อรรถกถาเล่มที่ ๓๕ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๑ เอกนิปาต(๑)

                     ๗ กฏฺฐหาริชาตกํ
     ปุตฺโต ตฺยาหํ มหาราชาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
วาสภขตฺติยํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     วาสภขตฺติยาย วตฺถุ ทฺวาทสนิปาเต ภทฺทสาลชาตเก
อาวิภวิสฺสติ ฯ สา กิร มหานามสฺส สกฺกสฺส ธีตา นาคมณฺฑาย
นาม ทาสิยา กุจฺฉิสฺมึ ชาตา โกสลราชสฺส อคฺคมเหสี อโหสิ ฯ
สา รญฺโญ ปุตฺตํ วิชายิ ฯ ราชา ปนสฺสา ปจฺฉา ทาสิภาวํ ญตฺวา
ฐานา ปริหาเปสิ ปุตฺตสฺส วิฑูฑภสฺสาปิ ฐานา ปริหาเปสิเยว
อุโภปิ อตฺตโน นิเวสเนเยว วสนฺติ ฯ สตฺถา ตํ การณํ ญตฺวา
ปุพฺพณฺหสมเย ปญฺจสตภิกฺขุปริวุโต รญฺโญ นิเวสนํ คนฺตฺวา
ปญฺญตฺตาสเน นิสีทิตฺวา มหาราช กหํ วาสภขตฺติยาติ อาห ฯ
ราชา ตํ การณํ อาโรเจสิ ฯ มหาราช วาสภขตฺติยา กสฺส
ธีตาติ ฯ มหานามสฺส ภนฺเตติ ฯ อาคจฺฉมานา กสฺส อาคตาติ ฯ
มยฺหํ ภนฺเตติ ฯ มหาราช เอสา รญฺโญ ธีตา รญฺโญ จ อาคตา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๐๕.
ราชานญฺเญว ปฏิจฺจ ปุตฺตํ ลภิ โส ปุตฺโต กึการณา ปิตุ
สนฺตกสฺส รชฺชสฺส สามิโก น โหติ ปุพฺเพ ราชาโน มุหุตฺติกาย
กฏฺฐหาริกาย กุจฺฉิสฺมึ ปุตฺตํ ลภิตฺวา ปุตฺตสฺส รชฺชํ อทํสูติ ฯ
ราชา ตสฺสตฺถสฺสาวิภาวตฺถาย ภควนฺตํ ยาจิ ฯ ภควา ภวนฺตเรน
ปฏิจฺฉนฺนํ การณํ ปากฏํ อกาสิ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺโต ราชา มหนฺเตน ยเสน
อุยฺยานํ คนฺตฺวา ตตฺถ ปุปฺผผลโลเภน วิจรนฺโต อุยฺยานวนสณฺเฑ
คายิตฺวา ทารูนิ อุทฺธรมานํ เอกํ อิตฺถึ ทิสฺวา ปฏิพทฺธจิตฺโต
สํวาสํ กปฺเปสิ ฯ ตํ ขณญฺเญว โพธิสตฺโต ตสฺสา กุจฺฉิยํ ปฏิสนฺธึ
คณฺหิ ฯ ตาวเทว ตสฺสา วชิรปูริตา วิย ครุกา กุจฺฉิ อโหสิ ฯ
สา คพฺภสฺส ปติฏฺฐิตภาวํ ญตฺวา คพฺโภ เม เทว ปติฏฺฐิโตติ
อาห ฯ ราชา องฺคุลิมุทฺทิกํ ทตฺวา สเจ ธีตา โหติ อิทํ
วิสฺสชฺเชตฺวา โปเสยฺยาสิ สเจ ปุตฺโต โหติ มุทฺทิกาย สทฺธึ
มม สนฺติกํ อาเนยฺยาสีติ วตฺวา ปกฺกามิ ฯ สาปิ ปริปกฺกคพฺภา
โพธิสตฺตํ วิชายิ ฯ ตสฺส อาธาวิตฺวา ปริธาวิตฺวา วิจรณกาเล
กีฬามณฺฑเล กีฬนฺตสฺส เอวํ วตฺตาโร โหนฺติ นิปฺปิติเกนมฺหา
ปหฏาติ ฯ ตํ สุตฺวา โพธิสตฺโต มาตุ สนฺติกํ คนฺตฺวา อมฺม โก
มยฺหํ ปิตาติ ปุจฺฉิ ฯ ตาต ตฺวํ พาราณสิรญฺโญ ปุตฺโตติ ฯ อมฺม
อตฺถิ ปน โกจิ สกฺขีติ ฯ ตาต ราชา อิทํ มุทฺทิกํ ทตฺวา สเจ
ธีตา โหติ วิสฺสชฺเชตฺวา โปเสยฺยาสิ สเจ ปุตฺโต โหติ อิมาย
มุทฺทิกาย สทฺธึ อาเนยฺยาสีติ วตฺวา คโตติ ฯ อมฺม เอวํ สนฺเต
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๐๖.
