ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๑ เอกนิปาต(๑)

                      ๓ กณฺฑินชาตกํ
     ธิรตฺถุ กณฺฑินํ สลฺลนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
ปุราณทุติยิกปฺปโลภนํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตํ อฏฺฐนิปาเต อินฺทฺริยชาตเก อาวิภวิสฺสติ ฯ ภควา ปน
ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ ภิกฺขุ ปุพฺเพปิ ตฺวํ เอตํ มาตุคามํ นิสฺสาย
ชีวิตกฺขยํ ปตฺวา วิตจฺฉิเกสุ องฺคารตเลสุ ปกฺโกสีติ ฯ ภิกฺขู
ตสฺสตฺถสฺสาวิภาวตฺถาย ภควนฺตํ ยาจึสุ ฯ ภควา ภวนฺตเรน
ปฏิจฺฉนฺนํ การณํ ปากฏมกาสิ ฯ อิโต ปรมฺปน ภิกฺขูนํ อายาจนํ
ภวนฺตรปฺปฏิจฺฉนฺนตญฺจ อวตฺวา อตีตํ อาหรีติ เอตฺตกเมว วกฺขาม ฯ
เอตฺตเก วุตฺเตปิ อายาจนํ พลาหกคพฺภโต จนฺทนีหรณูปมา จ
ภวนฺตรปฺปฏิจฺฉนฺนการณภาโว จาติ สพฺพเมตํ เหฏฺฐาวุตฺตนเยเนว
โยเชตฺวา เวทิตพฺพํ ฯ
     อตีเต มคธรฏฺเฐ ราชคเห มคธราชา นาม รชฺชํ กาเรสิ ฯ
มคธวาสิกานํ สสฺสสมเย มิคานํ มหาปริปนฺโถ โหติ ฯ เต อรญฺเญ
ปพฺพตปาทํ ปวิสนฺติ ฯ เอโก อรญฺญวาสี ปพฺพเตยฺยมิโค เอกาย
คามวาสินิยา มิคโปติกาย สทฺธึ สนฺถวํ กตฺวา เตสํ มิคานํ
ปพฺพตปาทโต โอรุยฺห ปุน คามนฺตํ โอติณฺณกาเล มิคโปติกาย
ปฏิพทฺธจิตฺตตาย เตหิ สทฺธึเยว โอตริ ฯ อถ นํ สา อาห ตฺวํ โขสิ
อยฺย ปพฺพเตยฺโย พาลมิโค คามนฺโต จ นาม สาสงฺโก สปฺปฏิภโย
มา อมฺเหหิ สทฺธึ โอตราติ ฯ โส ตสฺสา ปฏิพทฺธจิตฺตตาย อนิวตฺติตฺวา
ตาย สทฺธึเยว อคมาสิ ฯ มคธวาสิโน อิทานิ มิคานํ ปพฺพตปาทา
โอตรณกาโลติ ญตฺวา มคฺเค ปฏิจฺฉนฺนโกฏฺฐเกสุ ติฏฺฐนฺติ ฯ
เตสมฺปิ ทฺวินฺนํ อาคมนมคฺเค เอโก ลุทฺทโก ปฏิจฺฉนฺนโกฏฺฐเก
ฐิโต โหติ ฯ มิคโปติกา มนุสฺสคนฺธํ ฆายิตฺวา เอโก ลุทฺทโก
ฐิโต ภวิสฺสตีติ ตํ พาลมิคํ ปุรโต กตฺวา สยํ ปจฺฉโต อโหสิ ฯ
ลุทฺทโก เอเกเนว สรปฺปหาเรน มิคํ ตตฺเถว ปาเตสิ ฯ มิคโปติกา
ตสฺส วิทฺธภาวํ ญตฺวา อุปฺปติตฺวา วาตเวคคติยา ปลายิ ฯ ลุทฺทโก
โกฏฺฐกโต นิกฺขมิตฺวา มิคํ โอกฺกนฺติตฺวา อคฺคึ กตฺวา วิตจฺฉิเกสุ
องฺคาเรสุ มธุรมํสํ ปจิตฺวา ขาทิตฺวา ปานียํ ปิวิตฺวา อวเสสํ
โลหิตวินฺทูหิ ปคฺฆรนฺเตหิ กาเชนาทาย ทารเก โตเสนฺโต ฆรํ
อคมาสิ ฯ ตทา โพธิสตฺโต ตสฺมึ วนสณฺเฑ เทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺโต
โหติ ฯ โส ตํ การณํ ทิสฺวา อิมสฺส พาลมิคสฺส มรณํ เนว มาตรํ
นิสฺสาย น ปิตรํ อถ โข กามํ นิสฺสาย กามนิมิตฺตญฺหิ สตฺตา
สุคติยํ หตฺถจฺเฉทาทึ ทุคฺคติยญฺจ ปญฺจวิธพนฺธนาทึ นานปฺปการํ
ทุกฺขํ ปาปุณนฺติ ปเรสํ มรณทุกฺขุปฺปาทนํ นาม อิมสฺมึ โลเก
ครหิตเมว ยํ ชนปทํ มาตุคาโม วิจาเรติ อนุสาสติ โส
อิตฺถีปริณายโก ชนปโทปิ ครหิโตว เย สตฺตา มาตุคามสฺส
