ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๔ ภาษาบาลีอักษรไทย เถรี.อ. (ปรมตฺถที.)

                           ๗. สตฺตกนิปาต
                    ๔๕๙. ๑. อุตฺตราเถรีคาถาวณฺณนา
      สตฺตกนิปาเต มุสลานิ คเหตฺวานาติอาทิกา อุตฺตราย เถริยา คาถา.
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินนฺตี อนุกฺกเมน สมฺภาวิตกุสลมูลา ๑- สมุปจิตวิโมกฺขสมฺภารา
ปริปกฺกวิมุตฺติปริปาจนียธมฺมา หุตฺวา อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ อญฺญตรสฺมึ
กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา อุตฺตราติ ลทฺธนามา อนุกฺกเมน วิญฺญุตํ ปตฺวา ปฏาจาราย
เถริยา สนฺติกํ อุปสงฺกมิ. เถรี ตสฺสา ธมฺมํ กเถสิ. สา ธมฺมํ สุตฺวา สํสาเร
ชาตสํเวคา สาสเน อภิปฺปสนฺนา หุตฺวา ปพฺพชิ. ปพฺพชิตฺวา จ กตปุพฺพกิจฺจา ปฏาจาราย
เถริยา สนฺติเก วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา ภาวนมนุยุญฺชนฺตี อุปนิสฺสยสมฺปนฺนตาย
อินฺทฺริยานํ ปริปากํ คตตฺตา จ นจิรสฺเสว วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา สห
ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปาปุณิ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน ปฏิปตฺตึ ปจฺจเวกฺขิตฺวา
อุทานวเสน:-
       [๑๗๕] "มุสลานิ คเหตฺวาน          ธญฺญํ โกฏฺเฏนฺติ มาณวา
              ปุตฺตทารานิ โปเสนฺตา       ธนํ วินฺทนฺติ มาณวา.
       [๑๗๖]  ฆเฏถ พุทฺธสาสเน          ยํ กตฺวา นานุตปฺปติ
              ขิปฺปํ ปาทานิ โธวิตฺวา       เอกมนฺตํ นิสีทถ.
       [๑๗๗]  จิตฺตํ อุปฏฺฐเปตฺวาน         เอกคฺคํ สุสมาหิตํ
              ปจฺจเวกฺขถ สงฺขาเร        ปรโต โน จ อตฺตโต.
       [๑๗๘]  ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา         ปฏาจารานุสาสนึ
              ปาเท ปกฺขาลยิตฺวาน        เอกมนฺเต อุปาวิสึ.
@เชิงอรรถ:  ม.,อิ. สํโรปิตกุสลมูลา
       [๑๗๙]  รตฺติยา ปุริเม ยาเม        ปุพฺพชาติมนุสฺสรึ
              รตฺติยา มชฺฌิเม ยาเม       ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธยึ.
       [๑๘๐]  รตฺติยา ปจฺฉิเม ยาเม       ตโมกฺขนฺธํ ปทาลยึ
              เตวิชฺชา อถ วุฏฺฐาสึ        กตา เต อนุสาสนี.
       [๑๘๑]  สกฺกํว เทวา ติทสา         สงฺคาเม อปราชิตํ
              ปุรกฺขตฺวา วิหสฺสามิ         เตวิชฺชามฺหิ อนาสวา"ติ
อิมา คาถา อภาสิ.
      ตตฺถ จิตฺตํ อุปฏฺฐเปตฺวานาติ ภาวนาจิตฺตํ กมฺมฏฺฐาเน อุปฏฺฐเปตฺวา. กถํ?
เอกคฺคํ สุสมาหิตํ ปจฺจเวกฺขถาติ ปฏิปตฺตึ ๑- ปจฺจเวกฺขถ, สงฺขาเร อนิจฺจนฺติปิ
ทุกฺขนฺติปิ ๒- อนตฺตาติปิ ลกฺขณตฺตยํ วิปสฺสถาติ อตฺโถ. อิทญฺจ โอวาทกาเล อตฺตโน
อญฺเญสญฺจ ภิกฺขุนีนํ เถริยาทีนํ โอวาทสฺส อนุวาทวเสน วุตฺตํ, ปฏาจารานุสาสนินฺติ
ปฏาจาราย เถริยา อนุสิฏฺฐึ. "ปฏาจาราย สาสนนฺ"ติปิ วา ๓- ปาโฐ.
      อถ วุฏฺฐาสินฺติ เตวิชฺชาภาวปฺปตฺติโต ปจฺฉา อาสนโต วุฏฺฐาสึ. อยมฺปิ
เถรี เอกทิวสํ ปฏาจาราย เถริยา สนฺติเก กมฺมฏฺฐานํ โสเธตฺวา อตฺตโน วสนฏฺฐานํ
ปวิสิตฺวา ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสีทิ. "น ตาวิมํ ปลฺลงฺกํ ภินฺทิสฺสามิ, ยาว
เม น อนุปาทาย อาสเวหิ จิตฺตํ วิมุจฺจตี"ติ นิจฺฉยํ กตฺวา สมฺมสนํ อารภิตฺวา
อนุกฺกเมน วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา มคฺคปฏิปาฏิยา อภิญฺญาปฏิสมฺภิทาปริวารํ
อรหตฺตํ ปตฺวา เอกูนวีสติยา ปจฺจเวกฺขณญาณาย ๔- ปวตฺตาย "อิทานิมฺหิ กตกิจฺจา"ติ
โสมนสฺสชาตา อิมา คาถา อุทาเนตฺวา ปาเท ปสาเรสิ อรุณุคฺคมนเวลายํ. ตโต
สมฺมเทว วิภาตาย รตฺติยา เถริยา สนฺติกํ อุปคนฺตฺวา อิมา คาถา ปจฺจุทาหาสิ.
เตน วุตฺตํ "กตา เต อนุสาสนี"ติอาทิ. เสสํ สพฺพํ เหฏฺฐา วุตฺตนยเมว.
                    อุตฺตราเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
@เชิงอรรถ:  สี. ปฏิปาฏิยา   ฉ.ม. อนิจฺจาติปิ ทุกฺขาติปิ
@ อิ. วา-สทฺโท น ทิสฺสติ   ฉ.ม. ปจฺจเวกฺขณาญาณาย


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๔ หน้า ๒๐๖-๒๐๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=4422&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=4422&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=459              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9394              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9446              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9446              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]