ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

                    ๖๐. ๑๐.  ปฐมนาควิมานวณฺณนา
     สุสุกฺกขนฺธํ อภิรุยฺห นาคนฺติ ปฐมนาควิมานํ. ๑- ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา
สาวตฺถิยํ วิหรติ  เชตวเน. เตน สมเยน อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เหฏฺฐา
วุตฺตนเยเนว เทวจาริกํ จรนฺโต ตาวตึสภวนํ อุปคโต ตตฺถ อทฺทส อญฺญตรํ
เทวปุตฺตํ สพฺพเสตํ มหนฺตํ ทิพฺพนาคํ อภิรุยฺห มหนฺเตน ปริวาเรน มหตา
ทิพฺพานุภาเวน อากาเสน คจฺฉนฺตํ, สพฺพา ทิสา จนฺโท วิย สูริโย วิย จ
โอภาสยมานํ. ทิสฺวา เยน โส เทวปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ. อถ โส เทวปุตฺโต ตโต
โอรุยฺห อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ อภิวาเทตฺวา อญฺชลึ ปคฺคยฺห อฏฺฐาสิ. อถ
เถโร ตสฺส สมฺปตฺติกิตฺตนมุเขน กตกมฺมํ ปุจฺฉิ:-
     [๙๖๑]           "สุสุกฺกขนฺธํ อภิรุยฺห นาคํ
                      อกาจินํ ทนฺตึ พลึ มหาชวํ
                      อภิรุยฺห คชํ ปวรํ สุกปฺปิตํ
                      อิธาคมา เวหายสมนฺตลิกฺเข.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. นาควิมานํ
     [๙๖๒]            นาคสฺส ทนฺเตสุ ทุเวสุ นิมฺมิตา
                      อจฺโฉทกา ปทุมินิโย สุผุลฺลา
                      ปทุเมสุ จ ตูริยคณา ปวชฺชเร
                      อิมา จ นจฺจนฺติ มโนหราโย.
     [๙๖๓]            เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว
                      มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ
                      เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว
                      วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ.
    #[๙๖๑]   ตตฺถ สุสุกฺกขนฺธนฺติ สุฏฺฐุ เสตขนฺธํ. กิญฺจาปิ ตสฺส นาคสฺส
จตฺตาโร ปาทา, วตฺถิโกสํ, มุขปฺปเทโส, อุโภ กณฺณา, วาลธีติ เอตฺตกํ มุญฺจิตฺวา
สพฺโพ กาโย เสโตว, ขนฺธปฺปเทสสฺส ปน สาติสยํ ธวลตรตาย วุตฺตํ "สุสุกฺกขนฺธนฺ"ติ
นาคนฺติ ทิพฺพํ หตฺถินาคํ. อกาจินนฺติ นิทฺโทสํ, สพลวงฺกติลกาทิฉวิโทสรหิตนฺติ
อตฺโถ. "อาชานียนฺ"ติปิ ปาฬิ, อาชานียลกฺขณูเปตนฺติ อตฺโถ. ๑- ทนฺตินฺติ [๒]-
วิปุลรุจิรทนฺตวนฺตํ. พลินฺติ พลวนฺตํ มหาพลํ. มหาชวนฺติ อภิชวนฺตํ สีฆคามึ. ปุน
อภิรุยฺหาติ เอตฺถ อนุนาสิกโลโป ทฏฺฐพฺโพ, อภิรุยฺห อาโรหนิยนฺติ วุตฺตํ
โหติ. เสสํ วุตฺตนยเมว.
     เอวํ ปน เถเรน ปุฏฺโฐ เทวปุตฺโต อตฺตนา กตกมฺมํ กเถนฺโต:-
     [๙๖๕] "อฏฺเฐว  มุตฺตปุปฺผานิ ๓-        กสฺสปสฺส มเหสิโน ๔-
           ถูปสฺมึ อภิโรเปสึ ๕-            ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ.
@เชิงอรรถ:  สี. วุตฺตํ โหติ   ก. () เอตฺถนฺตเร ทนฺตีนนฺติ ปาโฐ
@ ก. มุฏฺฐิปุปฺผานิ   ก. ภควโต   ก. อภิโรปยึ
     [๙๖๖] เตน เม'ตาทิโส วณฺโณ          เตน เม อิธ มิชฺฌติ
           อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา          เย เกจิ มนโส ปิยา.
