ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๑ เอกนิปาต(๑)

                       ๘ พกชาตกํ
     นาจฺจนฺตํ นิกติปฺปญฺโญติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต จีวรวฑฺฒกํ
ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     เอโก กิร เชตวนวาสิโก ภิกฺขุ ยงฺกิญฺจิ จีวเร กตฺตพฺพํ
เฉทนฆฏนวิจารณสิพฺพนาทิกํ กมฺมํ ตตฺถ สุกุสโล โส ตาย
กุสลตาย จีวรํ วฑฺเฒติ ตสฺมา จีวรวฑฺฒโกเตฺวว ปญฺญายิตฺถ ฯ
กึ ปเนส กโรตีติ ฯ ชิณฺณปิโลติกาย หตฺถกมฺมํ ทสฺเสตฺวา
สุผุสิตํ มนาปํ จีวรํ กตฺวา รชนปริโยสาเน ปิฏฺโฐทเกน รชิตฺวา
สงฺเขน ฆเฏตฺวา อุชฺชลํ มนุญฺญํ กตฺวา นิกฺขิปติ ฯ จีวรกมฺมํ
กาตุํ อชานนฺตา ภิกฺขู อหเต สาฏเก คเหตฺวา ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา
มยํ จีวรํ กาตุํ น ชานาม จีวรํ โน กตฺวา เทถาติ วทนฺติ ฯ
โส จีวรํ อาวุโส กยิรมานํ จิเรน นิฏฺฐาติ มยา กตํ จีวรเมว
อตฺถิ อิเม สาฏเก ฐเปตฺวา ตํ คณฺหิตฺวา คจฺฉถาติ นีหริตฺวา
ทสฺเสติ ฯ เต ตสฺส วณฺณสมฺปตฺตึเยว ทิสฺวา อนฺตรํ อชานนฺตา
ถิรนฺติ สญฺญาย อหตสาฏเก จีวรวฑฺฒกสฺส ทตฺวา ตํ คณฺหิตฺวา
คจฺฉนฺติ ฯ ตํ เตหิ โถกํ กิลิฏฺฐกาเล อุณฺโหทเกน โธวิยมานํ
อตฺตโน ปกตึ ทสฺเสติ ฯ ตตฺถ ตตฺถ ชิณฺณฏฺฐานํ ปญฺญายติ ฯ
เต วิปฺปฏิสาริโน โหนฺติ ฯ เอวํ อาคตาคเต ปิโลติกาหิ วญฺเจนฺโต
โส ภิกฺขุ สพฺพตฺถ ปากโฏ ชาโต ฯ ยถา เจส เชตวเน ตถา
อญฺญตรสฺมึ คามเกปิ เอโก จีวรวฑฺฒโก โลกํ วญฺเจติ ฯ ตสฺส
สมฺภตฺตา ภิกฺขู ภนฺเต เชตวเน กิร เอโก จีวรวฑฺฒโก เอวํ โลกํ
วญฺเจตีติ อาโรจยึสุ ฯ อถสฺส เอตโหสิ หนฺทาหํ ตํ นครวาสิกํ
วญฺเจมีติ ปิโลติกํ จีวรํ อติมนาปํ กตฺวา สุรตฺตํ รชิตฺวา ตํ ปารุปิตฺวา
เชตวนํ อคมาสิ ฯ อิตโร ตํ ทิสฺวาว โลภํ อุปฺปาเทตฺวา
ภนฺเต อิทํ จีวรํ ตุมฺเหหิ กตนฺติ ปุจฺฉิ ฯ อาม อาวุโสติ ฯ
ภนฺเต อิมํ จีวรํ มยฺหํ เทถ ตุมฺเห อญฺญํ ลภิสฺสถาติ ฯ อาวุโส
มยํ คามวาสิกา ทุลฺลภปจฺจยา อิมาหํ ตุยฺหํ ทตฺวา อตฺตนา กึ
ปารุปิสฺสามีติ ฯ ภนฺเต มม สนฺติเก อหตสาฏกา อตฺถิ เต
คเหตฺวา ตุมฺหากํ จีวรํ กโรถาติ ฯ อาวุโส มยา เอตฺถ หตฺถกมฺมํ
ทสฺสิตํ ตยิ ปน เอวํ วทนฺเต กึ สกฺกา กาตุํ คณฺหถ นนฺติ
ตสฺส ปิโลติกจีวรํ ทตฺวา อหตสาฏเก อาทาย ตํ วญฺเจตฺวา
