ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๒๔๐. ๓. พนฺธุรตฺเถรคาถาวณฺณนา
      นาหํ เอเตน อตฺถิโกติ อายสฺมโต พนฺธุรตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล อญฺญตรสฺส
รญฺโญ อนฺเตปุเร โคปโก หุตฺวา เอกทิวสํ ภควนฺตํ สปริสํ ราชงฺคเณน ๑- คจฺฉนฺตํ
ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺโต กณเวรปุปฺผานิ คเหตฺวา สสํฆํ โลกนายกํ ปูเชสิ. โส เตน
ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ สุคตีสุเยว สํสรนฺโต อิมสฺมึ
พุทฺธุปฺปาเท สีลวตีนคเร เสฏฺฐิปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, พนฺธุโรติสฺส นามํ
อโหสิ. โส วิญฺญุตํ ปตฺโต เกนจิเทว กรณีเยน สาวตฺถิยํ คโต อุปาสเกหิ สทฺธึ วิหารํ
คโต สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา ญาณสฺส ปริปากตฺตา
วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๒- :-
          "สิทฺธตฺโถ นาม ภควา        โลกเชฏฺโฐ นราสโภ
           ปุรกฺขโต สาวเกหิ          นครํ ปฏิปชฺชถ.
           รญฺโญ อนฺเตปุเร อาสึ       โคปโก อภิสมฺมโต
           ปาสาเท อุปวิฏฺโฐหํ         อทฺทสํ โลกนายกํ.
           กณเวรํ คเหตฺวาน          ภิกฺขุสํเฆ สโมกิรึ
           พุทฺธสฺส วิสุํ กตฺวาน         ตโต ภิยฺโย สโมกิรึ.
@เชิงอรรถ:  สี. ราชงฺคเนน      ขุ.อป. ๓๒/๗/๒๔๘ กณเวรปุปฺผิยตฺเถราปทาน
           จตุนฺนวุติโต กปฺเป          ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          พุทฺธปูชายิทํ ผลํ.
           สตฺตาสีติมฺหิโต กปฺเป        จตุราสุํ ๑- มหทฺธิกา
           สตฺตรตนสมฺปนฺนา           จกฺกวตฺตี มหพฺพลา.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ   กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา กตญฺญุภาเว ฐตฺวา อตฺตโน อุปการสฺส รญฺโญ
ปจฺจุปการํ กาตุํ สีลวตีนครํ คนฺตฺวา รญฺโญ ธมฺมํ เทเสนฺโต สจฺจานิ ปกาเสสิ.
ราชา สจฺจปริโยสาเน โสตาปนฺโน หุตฺวา อตฺตโน นคเร สุทสฺสนํ นาม มหนฺตํ
วิหารํ กาเรตฺวา เถรสฺส นิยฺยาเทสิ. ๒- มหาลาภสกฺกาโร อโหสิ. เถโร วิหารํ
สพฺพญฺจ ลาภสกฺการํ สํฆสฺส นิยฺยาเทตฺวา ๓- สยํ ปุริมนิยาเมเนว ปิณฺฑาย จริตฺวา
ยาเปนฺโต กติปาหํ ตตฺถ วสิตฺวา สาวตฺถึ คนฺตุกาโม อโหสิ. ภิกฺขู "ภนฺเต
ตุเมฺห อิเธว วสถ, สเจ ปจฺจเยหิ เวกลฺลํ, มยํ ตํ ปริปูเรสฺสามา"ติ อาหํสุ.
เถโร "น มยฺหํ อาวุโส อุฬาเรหิ ปจฺจเยหิ อตฺโถ อตฺถิ, อิตรีตเรหิ ปจฺจเยหิ
ยาเปมิ, ธมฺมรเสเนวมฺหิ ติตฺโต"ติ ๔- ทสฺเสนฺโต:-
    [๑๐๓] "นาหํ เอเตน อตฺถิโก        สุขิโต ธมฺมรเสน ตปฺปิโต
           ปิตฺวาน ๕- รสคฺคมุตฺตมํ      น จ กาหามิ วิเสน สนฺถวนฺ"ติ
คาถํ อภาสิ.
      ตตฺถ นาหํ เอเตน อตฺถิโกติ เยน มํ ตุเมฺห ตปฺเปตุกามา "ปริปูเรสฺสามา"ติ
วทถ, เอเตน อามิสลาเภน ปจฺจยามิสรเสน นาหํ อตฺถิโก, มยฺหํ เอเตน อตฺโถ
นตฺถิ, สนฺตุฏฺฐี ๖- ปรมํ สุขนฺติ อิตรีตเรเหว ปจฺจเยหิ ยาเปมีติ อตฺโถ. อิทานิ
เตน อนตฺถิกภาเว ปธานการณํ ทสฺเสนฺโต อาห "สุขิโต ธมฺมรเสน ตปฺปิโต"ติ.
@เชิงอรรถ:  สี. จตุโร อาสึสุ       ฉ.ม. นิยฺยาเตสิ        ฉ.ม. นิยฺยาเตตฺวา
@ สี. อตฺถิโกติ          ฉ.ม. ปิตฺวา           ฉ.ม. สนฺตุฏฺฐิ
สตฺตตึสโพธิปกฺขิยธมฺมรเสน เจว นววิธโลกุตฺตรธมฺมรเสน จ ตปฺปิโต ปีโต ๑- สุขิโต
อุตฺตเมน สุเขน สุหิโตติ อตฺโถ. ปิตฺวาน รสคฺคมุตฺตมนฺติ สพฺพรเสสุ อคฺคํ เสฏฺฐํ
ตโยเยว อุตฺตมํ ยถาวุตฺตํ ธมฺมรสํ ปิวิตฺวา ฐิโต, เตนาห "สพฺพรสํ ธมฺมรโส
ชินาตี"ติ. ๒- น จ กาหามิ วิเสน สนฺถวนฺติ เอวรูปํ รสุตฺตมํ ธมฺมรสํ ปิวิตฺวา
ฐิโต วิเสน วิสสทิเสน วิสรเสน ๓- สนฺถวํ สํสคฺคํ น กริสฺสามิ, ตถากรณสฺส
การณํ นตฺถีติ อตฺโถ.
                    พนฺธุรตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         --------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๓๒๓-๓๒๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=7187&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=7187&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=240              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5572              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5757              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5757              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]