ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๒๓๕. ๘. อภยตฺเถรคาถาวณฺณนา
      รูปํ ทิสฺวา สติ มุฏฺฐาติ อายสฺมโต อภยตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      โสปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ ปุญฺญํ
อุปจินนฺโต สุเมธสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ
สุเมธํ ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺโต สฬลปุปฺเผหิ ปูชมกาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน
เทเวสุ นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา สุคตีสุเยว สํสรนฺโต อิมสฺมึ
พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา อภโยติ ลทฺธนาโม วิญฺญุตํ
ปตฺโต เหตุสมฺปตฺติยา โจทิยมาโน เอกทิวสํ วิหารํ คโต สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา
ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา กตปุพฺพกิจฺโจ วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต วิหรติ. อถสฺส
เอกทิวสํ คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสฺส อลงฺกตปฏิยตฺตํ มาตุคามํ ทิสฺวา อโยนิโส-
มนสิการวเสน ตสฺส รูปํ อารพฺภ ฉนฺทราโค อุปฺปชฺชิ, โส วิหารํ ปวิสิตฺวา "สตึ
วิสฺสชฺชิตฺวา โอโลเกนฺตสฺส รูปารมฺมเณ มยฺหํ กิเลโส อุปฺปนฺโน, อยุตฺตํ มยา
กตนฺ"ติ อตฺตโน จิตฺตํ นิคฺคณฺหนฺโต ตาวเทว วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ.
เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑- :-
          "สุเมโธ นาม นาเมน        สยมฺภู อปราชิโต
           วิเวกมนุพฺรูหนฺโต           อชฺโฌคหิ มหาวนํ.
           สฬลํ ปุปฺผิตํ ทิสฺวา          คนฺถิตฺวาน วฏํสกํ
           พุทฺธสฺส อภิโรเปสึ          สมฺมุขา โลกนายกํ.
           ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ            ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          พุทฺธปูชายิทํ ผลํ.
           อูนวีเส กปฺปสเต           โสฬสาสุํ สุนิมฺมิตา
           สตฺตรตนสมฺปนฺนา           จกฺกวตฺตี มหพฺพลา.
@เชิงอรรถ:  ขุ.อป. ๓๒/๔๓/๒๓๘ วฏํสกิยตฺเถราปทาน
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน กิเลสุปฺปตฺตินิทสฺสเนน "กิเลเส อนุวตฺเตนฺตสฺส
วฏฺฏทุกฺขโต นตฺเถว สีสุกฺขิปนํ. อหํ ปน เต นานุวตฺตินฺ"ติ ทสฺเสนฺโต:-
     [๙๘] "รูปํ ทิสฺวา สติ มุฏฺฐา        ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต
           สารตฺตจิตฺโต เวเทติ        ตญฺจ อชฺโฌส ติฏฺฐติ
           ตสฺส วฑฺฒนฺติ อาสวา        ภวมูโลปคามิโน"ติ ๑-
คาถํ อภาสิ.
      ตตฺถ รูปนฺติ รชฺชนียํ รูปายตนํ, ตํ ปเนตฺถ อิตฺถิรูปํ อธิปฺเปตํ. ทิสฺวาติ
จกฺขุนา ทิสฺวา, จกฺขุทฺวารานุสาเรน นิมิตฺตานุพฺยญฺชนสลฺลกฺขณวเสน ๒- ตํ
คเหตฺวา, ตสฺส ๓- ตถาคหณเหตูติ อตฺโถ. สติ มุฏฺฐาติ อสุภสภาเว กาเย
"อสุภนฺ"เตฺวว ปวตฺตนสติ ๔- นฏฺฐา. ยถา ปน รูปํ ทิสฺวา สติ นฏฺฐา, ตํ ทสฺเสนฺโต
อาห "ปิย นิมิตฺตํ มนสิกโรโต"ติ. ยถาอุปฏฺฐิตํ อารมฺมณํ "สุภํ สุขนฺ"ติอาทินา
ปิยนิมิตฺตํ กตฺวา อโยนิโสมนสิกาเรน มนสิกโรโต สติ มุฏฺฐาติ โยชนา. ตโตว ๕-
สารตฺตจิตฺโต เวเทตีติ สุฏฺฐุ รตฺตจิตฺโต หุตฺวา ตํ รูปารมฺมณํ อนุภวติ
อภินนฺทติ, ๖- อภินนฺทนฺโต ปน ตญฺจ อชฺโฌส ติฏฺฐติ อชฺโฌสาย ตํ อารมฺมณํ คิลิตฺวา
ปรินิฏฺฐเปตฺวา วตฺตติ เจว, เอวํภูตสฺส จ ตสฺส วฑฺฒนฺติ ๗- อาสวา ภวมูโลป-
คามิโนติ ภวสฺส สํสารสฺส มูลภาวํ การณภาวํ อุปคมนสภาวา กามาสวาทโย
จตฺตาโรปิ อาสวา ตสฺส ปุคฺคลสฺส อุปรูปริ วฑฺฒนฺติเยว, น หายนฺติ. มยฺหํ
ปน ปฏิสงฺขาเน ๘- ฐตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา สจฺจานิ ปฏิวิชฺฌนฺตสฺส มคฺคปฏิปาฏิยา
เต จตฺตาโรปิ อาสวา อนวเสสโต ปหีนา ปริกฺขีณาติ อธิปฺปาโย.
                     อภยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
@เชิงอรรถ:  สี. ภวมูลาภวคามิโนติ   สี.,ม. นิมิตฺตานุพฺยญฺชนุปลกฺขณวเสน    สี. ตสฺส วา
@ สี. ปวตฺตนกา สติ      ฉ.ม. ตถา ภูโตว    สี. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ
@ ม. เอวํภูตสฺส วฑฺฒนฺติ   สี.,ม. ปฏิสงฺขาเร


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๓๑๓-๓๑๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=6967&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6967&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=235              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5540              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5730              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5730              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]