               [๙๖๗] อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว
                     มนุสฺสภูโต ยมกาสิ ปุญฺญํ
                     เตนมฺปิ เอวญฺชลิตานุภาโว
                     วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ
อิมาหิ คาถาหิ พฺยากาสิ.
     ตสฺสตฺโถ:- อหํ ปุพฺเพ กสฺสปสฺส สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส โยชนิเก กนกถูเป
วณฺฏโต มุจฺจิตฺวา คจฺฉมูเล ปติตานิ อฏฺฐ มุตฺตปุปฺผานิ ลภิตฺวา ตานิ คเหตฺวา
ปูชนวเสน ปสนฺนจิตฺโต หุตฺวา อภิโรเปสึ ปูเชสึ.
     อตีเต กิร กสฺสปสมฺมาสมฺพุทฺเธ ปรินิพฺพุเต โยชนิเก กนกถูเป จ การิเต
สปริวาโร กิกี กาสิกราชา จ นาครา จ เนคมา จ ชานปทา จ ทิวเส
ทิวเส ปุปฺผปูชํ กโรนฺติ. เตสุ ตถา กโรนฺเตสุ ปุปฺผานิ มหคฺฆานิ ทุลฺลภานิ
จ อเหสุํ. อเถโก อุปาสโก มาลาการวีถิยํ วิจริตฺวา เอกเมเกน กหาปเณน
เอกเมกมฺปิ ปุปฺผํ อลภนฺโต อฏฺฐ กหาปณานิ คเหตฺวา ปุปฺผารามํ คนฺตฺวา
มาลาการํ อาห "อิเมหิ อฏฺฐ กหาปเณหิ อฏฺฐหิ ปุปฺผานิ เทหี"ติ. นตฺถ'ยฺโย
ปุปฺผานิ, สมฺมเทว อุปธาเรตฺวา โอจินิตฺวา ทินฺนานีติ. อหํ โอโลเกตฺวา คณฺหามีติ.
ยทิ เอวํ อารามํ ปวิสิตฺวา คเวสาหีติ. โส ปวิสิตฺวา คเวสนฺโต ปติตานิ อฏฺฐ
ปุปฺผานิ ลภิตฺวา มาลาการํ อาห "คณฺห ตาต กหาปณานี"ติ. ตว ปุญฺเญน
ลทฺธานิ, นาหํ กหาปณานิ คณฺหามีติ อาห. อิตโร "นาหํ มุธา ปุปฺผานิ
คเหตฺวา ภควโต ปูชํ กริสฺสามี"ติ กหาปณานิ ตสฺส ปุรโต ฐเปตฺวา ปุปฺผานิ
คเหตฺวา เจติยงฺคณํ คนฺตฺวา ปสนฺนจิตฺโต ปูชํ อกาสิ. โส อปรภาเค กาลํ
กตฺวา ตาวตึเสสุ อุปฺปชฺชิตฺวา ตตฺถ ยาวตายุกํ ฐตฺวา ปุนปิ เทวโลเก, ปุนปิ
เทวโลเกติ เอวํ อปราปรํ เทเวสุเยว สํสรนฺโต ตสฺเสว กมฺมสฺส วิปากาวเสเสน
อิมสฺมิมฺปิ พุทฺธุปฺปาเท ตาวตึเสสุเยว อุปฺปชฺชิ. ตํ สนฺธาย เหฏฺฐา วุตฺตํ "ตตฺถ
อทฺทส อญฺญตรํ เทวปุตฺตนฺ"ติอาทิ.
     ตํ ปเนตํ ปวตฺตึ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน มนุสฺสโลกํ อาคนฺตฺวา ภควโต
อาโรเจสิ. ภควา ตมตฺถํ อฏฺฐุปฺปตฺตึ กตฺวา สมฺปตฺตปริสาย วิตฺถาเรน ธมฺมํ
เทเสสิ, สา เทสนา มหาชนสฺส สาตฺถิกา อโหสีติ.
                    ปฐมนาควิมานวณฺณนา ๑- นิฏฺฐิตา.
                        ----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๒๙๓-๒๙๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=6185&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=6185&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=60              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=2086              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=2084              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=2084              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]