ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                      ๑๖. ๖. อเจลกวคฺควณฺณนา
     [๑๕๗-๑๖๓] อิโต ปเรสุ อาคาฬฺหา ปฏิปทาติ คาฬฺหา กกฺขฬา โลภวเสน
ถิรคฺคหณา. นิชฺฌามาติ อตฺตกิลมถานุโยควเสน สุฏฺฐุ ฌามา สนฺตตฺตปริตตฺตา.
มชฺฌิมาติ เนว กกฺขฬา น ฌามา มชฺเฌ ภวา. อเจลโกติ นิจฺเจโล นคฺโค.
มุตฺตาจาโรติ วิสฏฺฐาจาโร, อุจฺจารกมฺมาทีสุ โลกิยกุลปุตฺตาจาเรน วิรหิโต
ฐิตโกว อุจฺจารํ กโรติ, ปสฺสาวํ กโรติ, ขาทติ ภุญฺชติ. หตฺถาวเลขโนติ ๑- หตฺเถ
ปิณฺฑมฺหิ นิฏฺฐิเต ชิวฺหาย หตฺถํ อวเลขติ, ๒- อุจฺจารํ วา ๓- กตฺวา หตฺถสฺมึเยว
อุทกสญฺญี ๔- หุตฺวา หตฺเถน อปลิขติ. ภิกฺขาย คหณตฺถํ "เอหิ ภทนฺเต"ติ วุตฺเต ๕-
น เอตีติ น เอหิภทนฺติโก. "เตนหิ ติฏฺฐ ภทนฺเต"ติ วุตฺเตปิ น ติฏฺฐตีติ
น ติฏฺฐภทนฺติโก. ตทุภยํปิ กิร โส "เอตสฺส วจนํ กตํ ภวิสฺสตี"ติ น กโรติ.
อภิหฏนฺติ ปุเรตรํ คเหตฺวา อาหฏภิกฺขํ. อุทฺทิสฺสกตนฺติ อิเมหิ ๖- ตุเมฺห
อุทฺทิสฺส กตนฺติ เอวํ อาโรจิตภิกฺขํ. นิมนฺตนนฺติ "อสุกํ นาม กุลํ วา
วีถึ วา คามํ วา ปวิเสยฺยาถา"ติ เอวํ นิมนฺติโต ภิกฺขํปิ น สาทิยติ น
คณฺหาติ. น กุมฺภิมุขาติ กุมฺภิโต อุทฺธริตฺวา ทิยฺยมานํ ภิกฺขํปิ น คณฺหาติ.
น กโฬปิมุขาติ  กโฬปีติ อุกฺขลิ วา ปจฺฉิ วา, ตโตปิ น คณฺหาติ. กสฺมา?
"กุมฺภิกโฬปิโย มํ นิสฺสาย กฏจฺฉุนา ปหารํ ลภนฺตี"ติ. น เอลกมนฺตรนฺติ
อุมฺมารํ อนฺตรํ กตฺวา ทิยฺยมานํ น คณฺหาติ. กสฺมา? "อยํ มํ นิสฺสาย
อนฺตรกรณํ ลภตี"ติ. ทณฺฑมุสเลสุปิ เอเสว นโย. ทฺวินฺนนฺติ ทฺวีสุ ภุญฺชมาเนสุ
เอกสฺมึ อุฏฺฐาย เทนฺเต น คณฺหาติ. กสฺมา? กพฬนฺตราโย โหตีติ.
     น คพฺภินิยาติอาทีสุ ปน คพฺภินิยา กุจฺฉิยํ ทารโก กิลมติ, ปายนฺติยา
ทารกสฺส ขีรนฺตราโย โหติ, ปุริสนฺตรคตาย รติอนฺตราโย โหตีติ น คณฺหาติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม.,อิ. หตฺถาปเลขโนติ     ฉ.ม.,อิ อปเลขติ
@ ฉ.ม. อุจฺจารมฺปิ      ฉ.ม. ทณฺฑกสญฺญี
@ ฉ.ม. วุตฺโตปิ     ฉ.ม. อิทํ, อิ. อิมํ
น สงฺกิตฺตีสูติ สงฺกิตฺเตตฺวา กตภตฺเตสุ. ทุพฺภิกฺขสมเย กิร อเจลกสาวกา อเจลกานํ
อตฺถาย ตโต ตโต ตณฺฑุลาทีนิ สมาทเปตฺวา ภตฺตํ ปจนฺติ, อุกฺกฏฺฐาเจลโก ตโต
น ปฏิคฺคณฺหาติ. น ยตฺถ สาติ ยตฺถ สุนโข "ปิณฺฑํ ลภิสฺสามี"ติ อุปฏฺฐิโต
โหติ, ตตฺถ ตสฺส อทตฺวา อาหฏํ น คณฺหาติ. กสฺมา? เอตสฺส ปิณฺฑนฺตราโย
โหตีติ. สณฺฑสณฺฑจารินีติ  สมูหสมูหจารินี. สเจ หิ อเจลกํ ทิสฺวา "อิมสฺส
ภิกฺขํ ทสฺสามา"ติ มานุสกานิ ๑- ภตฺตเคหํ ปวิสนฺติ, เตสุ จ ปวิสนฺเตสุ
กโฬปิมุขาทีสุ นิลีนา มกฺขิกา อุปฺปติตฺวา สณฺฑสณฺฑา จรนฺติ, ตโต อาหฏํ ภิกฺขํ
น คณฺหาติ. กสฺมา? "มํ นิสฺสาย มกฺขิกานํ โคจรนฺตราโย ๒- ชาโต"ติ.
