ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๑ ภาษาบาลีอักษรไทย เปต.อ. (ปรมตฺถที.)

                     ๑๐๐. ๓. มตฺตาเปติวตฺถุวณฺณนา
     นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาสีติ อิทํ สตฺถริ เชตวเน วิหรนฺเต มตฺตํ นาม เปตึ
อารพฺภ วุตฺตํ.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. สาริปุตฺตตฺเถรสฺสาหํ
     สาวตฺถิยํ กิร อญฺญตโร กุฏุมฺพิโก สทฺโธ ปสนฺโน อโหสิ, ตสฺส ภริยา
อสฺสทฺธา อปฺปสนฺนา โกธนา วญฺฌา จ อโหสิ นาเมน มตฺตา นาม. อถ
โส กุฏุมฺพิโก กุลวํสูปจฺเฉทนภเยน สทิสกุลโต ติสฺสํ นาม อญฺญํ กญฺญํ อาเนสิ,
สา อโหสิ สทฺธา ปสนฺนา สามิโน จ ปิยา มนาปา, สา นจิรสฺเสว คพฺภินี
หุตฺวา ทสมาสจฺจเยน ปุตฺตํ วิชายิ, "ภูโต"ติสฺส นามํ อโหสิ. สา เคหสามินี
หุตฺวา จตฺตาโร ภิกฺขู สกฺกจฺจํ อุปฏฺฐหิ, วญฺฌา ปน ตํ อุสูยติ.
     ตา อุโภปิ เอกสฺมึ ทิวเส สีสํ นฺหาตฺวา อลฺลเกสา ๑- อฏฺฐํสุ, กุฏุมฺพิโก
คุณวเสน ติสฺสาย อาพทฺธสิเนโห มนุญฺเญน ๒- หทเยน ตาย สทฺธึ พหุํ สลฺลปนฺโต
อฏฺฐาสิ. ตํ อสหมานา มตฺตา อิสฺสาปกตา เคเห สมฺมชฺชิตฺวา ฐปิตํ สงฺการํ
ติสฺสาย มตฺถเก โอกิริ. สา อปเรน สมเยน กาลํ กตฺวา เปตโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา
อตฺตโน กมฺมพเลน ปญฺจวิธํ ทุกฺขํ อนุภวติ, ตํ ปน ทุกฺขํ ปาฬิโต เอว วิญฺญายติ.
อเถกทิวสํ สา เปตี สญฺจฺยาย วีติวตฺตาย เคหสฺส ปิฏฺฐิปสฺเส นฺหายนฺติยา ติสฺสาย
อตฺตานํ ทสฺเสสิ. ตํ ทิสฺวา ติสฺสา:-
         [๑๓๔] "นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาสิ    กิสา ธมนิสนฺถตา
               อุปฺผาสุลิเก กิสิเก      กา นุ ตฺวํ อิธ ติฏฺฐสี"ติ
คาถาย ปฏิปุจฺฉิ. อิตรา:-
         [๑๓๕] "อหํ มตฺตา ตุวํ ติสฺสา   สปตี เต ปุเร อหุํ
               ปาปกมฺมํ กริตฺวาน      เปตโลกํ อิโต คตา"ติ
คาถาย ปฏิวจนํ อทาสิ.
     ตตฺถ อหํ มตฺตา ตุวํ ติสฺสาติ อหํ มตฺตา นาม, ตุวํ ติสฺสา นาม.
  ปุเรติ ปุริมตฺตภาเว. เตติ ตุยฺหํ สปตี อหุํ, อโหสินฺติ อตฺโถ. ปุน ติสฺสา:-
@เชิงอรรถ:  ม. อลงฺกตา        ม. อาพนฺธสิเนหภริเตน
         [๑๓๖] "กึ นุ กาเยน วาจาย    มนสา ทุกฺกฏํ กตํ
               กิสฺสกมฺมวิปาเกน       เปตโลกํ อิโต คตา"ติ
คาถาย กตกมฺมํ ปุจฺฉิ. ปุน อิตรา:-
         [๑๓๗] "จณฺฑี จ ผรุสา จาสึ     อิสฺสุกี มจฺฉรี สฐา ๑-
               ตาหํ ทุรุตฺตํ วตฺวาน     เปตโลกํ อิโต คตา"ติ
คาถาย อตฺตนา กตกมฺมํ อาจิกฺขิ.
