ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๑ ภาษาบาลีอักษรไทย เปต.อ. (ปรมตฺถที.)

                ๑๑๒. ๒. สานุวาสิตฺเถรเปตวตฺถุวณฺณนา ๑-
     กุณฺฑินาคริโย เถโรติ อิทํ สตฺถริ เวฬุวเน วิหรนฺเต อายสฺมโต
สานุวาสิตฺเถรสฺส ญาติเปเต อารพฺภ วุตฺตํ.
     อตีเต กิร พาราณสิยํ กิตวสฺส นาม รญฺโญ ปุตฺโต อุยฺยานกีฬํ กีฬิตฺวา
นิวตฺตนฺโต สุเนตฺตํ นาม ปจฺเจกพุทฺธํ ปิณฺฑาย จริตฺวา นครโต นิกฺขมนฺตํ ทิสฺวา
อิสฺสริยมทมตฺโต หุตฺวา "กถญฺหิ นาม มยฺหํ อญฺชลึ อกตฺวา อยํ มุณฺฑโก
คจฺฉตี"ติ ปทุฏฺฐจิตฺโต หตฺถิกฺขนฺธโต โอตริตฺวา "กจฺจิ เต ๒- ปิณฺฑปาโต ลทฺโธ"ติ
อาลปนฺโต หตฺถโต ปตฺตํ คเหตฺวา ปฐวิยํ ปาเตตฺวา ภินฺทิ. อถ นํ สพฺพตฺถ
ตาทิภาวปฺปตฺติยา นิพฺพิการํ กรุณาวิปฺผารโสมนสฺสนิปาตปสนฺนจิตฺตเมว ๓-
โอโลเกนฺตํ อฏฺฐานาฆาเตน ๔- ทูสิตจิตฺโต "กึ มํ กิตวสฺส รญฺโญ ปุตฺตํ น ชานาสิ,
ตฺวํ โอโลกยนฺโต มยฺหํ กึ กริสฺสสี"ติ วตฺวา อวหสนฺโต ปกฺกามิ. ปกฺกนฺตมตฺตสฺเสว
จสฺส นรกคฺคิทาหปฏิภาโค พลวสรีรทาโห อุปฺปชฺชิ. โส เตน มหาสนฺตาเปนาภิภูต-
กาโย อติพาฬฺหํ ทุกฺขเวทนาภิตุนฺโน กาลํ กตฺวา อวีจิมหานิรเย นิพฺพตฺติ.
     โส ตตฺถ ทกฺขิณปสฺเสน วามปสฺเสน อุตฺตาโน อวกุชฺโชติ พหูหิ ปกาเรหิ
ปริวตฺติตฺวา จตุราสีติ วสฺสสหสฺสานิ ปจฺจิตฺวา ตโต จุโต เปเตสุ อปริมิตกาลํ
ขุปฺปิปาสาทิทุกฺขํ อนุภวิตฺวา ตโต จุโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท กุณฺฑินครสฺส สมีเป
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. สาณ..., เอวมุปริปิ.       สี.,อิ. โว
@ สี. กรุณาวิปฺผารโสมฺมโสมนสฺสนยนนิปาติตปสนฺนจิตฺตเมว   ม. อจฺฉราฆาเตนปิ
เกวฏฺฏคาเม นิพฺพตฺติ, ตสฺส ชาติสฺสรญาณํ อุปฺปชฺชิ, เตน โส ปุพฺเพ อตฺตนา
อนุภูตปุพฺพํ ทุกฺขํ อนุสฺสรนฺโต วยปฺปตฺโตปิ ปาปภเยน ญาตเกหิปิ สทฺธึ มจฺฉ-
พนฺธนตฺถํ น คจฺฉติ. เตสุ คจฺฉนฺเตสุ มจฺเฉ ฆาเตตุํ อนิจฺฉนฺโต นิลียติ, คโต
จ ชาลํ ภินฺทติ, ชีวนฺเต วา มจฺเฉ คเหตฺวา อุทเก วิสฺสชฺเชติ, ตสฺส ตํ
กิริยํ อโรจนฺตา ญาตกา เคหโต ตํ นีหรึสุ. เอโก ปนสฺส ภาตา สิเนหพทฺธหทโย ๑-
อโหสิ.
