ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๔ ภาษาบาลีอักษรไทย เถรี.อ. (ปรมตฺถที.)

                    ๔๐๓. ๒. มุตฺตาเถรีคาถาวณฺณนา
         [๒] "มุตฺเต มุจฺจสฺสุ โยเคหิ      จนฺโท ราหุคฺคหา อิว
              วิปฺปมุตฺเตน จิตฺเตน        อนณา ภุญฺช ปิณฺฑกนฺ"ติ
อยํ มุตฺตานามาย สิกฺขมานาย คาถา.
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินนฺตี วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺวา เอกทิวสํ
สตฺถารํ วีถิยํ คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานสา ปญฺจปติฏฺฐิเตน วนฺทิตฺวา ปิติเวเคน
สตฺถุ ปาทมูเล อวกุชฺชา นิปชฺชิ. สา เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา
อปราปรํ สุคตีสุเยว สํสรนฺตี อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ พฺราหฺมณมหาสาลกุเล
นิพฺพตฺติ, มุตฺตาติสฺสา นามํ อโหสิ. สา อุปนิสฺสยสมฺปนฺนตาย วีสติวสฺสกาเล
มหาปชาปติโคตมิยา สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา สิกฺขมานาว หุตฺวา กมฺมฏฺฐานํ กถาเปตฺวา
วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรติ. สา เอกทิวสํ ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺตา
เถรีนํ ภิกฺขุนีนํ วตฺตํ ทสฺเสตฺวา ทิวาฏฺฐานํ คนฺตฺวา รโห นิสินฺนา  วิปสฺสนา-
กมฺมฏฺฐาเน ๑- มนสิการํ อารภิ. สตฺถา สุรภิคนฺธกุฏิยา นิสินฺโนว โอภาสํ
วิสฺสชฺเชตฺวา ตสฺสา ปุรโต นิสินฺโน วิย อตฺตานํ ทสฺเสตฺวา
             "มุตฺเต มุจฺจสฺสุ โยเคหิ     จนฺโท ราหุคฺคหา อิว
              วิปฺปมุตฺเตน จิตฺเตน       อนณา ภุญฺช ปิณฺฑกนฺ"ติ
อิมํ คาถมาห.
      ตตฺถ มุตฺเตติ ตสฺสา อาลปนํ. มุจฺจสฺสุ โยเคหีติ มคฺคปฏิปาฏิยา ๒- กาม-
โยคาทีหิ จตูหิ โยเคหิ มุจฺจ, เตหิ วิมุตฺตจิตฺตา โหหิ. ยถา กึ? จนฺโท ราหุคฺคหา
อิวาติ ราหุสงฺขาโต ๓- คหโต จนฺโท วิย อุปกฺกิเลสโต วิมุจฺจสฺสุ. วิปฺปมุตฺเตน
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. วิปสฺสนาย   ก. มคฺคปฏิปตฺติยา   สี.,อิ. ราหุสงฺขาตโต
จิตฺเตนาติ อริยมคฺเคน สมุจฺเฉทวิมุตฺติยา สุฏฺฐุ วิมุตฺเตน จิตฺเตน, อิตฺถมฺภูต-
ลกฺขเณ เจตํ กรณวจนํ. อนณา ภุญฺช ปิณฺฑกนฺติ กิเลสอิณํ ปหาย อนณา หุตฺวา
รฏฺฐปิณฺฑํ ภุญฺเชยฺยาสิ. โย หิ กิเลเส อปฺปหาย สตฺถารา อนุญฺญาตปจฺจเย
ปริภุญฺชติ, โส สาโณ ปริภุญฺชติ นาม. ยถาห อายสฺมา พากุโล "สตฺตาหเมว
โข อหํ อาวุโส สาโณ รฏฺฐปิณฺฑํ ภุญฺชินฺ"ติ ๑- ตสฺมา สาสเน ปพฺพชิเตน
กามจฺฉนฺทาทิอิณํ ปหานาย อนเณน หุตฺวา สทฺธาเทยฺยํ ปริภุญฺชิตพฺพํ. ปิณฺฑกนฺติ
เทสนาสีสเมว, จตฺตาโรปิ ปจฺจเยติ อตฺโถ. อภิณฺหํ โอวทตีติ อริยมคฺคปฺปตฺติยา
อุปกฺกิเลเส วิโสเธนฺโต พหุโส โอวาทํ เทติ.
      สา ตสฺมึ โอวาเท ฐตฺวา นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ
อปทาเน ๒-:-
          "โกณฺฑญฺญสฺส ๓- ภควโต      โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน
           รถิยํ ปฏิปนฺนสฺส            ตารยนฺตสฺส ปาณิโน.
           ฆรโต นิกฺขมิตฺวาน          อวกุชฺชา นิปชฺชหํ
           อนุกมฺปโก โลกเชฏฺโฐ ๔-    สิรสิ อกฺกมี ตทา. ๕-
           อกฺกมิตฺวาน สิรสิ           อคมา โลกนายโก
           เตน จิตฺตปฺปสาเทน         ตุสิตํ อคมาสหํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ        ภวา สพฺเพ สมูหตา
           นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา        วิหรามิ อนาสวา.
           สฺวาคตํ วต เม อาสิ        พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก
           ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา      กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ.
@เชิงอรรถ:  ม.อุ. ๑๔/๒๑๑/๑๗๖  ขุ.อป. ๓๓/๓๑/๒๘๖  ฉ.ม. วิปสฺสิสฺส  ฉ.ม. โลกนาโถ
@ ฉ.ม. มม
           ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส          วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม
           ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา          กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปตฺวา ปน สา ตเมว คาถํ อุทาเนสิ. ปริปุณฺณสิกฺขา
อุปสมฺปชฺชิตฺวา อปรภาเค ปรินิพฺพานกาเลปิ ตเมว คาถํ ปจฺจภาสีติ. ๑-
                     มุตฺตาเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๔ หน้า ๙-๑๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=191&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=191&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=403              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=8890              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=8983              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=8983              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]