     ตตฺถ จณฺฑิติ โกธนา. ผรุสาติ ผรุสวจนา. อาสินฺติ อโหสึ. ตาหนฺติ ตํ
อหํ. ทุรุตฺตนฺติ ทุพฺภาสิตํ นิรตฺถกวจนํ. ๒-  อิโต ปรมฺปิ ตาสํ วจนปฏิวจนวเสเนว
คาถา ปวตฺตา:-
         [๑๓๘] "สพฺพํ ๓- อหมฺปิ ชานามิ  ยถา ตฺวํ จณฺฑิกา อหุ
               อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ    เกนาสิ ปํสุกุนฺถิตา.
         [๑๓๙] สีสํนฺหาตา ตุวํ อาสิ      สุจิวตฺถา อลงฺกตา
               อหญฺจ โข อธิมตฺตํ       สมลงฺกตตรา ตยา.
         [๑๔๐] ตสฺสา เม เปกฺขมานาย   สามิเกน สมนฺตยิ ๔-
               ตโต เม อิสฺสา วิปุลา    โกโธ เม สมชายถ ๕-.
         [๑๔๑] ตโต ปํสุํ คเหตฺวาน      ปํสุนา ตํ หิ โอกิรึ ๖-
               ตสฺสกมฺมวิปาเกน        เตนมฺหิ ปํสุกุนฺถิตา.
         [๑๔๒] สพฺพํ อหมฺปิ ชานามิ      ปํสุนา มํ ตฺวโมกิริ
               อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ    เกน ขชฺชสิ กจฺฉุยา.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. สฐี         ม. นิตฺถุนวจนํ        ม. สจฺจํ
@ ม. อามนฺตยิ        ม. สมุปชฺชถ         ม. ปํสุนา ตํ วิกีริหํ
         [๑๔๓] เภสชฺชหารี ๑- อุภโย     วนนฺตํ อคมิมฺหเส
               ตฺวญฺจ เภสชฺชมาหริ       อหญฺจ กปิกจฺฉุโน.
         [๑๔๔] ตสฺสา ตฺยาชานมานาย ๒-  เสยฺยํ ตฺยาหํ สโมกิรึ
               ตสฺสกมฺมวิปาเกน         เตน ขชฺชามิ กจฺฉุยา.
         [๑๔๕] สพฺพํ อหมฺปิ ชานามิ       เสยฺยํ เม ตฺวํ สโมกิรึ
               อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ     เกนาสิ นคฺคิยา ตุวํ.
         [๑๔๖] สหายานํ สมโย อาสิ      ญาตีนํ สมิตี อหุ
               ตฺวญฺจ อามนฺติตา อาสิ     สสามินี โน จ โขหํ.
         [๑๔๗] ตสฺสา ตฺยาชานมานาย     ทุสฺสํ ตฺยาหํ อปานุทึ
               ตสฺสกมฺมวิปาเกน         เตนมฺหิ นคฺคิยา อหํ.
         [๑๔๘] สพฺพํ อหมฺปิ ชานามิ       ทุสฺสํ เม ตฺวํ  อปานุทิ
               อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ     เกนาสิ คูถคนฺธินี.
         [๑๔๙] ตว คนฺธญฺจ มาลญฺจ       ปจฺจคฺฆญฺจ วิเลปนํ
               คูถกูเป อตาเรสึ ๓-      ตํ ปาปํ ปกตํ มยา
               ตสฺสกมฺมวิปาเกน         เตนมฺหิ คูถคนฺธินี.
         [๑๕๐] สพฺพํ อหมฺปิ ชานามิ       ตํ ปาปํ ปกตํ ตยา
               อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ     เกนาสิ ทุคฺคตา ตุวํ.
         [๑๕๑] อุภินฺนํ สมกํ อาสิ         ยํ เคเห วิชฺชเต ธนํ
               สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเมสุ      ทีปํ นากาสิมตฺตโน
               ตสฺสกมฺมวิปาเกน         เตนมฺหิ ทุคฺคตา อหํ.
@เชิงอรรถ:  ม. เภสชฺชหรี     สี. เต อชานมานาย     ม. อธาเรสึ
         [๑๕๒] ตเทว มํ ตฺวํ อวจ        ปาปกมฺมํ นิเสวสิ
               น หิ ปาเปหิ กมฺเมหิ      สุลภา โหติ สุคฺคติ.