     เตน จ สมเยน อายสฺมา อานนฺโท กุณฺฑินครํ อุปนิสฺสาย สานุปพฺพเต ๒-
วิหรติ. อถ โส เกวฏฺฏปุตฺโต ญาตเกหิ ปริจฺจตฺโต หุตฺวา อิโต จิโต จ ปริพฺภมนฺโต
ตํ ปเทสํ ปตฺโต โภชนเวลาย เถรสฺส สนฺติกํ อุปสงฺกมิ. เถโร ตํ ปุจฺฉิตฺวา
โภชเนน อตฺถิกภาวํ ญตฺวา ตสฺส ภตฺตํ ทตฺวา กตภตฺตกิจฺโจ สพฺพํ ตํ ปวตฺตึ
ญตฺวา ธมฺมกถาย ปสนฺนมานสํ ๓- ญตฺวา "ปพฺพชิสฺสสิ อาวุโส"ติ. อาม ภนฺเต
ปพฺพชิสฺสามีติ. เถโร ตํ ปพฺพาเชตฺวา เตน สทฺธึ ภควโต สนฺติกํ อคมาสิ.
อถ นํ สตฺถา อาห "อานนฺท อิมํ สามเณรํ อนุกมฺเปยฺยาสี"ติ. โส จ อกตกุสลตฺตา
อปฺปลาโภ อโหสิ. อถ นํ สตฺถา อนุคฺคณฺหนฺโต ภิกฺขูนํ ปริโภคตฺถาย ปานียฆฏานํ
ปริปูรเณ นิโยเชสิ. ตํ ทิสฺวา อุปาสกา ตสฺส พหูนิ นิจฺจภตฺตานิ ปฏฺฐเปสุํ.
     โส อปเรน สมเยน ลทฺธูปสมฺปโท อรหตฺตํ ปตฺวา เถโร หุตฺวา ทฺวาทสหิ
ภิกฺขูหิ สทฺธึ สานุปพฺพเต วสิ. ตสฺส ปน ญาตกา ปญฺจสตมตฺตา อนุปจิตกุสลกมฺมา
อุปจิตมจฺเฉราทิปาปธมฺมา กาลํ กตฺวา เปเตสุ นิพฺพตฺตึสุ. ตสฺส ปน มาตาปิตโร
"เอส อเมฺหหิ ปุพฺเพ เคหโต นิกฺกฑฺฒิโต"ติ สารชฺชมานา ๔- ตํ อนุปสงฺกมิตฺวา
ตสฺมึ พทฺธสิเนหํ ภาติกํ เปเสสุํ. โส เถรสฺส คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสมเย
ทกฺขิณชาณุมณฺฑลํ ปฐวิยํ ปติฏฺฐาเปตฺวา กตญฺชลี อตฺตานํ ทสฺเสตฺวา "มาตา ปิตา
จ เต ภนฺเต"ติอาทิคาถา อโวจ. กุณฺฑินาคริโย เถโรติอาทโย ปน อาทิโต ปญฺจ
คาถา ตาสํ สมฺพนฺธทสฺสนตฺถํ ธมฺมสงฺคาหเกหิ ฐปิตา.
@เชิงอรรถ:  สี. สิเนเหน โสมฺหหทโย      สี.,อิ. สานุวาสิปพฺพเต, ฉ.ม. สาณปพฺพเต
@ สี.,อิ. ตํ ปสนฺนมานสํ        สี.,อิ. ลชฺชายมานา
         [๔๐๘] "กุณฺฑินาคริโย เถโร          สานุวาสินิวาสิโก
               โปฏฺฐปาโทติ นาเมน          สมโณ ภาวิตินฺทฺริโย.
         [๔๐๙] ตสฺส มาตา ปิตา ภาตา        ทุคฺคตา ยมโลกิกา
               ปาปกมฺมํ กริตฺวาน            เปตโลกํ อิโต คตา.
