ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๓)

                         ๕. เมตฺตสุตฺตวณฺณนา
     [๑๕] ปญฺจเม สุขํ สุปตีติ ยถา เสสชนา สมฺปริวตฺตมานา กากจฺฉมานา ทุกฺขํ
สุปนฺติ, เอวํ อสุปิตฺวา สุขํ สุปติ. นิทฺทํ โอกฺกมนฺโตปิ สมาปตฺตึ สมาปนฺโน
วิย โหติ. สุขํ ปฏิพุชฺฌตีติ ยถา อญฺเญ นิตฺถุนนฺตา วิชมฺภมานา สมฺปริวตฺตนฺตา
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. กพฬีการาหารภกฺขานนฺติ   ฉ.ม. สุทตฺตสฺส   ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ
ทุกฺขํ ปฏิพุชฺฌนฺติ, เอวํ อปฺปฏิพุชฺฌิตฺวา วิกสมานํ วิย ปทุมํ สุขํ นิพฺพิกาโร
ปฏิพุชฺฌติ. น ปาปกํ สุปินํ ปสฺสตีติ สุปินํ ปสฺสนฺโตปิ ภทฺทกเมว สุปินํ ปสฺสติ,
เจติยํ วนฺทนฺโต วิย ปูชํ กโรนฺโต วิย จ ธมฺมํ สุณนฺโต วิย จ โหติ. ยถา
ปนญฺเญ อตฺตานํ โจเรหิ สมฺปริวาริตํ วิย วาเฬหิ อุปทฺทุตํ วิย ปปาเต ปตนฺตํ
วิย จ ปสฺสนฺติ, น เอวํ ปาปกํ สุปินํ ปสฺสติ.
     มนุสฺสานํ ปิโย โหตีติ อุเร อามุกฺกมุตฺตาหาโร วิย สีเส ปิลนฺธิตมาลา
วิย จ มนุสฺสานํ ปิโย โหติ มนาโป. อมนุสฺสานํ ปิโย โหตีติ ยเถว มนุสฺสานํ ปิโย,
เอวํ ๑- อมนุสฺสานํ ปิโย โหติ วิสาขตฺเถโร วิย. วตฺถุ วิสุทฺธิมคฺเค ๒- เมตฺตา-
กมฺมฏฺฐานนิทฺเทเส วิตฺถาริตเมว. เทวตา รกฺขนฺตีติ ปุตฺตมิว มาตาปิตโร เทวตา
รกฺขนฺติ. นาสฺส อคฺคิ วา วิสํ วา สตฺถํ วา กมตีติ เมตฺตาวิหาริสฺส กาเย อุตฺตราย
อุปาสิกาย วิย อคฺคิ วา, สํยุตฺตภาณจูฬสีวตฺเถรสฺส วิย วิสํ วา สงฺกิจฺจสามเณรสฺส
วิย สตฺถํ วา น กมติ น ปวิสติ, นาสฺส กายํ วิโกเปตีติ วุตฺตํ โหติ. เธนุวตฺถุํปิ
เจตฺถ กถยนฺติ. เอกา กิร เธนุ วจฺฉกสฺส ขีรธารํ มุญฺจมานา อฏฺฐาสิ, เอโก
ลุทฺทโก "ตํ วิชฺฌิสฺสามี"ติ หตฺเถน สมฺปริวตฺเตตฺวา ทีฆทณฺฑํ สตฺตึ มุญฺจิ. สา
ตสฺสา สรีรํ อาหจฺจ ตาลปณฺณํ วิย วฏฺฏมานา คตา, เนว อุปจารพเลน น
อปฺปนาพเลน, เกวลํ วจฺฉเก พลวหิตจิตฺตตาย. ๓- เอวํมหานุภาวา เมตฺตา.
     ตุวฏํ จิตฺตํ สมาธิยตีติ เมตฺตาวิหาริโน ขิปฺปเมว จิตฺตํ สมาธิยติ, นตฺถิ
ตสฺส ทนฺธายิตตฺตํ. มุขวณฺโณ วิปฺปสีทตีติ พนฺธนา ปมุตฺตํ ตาลปกฺกํ ๔- วิย  จสฺส
วิปฺปสนฺนวณฺณํ มุขํ โหติ. อสมฺมูโฬฺห กาลํ กโรตีติ เมตฺตาวิหาริโน สมฺโมหมรณํ
นาม นตฺถิ, อสมฺมูโฬฺห ปน นิทฺทํ โอกฺกมนฺโต วิย กาลํ กโรติ. อุตฺตรึ
อปฺปฏิวิชฺฌนฺโตติ เมตฺตาสมาปตฺติโต อุตฺตริ อรหตฺตํ อธิคนฺตุํ อสกฺโกนฺโต อิโต
จวิตฺวา สุตฺตปฺปพุทฺโธ วิย พฺรหฺมโลกํ อุปปชฺชตีติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อยํ สทฺโท น  ทิสฺสติ   วิสุทฺธิ. ๒/๑๑๕   ฏีกา. พลวปิยจิตฺตตาย
@ ฉ.ม. ปวุตฺตตาลปกฺกํ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้า ๓๘๔-๓๘๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=8613&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=8613&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=24&i=222              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=24&A=8297              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=24&A=7814              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=24&A=7814              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_24

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]