         [๑๕๓] วามโต มํ ตฺวํ ปจฺเจสิ     อโถปิ มํ อุสูยสิ
               ปสฺส ปาปานํ กมฺมานํ      วิปาโก โหติ ยาทิโส.
         [๑๕๔] เต ฆรา ตา จ ทาสิโย ๑- ตาเนวาภรณานิเม
               เต อญฺเญ ปริจาเรนฺติ     น โภคา โหนฺติ สสฺสตา.
         [๑๕๕] อิทานิ ภูตสฺส ปิตา        อาปณา เคหเมหิติ
               อปฺเปว เต ทเท กิญฺจิ     มา สุ ตาว อิโต อคา.
         [๑๕๖] นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปามฺหิ      กิสา ธมนิสนฺถตา
               โกปีนเมตํ อิตฺถีนํ         มา มํ ภูตปิตาทฺทส.
         [๑๕๗] หนฺท กึ วา ตฺยาหํ ทมฺมิ    กึ วา เตธ ๒- กโรมหํ
               เยน ตฺวํ สุขิตา อสฺส      สพฺพกามสมิทฺธินี.
         [๑๕๘] จตฺตาโร ภิกฺขู สํฆโต      จตฺตาโร ปน ปุคฺคเล
               อฏฺฐ ภิกฺขู โภชยิตฺวา      มม ทกฺขิณมาทิสี ๓-
               ตทาหํ สุขิตา เหสฺสํ       สพฺพกามสมิทฺธินี.
         [๑๕๙] สาธูติ สา ปฏิสฺสุตฺวา      โภชยิตฺวาฏฺฐ ภิกฺขโว
               วตฺเถหจฺฉาทยิตฺวาน       ตสฺสา ทกฺขิณมาทิสี.
         [๑๖๐] สมนนฺตรานุทฺทิฏฺเฐ        วิปาโก อุทปชฺชถ
               โภชนจฺฉาทนปานียํ ๔-     ทกฺขิณาย อิทํ ผลํ.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. เต ฆรทาสิโย อาสุํ   สี.,อิ. กึ วา จ เต   ฉ.ม....มาทิส
@ ม. โภชนจฺฉาทนํ ปานํ
         [๑๖๑] ตโต สุทฺธา สุจิวสนา      กาสิกุตฺตมธารินี
               วิจิตฺตวตฺถาภรณา         สปตฺตึ อุปสงฺกมิ.
         [๑๖๒] อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน       ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต
               โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา    โอสธี วิย ตารกา.
         [๑๖๓] เกน เตตาทิโส วณฺโณ     เกน เต อิธ มิชฺฌติ
               อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา    เย เกจิ มนโส ปิยา.
                [๑๖๔] ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว
                      มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ
                      เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาวา
                      วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ.
         [๑๖๕] อหํ มตฺตา ตุวํ ติสฺสา      สปตี เต ปุเร อหุํ
               ปาปกมฺมํ กริตฺวาน        เปตโลกํ อิโต คตา.
         [๑๖๖] ตว ทินฺเนน ทาเนน       โมทามิ อกุโตภยา
               จิรํ ชีวาหิ ภคินิ          สห สพฺเพหิ ญาติภิ
               อโสกํ วิรชํ ฐานํ         อาวาสํ วสวตฺตินํ.
         [๑๖๗] อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน        ทานํ ทตฺวาน โสภเน
               วิเนยฺย มจฺเฉรมลํ สมูลํ    อนินฺทิตา สคฺคมุเปหิ ฐานนฺ"ติ.
    #[๑๓๘] ตตฺถ สพฺพํ อหมฺปิ ชานามิ, ยถา ตฺวํ จณฺฑิกา อหูติ "จณฺฑี
จ ผรุสา จาสินฺ"ติ ยํ ตยา วุตฺตํ, ตํ สพฺพํ อหมฺปิ ชานามิ, ยถา ตฺวํ
จณฺฑิกา โกธนา ผรุสวจนา อิสฺสุกี มจฺฉรี สฐา จ อโหสิ. อญฺญญฺจ โข
ตํ ปุจฺฉามีติ อญฺญํ ปุน ตํ อิทานิ ปุจฺฉามิ. เกนาสิ ปํสุกุนฺถิตาติ เกน กมฺเมน
สงฺการปํสูหิ โอคุณฺฐิตา สพฺพโส โอกิณฺณสรีรา อหูติ อตฺโถ.