         [๔๑๐] เต ทุคฺคตา สูจิกฏฺฏา          กิลนฺตา นคฺคิโน กิสา
               อุตฺตสนฺตา ๑- มหตฺตาสา       น ทสฺเสนฺติ กุรูริโน ๒-.
         [๔๑๑] ตสฺส ภาตา วิตริตฺวา          นคฺโค เอกปเถกโก
               จตุกุณฺฑิโก ภวิตฺวาน           เถรสฺส ทสฺสยีตุมํ.
         [๔๑๒] เถโร จามนสิกตฺวา           ตุณฺหีภูโต อติกฺกมิ ๓-
               โส จ วิญฺญาปยี เถรํ         `ภาตา เปตคโต อหํ'.
         [๔๑๓] มาตา ปิตา จ เต ภนฺเต       ทุคฺคตา ยมโลกิกา
               ปาปกมฺมํ กริตฺวาน            เปตโลกํ อิโต คตา.
         [๔๑๔] เต ทุคฺคตา สูจิกฏฺฏา          กิลนฺตา นคฺคิโน กิสา
               อุตฺตสนฺตา มหตฺตาสา          น ทสฺเสนฺติ กุรูริโน.
         [๔๑๕] อนุกมฺปสฺสุ การุณิโก           ทตฺวา อนฺวาทิสาหิ โน
               ตว ทินฺเนน ทาเนน           ยาเปสฺสนฺติ กุรูริโน"ติ.
    #[๔๐๘-๔๐๙] ตตฺถ กุณฺฑินาคริโย เถโรติ เอวํนามเก นคเร ชาตสํวฑฺฒตฺเถโร,
"กุณฺฑิกนคโร เถโร"ติปิ ปาโฐ, โส เอวตฺโถ. สานุวาสินิวาสิโกติ
สานุปพฺพตวาสี. โปฏฺฐปาโทติ นาเมนาติ นาเมน โปฏฺฐปาโท นาม. สมโณติ
@เชิงอรรถ:  ม. โอตฺตปฺปนฺตา      ม. กุรุทฺทิโน       สี.,อิ. อปกฺกมิ
สมิตปาโป. ภาวิตินฺทฺริโยติ อริยมคฺคภาวนาย ภาวิตสทฺธาทิอินฺทฺริโย, อรหาติ
อตฺโถ. ตสฺสาติ ตสฺส สานุวาสิตฺเถรสฺส. ทุคฺคตาติ ทุคฺคติคตา.
    #[๔๑๐] สูจิกฏฺฏาติ ปูตินา ลูขคตฺตา อฏฺฏกา, สูจิกาติ ลทฺธนามาย
ขุปฺปิปาสาย อฏฺฏา ปีฬิตา. ๑-  "สูจิกณฺฐา"ติ เกจิ ปฐนฺติ, สูจิฉิทฺทสทิสมุข-
ทฺวาราติ อตฺโถ. กิลนฺตาติ กิลนฺตกายจิตฺตา. นคฺคิโนติ นคฺครูปา นิจฺโจฬา. กิสาติ
อฏฺฐิตฺตจมตฺตสรีรตาย กิสเทหา. อุตฺตสนฺตาติ "อยํ สมโณ อมฺหากํ ปุตฺโต"ติ
โอตฺตปฺเปน อุตฺราสํ อาปชฺชนฺตา. มหตฺตาสาติ อตฺตนา ปุพฺเพ กตกมฺมํ ปฏิจฺจ
สญฺชาตมหาภยา. น ทสฺเสนฺตีติ อตฺตานํ น ทสฺเสนฺติ, สมฺมุขีภาวํ น คจฺฉนฺติ.
กุรูริโนติ ทารุณกมฺมนฺตา.
    #[๔๑๑] ตสฺส ภาตาติ สานุวาสิตฺเถรสฺส ภาตา. วิตริตฺวาติ วิติณฺโณ หุตฺวา,
โอตฺตปฺปสนฺตาสภยาติ ๒- อตฺโถ. วิตุริตฺวาติ วา ปาโฐ, ตุริโต หุตฺวา, ตรมานรูโป
หุตฺวาติ วุตฺตํ โหติ. เอกปเถติ เอกปทิกมคฺเค. เอกโกติ เอกิโก อทุติโย.
