ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                     ๒. อณฺฑภูตชาตกํ
     ยํ พฺราหฺมโณ อวาเทสีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
อุกฺกณฺฐิตเมว อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตํ หิ สตฺถา สจฺจํ กิร ภิกฺขุ อุกฺกณฺฐิโตสีติ ปุจฺฉิตฺวา
สจฺจํ ภนฺเตติ วุตฺเต ภิกฺขุ อิตฺถิโย นาม อรกฺขิยา ปุพฺเพ
ปณฺฑิตา อิตฺถึ คพฺภโต ปฏฺฐาย รกฺขนฺตาปิ รกฺขิตุํ นาสกฺขึสูติ
วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
ตสฺส อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิมฺหิ นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต สพฺพสิปฺเปสุ
นปฺผตฺตึ ปตฺวา ปิตุ อจฺจเยน รชฺเช ปติฏฺฐาย ธมฺเมน รชฺชํ
กาเรสิ ฯ โส ปุโรหิเตน สทฺธึ ชูตํ กีฬติ กีฬนฺโต ปน
         สพฺพา นที วงฺกคตา     สพฺเพ กฏฺฐมยา วนา
         สพฺพิตฺถิโย กเร ปาปํ    ลพฺภมาเน นิวาตเกติ
อิมํ ชูตคีตํ คายนฺโต รชตผลเก สุวณฺณปาสเก ขิปติ ฯ เอวํ กีฬนฺโต
ปน ราชา นิจฺจํ ชินาติ ฯ ปุโรหิโต ปน ปราชียติ ฯ โส อนุกฺกเมน
ฆรวิภเว ปริกฺขยํ คจฺฉนฺเต จินฺเตสิ เอวํ สนฺเต สพฺพํ อิมสฺมึ
ฆเร ธนํ ขียิสฺสติ ปริเยสิตฺวา ปุริสนฺตรํ อคตํ เอกํ มาตุคามํ
ฆเร กริสฺสามีติ ฯ อถสฺส เอตทโหสิ อญฺญปุริสํ ทิฏฺฐปุพฺพํ
อิตฺถึ รกฺขิตุํ น สกฺขิสฺสามิ คพฺภโต ปฏฺฐาเยกํ มาตุคามํ รกฺขิตฺวา
ตํ วยปฺปตฺตํ วเส ฐเปตฺวา เอกปุริสิกํ กตฺวา คาฬฺหํ อารกฺขํ
สํวิทหิตฺวา ราชกุลโต ธนํ อาหริสฺสามีติ ฯ โส จ องฺควิชฺชาย
เฉโก โหติ อเถกํ ทุคฺคติตฺถึ คพฺภินึ ทิสฺวา ธีตรํ วิชายิสฺสตีติ
ญตฺวา ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา ปริพฺพยํ ทตฺวา ฆเรเยว วสาเปตฺวา
วิชาตกาเล ธนํ ทตฺวา อุยฺโยเชตฺวา ตํ กุมาริกํ อญฺเญสํ ปุริสานํ
ทฏฺฐุํ อทตฺวา อิตฺถีนํเยว หตฺเถ ทตฺวา โปสาเปตฺวา วยปฺปตฺตกาเล
ตํ อตฺตโน วเส ฐเปสิ ยาว เจสา น วฑฺฒติ ตาว รญฺญา
สทฺธึ ชูตํ น กีฬติ ตมฺปน วเส ฐเปตฺวา มหาราช ชูตํ กีฬามาติ
อาห ฯ ราชา สาธูติ ปุริมนิยาเมเนว กีฬิ ฯ ปุโรหิโต รญฺโญ
