บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓

ชานาติ อุโปสถํ วาติอาทีสุ จาตุทฺทสิกปณฺณรสิกสามคฺคีเภเทน ติวิธญฺจ สงฺฆุโปสถาทิเภเทน นววิธญฺจ อุโปสถํ น ชานาติ จตุพฺพิธํ อุโปสถกมฺมํ น ชานาติ ทุพฺพิธํ ปาฏิโมกฺขํ น ชานาติ นววิธํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๘.

ปาฏิโมกฺขุทฺเทสํ น ชานาติ ฯ โย ตตฺถ ภิกฺขุ พฺยตฺโต ปฏิพโลติ เอตฺถ กิญฺจาปิ ทหรสฺสาปิ พฺยตฺตสฺส ปาฏิโมกฺโข อนุญฺญาโต ฯ อถโข เอตฺถ อยมธิปฺปาโย สเจ เถรสฺส ปญฺจ วา จตฺตาโร วา ตโย วา ปาฏิโมกฺขุทฺเทสา นาคจฺฉนฺติ เทฺว ปน อขณฺฑา สุวิสทา วาจุคฺคตา โหนฺติ เถรายตฺโตว ปาฏิโมกฺโข ฯ สเจ ปน เอตฺตกมฺปิ วิสทํ กาตุํ น สกฺโกติ พฺยตฺตสฺส ภิกฺขุโน อายตฺโตว โหติ ฯ สามนฺตา อาวาสาติ สามนฺตํ อาวาสํ ฯ สชฺชุกนฺติ ตทเหว อาคมนตฺถาย ฯ นวกํ ภิกฺขุํ อาณาเปตุนฺติ เอตฺถ โย สกฺโกติ อุคฺคเหตุํ เอวรูโป อาณาเปตพฺโพ น พาโล ฯ {๑๕๖} กตมี ภนฺเตติ เอตฺถ กตีนํ ปูรณี กตมี โก ทิวโสติ อธิปฺปาโย ฯ อยฺยายตฺตํ กุสลกมฺมํ สนฺธาย วทนฺติ กิตฺตกา ภนฺเต ภิกฺขูติ ฯ สลากํ วา คเหตุนฺติ สลากํ คเหตฺวา สํหริตฺวา คเณตุนฺติ อตฺโถ ฯ กาลวโตติ กาลสฺเสว ปเควาติ อตฺโถ ฯ {๑๕๘} ยํ กาลํ สรตีติ เอตฺถ สายมฺปิ อชฺชุโปสโถ สมนฺนาหรถาติ อาโรเจตุํ วฏฺฏติ ฯ {๑๕๙} เถเรน ภิกฺขุนา นวํ ภิกฺขุํ อาณาเปตุนฺติ เอตฺถาปิ กิญฺจิ กมฺมํ กโรนฺโต วา สทากาลเมว เอโก ภารนิตฺถรณโก วา สรภาณกธมฺมกถิกาทีสุ อญฺญตโร วา น อุโปสถาคารสมฺมชฺชนตฺถํ อาณาเปตพฺโพ อวเสสา ปน วาเรน อาณาเปตพฺพา ฯ สเจ อาณตฺโต สมฺมุญฺชนึ ตาวกาลิกมฺปิ น ลภติ สาขาภงฺคํ กปฺปิยํ กาเรตฺวา สมฺมชฺชิตพฺพํ ฯ ตมฺปิ อลภนฺตสฺส ลทฺธกปฺปิยํ โหติ ฯ {๑๖๐} อาสนปญฺญาปนาณตฺติยมฺปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๙.