กสฺมา มํ ปิตุ สนฺติกํ น เนสีติ ฯ สา ปุตฺตสฺส อชฺฌาสยํ ญตฺวา
ราชทฺวารํ คนฺตฺวา รญฺโญ อาโรจาเปสิ รญฺญา จ ปกฺโกสาปิตา
ปวิสิตฺวา ราชานํ วนฺทิตฺวา อยํ เต เทว ปุตฺโตติ อาห ฯ ราชา
ชานนฺโตปิ ปริสมชฺเฌ ลชฺชาย น มยฺหํ ปุตฺโตติ อาห ฯ อยนฺเต
เทว มุทฺทิกา อิทํ สญฺชานาสีติ ฯ อยํปิ มยฺหํ มุทฺทิกา น โหตีติ ฯ
เทว อิทานิ ฐเปตฺวา สจฺจกิริยํ อญฺโญ มม สกฺขี นตฺถิ สจายํ
ทารโก ตุมฺเห ปฏิจฺจ ชาโต ขิตฺโต อากาเส ติฏฺฐตุ โน เจ
ภูมิยํ ปติตฺวา มรตูติ โพธิสตฺตสฺส ปาเท คเหตฺวา อากาเส
ขิปิ ฯ โพธิสตฺโต อากาเส ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสินฺโน
มธุรสฺสเรน ปิตุ ธมฺมํ กเถนฺโต อิทํ คาถมาห
     ปุตฺโต ตฺยาหํ มหาราช         ตฺวํ มํ โปส ชนาธิป
     อญฺเญปิ เทโว โปเสติ         กิญฺจ เทโว สกํ ปชนฺติ ฯ
     ตตฺถ ปุตฺโต ตฺยาหนฺติ ปุตฺโต เต อหํ ฯ ปุตฺโต จ นาเมส
อตฺรโช เขตฺรโช อนฺเตวาสิโก ทินฺนโกติ จตุพฺพิโธ ฯ ตตฺถ อตฺตานํ
ปฏิจฺจ ชาโต อตฺรโช นาม ฯ สยนปิฏฺเฐ ปลฺลงฺเก อุเรติ
เอวมาทีสุ นิพฺพตฺโต เขตฺรโช นาม ฯ สนฺติเก สิปฺปุคฺคณฺหณโก
อนฺเตวาสิโก นาม ฯ โปสาวนตฺถาย ทินฺโน ทินฺนโก นาม ฯ
อิธ ปน อตฺรชํ สนฺธาย ปุตฺโตติ วุตฺตํ ฯ จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ ชนํ
รญฺเชตีติ ราชา ฯ มหนฺโต ราชา มหาราชา ฯ ตํ อามนฺเตนฺโต
อาห มหาราชาติ ฯ ตฺวํ มํ โปส ชนาธิปาติ มหาชนเชฏฺฐก
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๐๗.
ตฺวํ มํ โปส ภรสฺสุ วาเสหีติ ฯ อญฺเญปิ เทโว โปเสตีติ อญฺเญ
หตฺถิพนฺธาทโย มนุสฺเส หตฺถิอสฺสาทโย ติรจฺฉานคเต จ พหุชเน
เทโว โปเสติ ฯ กิญฺจ เทโว สกํ ปชนฺติ เอตฺถ ปน กิญฺจาติ
ครหตฺเถ จ อนุคฺคหตฺเถ จ นิปาโต ฯ สกํ ปชํ อตฺตโน ปุตฺตํ
มํ เทโว น โปเสตีติ โอวทนฺโต ครหติ นาม ฯ อญฺเญ พหู
ชเน โปเสตีติ วทนฺโต อนุคฺคณฺหาติ นาม ฯ อิติ โพธิสตฺโต
ครหนฺโตปิ กิญฺจ เทโว สกํ ปชนฺติ อาห ฯ
     ราชา โพธิสตฺตสฺส อากาเส นิสีทิตฺวา เอวํ ธมฺมํ เทเสนฺตสฺส
สุตฺวา เอหิ ตาต ตํ อหเมว โปเสสฺสามีติ หตฺถํ ปสาเรสิ ฯ
หตฺถสหสฺสํ ปสารยิตฺถ ฯ โพธิสตฺโต อญฺญสฺส หตฺเถ อโนตริตฺวา
รญฺโญว หตฺเถ โอตริตฺวา องฺเก นิสีทิ ฯ ราชา ตสฺส อุปรชฺชํ
ทตฺวา มาตรํ อคฺคมเหสึ อกาสิ ฯ โส ปิตุ อจฺจเยน กฏฺฐพาหนราชา
นาม หุตฺวา ธมฺเมน รชฺชํ กาเรตฺวา ยถากมฺมงฺคโต ฯ
     สตฺถา โกสลรญฺโญ อิทํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา เทฺว วตฺถูนิ
ทสฺเสตฺวา อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา มาตา
มหามายาเทวี อโหสิ ปิตา สุทฺโธทนมหาราชา กฏฺฐพาหนราชา
ปน อหเมว อโหสีติ ฯ
                   กฏฺฐหาริชาตกํ สตฺตมํ ฯ
                -----------------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้า ๒๐๔-๒๐๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=35&A=4268&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=35&A=4268&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=7
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=40
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=44
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=44
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27