ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

                     ๓๗. ๙. วิสาลกฺขิวิมานวณฺณนา
      กา นาม ตฺวํ วิสาลกฺขีติ วิสาลกฺขิวิมานํ. ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควติ
ปรินิพฺพุเต รญฺญา อชาตสตฺตุนา อตฺตนา ปฏิลทฺธา ภควโต สรีรธาตุโย คเหตฺวา
ราชคเห ถูเป จ มเห จ กเต ราชคหวาสินี เอกา มาลาการธีตา สุนนฺทา
นาม อุปาสิกา อริยสาวิกา โสตาปนฺนา ปิตุเคหโต เปสิตํ พหุํ มาลญฺจ คนฺธญฺจ
เปเสตฺวา เทวสิกํ เจติเย ปูชํ กาเรสิ, อุโปสถทิวเสสุ ปน สยเมว คนฺตฺวา
ปูชํ อกาสิ. สา อปรภาเค อญฺญตเรน โรเคน ผุฏฺฐา กาลํ กตฺวา สกฺกสฺส
เทวรญฺโญ ปริจาริกา หุตฺวา นิพฺพตฺติ. อเถกทิวสํ สา สกฺเกน เทวานมินฺเทน
สห จิตฺตลตาวนํ ปาวิสิ. ตตฺถ จ อญฺญาสํ เทวตานํ ปภา ปุปฺผาทีนํ ปภาหิ
ปฏิหตา หุตฺวา วิจิตฺตวณฺณา โหติ, สุนนฺทาย ปน ปภา ตาหิ อนภิภูตา
สภาเวเนว อฏฺฐาสิ. ตํ ทิสฺวา สกฺโก เทวราชา ตาย กตสุจริตํ ญาตุกาโม
อิมาหิ คาถาหิ ปุจฺฉิ ๑-:-
         [๖๖๖]   "กา นาม ตฺวํ วิสาลกฺขิ    รมฺเม จิตฺตลตาวเน
                  สมนฺตา อนุปริยาสิ       นารีคณปุรกฺขตา.
         [๖๖๗]    ยทา เทวา ตาวตึสา     ปวิสนฺติ อิมํ วนํ
                  สโยคฺคา สรถา สพฺเพ    จิตฺรา โหนฺติ อิธาคตา.
         [๖๖๘]    ตุยฺหญฺจ อิธ ปตฺตาย      อุยฺยาเน วิจรนฺติยา
                  กาเย น ทิสฺสตี จิตฺตํ     เกน รูปํ ตเว'ทิสํ
                  เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข      กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺ"ติ.
@เชิงอรรถ:  ก.,ม. ปฏิปุจฺฉิ
     #[๖๖๖]  ตตฺถ กา นาม ตฺวนฺติ ปุริมตฺตภาเว กา นาม กีทิสี นาม
ตฺวํ, ยตฺถ กเตน สุจริเตน อยํ เต อีทิสี อานุภาวสมฺปตฺติ อโหสีติ อธิปฺปาโย.
วิสาลกฺขีติ วิปุลโลจเน.
     #[๖๖๗]  ยทาติ ยสฺมึ กาเล. อิมํ วนนฺติ อิมํ จิตฺตลตานามกํ ๑-
อุปวนํ. จิตฺรา โหนฺตีติ อิมสฺมึ จิตฺตลตาวเน วิจิตฺตปภาสํสคฺเคน อตฺตโน
สรีรวตฺถาลงฺการาทีนํ ปกติโอภาสโตปิ วิสิฏฺฐภาวสมฺปตฺติยา ๒- วิจิตฺราการา
โหนฺติ. อิธาคตาติ อิธ อาคตา สมฺปตฺตา, อิธ วา อาคมนเหตุ.
     #[๖๖๘]  อิธ ปตฺตายาติ อิมํ ฐานํ สมฺปตฺตาย อุปคตาย. เกน รูปํ
ตเว'ทิสนฺติ เกน การเณน ตว รูปํ สรีรํ เอทิสํ เอวรูปํ, จิตฺตลตาวนสฺส ปภํ
อภิภวนฺตํ ติฏฺฐตีติ อธิปฺปาโย.
       เอวํ สกฺเกน ปุฏฺฐา สา เทวตา อิมาหิ คาถาหิ พฺยากาสิ:-
       [๖๖๙]   "เยน กมฺเมน  เทวินฺท    รูปํ มยฺหํ คตี จ เม
                อิทฺธิ จ อานุภาโว จ     ตํ สุโณหิ ปุรินฺทท.
       [๖๗๐]    อหํ ราชคเห รมฺเม      สุนนฺทา นามุปาสิกา
                สทฺธา สีเลน สมฺปนฺนา    สํวิภาครตา สทา.
       [๖๗๑]    อจฺฉาทนญฺจ ภตฺตญฺจ      เสนาสนํ ปทีปิยํ
                อทาสึ อุชุภูเตสุ         วิปฺปสนฺเนน เจตสา.
       [๖๗๒]    จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ        ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี
                ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ        อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ.