ปกฺกามิ ฯ เชตวนวาสิโกปิ ตํ จีวรํ ปารุปิตฺวา กติปาหจฺจเยน
อุณฺโหทเกน โธวนฺโต ชิณฺณปิโลติกภาวํ ทิสฺวา ลชฺชิโต ฯ
คามวาสินา จีวรวฑฺฒเกน กิร เชตวนวาสิโก วญฺจิโตติ ตสฺส
วญฺจิตภาโว สงฺฆมชฺเฌ ปากโฏ ชาโต ฯ อเถกทิวสํ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ
ตํ กถํ กเถนฺตา นิสีทึสุ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย นุตฺถ ภิกฺขเว
เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิ ฯ เต ตมตฺถํ อาโรจยึสุ ฯ
สตฺถา น ภิกฺขเว เชตวนวาสี จีวรวฑฺฒโก อิทาเนว อญฺเญ
วญฺเจติ ปุพฺเพปิ วญฺเจสิเยว คามวาสิเกนาปิ น อิทาเนว เอส
เชตวนวาสิโก จีวรวฑฺฒโก วญฺจิโต ปุพฺเพปิ วญฺจิโตเยวาติ วตฺวา
อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต เอกสฺมึ อรญฺญายตเน โพธิสตฺโต อญฺญตรํ ปทุมสรํ
นิสฺสาย ฐิเต รุกฺเข รุกฺขเทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ ตทา อญฺญตรสฺมึ
นาติมหนฺเต สเร นิทาฆสมเย อุทกํ มนฺทํ อโหสิ พหู เจตฺถ
มจฺฉา โหนฺติ ฯ อเถโก พโก มจฺเฉ ทิสฺวา เอเกนุปาเยเนว
อิเม มจฺเฉ วญฺเจตฺวา ขาทิสฺสามีติ คนฺตฺวา อุทกปริยนฺเต
จินฺเตนฺโต นิสีทิ ฯ อถ นํ มจฺฉา ทิสฺวา กึ อยฺย จินฺเตนฺโต
นิสินฺโนสีติ ปุจฺฉึสุ ฯ ตุมฺหากํ จินฺเตนฺโต นิสินฺโนมฺหีติ ฯ
อมฺหากํ จินฺเตสิ อยฺยาติ ฯ อิมสฺมึ สเร อุทกํ ปริตฺตํ โคจโร
จ มนฺโท นิทาโฆ จ มหนฺโต อิทานิเม มจฺฉา กินฺนาม
กริสฺสนฺตีติ ตุมฺหากํ จินฺเตนฺโต นิสินฺโนมฺหีติ ฯ อถ กึ กโรม
อยฺยาติ ฯ สเจ มยฺหํ วจนํ กเรยฺยาถ อหํ โว เอเกกํ มุขตุณฺฑเกน
คเหตฺวา เอกํ ปญฺจวณฺณปทุมสญฺฉนฺนํ มหาสรํ เนตฺวา วิสฺสชฺเชยฺยนฺติ ฯ
อยฺย ปฐมกปฺปโต ปฏฺฐาย มจฺฉานํ จินฺตนพโก นาม นตฺถิ ตฺวํ
อมฺเหสุ เอเกกํ ขาทิตุกาโมส น มยํ ตุยฺหํ สทฺทหามาติ ฯ
นาหํ ขาทิสฺสามิ สเจ ปน สรสฺส อตฺถิภาวํ มยฺหํ น สทฺทหถ
เอกํ มจฺฉํ มยา สทฺธึ สรํ ปสฺสิตุํ เปเสถาติ อาห ฯ
มจฺฉา ตสฺส สทฺทหิตฺวา อยํ ชเลปิ ถเลปิ สมตฺโถติ เอกํ
กาฬมหามจฺฉํ อทํสุ อิมํ คเหตฺวา คจฺฉถาติ ฯ โส ตํ คเหตฺวา
เนตฺวา สเร วิสฺสชฺเชตฺวา สพฺพํ สรํ ทสฺเสตฺวา ปุน อาเนตฺวา
เตสํ มจฺฉานํ สนฺติเก วิสฺสชฺเชสิ ฯ โส เตสํ มจฺฉานํ สรสฺส
สมฺปตฺตึ วณฺเณสิ ฯ เต ตสฺส กถํ สุตฺวา คนฺตุกามา หุตฺวา
สาธุ อยฺย อมฺเห คณฺหิตฺวา คจฺฉาหีติ อาหํสุ ฯ พโก ปฐมํ ตํ