    #[๑๓๙-๑๔๐] สีสํนฺหาตาติ สสีสํ นฺหาตา. อธิมตฺตนฺติ อธิกตรํ.
สมลงฺกตตราติ สมฺมา อติสเยน อลงฺกตา. "อธิมตฺตา"ติ วา ปาโฐ. อติวิย มตฺตา
มานมทมตฺตา, มานนิสฺสิตาติ อตฺโถ. ตยาติ ๑- โภติยา. สามิเกน สมนฺตยีติ สามิเกน
สทฺธึ อลฺลาปสลฺลาปวเสน กเถสิ.
    #[๑๔๒-๑๔๔] ขชฺชสิ กจฺฉุยาติ กจฺฉุโรเคน ขาทียสิ, พาธียสีติ อตฺโถ.
เภสชฺชหารีติ เภสชฺชหารินิโย โอสธหาริกาโย. อุภโยติ ทุเว, ตฺวญฺจ อหญฺจาติ
อตฺโถ. วนนฺตนฺติ วนํ. ตฺวญฺจ เภสชฺชมาหรีติ ตฺวํ เวชฺเชหิ วุตฺตํ อตฺตโน
อุปการาวหํ เภสชฺชํ อาหริ. อหญฺจ กปิกจฺฉุโนติ อหํ ปน กปิกจฺฉุผลานิ ทุผสฺสผลานิ
อาหรึ. กปิกจฺฉูติ วา สยํภูตา ๒- วุจฺจติ, ตสฺมา สยํภูตาย ๓- ปตฺตผลานิ อาหรินฺติ
อตฺโถ. เสยฺยํ ตฺยาหํ สโมกิรินฺติ ตว เสยฺยํ อหํ กปิกจฺฉุผลปตฺเตหิ สมนฺตโต
อวกิรึ.
    #[๑๔๖-๑๔๗] สหายานนฺติ มิตฺตานํ. สมโยติ สมาคโม. ญาตีนนฺติ พนฺธูนํ.
สมิตีติ สนฺนิปาโต. อามนฺติตาติ มงฺคลกิริยาวเสน นิมนฺติตา. สสามินีติ
สภตฺติกา, ๔- สห ภตฺตุนาติ อตฺโถ. โน จ โขหนฺติ โน จ โข อหํ อามนฺติตา อาสินฺติ
โยชนา. ทุสฺสํ ตฺยาหนฺติ ทุสฺสํ เต อหํ. อปานุทินฺติ โจริกาย อวหรึ อคฺคเหสึ.
    #[๑๔๙] ปจฺจคฺฆนฺติ อภินวํ, มหคฺฆํ วา. อตาเรสินฺติ ๕- ขิปึ. คูถคนฺธินีติ
คูถคนฺธคนฺธินี กรีสวายินี.
    #[๑๕๑] ยํ เคเห วิชฺชเต ธนนฺติ ยํ เคเห ธนํ อุปลพฺภติ, ตํ ตุยฺหํ
มยฺหญฺจาติ อมฺหากํ อุภินฺนํ สมกํ ตุลฺยเมว อาสิ. สนฺเตสูติ วิชฺชมาเนสุ. ทีปนฺติ
ปติฏฺฐํ, ปุญฺญกมฺมํ สนฺธาย วทติ.
@เชิงอรรถ:  ม. ตสฺสาติ    สี.,อิ. สยํคุตฺตา    สี. สยํคุตฺตาย    สี.,อิ. สปติกา
@ ม. อธาเรสินฺติ
    #[๑๕๒] เอวํ สา เปตี ติสฺสาย ปุจฺฉิตมตฺถํ กเถตฺวา ปุน ปุพฺเพ ตสฺสา
วจนํ อกตฺวา อตฺตนา กตํ อปราธํ ปกาเสนฺตี "ตเทว มํ ตฺวนฺ"ติอาทิมาห.
ตตฺถ ตเทวาติ ตทา เอว, มยฺหํ มนุสฺสตฺตภาเว ฐิตกาเลเยว. ตเถวาติ วา ปาโฐ,
ยถา เอตรหิ ชาตํ, ตํ ตถา เอวาติ อตฺโถ. มนฺติ อตฺตานํ นิทฺทิสติ, ตฺวนฺติ
ติสฺสํ. อวจาติ อภณิ. ยถา ปน อวจ, ตํ ทสฺเสตุํ  "ปาปกมฺมนฺ"ติอาทิ วุตฺตํ.