คายิตฺวา ปาสกํ ขิปนกาเล ฐเปตฺวา มาณวิกนฺติ อาห ฯ ตโต
ปฏฺฐาย ปุโรหิโต ชินาติ ฯ ราชา ปราชียติ ฯ
     โพธิสตฺโต อิมสฺส ฆเร เอกปุริสิกาย เอกาย อิตฺถิยา
ภวิตพฺพนฺติ ปริคฺคณฺหาเปนฺโต อตฺถิภาวํ ญตฺวา สีลมสฺสา
ภินฺทาเปสฺสามีติ เอกํ ธุตฺตํ ปกฺโกสาเปตฺวา สกฺขิสฺสสิ ปุโรหิตสฺส
อิตฺถิยา สีลํ ภินฺทิตุนฺติ อาห ฯ สกฺโกมิ เทวาติ ฯ อถสฺส
ราชา ธนํ ทตฺวา เตนหิ ขิปฺปํ นิฏฺฐาเปหีติ ตํ ปหิณิ ฯ โส
รญฺโญ สนฺติกา ธนํ อาทาย คนฺธธูปจุณฺณกปฺปุราทีนิ คเหตฺวา
ตสฺส ฆรโต อวิทูเร สพฺพคนฺธาปณํ ปสาเรสิ ฯ ปุโรหิตสฺสาปิ
เคหํ สตฺตภูมิกํ สตฺตทฺวารโกฏฺฐกํ โหติ ฯ สพฺเพสุ จ
ทฺวารโกฏฺฐเกสุ อิตฺถีนญฺเญว อารกฺขา ฐเปตฺวา ปน พฺราหฺมณํ อญฺโญ
ปุริโส เคหํ ปวิสิตุํ ลภนฺโต นาม นตฺถิ ฯ กจวรฉฑฺฑนปจฺฉึปิ
โสเธตฺวาเยว ปเวเสนฺติ ฯ ตํ มาณวิกํ ปุโรหิโต เจว
ทฏฺฐุํ ลภติ ตสฺสา จ เอกา ปริจาริกา อิตฺถี ฯ อถสฺสา ปริจาริกา
คนฺธปุปฺผมูลํ คเหตฺวา คจฺฉนฺตี ตสฺส ธุตฺตสฺส อาปณสมีเปน
คจฺฉติ ฯ โส อยํ ตสฺสา ปริจาริกาติ สุฏฺฐุ ญตฺวา เอกทิวสํ
ตํ อาคจฺฉนฺตึ ทิสฺวา อาปณา วุฏฺฐาย คนฺตฺวา ตสฺสา ปาทมูเล
ปติตฺวา อุโภหิ ปสฺเสหิ ปาเท คาฬฺหํ คเหตฺวา อมฺม เอตฺตกํ
กาลํ กหํ คตาสีติ ปริเทวิ ฯ อวเสสาปิ ปยุตฺตกธุตฺตา เอกมนฺตํ
ฐตฺวา หตฺถปาทมุขสณฺฐาเนหิ จ อากปฺเปน จ มาตาปุตฺตา
เอกสทิสาเยวาติ อาหํสุ ฯ สา อิตฺถี เตสุ เตสุ กเถนฺเตสุ อตฺตโน
สทฺทหิตฺวา อยํ เม ปุตฺโต ภวิสฺสตีติ สยมฺปิ โรทิตุํ อารภิ ฯ
เต อุโภปิ กนฺทิตฺวา อญฺญมญฺญํ อาลิงฺคิตฺวา อฏฺฐํสุ ฯ
     อถ โส ธุตฺโต อาห อมฺม กหํ วสสีติ ฯ กินฺนรีลีฬฺหาย
สมานาย รูปโสภคฺคปฺปตฺตาย ปุโรหิตสฺส ทหริตฺถิยา อุปฏฺฐานํ
กุรุมานา วสามิ ตาตาติ ฯ อิทานิ กหํ ยาสิ อมฺมาติ ฯ ตสฺสา
คนฺธมาลาทีนํ อตฺถายาติ ฯ อมฺม กินฺเต อญฺญตฺถ คเตน อิโต
ปฏฺฐาย  มเมว สนฺตกํ หราติ มูลํ อคเหตฺวา พหูนิ
ตมฺพูลตกฺโกลกาทีนิ เจว นานาปุปฺผานิ จ อทาสิ ฯ มาณวิกา พหูนิ
คนฺธปุปฺผาทีนิ ทิสฺวา กึ อมฺม อชฺช อมฺหากํ พฺราหฺมโณ ปสนฺโนติ
อาห ฯ กสฺมา เอวํ วทสีติ ฯ อิเมสํ พหุภาวํ ทิสฺวาติ ฯ น
พฺราหฺมโณ พหุํ มูลํ อทาสิ มยา ปเนตํ มยฺหํ ปุตฺตสฺส สนฺติกา
