ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                  ๓๑๑. ๕. มาตงฺคปุตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา
      อติสีตนฺติ อายสฺมโต มาตงฺคปุตฺตตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยํ กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล หิมวนฺตสมีเป มหโต ชาตสฺสรสฺส
เหฏฺฐา มหติ นาคภวเน มหานุภาโว นาคราชา หุตฺวา นิพฺพตฺโต เอกทิวสํ
นาคภวนโต นิกฺขมิตฺวา วิจรนฺโต สตฺถารํ อากาเสน คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส
อตฺตโน สีสมณินา ๓- ปูชํ อกาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต
อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท โกสลรฏฺเฐ มาตงฺคสฺส นาม กุฏุมฺพิกสฺส ปุตฺโต หุตฺวา
นิพฺพตฺโต มาตงฺคปุตฺโตเตฺวว ปญฺญายิตฺถ. โส วิญฺญุตํ ปตฺโต อลสชาติโก หุตฺวา
กิญฺจิ กมฺมํ อกโรนฺโต ญาตเกหิ อญฺเญหิ จ ครหิโต "สุขชีวิโน อิเม สมณา
สกฺยปุตฺติยา"ติ สุขชีวิตํ อากงฺขนฺโต ภิกฺขูหิ กตปริจโย หุตฺวา สตฺถารํ
อุปสงฺกมิตฺวา ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา อญฺเญ ภิกฺขู อิทฺธิมนฺเต
ทิสฺวา อิทฺธิพลํ ปตฺเถตฺวา สตฺถุ สนฺติเก กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา ภาวนํ
อนุยุญฺชนฺโต ฉฬภิญฺโญ อโหสิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๔- :-
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. อปฺปมาทธมฺมํ อนุยุญฺชนฺตสฺส      ม.ม. ๑๓/๓๕๒/๓๓๘ องฺคุลิมาลสุตฺต,
@  ขุ.ธมฺม. ๒๕/๒๗/๒๐ พาลนกฺขตฺตวตฺถุ    สี.,อิ. กณฺฐมณินา
@ ขุ.อป. ๓๓/๖๒/๘๘ มณิปูชกตฺเถราปทาน (สฺยา)
          "ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน         สพฺพธมฺมาน ปารคู
           วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ         คจฺฉเต อนิลญฺชเส.
           อวิทูเร หิมวนฺตสฺส           มหาชาตสฺสโร อหุ
           ตตฺถ เม ภวนํ อาสิ          ปุญฺญกมฺเมน สํยุตํ.
           ภวนา นิกฺขมิตฺวาน ๑-        อทฺทสํ โลกนายกํ
           อินฺทีวรํว ชลิตํ ๒-           อาทิตฺตํว หุตาสนํ.
           วิชนํ อทฺทสํ ๓- ปุปฺผํ         ปูชยิสฺสนฺติ นายกํ
           สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา         อวนฺทึ สตฺถุโน อหํ.
           มม สีเส มณึ คยฺห ๔-        ปูชยึ โลกนายกํ
           อิมาย มณิปูชาย             วิปาโก โหตุ ภทฺทโก.
           ปทุมุตฺตโร โลกวิทู           อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห
           อนฺตลิกฺเข ฐิโต สตฺถา        อิมํ คาถํ อภาสถ.
           โส เต อิชฺฌตุ สงฺกปฺโป       ลภสฺสุ ๕- วิปุลํ สุขํ
           อิมาย มณิปูชาย             อนุโภหิ มหายสํ.
           อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ ๖-      ชลชุตฺตมนามโก
           อคมาสิ พุทฺธเสฏฺโฐ          ยตฺถ จิตฺตํ ปณีหิตํ.
           สฏฺฐิกปฺปานิ เทวินฺโท         เทวรชฺชมการยึ
           อเนกสตกฺขตฺตุญฺจ            จกฺกวตฺตี อโหสหํ.
           ปุพฺพกมฺมํ สรนฺตสฺส           เทวภูตสฺส เม สโต
           มณิ นิพฺพตฺตเต มยฺหํ          อาโลกกรโณ มมํ.
           ฉฬสีติสหสฺสานิ              นาริโย เม ปริคฺคหา
           วิจิตฺตวตฺถาภรณา            อามุตฺตมณิกุณฺฑลา ๗-.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อภินิกฺขมฺม          สี. อินฺทวชิรชลิตํ      ฉ.ม. วิจินํ นทฺทสํ
@ สี. มม สีสํ มณึ ปคฺคยฺห     ปาลิ. ลภตุ   ฉ.ม. ภควา      ฉ.ม. อามุกฺก....
           อาฬารมุขา ๑- หสุลา        สุสญฺญา ๒- ตนุมชฺฌิมา
           ปริวาเรนฺติ มํ นิจฺจํ          มณิปูชายิทํ ผลํ.
