ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                   ๒๙๓. ๖. ขิตกตฺเถรคาถาวณฺณนา ๒-
      กสฺส เสลูปมํ จิตฺตนฺติ อายสฺมโต ขิตกตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ กโรนฺโต
วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล พนฺธุมตีนคเร อารามโคปโก หุตฺวา ชีวนฺโต เอกทิวสํ
ภควนฺตํ อากาเสน คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส นาฬิเกรผลํ ทาตุกาโม อโหสิ.
สตฺถา ตํ อนุคฺคณฺหนฺโต อากาเสเยว ฐตฺวา ปฏิคฺคณฺหิ. โส ตํ ทตฺวา อุฬารํ
ปีติโสมนสฺสํ ปฏิสํเวทิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ
พุทฺธุปฺปาเท โกสลรฏฺเฐ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา ขิตโกติ ลทฺธนาโม
วิญฺญุตํ ปตฺโต สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา กมฺมฏฺฐานํ
คเหตฺวา อรญฺเญ วิหรนฺโต ฆเฏนฺโต วายมนฺโต ๓- อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ
อปทาเน ๔- :-
          "นคเร พนฺธุมติยา          อารามิโก อหํ ตทา
           อสฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ          คจฺฉนฺตํ อนิลญฺชเส.
           นาลิเกรผลํ คยฺห          พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ
           อากาเส ฐิตโก สนฺโต      ปฏิคฺคณฺหิ มหายโส.
@เชิงอรรถ:  สี. ธมฺมตา จ มเมสา   ฉ.ม. นิตกตฺเถร... เอวมุปริปิ   ฉ.ม. อยํ ปาโฐ
@  น ทิสฺสติ        ขุ.อป. ๓๓/๑๐๐/๑๕๐ นาลิเกรผลทายกตฺเถราปทาน (สฺยา)
           วิตฺติสญฺชนโน ๑- มยฺหํ      ทิฏฺฐธมฺมสุขาวโห
           ผลํ พุทฺธสฺส ทตฺวาน        วิปฺปสนฺเนน เจตสา.
           อธิคจฺฉึ ตทา ปีตึ          วิปุลญฺจ สุขุตฺตมํ ๒-
           อุปฺปชฺชเตว รตนํ          นิพฺพตฺตสฺส ตหึ ตหึ. ๓-
           เอกนวุติโต กปฺเป         ยํ ผลํ อททึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
           ทิพฺพจกฺขุ วิสุทฺธํ เม        สมาธิกุสโล อหํ
           อภิญฺญาปารมิปฺปตฺโต        ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา เถเร ผลสุเขน นิพฺพานสุเขน วิหรนฺเต ปธานปริคฺคาหโก ๔-
เถโร ตํ อรญฺญายตนํ คนฺตฺวา ตตฺถ วสนฺตานํ ภิกฺขูนํ ปริคฺคณฺหนตฺถํ:-
    [๑๙๑] ๕- "กสฺส เสลูปมํ จิตฺตํ      ฐิตํ นานุปกมฺปติ
          วิรตฺตํ รชนีเยสุ            กุปฺปนีเย น กุปฺปติ.
          ยสฺเสวํ ภาสิตํ จิตฺตํ         กุโต ตํ ทุกฺขเมสฺสตี"ติ
ปฐมํ คาถมาห. ๕-
      ตตฺถ กสฺส เสลูปมํ จิตฺตํ, ฐิตํ นานุปกมฺปตีติ อิมสฺมึ อรญฺญายตเน วสนฺเตสุ
กสฺส ภิกฺขุโน จิตฺตํ อคฺคผลาธิคเมน ๖- เอกฆนสิลามยปพฺพตูปมํ สพฺเพสํ อิญฺชนานํ
๗- อภาวโต วสีภาวปฺปตฺติยา จ ฐิตํ สพฺเพหิปิ โลกธมฺเมหิ นานุกมฺปติ น เวธติ.
อิทานิสฺส อกมฺปนาการํ สทฺธึ การเณน ทสฺเสตุํ "วิรตฺตนฺ"ติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ
วิรตฺตํ รชนีเยสูติ วิราคสงฺขาเตน อริยมคฺเคน รชนีเยสุ ราคุปฺปตฺติเหตุภูเตสุ
เตภูมิกธมฺเมสุ วิรตฺตํ, ตตฺถ สพฺพโส สมุจฺฉินฺนราคนฺติ อตฺโถ. กุปฺปนีเยติ
@เชิงอรรถ:  ปาลิ. ปีติสญฺชนโน      สี. สุขมุตฺตมํ      สี. นิพฺพตฺติสฺสติ ตหึ ตหึ
@ ม......ปฏิคฺคหโก    ๕-๕ ฉ.ม. "กสฺส เสลูปมนฺ"ติอาทินา ปฐมํ คาถมาห
@ สี. มคฺคผลาธิคเมน     สี. สพฺพาสํ อิจฺฉานํ
ปฏิฆฏฺฐานีเย, สพฺพสฺมิมฺปิ อาฆาตวตฺถุสฺมึ. น กุปฺปตีติ น ทุสฺสติ  น วิการํ
อาปชฺชติ. ยสฺเสวํ ภาวิตํ จิตฺตนฺติ ยสฺส อริยปุคฺคลสฺส จิตฺตํ มโน เอวํ วุตฺต-
นเยน ตาทิภาเวน ๑- ภาวิตํ. กุโต ตํ ทุกฺขเมสฺสตีติ ตํ ปุคฺคลํ ๒- กุโต สตฺตโต
สงฺขารโต วา ทุกฺขํ อุปคมิสฺสติ, น ตาทิสสฺส ทุกฺขํ อตฺถีติ อตฺโถ.
      [๑๙๒] เอวํ อนิยมวเสน ปุจฺฉิตมตฺถํ ขิตกตฺเถโร อตฺตูปนายิกํ กตฺวา
วิสฺสชฺเชนฺโต "มม เสลูปมํ จิตฺตนฺ"ติอาทินา ทุติยคาถาย อญฺญํ พฺยากาสิ. ตํ
วุตฺตตฺถเมว.
                     ขิตกตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                           ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๔๘๕-๔๘๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=10860&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=10860&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=293              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5931              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6070              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6070              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]