ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๓)

                      ๒. โทณพฺราหฺมณสุตฺตวณฺณนา
     [๑๙๒] ทุติเย ตฺวํปิ โนติ ตฺวํปิ นุ. ปวตฺตาโรติ ปวตฺตยิตาโร. เยสนฺติ
เยสํ สนฺตกํ. มนฺตปทนฺติ เวทสงฺขาตํ มนฺตเมว. คีตนฺติ อฏฺฐกาทีหิ ทสหิ
โปราณกพฺราหฺมเณหิ สรสมฺปตฺติวเสน สชฺฌายิตํ. ปวุตฺตนฺติ อญฺเญสํ วุตฺตํ,
วาจิตนฺติ อตฺโถ. สมิหิตนฺติ สมุปพฺยุฬฺหํ ราสิกตํ ปิณฺฑํ กตฺวา ฐปิตนฺติ
อตฺโถ. ตทนุคายนฺตีติ เอตรหิ พฺราหฺมณา ตํ เตหิ ปุพฺเพหิ คีตํ อนุคายนฺติ
อนุสชฺฌายนฺติ. ตทนุภาสนฺตีติ ตํ อนุภาสนฺติ. อิทํ ปุริมสฺเสว เววจนํ.
ภาสิตมนุภาสนฺตีติ เตหิ ภาสิตํ อนุภาสนฺติ. สชฺฌายิตมนุสชฺฌายนฺตีติ เตหิ
สชฺฌายิตํ อนุสชฺฌายนฺติ. วาจิตมนุวาเจนฺตีติ เตหิ อญฺเญสํ วาจิตํ อนุวาเจนฺติ.
เสยฺยถีทนฺติ เต กตเมติ อตฺโถ. อฏฺฐโกติอาทีนิ ๓- เตสํ นามานิ. เต กิร ทิพฺเพน
จกฺขุนา โอโลเกตฺวา ปรูปฆาตํ อกตฺวา กสฺสปสมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ภควโต ปาวจเนน สห
สํสนฺเทตฺวา มนฺเต คนฺเถสุํ. อปเร ๔- ปน พฺราหฺมณา ปาณาติปาตาทีนิ ปกฺขิปิตฺวา
ตโย เวเท ภินฺทิตฺวา พุทฺธวจเนน สทฺธึ วิรุทฺเธ อกํสุ. ตฺยาสฺสุเมติ เอตฺถ
อสฺสูติ นิปาตมตฺตํ, เต พฺราหฺมณา อิเม ปญฺจ พฺราหฺมเณ ปญฺญาเปนฺตีติ อตฺโถ.
     มนฺเต อธิยมาโนติ เวเท สชฺฌายนฺโต คณฺหนฺโต. อาจริยธนนฺติ อาจริยปทกฺขิณํ ๕-
อาจริยภาคํ. น อิสฺสตฺเถนาติ น โยธาชีวกมฺเมน อุปฺปาเทติ. น ราชโปริเสนาติ น
ราชุปฏฺฐากภาเวน. เกวลํ ภิกฺขาจริยายาติ สุทฺธาย ภิกฺขาจริยายเอว. กปาลํ
อนติมญฺญมาโนติ ตํ ภิกฺขาภาชนํ อนติมญฺญมาโน. โส หิ
@เชิงอรรถ:  สี. คนฺถนตฺถํ   ฉ.ม. อวทิหิตฺวา
@ ก. อฏฺฏโกติอาทีนิ   สี. อปราปรา, ฉ. อปราปเร   ฉ. อาจริยทกฺขิณํ
ปุณฺณปตฺตํ อาทาย สีสํ นฺหาโต กุลทฺวาเรสุ ฐิตา "อหํ อฏฺฐจตฺตาฬีส วสฺสานิ
โกมารพฺรหฺมจริยํ จรึ, มนฺตาปิ เม คหิตา, อาจริยสฺส อาจริยธนํ ทสฺสามิ, ธนํ
เม เทถา"ติ ยาจติ. ตํ สุตฺวา มนุสฺสา ยถาสตฺติ ยถาพลํ อฏฺฐปิ โสฬสปิ
สตํปิ สหสฺสํปิ เทนฺติ. เอวํ สกลคามํ จริตฺวา ลทฺธธนํ อาจริยสฺส นิยฺยาเทติ.
ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. เอวํ โข โทณพฺราหฺมโณ พฺรหฺมสโม โหตีติ เอวํ
พฺรหฺมวิหาเรหิ สมนฺนาคตตฺตา พฺราหฺมโณ พฺรหฺมสโม นาม โหติ.
     เนว กเยน น วิกฺกเยนาติ เนว อตฺตนา กยํ กตฺวา คณฺหาติ, น
ปเรน วิกฺกยํ กตฺวา ทินฺนํ. อุทกูปสฏฺฐนฺติ อุทเกน อุปสฏฺฐํ ปริจฺจตฺตํ. โส
หิ ยสฺมึ กุเล วยปฺปตฺตา ทาริกา อตฺถิ, คนฺตฺวา ตสฺส ทฺวาเร ติฏฺฐติ.
"กสฺมา ฐิโตสี"ติ วุตฺเต "อหํ อฏฺฐจตฺตาฬีส วสฺสานิ โกมารพฺรหฺมจริยํ จรึ,
ตํ สพฺพํ ตุมฺหากํ เทมิ, ตุเมฺห มยฺหํ ทาริกํ เทถา"ติ วทติ. เต ทาริกํ อาเนตฺวา
ตสฺส หตฺเถ อุทกํ ปาเตตฺวา เทนฺติ. โส ตํ อุทกูปสฏฺฐํ ภริยํ คณฺหิตฺวา คจฺฉติ.
อติมิฬฺหโชติ อติมิเฬฺห มหาคูถราสิมฺหิ ชาโต. ตสฺส สาติ ตสฺส เอตา. น
ทวตฺถาติ น กีฬนตฺถา. น รตตฺถาติ น กามรติอตฺถา. เมถุนํ อุปฺปาเทตฺวาติ
ธีตรํ วา ปุตฺตํ วา อุปฺปาเทตฺวา "อิทานิ ปเวณิ ฆฏิยิสฺสตี"ติ นิกฺขมิตฺวา
ปพฺพชติ. สุคตึ สคฺคํ โลกนฺติ พฺรหฺมโลกเมว สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. เทวสโม โหตีติ
ทิพฺพวิหาเรหิ สมนฺนาคตตฺตา เทวสโม นาม โหติ.
     ตเมว ปุตฺตสฺสาทํ นิกามยมาโนติ ยฺวาสฺส ธีตรํ วา ปุตฺตํ วา ชาตํ ทิสฺวา
ปุตฺตเปมํ ปุตฺตสฺสาโท อุปฺปชฺชติ, ตํ ปฏฺฐยมาโน อิจฺฉมาโน. กุฏุมฺพํ อชฺฌาวสตีติ
กุฏุมฺพํ สณฺฐเปตฺวา กุฏุมฺพมชฺเฌ วสติ. เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวาติ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้า ๗๒-๗๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=1604&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=1604&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=192              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=5215              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=5257              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=5257              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]