"ปาปกมฺมานี"ติ ปาฬิ. "ตฺวํ ปาปกมฺมานิเยว กโรสิ, ปาเปหิ ปน กมฺเมหิ สุคติ
สุลภา น โหติ, อถ โข ทุคฺคติ เอว สุลภา"ติ ยถา มํ ตฺวํ ปุพฺเพ อวจ
โอวทิ, ตํ ตเถวาติ วทติ.
    #[๑๕๓] ตํ สุตฺวา ติสฺสา "วามโต มํ ตฺวํ ปจฺเจสี"ติอาทินา ติสฺโส คาถา อาห.
ตตฺถ วามโต มํ ตฺวํ ปจฺเจสีติ วิโลมโต มํ ตฺวํ อธิคจฺฉสิ, ๑-  ตุยฺหํ หิเตสิมฺปิ
วิปจฺจนีกการินึ กตฺวา มํ คณฺหาสิ. มํ อุสูยสีติ มยฺหํ อุสูยสิ, มยิ อิสฺสํ
กโรสิ. ปสฺส ปาปานํ กมฺมานํ, วิปาโก โหติ ยาทิโสติ ปาปกานํ นาม กมฺมานํ วิปาโก
ยาทิโส ยถา โฆรตโร, ตํ ปจฺจกฺขโต ปสฺสาติ วทติ.
    #[๑๕๔] เต อญฺเญ ปริจาเรนฺตีติ เต ฆเร ทาสิโย อาภรณานิ จ อิมานิ
ตยา ปุพฺเพ ปริคฺคหิตานิ อิทานิ อญฺเญ ปริจาเรนฺติ ปริภุญฺชนฺติ. "อิเม"ติ หิ
ลิงฺควิปลฺลาเสน วุตฺตํ. น โภคา โหนฺติ สสฺสตาติ โภคา นาเมเต น สสฺสตา
อนวฏฺฐิตา ตาวกาลิกา ปหายคมนียา, ตสฺมา ตทตฺถํ อิสฺสามจฺฉริยาทีนิ น
กตฺตพฺพานีติ อธิปฺปาโย.
    #[๑๕๕] อิทานิ ภูตสฺส ปิตาติ อิทาเนว ภูตสฺส มยฺหํ ปุตฺตสฺส ปิตา
กุฏุมฺพิโก. อาปณาติ อาปณโต อิมํ เคหเมหิติ อาคมิสฺสติ. อปฺเปว เต ทเท
กิญฺจีติ เคหํ อาคโต กุฏุมฺพิโก ตุยฺหํ ทาตพฺพยุตฺตกํ กิญฺจิ เทยฺยธมฺมํ อปิ นาม
ทเทยฺย. มา สุ ตาว อิโต อคาติ อิโต เคหสฺส ปจฺฉา วตฺถุโต มา ตาว
อคมาสีติ ตํ อนุกมฺปมานา อาห.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. อวคจฺฉสิ
    #[๑๕๖] ตํ สุตฺวา เปตี อตฺตโน อชฺฌาสยํ ปกาเสนฺตี "นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปามฺหี"ติ
คาถมาห. ตตฺถ โกปีนเมตํ อิตฺถีนนฺติ เอตํ นคฺคทุพฺพณฺณตาทิกํ ๑-
ปฏิจฺฉาเทตพฺพตาย อิตฺถีนํ โกปีนํ รุนฺธนียํ. ๒- มา มํ ภูตปิตาทฺทสาติ ตสฺมา
ภูตสฺส ปิตา กุฏุมฺพิโก มํ มา อทฺทกฺขีติ ลชฺชมานา วทติ.
    #[๑๕๗] ตํ สุตฺวา ติสฺสา สญฺชาตานุทฺทยา "หนฺท กึ วา ตฺวาหํ ทมฺมี"ติ
คาถมาห. ตตฺถ หนฺทาติ โจทนตฺเถ ๓- นิปาโต. กึ วา ตฺยาหํ ทมฺมีติ กึ เต
อหํ ทมฺมิ, กึ วตฺถํ ทสฺสามิ, อุทาหุ ภตฺตนฺติ. กึ วา เตธ กโรมหนฺติ กึ
วา อญฺญํ เต อิธ อิมสฺมึ กาเล อุปการํ กริสฺสามิ.
