ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                           ๔. จตุตฺถวคฺค
                    ๒๘๘. ๑. มิคสิรตฺเถรคาถาวณฺณนา
      ยโต อหํ ปพฺพชิโตติ อายสฺมโต มิคสิรตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต
กสฺสปสฺส ภควโต กาเล พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ
สตฺถารํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺโต กุสฏฺฐกํ ๑- อทาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ
สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท โกสลรฏฺเฐ พฺราหฺมณกุเล ปฏิสนฺธึ คเหตฺวา
มิคสิรนกฺขตฺเต ๒- ชาตตฺตา มิคสิโรติ ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต พฺราหฺมณานํ
วิชฺชาสิปฺเปสุ นิปฺผตฺตึ คโต ฉวสีสมนฺตํ นาม สิกฺขิ, ยํ ปริชเปตฺวา ๓-
ติวสฺสมตฺถเก มตานมฺปิ สีสํ นเขน อาโกเฏตฺวา "อยํ สตฺโต อสุกฏฺฐาเน นิพฺพตฺโต"ติ
ชานาติ.
      โส ฆราวาสํ อนิจฺฉนฺโต ปริพฺพาชกปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ตํ วิชฺชํ นิสฺสาย
โลเก ๔- สกฺกโต ครุกโต ลาภี หุตฺวา วิจรนฺโต สาวตฺถึ อุปคโต สตฺถุ สนฺติกํ
คนฺตฺวา อตฺตโน อานุภาวํ ปกาเสนฺโต "อหํ โภ โคตม มตานํ นิพฺพตฺตฏฺฐานํ
ชานามี"ติ วตฺวา "กถํ ปน ตฺวํ ชานาสี"ติ วุตฺเต "ฉวสีสานิ อาหราเปตฺวา
มนฺตํ ปริชเปตฺวา ๓- นเขน สีสํ อาโกเฏนฺโต นิรยาทิกํ เตหิ เตหิ นิพฺพตฺตฏฺฐานํ
ชานามี"ติ กเถสิ. อถสฺส ภควา ปรินิพฺพุตสฺส ภิกฺขุโน สีสกปาลํ อาหราเปตฺวา "กเถหิ
ตาว ตสฺส คตึ, ยสฺสิทํ สีสกปาลนฺ"ติ อาห. โส ตํ กปาลมนฺตํ ๕- ปริชเปตฺวา ๓- นเขน
อาโกเฏตฺวา ๖- เนว อนฺตํ น โกฏึ ปสฺสติ. อถ สตฺถารา "น สกฺโกสิ ปริพฺพาชกา"ติ
วุตฺเต "อุปปริกฺขิสฺสามิ ตาวา"ติ ๗- วตฺวา ปุนปฺปุนํ ปริวตฺเตนฺโตปิ
น ปสฺสเตว. พาหิรกมนฺเตน หิ ขีณาสวสฺส คตึ กถํ ชานิสฺสติ, อถสฺส มตฺถกโต
@เชิงอรรถ:  อิ. กุลฏฺฐกํ, ม. กุสกฏฺฐํ     ฉ.ม....นกฺขตฺเตน    ฉ.ม. ปริชปฺเปตฺวา,
@  ม. ปริชปฺปิตฺวา     ฉ.ม. โลเกน     ฉ.ม. ตํ กปาลํ มนฺตํ     สี.,อิ.
@  นเขน สีสํ อาโกเฏนฺโต      อิ. อุปปริกฺขปิ ตาวาติ, ม. อุปปริกฺขามิ ตาวาติ
กจฺเฉหิ จ เสโท มุจฺจิ. โส ลชฺชิตฺวา ตุณฺหีภูโต อฏฺฐาสิ. สตฺถา "กิลมสิ
ปริพฺพาชกา"ติ อาห. โส "อาม กิลมามิ, น อิมสฺส คตึ ชานามิ, ตุเมฺห
ปน ชานาถา"ติ. "อหํ เอตํ ชานามิ, อิโตปิ ๑- อุตฺตริตรมฺปิ ชานามี"ติ วตฺวา
"นิพฺพานํ คโต โส"ติ อาห. ปริพฺพาชโก "อิมํ วิชฺชํ มยฺหํ เทถา"ติ อาห.
