ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๓ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๒ (ปรมตฺถที.๒)

                    ๓๓๐. ๘. ราหุลตฺเถรคาถาวณฺณนา
         อุภเยนาติอาทิกา อายสฺมโต ราหุลตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
         อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต
ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต สตฺถารํ เอกํ
ภิกฺขุํ สิกฺขากามานํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปนฺตํ ทิสฺวา สยมฺปิ ตํ ฐานนฺตรํ ปตฺเถตฺวา
เสนาสนวิโสธนวิชฺโชตนาทิกํ อุฬารํ ปุญฺญํ กตฺวา ปณิธานมกาสิ. โส ตโต จวิตฺวา
เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท อมฺหากํ โพธิสตฺตํ ปฏิจฺจ ยโสธราย
เทวิยา กุจฺฉิมฺหิ นิพฺพตฺติตฺวา ราหุโลติ ลทฺธนาโม มหตา ขตฺติยปริวาเรน ๓-
วฑฺฒิ, ตสฺส ปพฺพชฺชาวิธานํ ขนฺธเก ๔- อาคตเมว. โส ปพฺพชิตฺวา สตฺถุ สนฺติเก
อเนเกหิ
@เชิงอรรถ:  อิ. อภาชนํ อยนฺติ โอวาทสฺส อทาเนเนว, ม. อตฺถา ชนยนฺติ โอวาทสฺส
@อทาเนเนว  สี.,อิ. ภาวนานิมิตฺตสฺส    สี.,อิ. ขตฺติยปริหาเรน
@ วินย.มหา. ๔/๑๐๕/๑๑๙ ราหุลวตฺถุ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔.

สุตฺตปเทหิ สุลทฺโธวาโท ปริปกฺกญาโณ ๑- วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๒-:- "ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน สตฺตภูมิมฺหิ ปาสาเท อาทาสํ สนฺถรึ ๓- อหํ. ขีณาสวสหสฺเสหิ ปริกิณฺโณ มหามุนิ อุปาคมิ คนฺธกุฏึ ทิปทินฺโท ๔- นราสโภ. วิโรจยํ ๕- คนฺธกุฏึ เทวเทโว นราสโภ ภิกฺขุสํเฆ ฐิโต สตฺถา อิมา คาถา อภาสถ. เยนายํ โชติตา เสยฺยา อาทาโสว สุสนฺถโต ตมหํ กิตฺติยสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต. โสณฺณมยา รูปิมยา อโถ เวฬุริยามยา นิพฺพตฺติสฺสนฺติ ปาสาทา เยเกจิ มนโส ปิยา. จตุสฏฺฐิกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชํ กริสฺสติ สหสฺสกฺขตฺตุํ จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ อนนฺตรา. เอกวีสติกปฺปมฺหิ วิมโล นาม ขตฺติโย จาตุรนฺโต วิชิตาวี จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ. นครํ เรณุวตี นาม อิฏฺฐกาหิ สุมาปิตํ อายามโต ตีณิ สตํ จตุรสฺสสมายุตํ. สุทสฺสโน นาม ปาสาโท วิสุกมฺเมน มาปิโต กูฏาคารวรูเปโต สตฺตรตนภูสิโต. ทสสทฺทาวิวิตฺตํ ตํ วิชฺชาธรสมากุลํ สุทสฺสนํว นครํ เทวตานํ ภวิสฺสติ. ปภา นิคฺคจฺฉเต ตสฺส อุคฺคจฺฉนฺเตว สูริเย วิโรเจสฺสติ ตํ นิจฺจํ สมนฺตา อฏฺฐโยชนํ. @เชิงอรรถ: สี.,อิ. ปริปกฺเก ญาเณ ขุ.อป.๓๒/๖๘/๘๕ ราหุลตฺเถราปทาน สี. อทาสึ สนฺถรํ @ ฉ.ม. ทฺวิปทินฺโท ฉ.ม. วิโรเจนฺโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕.

กปฺปสตสหสฺสมฺหิ โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม โคตฺเตน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ. ตุสิตาว ๑- จวิตฺวาน สุกฺกมูเลน โจทิโต โคตมสฺส ภควโต อตฺรโช โส ภวิสฺสติ. สเจวเสยฺย อคารํ จกฺกวตฺตี ภเวยฺย โส อฏฺฐานเมตํ ยํ ตาที อคาเร รติมชฺฌคา. นิกฺขมิตฺวา อคารมฺหา ปพฺพชิสฺสติ สุพฺพโต ราหุโล นาม นาเมน อรหา โส ภวิสฺสติ. กิกีว อณฺฑํ รกฺเขยฺย จามรีริว ๒- วาลธึ นิปโก สีลสมฺปนฺโน มมํ รกฺขิ มหามุนิ. ตสฺสาหํ ธมฺมมญฺญาย วิหาสึ สาสเน รโต สพฺพาสเว ปริญฺญาย วิหรามิ อนาสโว. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน ปฏิปตฺตึ ปจฺจเวกฺขิตฺวา อญฺญํ พฺยากโรนฺโต:- [๒๙๕] "อุภเยเนว สมฺปนฺโน ราหุลภทฺโทติ มํ วิทู ยญฺจมฺหิ ปุตฺโต พุทฺธสฺส ยญฺจ ธมฺเมสุ จกฺขุมา. [๒๙๖] ยญฺจ เม อาสวา ขีณา ยญฺจ นตฺถิ ปุนพฺภโว อรหา ทกฺขิเณยฺโยมฺหิ เตวิชฺโช อมตทฺทโส. [๒๙๗] กามนฺธา ชาลสญฺฉนฺนา ๓- ตณฺหาฉทนฉาทิตา ปมตฺตพนฺธุนา พทฺธา มจฺฉาว กุมินามุเข. ๔- @เชิงอรรถ: ฉ.ม. ตุสิตา โส ฉ.ม. จามรี วิย ฉ.ม. ชาลปจฺฉนฺนา @ ขุ.อุ. ๒๕/๖๔/๒๐๖ ทุติยสตฺตสุตฺต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖.

