ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลีอักษรไทย อุ.อ. (ปรมตฺถที.)

                        ๕. อุปาสกสุตฺตวณฺณนา
      [๑๕] ปญฺจเม อิจฺฉานงฺคลโกติ อิจฺฉานงฺคลนามโก โกสเลสุ เอโก
พฺราหฺมณคาโม, ตนฺนิวาสิตาย ตตฺถ วา ชาโต ภโวติ วา อิจฺฉานงฺคลโก.
อุปาสโกติ ตีหิ สรณคมเนหิ ภควโต สนฺติเก อุปาสกภาวสฺส ปเวทิตตฺตา
อุปาสโก ปญฺจสิกฺขาปทิโก พุทฺธมามโก ธมฺมมามโก สํฆมามโก. เกนจิเทว
กรณีเยนาติ อุทฺธารโสธาปนาทินา ๑- เกนจิเทว กตฺตพฺเพน. ตีเรตฺวาติ
นิฏฺฐาเปตฺวา. อยํ กิร อุปาสโก ปุพฺเพ อภิณฺหํ ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ปยิรุปาสติ,
โส กติปยํ กาลํ พหุกรณียตาย สตฺถุ ทสฺสนํ นาภิสมฺโภสิ. เตนาห ภควา
"จิรสฺสํ โข ตฺวํ อุปาสก อิมํ ปริยายมกาสิ, ยทิทํ อิธาคมนายา"ติ.
      ตตฺถ จิรสฺสนฺติ จิเรน. ปริยายนฺติ วารํ. ยทิทนฺติ นิปาโต, โย อยนฺติ
อตฺโถ, อิทํ วุตฺตํ โหติ:- อิธ มม สนฺติเก อาคมนาย โย อยํ อชฺช กโต
@เชิงอรรถ:  สี.,ก. ธารณเกหิ อุฬารโสธาปนาทินา
วาโร, ตํ อิมํ จิเรน ปปญฺจํ กตฺวา อกาสีติ. จิรปฏิกาหนฺติ จิรปฏิโก อหํ,
จิรกาลโต ปฏฺฐาย อหํ อุปสงฺกมิตุกาโมติ สมฺพนฺโธ. เกหิจิ เกหิจีติ เอกจฺเจหิ
เอกจฺเจหิ. อถวา เกหิจิ เกหิจีติ เยหิ วา เตหิ วา. ตตฺถ อาทรภาวํ ๑- ทสฺเสติ.
สตฺถริ อภิปฺปสนฺนสฺส หิ สตฺถุ ทสฺสนธมฺมสฺสวเนสุ วิย น อญฺญตฺถ อาทโร โหติ.
กิจฺจกรณีเยหีติ เอตฺถ อวสฺสํ กาตพฺพํ กิจฺจํ, อิตรํ กรณียํ. ปฐมํ วา กาตพฺพํ
กิจฺจํ, ปจฺฉา กาตพฺพํ กรณียํ. ขุทฺทกํ วา กิจฺจํ, มหนฺตํ กรณียํ. พฺยาวโฏติ
อุสฺสุกฺโก. เอวาหนฺติ เอวํ อิมินา ปกาเรน อหํ นาสกฺขึ อุปสงฺกมิตุํ, น
อคารวาทินาติ  อธิปฺปาโย.
      เอตมตฺถํ วิทิตฺวาติ ทุลฺลเภ พุทฺธุปฺปาเท มนุสฺสตฺตลาเภ จ สตฺตานํ
สกิญฺจนภาเวน กิจฺจปสุตตาย กุสลนฺตราโย โหติ, น อกิญฺจนสฺสาติ เอตมตฺถํ
สพฺพาการโต วิทิตฺวา. อิมํ อุทานนฺติ ตทตฺถปริทีปนเมว อิมํ อุทานํ
อุทาเนสิ.
      ตตฺถ สุขํ วต ตสฺส น โหติ กิญฺจีติ ยสฺส ปุคฺคลสฺส กิญฺจิ รูปาทีสุ
เอกวตฺถุมฺปิ "มเมตนฺ"ติ ตณฺหาย ปริคฺคหิตภาเวน น โหติ นตฺถิ น วิชฺชติ,
สุขํ วต ตสฺส ปุคฺคลสฺส, อโห สุขเมวาติ อตฺโถ. "น โหสี"ติปิ ปาโฐ, ตสฺส
อตีตกาลวเสน อตฺโถ เวทิตพฺโพ. เกจิ ปน น โหติ กิญฺจีติ ปทสฺส "ราคาทิกิญฺจนํ
ยสฺส น โหตี"ติ อตฺถํ วณฺเณนฺติ, ตํ น สุนฺทรํ ปริคฺคหธมฺมวเสน
เทสนาย อาคตตฺตา. ราคาทิกิญฺจนนฺติ ปริคฺคเหตพฺพสฺสาปิ สงฺคเห สติ
ยุตฺตเมว วุตฺตํ สิยา อถวา ยสฺส ปุคฺคลสฺส กิญฺจิ อปฺปมฺปิ กิญฺจนํ
ปลิโพธชาตํ ราคาทิกิญฺจนาภาวโต เอว น โหติ, ตํ ตสฺส อกิญฺจนตฺตํ สุขสฺส
ปจฺจยภาวโต สุขํ วต, อโห สุขนฺติ อตฺโถ. กสฺส ปน น โหติ กิญฺจนนฺติ
เจ, อาห "สงฺขาตธมฺมสฺส พหุสฺสุตสฺสา"ติ. โย จตูหิปิ มคฺคสงฺขาหิ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. คารวํ
โสฬสกิจฺจนิปฺผตฺติยา สงฺขาตธมฺโม กตกิจฺโจ, ตโต เอว ปฏิเวธาพาหุสจฺเจน
พหุสฺสุโต, ตสฺส.
      อิติ ภควา อกิญฺจนภาเว อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา สกิญฺจนภาเว อาทีนวํ
ทสฺเสตุํ "สกิญฺจนํ ปสฺสา"ติอาทิมาห. ตสฺสตฺโถ:- ราคาทิกิญฺจนานํ
อามิสกิญฺจนานญฺจ อตฺถิตาย สกิญฺจนํ, สกิญฺจนตฺตา เอว อลทฺธานญฺจ ลทฺธานญฺจ
กามานํ ปริเยสนารกฺขณเหตุ กิจฺจกรณียวเสน "อหํ มมา"ติ คหณวเสน จ
วิหญฺญมานํ วิฆาตํ อาปชฺชมานํ ปสฺสาติ ธมฺมสํเวคปฺปตฺโต สตฺถา อตฺตโน
จิตฺตํ วทติ. ชโน ชนสฺมึ ปฏิพนฺธรูโปติ ๑- สยํ อญฺโญ ชโน สมาโน อญฺญสฺมึ
ชเน "อหํ อิสฺส, มม อยนฺ"ติ ตณฺหาวเสน ปฏิพทฺธสภาโว หุตฺวา วิหญฺญติ
วิฆาตํ อาปชฺชติ. "ปฏิพทฺธจิตฺโต"ติปิ ปาโฐ. อยญฺจ อตฺโถ:-
           "ปุตฺตา มตฺถิ ธนมตฺถิ        อิติ พาโล วิหญฺญติ
            อตฺตา หิ อตฺตโน นตฺถิ      กุโต ปุตฺตา กุโต ธนนฺ"ติ-
อาทีหิ ๒- สุตฺตปเทหิ ทีเปตพฺโพติ.
                       ปญฺจมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         --------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้า ๑๑๙-๑๒๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=2668&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=2668&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=55              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1800              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1801              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1801              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]