ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๑๖๙. ๒. สุปฺปิยตฺเถรคาถาวณฺณนา
      อชรํ ชีรมาเนนาติ อายสฺมโต สุปฺปิยตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      โส กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา ตาปสปพฺพชฺชํ
ปพฺพชิตฺวา อรญฺญายตเน วสนฺโต ตตฺถ ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส ผลาผลํ
อทาสิ, ตถา ภิกฺขุสํฆสฺส. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต
กสฺสปสฺส สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส กาเล ขตฺติยกุเล นิพฺพตฺติตฺวา อนุกฺกเมน วิญฺญุตํ
ปตฺโต กลฺยาณมิตฺตสนฺนิสฺสเยน ลทฺธสํเวโค สาสเน ปพฺพชิตฺวา พหุสฺสุโต อโหสิ.
ชาติมเทน สุตมเทน จ อตฺตานํ อุกฺกํเสนฺโต ปเร จ วมฺเภนฺโต วิหาสิ. โส อิมสฺมึ
พุทฺธุปฺปาเท ตสฺส กมฺมสฺส นิสฺสนฺเทน สาวตฺถิยํ ปริภูตรูเป สุสานโคปกกุเล
นิพฺพตฺติ. สุปฺปิโยติสฺส นามํ อโหสิ. อถ วิญฺญุตํ ปตฺโต อตฺตโน สหายภูตํ
โสปากตฺเถรํ อุปสงฺกมิตฺวา ตสฺส สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสํเวโค ปพฺพชิตฺวา
สมฺมาปฏิปตฺตึ ปูเรตฺวา:-
       ๑- "อชรํ ชีรมาเนน       ตปฺปมาเนน นิพฺพุตึ
           นิมิยํ ๒- ปรมํ สนฺตึ    โยคกฺเขมํ อนุตฺตรนฺ"ติ
คาถํ อภาสิ. ๑-
      [๓๒] ตตฺถ อชรนฺติ ชรารหิตํ, นิพฺพานํ สนฺธายาห. ตํ หิ อชาตตฺตา ๓-
นตฺถิ เอตฺถ ชรา, เอตสฺมึ วา อธิคเต ปุคฺคลสฺส สา นตฺถีติ ชราภาวเหตุโตปิ
อชรํ นาม. ชีรมาเนนาติ ชีรนฺเตน, ขเณ ขเณ ชรํ ปาปุณนฺเตน. ตปฺปมาเนนาติ
สนฺตปฺปมาเนน, ราคาทีหิ เอกาทสหิ อคฺคีหิ ฑยฺหมาเนน. นิพฺพุตินฺติ ยถาวุตฺต-
สนฺตาปาภาวโต นิพฺพุตสภาวํ ๔- นิพฺพานํ. นิมิยนฺติ ๕- ปริวตฺเตยฺยํ เจตาเปยฺยํ.
@เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. "อชรํ ชีรมาเนนา"ติ คาถํ อภาสิ   ปาลิ. นิรามิสํ (ขุ.เถร. ๒๖/๓๒/๒๖๖)
@ ม. อชรตฺตา    สี. นิพฺพุตภาโว    สี. นิมฺมิสฺสนฺติ
ปรมํ สนฺตินฺติ อนวเสสกิเลสาภิสงฺขารปริฬาหวูปสมธมฺมตาย อุตฺตมํ สนฺตึ. จตูหิ
โยเคหิ อนนุพนฺธตฺตา โยคกฺเขมํ. อตฺตโน อุตฺตริตรสฺส กสฺสจิ อภาวโต อนุตฺตรํ.
อยํ เหตฺถ สงฺเขปตฺโถ:- ขเณ ขเณ ชราย อภิภุยฺยมานตฺตา ชีรมาเนน, ตถา
ราคคฺคิอาทีหิ สนฺตปฺปมาเนน คโต เอวํ อนิจฺเจน ทุกฺเขน อสาเรน สพฺพถาปิ
อนุปสนฺตสภาเวน สอุปทฺทเวน, ตปฺปฏิปกฺขภาวโต อชรํ, ปรมุปสมภูตํ เกนจิ
อนุปทฺทุตํ อนุตฺตรํ นิพฺพานํ นิมิยํ ๑- ปริวตฺเตยฺยํ "มหา วต เม ลาโภ มหา
อุทโย หตฺถคโต"ติ. ยถา หิ มนุสฺสา ยํ กิญฺจิ ภณฺฑํ ปริวตฺเตนฺตา นิรเปกฺขา
คยฺหมาเนน สมฺพหุมานา โหนฺติ, เอวมยํ เถโร ปหิตตฺโต วิหรนฺโต อตฺตโน กาเย
จ ชีวิเต จ นิรเปกฺขตํ, ๒- นิพฺพานํ ปฏิเปสิตตฺตญฺจ ๓- ปกาเสนฺโต "นิมิยํ ปรมํ
สนฺตึ, โยคกฺเขมํ อนุตฺตรนฺ"ติ วตฺวา ตเมว ปฏิปตฺตึ ปริพฺรูหยนฺโต วิปสฺสนํ
อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๔- :-
          "วรุโณ นาม นาเมน     พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู
           ฉฑฺเฑตฺวา ทส ปุตฺตานิ   วนมชฺโฌคหึ ๕- ตทา.
