฺขเมว กตฺวาติ อตฺโถ. สนิทานนฺติ สปจฺจยเมว กตฺวา กเถมิ,
โน อปจฺจยํ. สปฺปาฏิหาริยนฺติ ปจฺจนีกปฏิหรเณน สปฺปาฏิหาริยเมว กตฺวา
กเถมิ, โน อปฺปาฏิหาริยํ. อลญฺจ ปน โวติ ยุตฺตญฺจ ปน ตุมฺหากํ. ตุฏฺฐิยาติ
"สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา, สฺวากฺขาโต ธมฺโม, สุปฏิปนฺโน สํโฆ"ติ ตีณิ รตนานิ
คุณโต อนุสฺสรนฺตานํ ตุมฺหากํ ยุตฺตเมว ตุฏฺฐึ กาตุนฺติ อตฺโถ. เสสปททฺวเยปิ
เอเสว นโย.
     อกมฺปิตฺถาติ ฉหิ อากาเรหิ อกมฺปิตฺถ. เอวรูโป หิ ปฐวีกมฺโป โพธิมณฺเฑปิ
อโหสิ. โพธิสตฺเต กิร ทกฺขิณทิสาภาเคน โพธิมณฺฑํ อภิรุเฬฺห ทกฺขิณภาโค ๑-
เหฏฺฐา อวีจึ ปาปุณนฺโต วิย อโหสิ, อุตฺตรภาโค อุคฺคนฺตฺวา ภวคฺคํ
อภิหนนฺโต วิย. ปจฺฉิมทิสํ คเต ปจฺฉิมภาโค เหฏฺฐา ๒- อวีจึ ปาปุณนฺโต วิย
อโหสิ, ปาจีนภาโค อุคฺคนฺตฺวา ภวคฺคํ อภิหนนฺโต วิย อโหสิ. อุตฺตรทิสํ คเต
อุตฺตรภาโค ๓- เหฏฺฐา อวีจึ ปาปุณนฺโต วิย, ทกฺขิณทิสาภาโค อุคฺคนฺตฺวา ภวคฺคํ
อภิหนนฺโต วิย. ปาจีนทิสํ คเต ปาจีนทิสาภาโค เหฏฺฐา อวีจึ ปาปุณนฺโต วิย,
ปจฺฉิมภาโค อุคฺคนฺตฺวา ภวคฺคํ อภิหนนฺโต วิย. โพธิรุกฺโขปิ สกึ เหฏฺฐา อวีจึ
ปาปุณนฺโต วิย, สกึ อุคฺคนฺตฺวา ภวคฺคํ อภิหนนฺโต วิย. ตสฺมึปิ ทิวเส เอวํ
ฉหิ อากาเรหิ จกฺกวาฬสหสฺเส ๔- มหาปฐวี อกมฺปิตฺถ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๒๖๕-๒๖๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=6145&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=6145&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=565              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=7269              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=7530              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=7530              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]