กาฬมหามจฺฉเมว คเหตฺวา สรตีรํ เนตฺวา สรํ ทสฺเสตฺวา สรตีเร
ชาตวรุณรุกฺเข นิลียิตฺวา ตํ วิฏปนฺตเร ปกฺขิปิตฺวา ตุณฺเฑน
วิชฺฌนฺโต ชีวิตกฺขยํ ปาเปตฺวา มํสํ ขาทิตฺวา กณฺฏเก รุกฺขมูเล
ปาเตตฺวา ปุน คนฺตฺวา วิสฺสฏฺโฐ เม โส มจฺโฉ อญฺโญ
อาคจฺฉตูติ เอเตนุปาเยน เอเกกํ คเหตฺวา สพฺเพ มจฺเฉ ขาทิตฺวา
ปุน อาคโต เอกํ มจฺฉํปิ นาทฺทส ฯ เอโก ปเนตฺถ กกฺกฏโก
อวสิฏฺโฐ ฯ พโก ตมฺปิ ขาทิตุกาโม หุตฺวา โภ กกฺกฏก มยา
สพฺเพ เต มจฺฉา เนตฺวา ปทุมสญฺฉนฺเน มหาสเร วิสฺสชฺชิตา
เอหิ ตมฺปิ เนสฺสามีติ ฯ มํ คเหตฺวา คจฺฉนฺโต กถํ คณฺหิสฺสสีติ ฯ
ฑํสิตฺวา คณฺหิสฺสามีติ ฯ ตฺวํ เอวํ คเหตฺวา คจฺฉนฺโต มํ ปาเตสฺสสิ
นาหํ ตยา สทฺธึ คมิสฺสามีติ ฯ มา ภายิ อหํ ตํ สุคหิตํ คเหตฺวา
คมิสฺสามีติ ฯ กกฺกฏโก จินฺเตสิ อิมสฺส มจฺเฉ คเหตฺวา สเร
วิสฺสชฺชนนฺนาม นตฺถิ สเจ ปน มํ สเร วิสฺสชฺเชสฺสติ อิจฺเจตํ
กุสลํ โน เจ วิสฺสชฺเชสฺสติ คีวมสฺส ฉินฺทิตฺวา ชีวิตํ หริสฺสามีติ ฯ
อถ นํ เอวมาห สมฺม พก น โข มํ สุคหิตํ คเหตุํ สกฺขิสฺสสิ
อมฺหากมฺปน คหณํ สุคหณํ สจาหํ อเฬน ตว คีวํ คเหตุํ ลภิสฺสามิ
ตว คีวํ สุคหิตํ กตฺวา ตยา สทฺธึ คมิสฺสามีติ ฯ โส ตํ วญฺเจตุกาโม
เอส มนฺติ อชานนฺโต สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิ ฯ กกฺกฏโก อตฺตโน
อเฬหิ กมฺมารสณฺฑาเสน วิย ตสฺส คีวํ สุคหิตํ กตฺวา อิทานิ
คจฺฉาหีติ อาห ฯ โส ตํ เนตฺวา สรํ ทสฺเสตฺวา วรุณรุกฺขาภิมุโข
ปายาสิ ฯ กกฺกฏโก อาห มาตุล อยํ สโร เอตฺโต ตฺวํ ปน
อิโต เนสีติ ฯ พโก ปิยมาตุโล อหํ น ภคินิปุตฺโตสิ วต เม
ตฺวนฺติ วตฺวา ตฺวํ เอส มํ อุกฺขิปิตฺวา วิจรนฺโต มยฺหํ ทาโสติ
สญฺญํ กโรสิ มญฺเญ ปสฺเสตํ วรุณรุกฺขมูเล กณฺฏกราสึ ยถา
เจเต สพฺเพ มจฺฉา ขาทิตา ตมฺปิ ตเถว ขาทิสฺสามีติ อาห ฯ
กกฺกฏโก เอเต มจฺฉา อตฺตโน พาลตาย ตยา ขาทิตา อหมฺปน
เต เม ขาทิตุํ น ทสฺสามิ ตญฺเญว ปน วินาสํ ปาเปสฺสามิ ตฺวํ
หิ พาลตาย มยา วญฺจิตภาวํ น ชานาสิ มรนฺตา อุโภปิ มริสฺสาม
เอส เต สีสํ ฉินฺทิตฺวา ภูมิยํ ขิปิสฺสามีติ วตฺวา สณฺฑาเสน วิย
อเฬน ตสฺส คีวํ นิปฺปีเฬสิ ฯ โส วิวเฏน มุเขน อกฺขีหิ อสฺสุนา
ปคฺฆรนฺเตน มรณภยตชฺชิโต สามิ อหํ ตํ น ขาทิสฺสามิ ชีวิตํ
เม เทหีติ อาห ฯ ยทิ เอวํ โอตริตฺวา มํ สรสฺมึ วิสฺสชฺเชหีติ ฯ โส