อาภตนฺติ ฯ ตโต ปฏฺฐาย สา พฺราหฺมเณน ทินฺนมูลํ อตฺตนาว
คเหตฺวา ตสฺเสว สนฺติกา คนฺธปุปฺผาทีนิ อาหรติ ฯ ธุตฺโต
กติปาหจฺจเยน คิลานาลยํ กตฺวา นิปชฺชิ ฯ สา ตสฺส อาปณทฺวารํ
คนฺตฺวา ตํ อทิสฺวา กหํ เม ปุตฺโตติ ปุจฺฉิ ฯ ปุตฺตสฺส เต
อผาสุกํ ชาตนฺติ ฯ สา ตสฺส นิปนฺนฏฺฐานํ คนฺตฺวา นิสีทิตฺวา
ปิฏฺฐึ ปริมชฺชนฺตี กึ เต ตาต อผาสุกนฺติ ปุจฺฉิ ฯ โส ตุณฺหี
อโหสิ ฯ กึ น กเถสิ ปุตฺตาติ ฯ อมฺม มรนฺเตนาปิ ตุยฺหํ
กเถตุํ น สกฺกาติ ฯ มยฺหํ อกเถตฺวา กสฺส กเถยฺยาสิ กเถหิ
ตาตาติ ฯ อมฺม มยฺหํ อผาสุกํ นตฺถิ ตสฺสา ปน มาณวิกาย
วณฺณํ สุตฺวา ปฏิพทฺธจิตฺโตสฺมิ ชาโต ตํ ลภนฺโต ชีวิสฺสามิ
อลภนฺโต อิเธว มริสฺสามีติ ฯ ตาต มยฺหํ เอส ภาโร มา
ตฺวํ เอตํ นิสฺสาย จินฺตยีติ ตํ อสฺสาเสตฺวา พหูนิ คนฺธปุปฺผาทีนิ
อาทาย มาณวิกาย สนฺติกํ คนฺตฺวา ปุตฺโต เม อมฺม มม
สนฺติกา ตว วณฺณํ สุตฺวา ปฏิพทฺธจิตฺโต ชาโต กึ กาตพฺพนฺติ ฯ
สเจ อาเนตุํ สกฺโกถ มยา กโตกาโสเยวาติ ฯ สา ตสฺสา วจนํ
สุตฺวา ตโต ปฏฺฐาย ตสฺส เคหสฺส กณฺรกณฺเณหิ พหุํ กจวรํ
สงฺกฑฺฒิตฺวา อารกฺขิตฺถิยา อุปริ ฉฑฺเฑติ ฯ สา เตน อฏฺฏิยมานา
อเปติ ฯ อิติ สา เตเนว นิยาเมน ยา ยา กิญฺจิ กเถติ ตสฺสา
ตสฺสา อุปริ กจวรํ ฉฑฺเฑสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย ยํ สา อาหรติ วา
นีหรติ วา ตํ น กาจิ โสเธตุํ อุสฺสหติ ฯ
     ตสฺมึ กาเล สา ตํ ธุตฺตํ ปุปฺผปจฺฉิยํ นิปชฺชาเปตฺวา มาณวิกาย
สนฺติกํ อภิหริ ฯ ธุตฺโต มาณวิกาย สีลํ ภินฺทิ เอกาหทฺวีหํ
ปาสาเทเยว อโหสิ ฯ ปุโรหิเต พหิ นิกฺขนฺเต อุโภ อภิรมนฺติ ฯ
ตสฺมึ อาคเต ธุตฺโต นิลียติ ฯ อถ นํ สา เอกาหทฺวีหจฺจเยน
สามิ อิทานิ ตว คนฺตุํ วฏฺฏตีติ อาห ฯ อหํ พฺราหฺมณํ ปหริตฺวา
คนฺตุกาโมติ ฯ สา เอวํ โหตูติ ธุตฺตํ นิลียาเปตฺวา พฺราหฺมเณ
อาคเต เอวมาห อหํ อยฺย ตุมฺเหสุ วีณํ วาเทนฺเตสุ นจฺจิตุํ
อิจฺฉามีติ ฯ สาธุ ภทฺเท นจฺจสฺสูติ วีณํ วาเทสิ ฯ ตุมฺเหสุ
โอโลเกนฺเตสุ ลชฺชามิ มุขํ ปน เต สาฏเกน พนฺธิตฺวา นจฺจิสฺสามีติ ฯ
สเจ ลชฺชสิ เอวํ กโรหีติ ฯ มาณวิกา ฆนสาฏกํ คเหตฺวา