จตุกุณฺฑิโก ภวิตฺวานาติ จตูหิ องฺเคหิ กุณฺเฑติ อตฺตภาวํ ปวตฺเตตีติ
จตุกุณฺฑิโก, ทฺวีหิ ชาณูหิ ทฺวีหิ หตฺเถหิ คจฺฉนฺโต ติฏฺฐนฺโต จ, เอวํภูโต
หุตฺวาติ อตฺโถ. โส หิ เอวํ ปุรโต โกปีนปฏิจฺฉาทนา โหตีติ ตถา อกาสิ. เถรสฺส
ทสฺสยีตุมนฺติ เถรสฺส อตฺตานํ อุทฺทิสยิ ทสฺเสสิ.
    #[๔๑๒] อมนสิกตฺวาติ "อยํ นาม เอโส"ติ เอวํ มนสิ อกริตฺวา อนาวชฺเชตฺวา.
โส จาติ โส เปโต. ภาตา เปตคโต อหนฺติ "อหํ อตีตตฺตภาเว ภาตา, อิทานิ
เปตภูโต อิธาคโต"ติ วตฺวา วิญฺญาปยิ เถรนฺติ โยชนา.
    #[๔๑๓-๔๑๕] ยถา ปน วิญฺญาปยิ, ตํ ทสฺเสตุํ "มาตา ปิตา จา"ติอาทินา
ติสฺโส คาถา วุตฺตา. ตตฺถ มาตา ปิตา จ เตติ ตว มาตา จ ปิตา จ.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. สูจิกฏฺฏาติ สูจินา ลูขวตฺถาทินา อฏฺฏิกา. สูจิคตฺตาติ วา ปาโฐ,
@วิชฺฌนตฺเถน สูจิกาติ ลทฺธนามาย ขุปฺปิปาสาย อฏฺฏิตา ปีฬิตา
@ ม. โอตฺตปฺปนฺตาสา โหนฺตีติ
อนุกมฺปสฺสูติ อนุคฺคณฺห อนุทยํ กโรหิ. อนฺวาทิสาหีติ อาทิส. โนติ อมฺหากํ.
ตว ทินฺเนนาติ ตยา ทินฺเนน.
     ตํ สุตฺวา เถโร ยถา ปฏิปชฺชิ, ตํ ทสฺเสตุํ:-
         [๔๑๖] "เถโร จริตฺวา ปิณฺฑาย        ภิกฺขู อญฺเญ จ ทฺวาทส
               เอกชฺฌํ สนฺนิปตึสุ             ภตฺตวิสฺสคฺคการณา.
         [๔๑๗] เถโร สพฺเพว เต อาห        ยถาลทฺธํ ททาถ เม
               สํฆภตฺตํ กริสฺสามิ             อนุกมฺปาย ญาตินํ.
         [๔๑๘] นิยฺยาทยึสุ เถรสฺส            เถโร สํฆํ นิมนฺตยิ
               ทตฺวา อนฺวาทิสิ เถโร         มาตุ ปิตุ จ ภาตุโน
              `อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ           สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย'.
         [๔๑๙] สมนนฺตรานุทฺทิฏฺเฐ            โภชนํ อุปปชฺชถ ๑-
               สุจึ ปณีตํ สมฺปนฺนํ             อเนกรสพฺยญฺชนํ.
         [๔๒๐] ตโต อุทฺทสฺสยี ๒- ภาตา       วณฺณวา พลวา สุขี
               ปหูตํ โภชนํ ภนฺเต            ปสฺส นคฺคามฺหเส มยํ
               ตถา ภนฺเต ปรกฺกม           ยถา วตฺถํ ลภามเส.
         [๔๒๑] เถโร สงฺการกูฏมฺหา ๓-       อุจฺจินิตฺวาน นนฺตเก
               ปิโลติกํ ปฏํ กตฺวา            สํเฆ จาตุทฺทิเส อทา.