           โสณฺณมยา มณิมยา           โลหิตงฺกมยา ตถา
           ภณฺฑา เม สุกตา โหนฺติ       ยทิจฺฉสิ ๓- ปิฬนฺธนา.
           กูฏาคารา คหา รมฺมา        สยนญฺจ มหารหํ
           มม สงฺกปฺปมญฺญาย           นิพฺพตฺตนฺติ ยทิจฺฉกํ.
           ลาภา เตสํ สุลทฺธญฺจ         เย ลภนฺติ อุปสฺสุตึ
           ปุญฺญกฺเขตฺตํ มนุสฺสานํ         โอสถํ ๔- สพฺพปาณินํ.
           มยฺหมฺปิ สุกตํ กมฺมํ           โยหํ อทกฺขิ นายกํ
           วินิปาตา สุมุตฺโตมฺหิ ๕-       ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ.
           ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ           เทวตฺตํ อถ มานุสํ
           ทิวสญฺเจว รตฺติญฺจ           อาโลโก โหติ เม สทา.
           ตาเยว มณิปูชาย            อนุโภตฺวาน สมฺปทา
           ญาณาโลโก มยา ทิฏฺโฐ       ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ.
           สตสหสฺเส อิโต ๖- กปฺเป     ยํ มณึ อภิปูชยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ           มณิปูชายิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ    กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      ฉฬภิญฺโญ ปน หุตฺวา ปุคฺคลาธิฏฺฐานวเสน โกสชฺชํ ครหนฺโต อตฺตโน
จ วิริยารมฺภํ กิตฺเตนฺโต:-
    [๒๓๑] "อติสีตํ อติอุณฺหํ              อติสายมิทํ อหุ
           อิติ วิสฺสฏฺฐกมฺมนฺเต          ขณา อจฺเจนฺติ มาณเว.
    [๒๓๒]  โย จ สีตญฺจ อุณฺหญฺจ         ติณา ภิยฺโย น มญฺญติ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อฬารปมฺหา   สี. สุตฺถนา   สี. ยทิจฺฉาย   ฉ.ม. โอสธํ. เอวมุปริปิ
@ ฉ.ม. ปมุตฺโตมฺหิ    ฉ.ม. สตสหสฺสิโต
           กรํ ปุริสกิจฺจานิ             โส สุขา น วิหายติ.
    [๒๓๓]  ทพฺพํ กุสํ โปฏกิลํ            อุสีรํ มุญฺชปพฺพชํ
           อุรสา ปนุทหิสฺสามิ ๑-        วิเวกมนุพฺรูหยนฺ"ติ
คาถาตฺตยมาห.
      ตตฺถ อติสีตนฺติ หิมปาตวทฺทลาทินา ๒- อติวิย สีตํ, อิทํ อหูติ อาเนตฺวา
สมฺพนฺโธ. อติอุณฺหนฺติ ฆมฺมปริตาปาทินา อติวิย อุณฺหํ, อุภเยนปิ อุตุวเสน
โกสชฺชวตฺถุมาห. อติสายนฺติ ทิวสสฺส ปริณติยา ๓- อติสายํ, สายคฺคหเณเนว ๔- เจตฺถ
ปาโตปิ สงฺคยฺหติ, ตทุภเยน กาลวเสน ๕- โกสชฺชวตฺถุมาห. อิตีติ อิมินา ปกาเรน.
เอเตน "อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุนา ๖- กมฺมํ กตฺตพฺพํ โหตี"ติอาทินา ๗- วุตฺตํ
โกสชฺชวตฺถุํ สงฺคณฺหาติ. วิสฺสฏฺฐกมฺมนฺเตติ ปริจฺจตฺตโยคกมฺมนฺเต. ขณาติ
พุทฺธุปฺปาทาทโย พฺรหฺมจริยวาสสฺส โอกาสา. อจฺเจนฺตีติ อติกฺกมนฺติ. มาณเวติ
สตฺเต. ติณา ภิยฺโย น มญฺญตีติ ติณโต อุปริ น มญฺญติ, ติณํ วิย มญฺญติ,
สีตุณฺหานิ อภิภวิตฺวา อตฺตนา กตฺตพฺพํ กโรติ. กรนฺติ กโรนฺโต. ปุริสกิจฺจานีติ
วีรปุริเสน กตฺตพฺพานิ อตฺตหิตปรหิตานิ. สุขาติ สุขโต, นิพฺพานสุขโตติ อธิปฺปาโย.
ตติยคาถาย อตฺโถ เหฏฺฐา วุตฺโตเยว.
                  มาตงฺคปุตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๕๓๗-๕๔๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=12019&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=12019&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=311              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6088              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6209              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6209              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]