[๒๙๘] ตํ กามํ อหมุชฺฌิตฺวา เฉตฺวา มารสฺส พนฺธนํ สมูลํ ตณฺหมพฺพุยฺห สีติภูโตสฺมิ นิพฺพุโต"ติ จตสฺโส คาถา อภาสิ. ตตฺถ อุภเยเนว สมฺปนฺโนติ ชาติสมฺปทา ปฏิปตฺติสมฺปทาติ อุภยสมฺปตฺติยาปิ สมฺปนฺโน สมนฺนาคโต. ราหุลภทฺโทติ มํ วิทูติ "ราหุลภทฺโท"ติ มํ สพฺรหฺมจาริโน สญฺชานนฺติ. ตสฺส หิ ชาตสาสนํ สุตฺวา โพธิสตฺเตน "ราหุ ชาโต, ๑- พนฺธนํ ชาตนฺ"ติ วุตฺตวจนํ อุปาทาย สุทฺโธทนมหาราชา "ราหุโล"ติ นามํ คณฺหิ. ตตฺถ อาทิโต ปิตรา วุตฺตปริยายเมว คเหตฺวา อาห "ราหุลภทฺโทติ มํ วิทู"ติ. ภทฺโทติ จ ปสํสาวจนเมตํ. อิทานิ ตํ อุภยสมฺปตฺตึ ทสฺเสตุํ "ยญฺจมฺหี"ติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ ยนฺติ ยสฺมา. จสทฺโท สมุจฺจยตฺโถ. อมฺหิ ปุตฺโต พุทฺธสฺสาติ สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส โอรส- ปุตฺโต อมฺหิ. ธมฺเมสูติ โลกิเยสุ โลกุตฺตเรสุ จ ธมฺเมสุ, จตุสจฺจธมฺเมสูติ อตฺโถ. จกฺขมาติ มคฺคปญฺญาจกฺขุนา จกฺขุมา จ อมฺหีติ โยเชตพฺพํ. ปุน อปราปเรหิปิ ปริยาเยหิ อตฺตนิ อุภยสมฺปตฺตึ ทสฺเสตุํ "ยญฺจ เม อาสวา ขีณา"ติ คาถมาห. ตตฺถ ทกฺขิเณยฺโยติ ทกฺขิณารโห. อมตทฺทโสติ นิพฺพานสฺส ทสฺสาวี. เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมว. อิทานิ ยาย วิชฺชาสมฺปตฺติยา จ วิมุตฺติสมฺปตฺติยา จ อภาเวน สตฺตกาโย กุมิเน พนฺธมจฺฉา วิย สํสาเร ปริวตฺตติ, ตํ อุภยสมฺปตฺตึ อตฺตนิ ทสฺเสตุํ "กามนฺธา"ติ คาถาทฺวยมาห. ตตฺถ กาเมหิ กาเมสุ วา อนฺธาติ กามนฺธา. "ฉนฺโท ราโค"ติอาทิวิภาเคหิ ๒- กิเลสกาเมหิ รูปาทีสุ วตฺถุกาเมสุ อนาทีนวทสฺสิตาย อนฺธีกตา. ชาลปจฺฉนฺนาติ สกลํ ภวตฺตยํ อชฺโฌตฺถริตฺวา ฐิเตน วิสตฺติกาชาเลน สมนฺตโต @เชิงอรรถ: สี.,อิ. ราหุโล ชาโต ขุ.จูฬ.๓๐/๙๕/๒๗ อชิตมาณวกปญฺหานิทฺเทส (สฺยา)

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗.

ฉนฺนา ปลิคุณฺฐิตา. ตณฺหาฉทนฉาทิตาติ ตโตเอว ตณฺหาสงฺขาเตน ฉทเนน ฉาทิตา นิวุตา สพฺพโส ปฏิกุชฺฌิตา. ปมตฺตพนฺธุนา พทฺธา, มจฺฉาว กุมินามุเขติ กุมินามุเข มจฺฉพนฺธานํ มจฺฉปสิพฺพกมุเข พทฺธา มจฺฉา วิย ปมตฺตพนฺธุนา มาเรน เยน กามพนฺธเนน พทฺธา อิเม สตฺตา ตโต น นิคจฺฉนฺติ อนฺโตพนฺธนคตาวโหนฺติ. ตํ ตถารูปํ กามํ พนฺธนภูตํ อุชฺฌิตฺวา ปุพฺพภาคปฏิปตฺติยา ปหาย กิเลส- มารสฺส พนฺธนํ เฉตฺวา ปุน อริยมคฺคสตฺเถน อนวเสสโต สมุจฺฉินฺทิตฺวา ตโตเอว อวิชฺชาสงฺขาเตน มูเลน สมูลํ กามตณฺหาทิกํ ตณฺหํ อพฺพุยฺห อุทฺธริตฺวา สพฺพ- กิเลสทรถปริฬาหาภาวโต สีติภูโต สอุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา นิพฺพุโต อหํ อสฺมิ โหมีติ อตฺโถ. ราหุลตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้า ๒๓-๒๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=513&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=513&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=330              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6269              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6380              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6380              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]