    #[๑๕๘] ตํ สุตฺวา เปตี "จตฺตาโร ภิกฺขู สํฆโต"ติ คาถมาห. ตตฺถ จตฺตาโร
ภิกฺขู สํฆโต, จตฺตาโร ปน ปุคฺคเลติ ภิกฺขุสํฆโต สํฆวเสน จตฺตาโร ภิกฺขู,
ปุคฺคลวเสน จตฺตาโร ภิกฺขูติ เอวํ อฏฺฐ ภิกฺขู ยถารุจึ โภเชตฺวา ตํ ทกฺขิณํ มม
อาทิสิ, ๔- มยฺหํ ปตฺติทานํ เทหิ. ตทาหํ สุขิตา เหสฺสนฺติ ยทา ตฺวํ ทกฺขิณํ มม
อุทฺทิสิสฺสสิ, ตทา อหํ สุขิตา สุขปฺปตฺตา สพฺพกามสมิทฺธินี ภวิสฺสามีติ อตฺโถ.
    #[๑๕๙-๑๖๑] ตํ สุตฺวา ติสฺสา ตมตฺถํ อตฺตโน สามิกสฺส อาโรเจตฺวา
ทุติยทิวเส อฏฺฐ ภิกฺขู โภเชตฺวา ตสฺสา ทกฺขิณมาทิสิ, สา ตาวเทว
ปฏิลทฺธทิพฺพสมฺปตฺติกา ปุน ติสฺสาย สนฺติกํ อุปสงฺกมิ. ตมตฺถํ ทสฺเสตุํ
สงฺคีติกาเรหิ "สาธูติ สา ปฏิสฺสุตฺวา"ติอาทิกา ติสฺโส คาถา ฐปิตา.
    #[๑๖๒-๑๖๗] อุปสงฺกมิตฺวา ฐิตํ ปน นํ ติสฺสา "อภิกฺกนฺเตน
วณฺเณนา"ติอาทีหิ ตีหิ  คาถาหิ ปฏิปุจฺฉิ. อิตรา "อหํ มตฺตา"ติ คาถาย อตฺตานํ
อาจิกฺขิตฺวา "จิรํ ชีวาหี"ติ คาถาย ตสฺสา อนุโมทนํ ทตฺวา "อิธ ธมฺมํ
จริตฺวานา"ติ คาถาย โอวาทํ อทาสิ. ตตฺถ ตว ทินฺเนนาติ ตยา ทินฺเนน. อโสกํ วิรชํ
ฐานนฺติ โสกาภาเวน อโสกํ, เสทชลฺลิกานํ ปน อภาเวน วิรชํ ทิพฺพฏฺฐานํ, สพฺพเมตํ
@เชิงอรรถ:  สี. นคฺคทุพฺพณฺณรูปาทีนํ   ม. รนฺธนํ   สี. อุยฺโยคตฺเถ   ฉ.ม. อาทิส
เทวโลกํ สนฺธาย วทติ. อาวาสนฺติ ฐานํ. ๑-  วสวตฺตินนฺติ ทิพฺเพน อาธิปเตยฺเยน
อตฺตโน วสํ วตฺเตนฺตานํ. สมูลนฺติ สโลภโทสํ. โลภโทสา หิ มจฺฉริยสฺส มูลํ
นาม. อนินฺทิตาติ อครหิตา ปาสํสา. สคฺคมุเปหิ ฐานนฺติ รูปาทีหิ วิสเยหิ สุฏฺฐุ
อคฺคตฺตา "สคฺคนฺ"ติ ลทฺธนามํ ทิพฺพฏฺฐานํ ฐเปหิ, สุคติปรายนา โหตีติ อตฺโถ.
เสสํ อุตฺตานเมว.
     อถ ติสฺสา ตํ ปวตฺตึ กุฏุมฺพิกสฺส อาโรเจสิ, กุฏุมฺพิโก ภิกฺขูนํ อาโรเจสิ,
ภิกฺขู ภควโต อาโรเจสุํ. ภควา ตมตฺถํ อฏฺฐุปฺปตฺตึ กตฺวา สมฺปตฺตปริสาย ธมฺมํ
เทเสสิ, ตํ สุตฺวา มหาชโน ปฏิลทฺธสํเวโค วิเนยฺย มจฺเฉราทิมลํ ทานสีลาทิรโต ๒-
สุคติปรายโน อโหสีติ.
                     มตฺตาเปติวตฺถุวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                       -------------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้า ๘๘-๙๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=1955&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=1955&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=100              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=3363              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=3538              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=3538              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]