"เตนหิ ปพฺพชา"ติ วตฺวา ตํ ปพฺพาเชตฺวา ปฐมํ สมถกมฺมฏฺฐาเน นิโยเชตฺวา ฌานา-
ภิญฺญาสุ ปติฏฺฐิตสฺส วิปสฺสนากมฺมฏฺฐานํ ๒- อุปทิสิ. โส วิปสฺสนากมฺมฏฺฐานํ ๒-
กโรนฺโต น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๓- :-
          "กสฺสปสฺส ภควโต          พฺราหฺมณสฺส วุสีมโต
           ปสนฺนจิตฺโต สุมโน         กุสฏฺฐกมทาสหํ.
           อิมสฺมึเยว กปฺปสฺมึ         กุสฏฺฐกมทาสหํ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         กุสฏฺฐกสฺสิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อญฺญํ พฺยากโรนฺโต:-
    [๑๘๑] "ยโต อหํ ปพฺพชิโต ๔-      สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเน
           วิมุจฺจมาโน อุคฺคจฺฉึ        กามธาตุํ อุปจฺจคํ.
    [๑๘๒]  พฺรหฺมุโน เปกฺขมานสฺส      ตโต จิตฺตํ วิมุจฺจิ เม
           อกุปฺปา เม วิมุตฺตีติ        สพฺพสํโยชนกฺขยา"ติ
คาถาทฺวยํ อภาสิ.
      ตตฺถ ยโต อหํ ปพฺพชิโต, สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเนติ ยโต ปภูติ อหํ ปพฺพชิโต
พุทฺธสฺส ภควโต สาสเน, ปพฺพชิตกาลโต ปฏฺฐาย. วิมุจฺจมาโน อุคฺคจฺฉินฺติ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อิโต      ฉ.ม. วิปสฺสนาย กมฺมํ      ขุ.อป. ๓๓/๖๖/๙๓
@  กุสฏฺฐกทายกตฺเถราปทาน (สฺยา)             ปาลิ. ปพฺพชิตฺวา
สงฺกิเลสปกฺขโต ปฐมํ ตาว สมถวิปสฺสนาหิ วิมุจฺจมาโน โวทานธมฺมวเสน อุฏฺฐหึ. ๑-
เอวํ อุคฺคจฺฉนฺโต ๒- กามธาตุํ อุปจฺจคํ อนาคามิมคฺเคน อจฺจนฺตเมว กามธาตุํ
อติกฺกมึ.
      พฺรหฺมุโน เปกฺขมานสฺส, ตโต จิตฺตํ วิมุจฺจิ เมติ สเทวกสฺส โลกสฺส
อคฺคภูตตฺตา เสฏฺฐฏฺเฐน พฺรหฺมุโน พุทฺธสฺส ภควโต มหากรุณาโยเคน "อยํ กุลปุตฺโต
มม สาสเน ปพฺพชิตฺวา กถํ นุ โข ปฏิปชฺชตี"ติ เปกฺขนฺตสฺส ตโต อนาคามิมคฺคาธิคมโต
ปจฺฉา อคฺคมคฺคาธิคเมน มม จิตฺตํ สพฺพสงฺกิเลสโต อจฺจนฺตเมว มุจฺจิ. ๓-
อกุปฺปา เม วิมุตฺตีติ, สพฺพสํโยชนกฺขยาติ ตถาวิมุตฺตจิตฺตตฺตาเอว สพฺเพสํ
สํโยชนานํ ขยา ปริกฺขยา อิติ เอวํ อกุปฺปา เม วิมุตฺตีติ อญฺญํ พฺยากาสิ.
                    มิคสิรตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๔๗๐-๔๗๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=10510&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=10510&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=288              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5890              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6034              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6034              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]