ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลีอักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๒)

                  ขุทฺทกกณฺฑวณฺณนา
          เยสํ นวหิ วคฺเคหิ      สงฺคโห สุปติฏฺฐิโต
          ขุทฺทกานํ อยํ ทานิ     เตสํ ภวติ วณฺณนา ฯ
     {๑} ตตฺถ มุสาวาทวคฺคสฺส ตาว ปฐมสิกฺขาปเท ฯ หตฺถโกติ
ตสฺส เถรสฺส นามํ ฯ สกฺยานํ ปุตฺโต สกฺยปุตฺโต ฯ พุทฺธกาเล กิร
สกฺยกุลโต อสีติปุริสสหสฺสานิ ปพฺพชึสุ ฯ เตสํ โส อญฺญตโรติ ฯ
วาทกฺขิตฺโตติ วาทํ กริสฺสามีติ เอวํ ปริวิตกฺกิเตน วาเทน ปรวาทีนํ
สนฺติกํ ขิตฺโต ปกฺขิตฺโต ปหิโต เปสิโตติ อตฺโถ ฯ วาทมฺหิ
วา สเกน จิตฺเตน ขิตฺโต ยตฺร ยตฺร วาโท ตตฺร ตเตฺรว
สนฺทิสฺสตีติปิ วาทกฺขิตฺโต ฯ อวชานิตฺวา ปฏิชานาตีติ อตฺตโน
วาเท กิญฺจิ โทสํ สลฺลกฺเขนฺโต นายํ มม วาโทติ อวชานิตฺวา
ปุน กเถนฺโต กเถนฺโต นิทฺโทสตํ สลฺลกฺเขตฺวา มเมว อยํ วาโทติ
ปฏิชานาติ ฯ ปฏิชานิตฺวา อวชานาตีติ กิสฺมิญฺจิเทว วจเน อานิสํสํ
สลฺลกฺเขนฺโต อยํ มม วาโทติ ปฏิชานิตฺวา ปุน กเถนฺโต กเถนฺโต
ตตฺถ โทสํ สลฺลกฺเขตฺวา นายํ มม วาโทติ อวชานาติ ฯ
อญฺเญนญฺญํ ปฏิจรตีติ อญฺเญน การเณน อญฺญํ การณํ ปฏิจรติ
ปฏิจฺฉาเทติ อชฺโฌตฺถรติ รูปํ อนิจฺจํ ชานิตพฺพโตติ วตฺวา ปุน
ชาติธมฺมโตติ อาทีนิ วทติ ฯ กุรุนฺทิยํ ปน เอตสฺส ปฏิฉาทนเหตุ
อญฺญํ พหุํ กเถตีติ วุตฺตํ ฯ ตตฺรายํ อธิปฺปาโย ยนฺตํ ปฏชานนญฺจ
อวชานนญฺจ ตสฺส ปฏิจฺฉาทนตฺถํ โก อาห กึ อาห กิสฺมึ
อาหาติ เอวมาทึ พหุํ ภาสตีติ ฯ ปุน มหาอฏฺฐกถายํ อวชานิตฺวา
ปฏิชานนฺโต ปฏิชานิตฺวา อวชานนฺโต เอว จ อญฺเญนญฺญํ
ปฏิจรตีติ วุตฺตํ ฯ สมฺปชานมุสา ภาสตีติ สมฺปชานนฺโต มุสา ภาสติ ฯ
สงฺเกตํ กตฺวา วิสํวาเทตีติ ปุเรภตฺตาทีสุ อสฺกสฺมึ นาม กาเล
อสุกสฺมึ นาม ปเทเส วาโท โหตูติ สงฺเกตํ กตฺวา สงฺเกตโต
ปุเร วา ปจฺฉา วา คนฺตฺวา ปสฺสถ โภ ติตฺถิยา น อาคตา
ปราชิตาติ ปกฺกมติ ฯ {๒} สมฺปชานมุสาวาเทติ ชานิตฺวา ชานนฺตสฺส จ
มุสา ภณเน ฯ {๓} วิสํวาทนปุเรกฺขารสฺสาติ วิสํวาทนจิตฺตํ ปุรโต
กตฺวา วทนฺตสฺส ฯ วาจาติ มิจฺฉาวาจาปริยาปนฺนวจนสมุฏฺฐาปิกา
เจตนา ฯ คีราติ ตาย เจตนาย สมุฏฺฐาปิตํ สทฺทํ ทสฺเสติ ฯ
พฺยปโถติ วจนปโถ ฯ วาจาเยว หิ อญฺเญสํปิ ทิฏฺฐานุคตึ
อาปชฺชนฺตานํ ปถภูตโต พฺยปโถติ วุจฺจติ ฯ วจีเภโทติ วจีสญฺญิตาย
วาจาย เภโท ฯ ปเภทคตา วาจาเอว เอวํ วุจฺจติ ฯ วาจสิกา
วิญฺญตฺตีติ วจีวิญฺญตฺติ ฯ เอวํ ปฐมปเทน สุทฺธเจตนาว มชฺเฌ
ตีหิ ตํสมุฏฺฐิตสทฺทสหิตา อนฺเต เอเกน วิญฺญตฺติสหิตา เจตนา
กถิตาติ เวทิตพฺพา ฯ อนริยโวหาราติ อนริยานํ พาลปุถุชฺชนานํ
โวหารา ฯ เอวํ สมฺปชานมุสาวาทํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ อนฺเต
วุตฺตานํ สมฺปชานมุสาวาทสงฺขาตานํ อนริยโวหารานํ ลกฺขณํ ทสฺเสนฺโต
อทิฏฺฐํ นามาติ อาทิมาห ฯ ตตฺถ อทิฏฺฐํ ทิฏฺฐํ เมติ เอวํ วทโต
วจนํ ตํสมุฏฺฐาปิกา วา เจตนา เอโก อนริยโวหาโรติ อิมินา
นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพ ฯ อปิเจตฺถ จกฺขุวเสน อคฺคหิตารมฺมณํ
อทิฏฺฐํ โสตวเสน อคฺคหิตํ อสฺสุตํ ฆานาทิวเสน ตีหิ อินฺทฺริเยหิ
เอกาพทฺธํ วิย กตฺวา อคฺคหิตํ อมุตํ อญฺญตฺร ปญฺจหิ