ตสฺส อกฺขีนิ ปิทหมานา มุขํ พนฺธิ ฯ พฺราหฺมโณ  มุขํ
พนฺธาเปตฺวา วีณํ วาเทสิ ฯ สา มุหุตฺตํ นจฺจิตฺวา อยฺย อหํ เต
เอกวารํ สีเส ปหริตุกามาติ อาห ฯ อิตฺถีโลโล พฺราหฺมโณ กิญฺจิ
การณํ อชานนฺโต ปหราหีติ อาห ฯ มาณวิกา ธุตฺตสฺส สญฺญํ
อทาสิ ฯ โส สนฺติกํ อาคนฺตฺวา พฺราหฺมณสฺส ปิฏฺฐิปสฺเสว ฐตฺวา
สีเส กปฺปุเรน ปหริ ฯ อกฺขีนิ ปตนาการปฺปตฺตานิ อเหสุํ ฯ สีเส
คณฺโฑ อุฏฺฐหิ ฯ โส เวทนาปฺปตฺโต หุตฺวา อาหร เต หตฺถนฺติ
อาห ฯ มาณวิกา อตฺตโน หตฺถํ อุกฺขิปิตฺวา ตสฺส หตฺเถ ฐเปสิ ฯ
พฺราหฺมโณ หตฺโถ มุทุโก ปหาโร ปน ถทฺโธติ อาห ฯ
ธุตฺโต พฺราหฺมณํ ปหริตฺวา นิลียิ ฯ มาณวิกา ตสฺมึ นิลียนฺเต
พฺราหฺมณสฺส มุขโต สาฏกํ โมเจตฺวา เตลํ อาทาย สีสํ
ปริสมฺพาหิ ฯ พฺราหฺมเณ พหิ นิกฺขนฺเต ปุน สา อิตฺถี ธุตฺตํ
ปจฺฉิยํ นิปชฺชาเปตฺวา นีหริ ฯ โส รญฺโญ สนฺติกํ คนฺตฺวา
สพฺพํ ตํ ปวุตฺตึ อาโรเจสิ ฯ
     ราชา อตฺตโน อุปฏฺฐานํ อาคตํ พฺราหฺมณํ อาห ชูตํ กีฬาม
พฺราหฺมณาติ ฯ สาธุ มหาราชาติ ฯ ราชา ชูตมณฺฑลํ สชฺชาเปตฺวา
ปุริมนเยเนว ชูตคีตํ คายิตฺวา ปาสเก ขิปติ ฯ พฺราหฺมโณ
มาณวิกาย ตปสฺส ภินฺนภาวํ อชานนฺโต ฐเปตฺวา มาณวิกนฺติ อาห ฯ
เอวํ วทนฺโตปิ ปราชิโตเยว ฯ ราชา ชินิตฺวา ตฺวํ พฺราหฺมณ
กึ วเทสิ มาณวิกาย เต ตโป ภินฺโน ตฺวํ มาตุคามํ คพฺภโต
ปฏฺฐาย รกฺขนฺโต สตฺตสุ ฐาเนสุ อารกฺขํ กโรนฺโต รกฺขิสฺสามีติ
มญฺญสิ มาตุคาโม นาม กุจฺฉิยํ ปกฺขิปิตฺวา จรนฺเตนาปิ รกฺขิตุํ น
สกฺกา เอกปุริสิกา อิตฺถี นาม นตฺถิ ตว มาณวิกา นจฺจิตุกามามฺหีติ
วตฺวา วีณํ วาเทนฺตสฺส ตว สาฏเกน มุขํ พนฺธิตฺวา
อตฺตโน ชารํ ตว สีเส กปฺปุเรน ปหราเปตฺวา อุยฺโยเชสิ อิทานิ
กึ ฐเปสีติ วตฺวา อิมํ คาถมาห
         ยํ พฺราหฺมโณ อวาเทสิ   วีณํ สมฺมุขเวฐิโต
         อณฺฑภูตา ภตา ภริยา    ตาสุ โก ชาตุ วิสฺสเสติ ฯ
     ตตฺถ ยํ พฺราหฺมโณ อวาเทสิ วีณํ สมฺมุขเวฐิโตติ เยน
การเณน พฺราหฺมโณ ฆนสาฏเกน สห มุเขน เวฐิโต หุตฺวา วีณํ
วาเทสิ ตํ การณํ น ชานาตีติ อตฺโถ ฯ ตญฺหิ สา วญฺเจตุกามา
เอวมกาสิ ฯ พฺราหฺมโณ ปน ตํ อิตฺถีนํ พหุมายาภาวํ อชานนฺโต