           อสฺสมํ สุกตํ กตฺวา      สุวิภตฺตํ มโนรมํ
           ปณฺณสาลํ กริตฺวาน      วสามิ ปวเน ๖- อหํ.
           ปทุมุตฺตโร โลกวิทู      อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห
           มมุทฺธริตุกาโม โส      อาคญฺฉิ ๗- มม อสฺสมํ.
           ยาวตา วนสณฺฑมฺหิ      โอภาโส วิปุโล อหุ
           พุทฺธสฺส อานุภาเวน     ปชฺชลี ปวนํ ๖- ตทา.
           ทิสฺวาน ตํ ปาฏิหีรํ      พุทฺธเสฏฺฐสฺส ตาทิโน
           ปตฺตปุฏํ คเหตฺวาน      ผเลน ปูชยึ อหํ.
@เชิงอรรถ:  สี. นิมฺมิสฺสํ   สี. นิรเปกฺขํ   สี. ปฏิเสวิตพฺพตญฺจ   ขุ.อป. ๓๓/๑๐๙/๑๕๙
@  สพฺพผลทายกตฺเถราปทาน (สฺยา)    สี. วนมชฺโฌคมึ, ก....คตึ
@ ฉ.ม. วิปิเน, ปิวินํ    ฉ.ม. อาคจฺฉิ
         อุปคนฺตฺวาน สมฺพุทฺธํ      สห ขาริมทาสหํ ๑-
         อนุกมฺปาย เม พุทฺโธ     อิมํ ๒- วจนมพฺรวิ.
         ขาริภารํ คเหตฺวาน      ปจฺฉโต เอหิ เม ตุวํ
         ปริภุตฺเต จ สํฆมฺหิ       ปุญฺญํ ตว ภวิสฺสติ.
         ปุฏกํ ตํ คเหตฺวาน       ภิกฺขุสํฆสฺสทาสหํ
         ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา    ตุสิตํ อุปปชฺชหํ.
         ตตฺถ ทิพฺเพหิ นจฺเจหิ     คีเตหิ วาทิเตหิ จ
         ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺตํ       อนุโภมิ สทา สุขํ.
         ยํ ยํ โยนุปปชฺชามิ       เทวตฺตํ อถ มานุสํ
         โภเค เม อูนตา นตฺถิ    ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         ยาวตา จตุโร ทีปา      สสมุทฺทา สปพฺพตา
         ผลํ พุทฺธสฺส ทตฺวาน      อิสฺสรํ การยามหํ.
         ยาวตา เย ปกฺขิคณา     อากาเส อุปฺปตนฺติ เจ
         เตปิ เม วสมเนฺวนฺติ     ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         ยาวตา วนสณฺฑมฺหิ       ยกฺขา ภูตา จ รกฺขสา
         กุมฺภณฺฑา ครุฬา จาปิ     ปาริจริยํ อุเปนฺติ เม.
         กุมฺมา โสณา ๓- มธุการา ฑํสา จ มกสา อุโภ
         เตปิ มํ วสมเนฺวนฺติ      ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         สุปณฺณา นาม สกุณา      ปกฺขิชาตา ๔- มหพฺพลา
         เตปิ มํ สรณํ ยนฺติ       ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         เยปิ ทีฆายุกา นาคา     อิทฺธิมนฺโต มหายสา
         เตปิ มํ วสมเนฺวนฺติ      ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
@เชิงอรรถ:  สี. สกํ ขารึ   ฉ.ม. อิทํ   อิ. กุมฺภโสณา   สี. ปกฺขชาตา
         สีหา พยคฺฆา จ ทีปี จ     อจฺฉโกกตรจฺฉกา ๑-
         เตปิ มํ วสมเนฺวนฺติ       ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         โอสธี ติณวาสี จ         เย จ อากาสวาสิโน
         สพฺเพ มํ สรณํ ยนฺติ       ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         สุทุทฺทสํ สุนิปุณํ           คมฺภีรํ สุปฺปกาสิตํ
         ผสฺสยิตฺวา วิหรามิ        ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         วิโมกฺเข อฏฺฐ ผุสิตฺวา     วิหรามิ อนาสโว
         อาตาปี นิปโก จาหํ       ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         เย ผลฏฺฐา พุทฺธปุตฺตา     ขีณโทสา มหายสา
         อหมญฺญตโร เตสํ         ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         อภิญฺญาปารมึ คนฺตฺวา      สุกฺกมูเลน โจทิโต
         สพฺพาสเว ปริญฺญาย       วิหรามิ อนาสโว.
         เตวิชฺชา อิทฺธิปตฺตา จ     พุทฺธปุตฺตา มหายสา
         ทิพฺพโสตํ สมาปนฺนา       เตสํ อญฺญตโร อหํ.
         สตสหสฺสิโต กปฺเป        ยํ ผลํ อททึ ตทา
         ทุคฺคตึ นาภิชานามิ        ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
         กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวาปิ ตเมว คาถํ อญฺญาพฺยากรณวเสน อภาสิ.
                    สุปฺปิยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------
@เชิงอรรถ:  สี. อจฺฉกา จ ตรจฺฉกา


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๔๒-๑๔๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=3187&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=3187&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=169              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5169              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5442              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5442              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]