วุตฺตนเยเนว อาณาเปตพฺโพ ฯ อาณตฺเต จ สเจ อุโปสถาคาเร อาสนานิ นตฺถิ สงฺฆิกาวาสโต อาหริตฺวา ปญฺญาเปตฺวา ปุน อาหริตพฺพานิ ฯ อาสเนสุ อสติ กฏสารเกปิ ตฏฺฏิกาโยปิ ปญฺญาเปตุํ วฏฺฏติ ตฏฺฏิกาสุปิ อสติ สาขาภงฺคานิ กปฺปิยํ กาเรตฺวา ปญฺญาเปตพฺพานิ กปฺปิยการกํ อลภนฺตสฺส ลทฺธกปฺปิยํ โหติ ฯ {๑๖๑} ปทีปกรเณปิ วุตฺตนเยเนว อาณาเปตพฺโพ ฯ อาณาเปนฺเตน จ อมุกสฺมึ นาม โอกาเส เตลํ วา วฏฺฏิ วา กปลฺลิกา วา อตฺถิ ตํ คเหตฺวา กโรหีติ วตฺตพฺโพ ฯ สเจ เตลาทีนิ นตฺถิ ปริเยสิตพฺพานิ ปริเยสิตฺวา อลภนฺตสฺส ลทฺธกปฺปิยํ โหติ ฯ อปิจ กปาเล อคฺคิปิ ชาเลตพฺโพ ฯ {๑๖๓} สงฺคเหตพฺโพติ สาธุ ภนฺเต อาคตตฺถ อิธ ภิกฺขา สุลภา สูปพฺยญฺชนํ อตฺถิ วสถ อนุกฺกณฺฐมานาติ เอวํ ปิยวจเนน สงฺคเหตพฺโพ ปุนปฺปุนํ กถากรณวเสน อนุคฺคเหตพฺโพ อาม วสิสฺสามีติ ปฏิวจนทาปเนน อุปลาเปตพฺโพ ฯ อถวา จตูหิ ปจฺจเยหิ สงฺคเหตพฺโพ เจว อนุคฺคเหตพฺโพ จ ปิยวจเนน อุปลาเปตพฺโพ กณฺณสุขํ อาลปิตพฺโพติ อตฺโถ จุณฺณาทีหิ อุปฏฺฐาเปตพฺโพ ฯ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ สเจ สกโลปิ สงฺโฆ น กโรติ สพฺเพสํ ทุกฺกฏํ ฯ อิธ เนว เถรา น ทหรา มุจฺจนฺติ ฯ สพฺเพหิ วาเรน อุปฏฺฐาเปตพฺโพ ฯ อตฺตโน วาเร อนุปฏฺฐหนฺตสฺส อาปตฺติ ฯ เตน ปน มหาเถรานํ ปริเวณสมฺมชฺชน- ทนฺตกฏฺฐทานาทีนิ น สาทิตพฺพานิ ฯ เอวมฺปิ สติ มหาเถราหิ สายํ ปาตํ อุปฏฺฐานํ อาคนฺตพฺพํ ฯ เตน ปน เตสํ อาคมนํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๐.

ญตฺวา ปฐมตรํ มหาเถรานํ อุปฏฺฐานํ คนฺตพฺพํ ฯ สจสฺส สทฺธิญฺจรา ภิกฺขู อุปฏฺฐากา อตฺถิ มยฺหํ อุปฏฺฐากา อตฺถิ ตุมฺเห อปฺโปสฺสุกฺกา วิหรถาติ วตฺตพฺพํ ฯ อถาปิสฺส สทฺธิญฺจรา ภิกฺขู นตฺถิ ตสฺมึเยว ปน วิหาเร เอโก วา เทฺว วา วตฺตสมฺปนฺนา วทนฺติ มยํ เถรสฺส กตฺตพฺพกิจฺจํ กริสฺสาม อวเสสา ผาสุํ วิหรนฺตูติ สพฺเพสํ อนาปตฺติ ฯ โส อาวาโส คนฺตพฺโพติ อุโปสถกรณตฺถาย อนฺวฑฺฒมาสํ คนฺตพฺโพ โส จ โข อุตุวสฺเสเยว วสฺสาเน ปน ยํ กตฺตพฺพํ ตํ ทสฺเสตุํ วสฺสํ วสนฺติ พาลา อพฺยตฺตาติอาทิมาห ฯ ตตฺถ น ภิกฺขเว เตหิ ภิกฺขูหิ ตสฺมึ อาวาเส วสฺสํ วสิตพฺพนฺติ ปุริมิกาย ปาฏิโมกฺขุทฺเทสเกน วินา น วสฺสํ อุปคนฺตพฺพํ ฯ สเจ โส วสฺสุปคตานํ ปกฺกมติ วา วิพฺภมติ วา กาลํ วา กโรติ อญฺญสฺมึ สติเยว ปจฺฉิมิกาย วสิตุํ วฏฺฏติ อสติ อญฺญตฺถ คนฺตพฺพํ อคจฺฉนฺตานํ ทุกฺกฏํ ฯ สเจ ปน ปจฺฉิมิกาย ปกฺกมติ วา วิพฺภมติ วา กาลํ วา กโรติ มาสทฺวยํ วสิตพฺพํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๑๔๗-๑๕๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=3069&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=3069&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=175 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=4595 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=4668 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=4668 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_4