วสํ คจฺฉนฺติ เตปิ ครหิตาเยวาติ เอกาย คาถาย ตีณิ
ครหวตฺถูนิ ทสฺเสตฺวา วนเทวตาสุ สาธุการํ ทตฺวา คนฺธปุปฺผาทีหิ
ปูชยมานาสุ มธุรสฺสเรน ตํ วนสณฺฑํ อุนฺนาเทนฺโต อิมาย คาถาย
ธมฺมํ เทเสสิ
        ธิรตฺถุ กณฺฑินํ สลฺลํ           ปุริสํ คาฬฺหเวธินํ
        ธิรตฺถุ ตํ ชนปทํ             ยตฺถิตฺถี ปริณายิกา
        เต วาปิ ธิกฺกิตา สตฺตา       เย อิตฺถีนํ วสํ คตาติ ฯ
     ตตฺถ ธิรตฺถูติ ครหนตฺเถ นิปาโต ฯ สฺวายมิธ อุตฺตาส-
อุพฺเพควเสน ครหเน ทฏฺฐพฺโพ ฯ อุตฺตสิตุพฺพิคฺโค หิ โหนฺโต
โพธิสตฺโต เอวมาห ฯ กณฺฑมสฺส อตฺถีติ กณฺฑี ฯ ตํ กณฺฑินํ ฯ
ตมฺปน กณฺฑํ อนุปฺปวิสนฏฺเฐน สลฺลนฺติ วุจฺจติ ตสฺมา กณฺฑินํ สลฺลนฺติ
เอตฺถ สลฺลกณฺฑินนฺติ อตฺโถ ฯ สลฺลํ วา อสฺส อตฺถีติ
สลฺโล ฯ ตํ สลฺลํ ฯ มหนฺตํ วณมุขํ กตฺวา พลวปฺปหารํ ททนฺโต
คาฬฺหํ วิชฺฌตีติ คาฬฺหเวธี ฯ ตํ คาฬฺหเวธินํ ฯ นานปฺปการเกน
กณฺเฑน กุมุทปตฺตสณฺฐานผเลน อุชุกคมเนเนว สลฺเลน สมนฺนาคตํ
คาฬฺหเวธินํ ปุริสํ ธิรตฺถูติ อยเมตฺถ อตฺโถ ฯ ปริณายิกาติ อิสฺสรา
สํวิธายิกา ฯ ธิกฺกิตาติ ครหิตา ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมว ฯ
     อิโต ปรมฺปน เอตฺตกมฺปิ อวตฺวา ยํ ยํปิ อนุตฺตานํ
ตํ ตเทว วณฺณยิสฺสาม ฯ เอวํ เอกาย คาถาย ตีณิ ครหวตฺถูนิ
ทสฺเสตฺวา โพธิสตฺโต วนํ อุนฺนาเทตฺวา พุทฺธลีฬฺหาย ธมฺมํ เทเสสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสสิ ฯ
สจฺจปริโยสาเน อุกฺกณฺฐิตภิกฺขุ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ สตฺถา
เทฺว วตฺถูนิ กเถตฺวา อนุสนฺธึ ฆเฏตฺ วา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ
อิโต ปรมฺปน เทฺว วตฺถูนิ กเถตฺวาติ อิทํ อวตฺวา อนุสนฺธึ
ฆเฏตฺวาติ เอตฺตกเมว วกฺขามิ ฯ อวุตฺตมฺปิ ปน เหฏฺฐาวุตฺตนเยเนว
โยเชตฺวา คเหตพฺพํ ฯ ตทา ปพฺพเตยฺยมิโค อุกฺกณฺฐิตภิกฺขุ อโหสิ
มิคโปติกา ปุราณทุติยิกา กาเมสุ โทสํ ทสฺเสตฺวา ธมฺมเทสิกเทวตา
ปน อหเมว อโหสีติ ฯ
                    กณฺฑินชาตกํ ตติยํ ฯ
                   ----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้า ๒๓๓-๒๓๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=35&A=4850&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=35&A=4850&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=13              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=85              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=85              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=85              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]