นิวตฺติตฺวา สรเมว โอตริตฺวา กกฺกฏกํ สรปริยนฺเต ปงฺกปิฏฺเฐ ฐเปสิ ฯ
กกฺกฏโก กตฺตริกาย กุมุทนาฬํ กปฺเปนฺโต วิย ตสฺส คีวํ กปฺเปตฺวา
อุทกํ ปาวิสิ ฯ ตํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา วรุณรุกฺเข อธิวตฺถา เทวตา
วนํ อุนฺนาทยมานา สาธุการํ ททมานา มธุรสฺสเรน อิมํ คาถมาห
         นาจฺจนฺตํ นิกติปฺปญฺโญ      นิกตฺยา สุขเมธติ
         อาราเธติ นิกติปฺปญฺโญ     พโก กกฺกฏกามิวาติ ฯ
     ตตฺถ นาจฺจนฺตํ นิกติปฺปญฺโญ นิกตฺยา สุขเมธตีติ นิกติ
วุจฺจติ วญฺจนา นิกติปญฺโญ วญฺจนปญฺโญ ปุคฺคโล ตาย นิกตฺยา
นิกติยา วญฺจนาย นาจฺจนฺตํ สุขเมธติ นิจฺจกาลํ สุขสฺมึเยว ปติฏฺฐาตุํ
น สกฺโกติ เอกนฺตํ ปน วินาสํ ปาปุณาติเยวาติ อตฺโถ ฯ อาราเธตีติ
ปฏิลภติ นิกติปญฺโญ เกราฏิกภาวํ สิกฺขิตปญฺโญ ปาปปุคฺคโล
อตฺตนา กตสฺส ปาปสฺส ผลํ ปฏิลภติ วินฺทตีติ อตฺโถ ฯ กถํ ฯ
พโก กกฺกฏกามิวาติ ยถา พโก กกฺกฏกา คีวจฺเฉทํ ปาปุณิ เอวํ
ปาปปุคฺคโล อตฺตนา กตปาปโต ทิฏฺฐธมฺเม วา สมฺปราเย วา
ภยํ อาราเธติ ปฏิลภติ ฯ อิมมตฺถํ ปกาเสนฺโต มหาสตฺโต วนํ
อุนฺนาเทนฺโต ธมฺมํ เทเสสิ ฯ
     สตฺถา น ภิกฺขเว อิทาเนว เตน คามวาสิจีวรวฑฺฒเกเนว
วญฺจิโต อตีเตปิ วญฺจิโตเยวาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา อนุสนฺธึ
ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา พโก เชตวนวาสี จีวรวฑฺฒโก
อโหสิ กกฺกฏโก คามวาสี จีวรวฑฺฒโก รุกฺขเทวตา ปน อหเมว
อโหสีติ ฯ
                     พกชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ
                       ---------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้า ๓๒๙-๓๓๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=35&A=6773&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=35&A=6773&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=38              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=251              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=248              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=248              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]