         [๔๒๒] ทตฺวา อนฺวาทิสี เถโร         มาตุ ปิตุ จ ภาตุโน
              `อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ           สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย'.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อุทปชฺชถ. เอวมุปริปิ     สี.,ม. อุทฺทิสยี       ม. สงฺการกูฏโต
         [๔๒๓] สมนนฺตรานุทฺทิฏฺเฐ          วตฺถานิ อุปปชฺชึสุ ๑-
               ตโต สุวตฺถวสโน           เถรสฺส ทสฺสยีตุมํ. ๒-
         [๔๒๔] ยาวตา นนฺทราชสฺส         วิชิตสฺมึ ปฏิจฺฉทา
               ตโต พหุตรา ภนฺเต         วตฺถานจฺฉาทนานิ โน.
         [๔๒๕] โกเสยฺยกมฺพลียานิ ๓-       โขมกปฺปาสิกานิ จ
               วิปุลา จ มหคฺฆา จ         เตปากาเสวลมฺพเร.
         [๔๒๖] เต มยํ ปริทหาม           ยํ ยํ หิ มนโส ปิยํ
               ตถา ภนฺเต ปรกฺกม         ยถา เคหํ ลภามเส.
         [๔๒๗] เถโร ปณฺณกุฏึ กตฺวา        สํเฆ จาตุทฺทิเส อทา
               ทตฺวา จ อนฺวาทิสี  เถโร    มาตุ ปิตุ จ ภาตุโน
              `อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ         สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย'.
         [๔๒๘] สมนนฺตรานุทฺทิฏฺเฐ          ฆรานิ อุปปชฺชึสุ
               กูฏาคารนิเวสนา           วิภตฺตา ภาคโส มิตา.
         [๔๒๙] น มนุสฺเสสุ อีทิสา          ยาทิสา โน ฆรา อิธ
               อปิ ทิพฺเพสุ ยาทิสา         ตาทิสา โน ฆรา อิธ.
         [๔๓๐] ททฺทลฺลมานา อาเภนฺติ       สมนฺตา จตุโร ทิสา
               ตถา ภนฺเต ปรกฺกม         ยถา ปานียํ ลภามเส.
         [๔๓๑] เถโร กรกํ ๔- ปูเรตฺวา     สํเฆ จาตุทฺทิเส อทา
               ทตฺวา อนฺวาทิสี เถโร       มาตุ ปิตุ จ ภาตุโน
              `อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ         สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย'.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อุทปชฺชิสุํ. เอวมุปริปิ  ม. เถรสฺสุทฺทิสฺสยี  ม. โกเสยฺยกมฺพลาเนว
@ ฉ.ม. กรณํ
         [๔๓๒] สมนนฺตรานุทฺทิฏฺเฐ          ปานียํ อุปปชฺชถ
               คมฺภีรา จตุรสฺสา จ         โปกฺขรญฺโญ สุนิมฺมิตา.
         [๔๓๓] สีโตทกา ๑- สุปฺปติตฺถา      สีตา อปฺปฏิคนฺธิยา
               ปทุมุปฺปลสญฺฉนฺนา           วาริกิญฺชกฺขปูริตา.
         [๔๓๔] ตตฺถ นฺหาตฺวา ปิวิตฺวา จ     เถรสฺส ปฏิทสฺสยุํ
               ปหูตํ ปานียํ ภนฺเต          ปาทา ทุกฺขา ผลนฺติ โน.
         [๔๓๕] อาหิณฺฑมานา ขญฺชาม        สกฺขเร กุสกณฺฏเก
               ตถา ภนฺเต ปรกฺกม         ยถา ยานํ ลภามเส.
         [๔๓๖] เถโร สิปาฏิกํ ลทฺธา        สํเฆ จาตุทฺทิเส อทา
               ทตฺวา อนฺวาทิสี เถโร       มาตุ ปิตุ จ ภาตุโน
              `อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ         สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย'.
         [๔๓๗] สมนนฺตรานุทฺทิฏฺเฐ          เปตา รเถน มาคมุํ
               อนุกมฺปิตมฺห ภทนฺเต         ภตฺเตนจฺฉาทเนน จ.