@เชิงอรรถ:  ก. จิตฺตลตาวนนามกํ   ม. วิจิตฺตภาวปฺปตฺติยา
       [๖๗๓]    อุโปสถํ อุปวสิสฺสํ        สทา สีเลสุ สํวุตา
                สญฺญมา สํวิภาคา จ      วิมานํ อาวสามหํ.
       [๖๗๔]    ปาณาติปาตา วิรตา      มุสาวาทา จ สญฺญตา
                เถยฺยา จ อติจารา จ    มชฺชปานา จ อารกา.
       [๖๗๕]    ปญฺจสิกฺขาปเท รตา      อริยสจฺจาน โกวิทา
                อุปาสิกา  จกฺขุมโต      โคตมสฺส ยสสฺสิโน.
       [๖๗๖]    ตสฺสา เม ญาติกุลา ทาสี  สทา มาลาภิหารติ
                ตาหํ ภควโต ถูเป       สพฺพเมวาภิโรปยึ.
       [๖๗๗]    อุโปสเถ จหํ คนฺตฺวา     มาลาคนฺธวิเลปนํ
                ถูปสฺมึ อภิโรเปสึ        ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิ. ๑-
       [๖๗๘]    เตน กมฺเมน เทวินฺท     รูปํ มยฺหํ คตี จ เม
                อิทฺธิ จ อานุภาโว จ     ยํ มาลํ อภิโรปยึ.
       [๖๗๙]    ยญฺจ สีลวตี อาสึ        น ตํ ตาว วิปจฺจติ
                อาสา จ ปน เม เทวินฺท  สกทาคามินี สิยนฺ"ติ.
      #[๖๖๙]   ตตฺถ คตีติ อยํ เทวคติ, นิพฺพตฺติ วา. อิทฺธีติ อยํ เทวิทฺธิ,
อธิปฺปายสมิชฺฌนํ วา. อานุภาโวติ ปภาโว. ปุรินฺททาติ สกฺกํ อาลปติ. โส หิ
ปุเร ทานํ อทาสีติ ๒- "ปุรินฺทโท"ติ วุจฺจติ.
      #[๖๗๖]  ญาติกุลาติ ปิตุเคหํ สนฺธาย วทติ. สทา มาลาภิหารตีติ สทา
สพฺพกาลํ ทิวเส ทิวเส ญาติกุลโต ทาสิยา ปุปฺผํ มยฺหํ อภิหรียติ.
@เชิงอรรถ:  ก. สเกหิ ปาณิหิ   อิ. ททาตีติ
สพฺพเมวาภิโรปยินฺติ มยฺหํ ปิฬนฺธนตฺถาย ปิตุเคหโต อาหฏํ ๑- มาลํ อญฺญญฺจ คนฺธาทึ
สพฺพเมว อตฺตนา อปริภุญฺชิตฺวา ภควโต ถูเป ปูชนวเสน อภิโรปยึ ปูชํ กาเรสึ.
        #[๖๗๗-๘]  อุโปสเถ จหํ คนฺตฺวาติ อุโปสถทิวเส อหเมว ถูปฏฺฐานํ
คนฺตฺวา. ยํ มาลํ อภิโรปยินฺติ ยํ ตทา ภควโต ถูเป มาลาคนฺธาภิโรปนํ
กตํ, เตน กมฺเมนาติ โยชนา.
        #[๖๗๙]  น ตํ ตาว วิปจฺจตีติ ยํ สีลวตี อาสึ, ตํ สีลรกฺขณํ ตํ รกฺขิตํ
สีลํ ปูชามยปุญฺญสฺส พลวภาเวน อลทฺโธกาสํ น ตาว วิปจฺจติ, น วิปจฺจิตุํ
อารทฺธํ, อปรสฺมึเยว อตฺตภาเว ตสฺส วิปาโกติ อตฺโถ. อาสา จ ปน เม
เทวินฺท, สกทาคามินี สิยนฺติ "กถํ นุ โข อหํ สกทาคามินี ภเวยฺยนฺ"ติ ปตฺถนา
จ เม เทวินฺท อริยธมฺมวิสยาว, น ภววิเสสวิสยา. สา ปน สปฺปิมณฺฑํ อิจฺฉโต
ทธิโต ปจิตํ ๒- วิย อนิปฺผาทินีติ ๓- ทสฺเสติ. เสสํ วุตฺตนยเมว.
         อิมํ ปน อตฺถํ สกฺโก เทวานมินฺโท อตฺตนา จ ตาย เทวธีตาย จ
วุตฺตนิยาเมเนว อายสฺมโต วงฺคีสตฺเถรสฺส อาโรเจสิ. อายสฺมา วงฺคีโส สงฺคีติกาเล
ธมฺมสงฺคาหกานํ มหาเถรานํ อาโรเจสิ, เต จ ตํ ตเถว สงฺคีตึ อาโรปยึสูติ.
                     วิสาลกฺขิวิมานวณฺณนา  นิฏฺฐิตา.
                     -----------------------
@เชิงอรรถ:  ม. อาภตํ   สี. ทธินา มถิตํ, อิ. ทธิโต มถิตํ   ม. อนนุนิปฺผาทีติ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๑๙๑-๑๙๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=4041&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=4041&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=37              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1334              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1324              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1324              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]