อินฺทฺริเยหิ สุทฺเธน วิญฺญาเณเนว อคฺคหิตํ อวิญฺญาตนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ
ปาลิยํ ปน อทิฏฺฐํ นาม น จกฺขุนา ทิฏฺฐนฺติ เอวํ โอฬาริเกเนว
นเยน เทสนา กถิตาติ ฯ ทิฏฺฐาทีสุ จ อตฺตนาปิ ปเรนปิ
ทิฏฺฐํ ทิฏฺฐเมว ฯ เอวํ สุตมุตวิญฺญาตานิ ฯ อยเมโก ปริยาโย ฯ
อปโร ปน ยํ อตฺตนา ทิฏฺฐํ ทิฏฺฐเมว ตํ ฯ เอส นโย สุตาทีสุ ฯ
ยํ ปน ปเรน ทิฏฺฐํ ตํ อตฺตนา สุตฏฺฐาเน ติฏฺฐติ ฯ เอวํ
สุตาทีนิปิ ฯ {๔} อิทานิ เตสํ อนริยโวหารานํ วเสน อาปตฺตึ
อาโรเปตฺวา ทสฺเสนฺโต ตีหากาเรหีติ อาทิมาห ฯ ตสฺสตฺโถ
ตีหากาเรหิ ปฐมํ ฌานํ สมาปชฺชินฺติ สมฺปชานมุสา ภณนฺตสฺส อาปตฺติ
ปาราชิกสฺสาติ เอวมาทิจตุตฺถปาราชิกปาลิวณฺณนายํ วุตฺตนเยเนว
เวทิตพฺโพ ฯ เกวลํ หิ ตตฺถ ปฐมํ ฌานํ สมาปชฺชินฺติ อิธ
อทิฏฺฐํ ทิฏฺฐํ เมติ ฯ ตตฺถ จ อาปตฺติ ปาราชิกสฺสาติ อิธ
อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสาติ ฯ เอวํ วตฺถุมตฺเต อาปตฺติมตฺเต จ
วิเสโส ฯ เสสํ เอกลกฺขณเมวาติ ฯ {๙} ตีหากาเรหิ ทิฏฺเฐ เวมติโกติ
อาทีนํปิ อตฺโถ ทิฏฺฐสฺส โหติ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปชชนฺโต
ทิฏฺเฐ เวมติโกติ เอวมาทิทุฏฺฐโทสปาลิวณฺณนายํ วุตฺตนเยเนว
เวทิตพฺโพ ฯ ปาลิมตฺตเมว หิ เอตฺถ วิเสโส ฯ อตฺเถ ปน
สตฺเถรวาเท กิญฺจิ นานากรณํ นตฺถิ ฯ {๑๑} สหสา ภณตีติ อวีมํสิตฺวา
อนุปธาเรตฺวา วา เวเคน อทิฏฺฐํปิ ทิฏฺฐํ เมติ ภณติ ฯ
อญฺญํ ภณิสฺสามีติ อญฺญํ ภณตีติ มนฺทตฺตา ชฬตฺตา ปกฺขลตฺตา
จีวรนฺติ วตฺตพฺเพ จีรนฺติ อาทึ ภณติ ฯ โย ปน สามเณเรน
อปิ ภนฺเต มยฺหํ อุปชฺฌายํ ปสฺสถาติ วุตฺโต เกลึ กุรุมาโน ตว
อุปชฺฌาโย ทารุสกฏํ โยเชตฺวา คโต ภวิสฺสตีติ วา สิคาลสทฺทํ
สุตฺวา กสฺสายํ ภนฺเต สทฺโทติ วุตฺเต มาตุยา เต ยาเนน
คจฺฉนฺติยา กทฺทเม ลคฺคจกฺกํ อุทฺธรนฺตานํ อยํ สทฺโทติ วา เอวํ
เนวทวา นรวา อญฺญํ ภณติ โส อาปตฺตึ อาปชฺชติเยว ฯ อญฺญา
ปูรณกถา นาม โหติ เอโก คาเม โถกํ เตลํ ลภิตฺวา วิหารํ
อาคโต สามเณรํ ภณติ ตฺวํ อชฺช กุหึ คโต คาโม เอกเตโล
อโหสีติ วา ปจฺฉิกาย ฐปิตํ ปูวขณฺฑํ ลภิตฺวา อชฺช คาเม
ปจฺฉิกาหิ ปูเว หรึสูติ วา ฯ อยํ มุสาวาโทว โหติ ฯ เสสํ
อุตฺตานเมวาติ ฯ ติสมุฏฺฐานํ กายจิตฺตโต วาจาจิตฺตโต
กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ กริยา สญฺญาวิโมกฺขํ สจิตฺตกํ โลกวชฺชํ
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ อกุสลจิตฺตกํ ติเวทนนฺติ ฯ
                  มุสาวาทสิกฺขาปทํ ปฐมํ ฯ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๒๘๓-๒๘๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=5955&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=5955&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=173              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=4576              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=2700              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=2700              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]