         [๔๓๘] ฆเรน ปานียทาเนน         ยานทาเนน จูภยํ
               มุนึ การุณิกํ โลเก          ภนฺเต วนฺทิตุมาคตา"ติ
คาถาโย อาหํสุ.
    #[๔๑๖-๔๑๗] ตตฺถ เถโร จริตฺวา ปิณฺฑายาติ เถโร ปิณฺฑปาตจาริกาย
จริตฺวา. ภิกฺขู อญฺเญ จ ทฺวาทสาติ เถเรน สห วสนฺตา อญฺเญ จ ทฺวาทส
ภิกฺขู เอกชฺฌํ เอกโต สนฺนิปตึสุ. กสฺมาติ เจ? ภตฺตวิสฺสคฺคการณาติ
ภตฺตกิจฺจการณา ภุญฺชนนิมิตฺตํ. เตติ เต ภิกฺขู. ยถาลทฺธนฺติ ยํ ยํ ลทฺธํ.
ททาถาติ เทถ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. สีโตทิกา
    #[๔๑๘] นิยฺยาทยึสูติ อทํสุ. สํฆํ นิมนฺตยีติ เต เอว ทฺวาทส ภิกฺขู
สํฆุทฺเทสวเสน ตํ ภตฺตํ ทาตุํ นิมนฺเตสิ. อนฺวาทิสีติ อาทิสิ. ตตฺถ เยสํ
อนฺวาทิสิ, เต ทสฺเสตุํ "มาตุ ปิตุ จ ภาตุโน, อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ, สุขิตา โหนฺตุ
ญาตโย"ติ วุตฺตํ.
    #[๔๑๙] สมนนฺตรานุทฺทิฏฺเฐติ อุทฺทิฏฺฐสมนนฺตรเมว. โภชนํ อุปปชฺชถาติ เตสํ
เปตานํ โภชนํ อุปฺปชฺชิ. กีทิสนฺติ อาห "สุจินฺ"ติอาทิ. ตตฺถ อเนกรสพฺยญฺชนนฺติ
นานารเสหิ พฺยญฺชเนหิ ยุตฺตํ, อถ วา อเนกรสํ อเนกพฺยญฺชนญฺจ. ตโตติ
โภชนลาภโต ปจฺฉา.
    #[๔๒๐] อุทฺทสฺสยี ภาตาติ ภาติกภูโต เปโต เถรสฺส อตฺตานํ ทสฺเสสิ.
วณฺณวา พลวา สุขีติ เตน โภชนลาเภน ตาวเทว รูปสมฺปนฺโน พลสมฺปนฺโน
สุขิโตว หุตฺวา. ปหูตํ โภชนํ ภนฺเตติ ภนฺเต ตว ทานานุภาเวน ปหูนํ อนปฺปกํ
โภชนํ อเมฺหหิ ลทฺธํ. ปสฺส นคฺคามฺหเสติ โอโลเกหิ, นคฺคิกา ปน อมฺห, ตสฺมา
ตถา ภนฺเต ปรกฺกม ปโยคํ กโรหิ. ยถา วตฺถํ ลภามเสติ เยน ปกาเรน ยาทิเสน
ปโยเคน สพฺเพว มยํ วตฺถานิ ลเภยฺยาม, ตถา วายมถาติ อตฺโถ.
    #[๔๒๑] สงฺการกูฏมฺหาติ ตตฺถ ตตฺถ สงฺการฏฺฐานโต. อุจฺจินิตฺวานาติ
คเวสนวเสน คเหตฺวา. นนฺตเกติ ฉินฺนปริยนฺเต ฉฑฺฑิตทุสฺสขณฺเฑ. เต ปน ยสฺมา
ขณฺฑภูตา ปิโลติกา นาม โหนฺติ, ตาหิ จ เถโร จีวรํ กตฺวา สํฆสฺส อทาสิ,
ตสฺมา อาห "ปิโลติกํ ปฏํ กตฺวา, สํเฆ จาตุทฺทิเส อทา"ติ. ตตฺถ สํเฆ จาตุทฺทิเส
อทาติ จตูหิปิ ทิสาหิ อาคตภิกฺขุสํฆสฺส อทาสิ. สมฺปทานตฺเถ หิ อิทํ ภุมฺมวจนํ.