     น ถุโสทกนฺติ ๓- สพฺพสสฺสสมฺภาเรหิ กตํ โสวีรกํ. เอตฺถ จ สุราปานเมว
สาวชฺชํ, อยํ ปน สพฺเพสุ สาวชฺชสญฺญี. เอกาคาริโกติ โย เอกสฺมึ ๔- เคเห
ภิกฺขํ ลภิตฺวา นิวตฺาตติ. เอกาโลปิโกติ เอเกเนว อาโลเปน ยาเปติ.
ทฺวาคาริกาทีสุปิ เอเสว นโย. เอกิสฺสาปิ ทตฺติยาติ เอกาย ทตฺติยา. ทตฺติ นาม
เอกา ขุทฺทกปาติ โหติ, ยตฺถ อคฺคํ ภิกฺขํ  ปกฺขิปิตฺวา ฐเปนฺติ. เอกาหิกนฺติ
เอกทิวสนฺตริกํ. อฑฺฒมาสิกนฺติ อฑฺฒมาสนฺตริกํ. ปริยายภตฺตโภชนนฺติ
วารภตฺตโภชนํ, เอกาหวาเรน ทฺวีหวาเรน สตฺตาหวาเรน อฑฺฒมาสวาเรนาติ เอวํ
ทิวสวาเรน อาภตํ ภตฺตโภชนํ. สากภกฺโขติอาทีนิ วุตฺตตฺถาเนว.
     อุพฺภฏฺฐโกติ อุทฺธํ ฐิตโก. อุกฺกุฏิกปฺปธานมนุยุตฺโตติ อุกฺกุฏิกวิริยํ
อนุยุตฺโต, คจฺฉนฺโตปิ อุกฺกุฏิโกว หุตฺวา อุปฺปติตฺวา อุปฺปติตฺวา คจฺฉติ.
กณฺฏกาปสฺสยิโกติ อยกณฺฏเก วา ปกติกณฺฏเก วา ภูมิยํ โกฏฺเฏตฺวา ตตฺถ จมฺมํ
อตฺถริตฺวา ฐานจงฺกมาทีนิ กโรติ. เสยฺยนฺติ สยนฺโตปิ ตเถว เสยฺยํ กปฺเปติ.
สายํ ตติยมสฺสาติ สายตติยกํ. ปาโต มชฺฌนฺติเก สายนฺติ ทิวสสฺส ติกฺขตฺตุํ
"ปาปํ ปวาเหสฺสามี"ติ อุทโกโรหนานุโยคํ อนุยุตฺโต วิหรติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. มนุสฺสา, ป.สู. ๑/๑๕๕/๓๖๖, สุ.วิ. ๑/๓๙๔/๒๙๒    ม. โภชนนฺตราโย
@ อิ. น กุโสทกนฺติ     ฉ.ม.,อิ. เอกสฺมึเยว
     กาเย กายานุปสฺสีติอาทีนิ เหฏฺฐา เอกกนิปาตวณฺณนายํ วุตฺตนเยน
เวทิตพฺพานิ. อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว มชฺฌิมา ปฏิปทาติ ภิกฺขเว อยํ กาม-
สุขลฺลิกานุโยคญฺจ อตฺตกิลมถานุโยคญฺจาติ เทฺว อนฺเต อนุปคตา สสฺสตุจฺเฉทนฺเตหิ
วา วิมุตฺตา มชฺฌิมา ปฏิปทาติ เวทิตพฺพา.
                  ๑๗-๑๘. ๗. กมฺมปถเปยฺยาลวณฺณนา ๑-
     [๑๖๔-๑๘๔] สมนุญฺโญติ สมานชฺฌาสโย. ราคสฺสาติ ปญฺจกามคุณิก-
ราคสฺส. อภิญฺญายาติ อภิชานนตฺถํ. สุญฺญโต สมาธีติอาทีหิ ตีหิปิ สมาธีหิ
วิปสฺสนาว กถิตา. วิปสฺสนา หิ นิจฺจาภินิเวสนิจฺจนิมิตฺตนิจฺจปณิธิอาทีนํ อภาวา
อิมานิ นามานิ ลภติ. ปริญฺญายาติ ปริชานนตฺถํ. เสสปเทสุปิ เอเสว นโยติ.
                   มโนรถปูรณิยา องฺคุตฺตรนิกายฏฺฐกถาย
                       ติกนิปาตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------------
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. เปยฺยาลวคฺควณฺณนา


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๒๗๖-๒๗๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=6388&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=6388&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=596              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=7827              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=8039              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=8039              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]