    #[๔๒๓-๔๒๔] สุวตฺถวสโนติ สุนฺทรวตฺถวสโน. เถรสฺส ทสฺสยีตุมนฺติ เถรสฺส
อตฺตานํ ทสฺสยิ ทสฺเสสิ, ปากโฏ อโหสิ. ปฏิจฺฉาทยติ เอตฺถาติ ปฏิจฺฉทา.
    #[๔๒๘-๔๒๙] กูฏาคารนิเวสนาติ กูฏาคารภูตา ตทญฺญนิเวสนสงฺขาตา จ
ฆรา. ลิงฺควิปฺปลฺลาสวเสน เหตํ วุตฺตํ. วิภตฺตาติ สมจตุรสฺสอายตวฏฺฏสณฺฐานาทิวเสน
วิภตฺตา. ภาคโส มิตาติ ภาเคน ปริจฺฉินฺนา. โนติ อมฺหากํ. อิธาติ อิมสฺมึ
เปตโลเก. อปิ ทิพฺเพสูติ อปีติ นิปาตมตฺตํ, เทวโลเกสูติ อตฺโถ.
    #[๔๓๑] กรกนฺติ ธมฺมกรกํ ๑-. ปูเรตฺวาติ อุทกสฺส ปูเรตฺวา.
วาริกิญฺชกฺขปูริตาติ ตตฺถ ตตฺถ วาริมตฺถเก ปทุมุปฺปลาทีนํ เกสรภาเรหิ
สญฺฉาทิตวเสน ๒- ปูริตา. ผลนฺตีติ ปุปฺผนฺติ, ปณฺหิกปริยนฺตาทีสุ
วิทาเลนฺตีติ อตฺโถ.
    #[๔๓๕-๔๓๖] อาหิณฺฑมานาติ วิจรมานา. ขญฺชามาติ ขญฺชนวเสน คจฺฉาม.
สกฺขเร กุสกณฺฏเกติ สกฺขรวติ กุสกณฺฏกวติ จ ภูมิภาเค, สกฺขเร กุสกณฺฏเก
จ อกฺกมนฺตาติ อตฺโถ. ยานนฺติ รถวยฺหาทิกํ ยงฺกิญฺจิ ยานํ. สิปาฏิกนฺติ
เอกปฏลอุปาหนํ.
    #[๔๓๗-๔๓๘] รเถน มาคมุนฺติ มกาโร ปทสนฺธิกโร, รเถน อาคมํสุ. อุภยนฺติ
อุภเยน ทาเนน, ยานทาเนน เจว ภตฺตาทิจตุปจฺจยทาเนน จ. ปานียทาเนน เหตฺถ
เภสชฺชทานมฺปิ สงฺคหิตํ. เสสํ เหฏฺฐา วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมวาติ.
     เถโร ตํ ปวตฺตึ ภควโต อาโรเจสิ. ภควา ตมตฺถํ อฏฺฐุปฺปตฺตึ กตฺวา
"ยถา อิเม เอตรหิ, เอวํ ตฺวมฺปิ อิโต อนนฺตราตีเต อตฺตภาเว เปโต หุตฺวา
มหาทุกฺขํ อนุภวี"ติ วตฺวา เถเรน ยาจิโต สุตฺตเปตวตฺถุํ กเถตฺวา สมฺปตฺตปริสาย
ธมฺมํ เทเสสิ, ตํ สุตฺวา มหาชโน สญฺชาตสํเวโค ทานสีลาทิปุญฺญกมฺมนิรโต
อโหสีติ.
                  สานุวาสิตฺเถรเปตวตฺถุวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                       ------------------
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. กรณนฺติ ธมกรณํ        ม. เกสรภาเคหิ สญฺฉนฺนวเสน


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้า ๑๘๘-๑๙๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=4166&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=4166&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=112              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4038              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=4206              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=4206              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]