มาตุคามสฺส สทฺทหิตฺวา มํ เอสา ลชฺชตีติ เอวํสญฺญี อโหสิ
เตนสฺส อญฺญาณภาวํ ปกาเสนฺโต ราชา เอวมาห อยเมตฺถ
อธิปฺปาโย ฯ อณฺฑภูตา ภตา ภริยาติ อณฺฑํ วุจฺจติ พีชํ พีชภูตา
มาตุ กุจฺฉิโต อนิกฺขนฺตกาเลเยว อาภตา อานีตา ฯ ภตาติ วา
ปุฏฺฐาติ อตฺโถ ฯ กา สา ฯ ภริยา ปชาปติ ปาทปริจาริกา ฯ สา
หิ ภตฺตวตฺถาทีหิ ภริตพฺพตาย ภินฺนสํวรตาย โลกธมฺเมหิ
ภริตพฺพตาย จ ภริยาติ วุจฺจติ ฯ ตาสุ โก ชาตุ วิสฺสเสติ ชาตูติ
เอกํสาธิวจนํ ฯ ตาสุ มาตุ กุจฺฉิโต ปฏฺฐาย รกฺขิยมานาสุปิ เอวํ วิการํ
อาปชฺชนฺตีสุ ภริยาสุ โก นาม ปณฺฑิโต ปุริโส เอกํเสน วิสฺสเส
นิพฺพิการา เอตา มยีติ โก สทฺทเหยฺยาติ อตฺโถ ฯ อสทฺธมฺมวเสน
หิ อามนฺตเกสุ นิมนฺตเกสุ วิชฺชมาเนสุ มาตุคาโม นาม
น สกฺกา รกฺขิตุนฺติ ฯ
     เอวํ โพธิสตฺโต พฺราหฺมณสฺส ธมฺมํ เทเสสิ ฯ พฺราหฺมโณ
โพธิสตฺตสฺส ธมฺมเทสนํ สุตฺวา นิเวสนํ คนฺตฺวา ตํ มาณวิกํ อาห
ตยา กิร เอวรูปํ ปาปกมฺมํ กตนฺติ ฯ อยฺย โก เอวมาห น
กโรมิ อหเมว ปหรึ น อญฺโญ โกจิ สเจ น สทฺทหถ
อหํ ตุมฺเห ฐเปตฺวา อญฺญสฺส ปุริสสฺส หตฺถสมฺผสฺสํ น ชานามีติ
สจฺจกิริยํ กตฺวา อคฺคึ ปวิสิตฺวา ตุมฺเห สทฺทหาเปสฺสามีติ ฯ
พฺราหฺมโณ เอวํ โหตูติ มหนฺตํ ทารุราสึ กาเรตฺวา อคฺคึ ทตฺวา ตํ
ปกฺโกสาเปตฺวา สเจ อตฺตโน สทฺทหสิ อคฺคึ ปวิสาติ อาห ฯ
มาณวิกา จ อตฺตโน ปริจาริกํ ปฐมเมว สิกฺขาเปสิ อมฺม ตว
ปุตฺตํ ตตฺถ คนฺตฺวา มม อคฺคึ ปวิสนกาเล หตฺถคหณํ กาตุํ
วเทหีติ ฯ สา คนฺตฺวา ตถา อวจ ฯ ธุตฺโต อาคนฺตฺวา ปริสมชฺเฌ
อฏฐาสิ ฯ สา มาณวิกา พฺราหฺมณํ วญฺเจตุกามา มหาชนมชฺเฌ
ฐตฺวา พฺราหฺมณ ตํ ฐเปตฺวา อญฺญสฺส ปุริสสฺส หตฺถสมฺผสฺสํ
นาม น ชานามิ อิมินา สจฺเจน อยํ อคฺคิ มา มํ ฌาเปสีติ
อคฺคึ ปวิสิตุํ อารทฺธา ฯ ตสฺมึ ขเณ ธุตฺโต ปสฺสถ โภ
ปุโรหิตพฺราหฺมณสฺส กมฺมํ เอวรูปํ มาตุคามํ อคฺคึ ปเวสาเปตีติ
คนฺตฺวา ตํ มาณวิกํ หตฺเถ คณฺหิ ฯ สา หตฺถํ วิสฺสชฺชาเปตฺวา
ปุโรหิตํ อาห อยฺย มม สจฺจกิริยา ภินฺนา น สกฺกา อคฺคึ
ปวิสิตุนฺติ ฯ กึการณาติ ฯ อชฺช มยา เอวํ สจฺจกิริยา กตา
ฐเปตฺวา มม สามิกํ อญฺญสฺส ปุริสสฺส หตฺถสมฺผสฺสํ น ชานามีติ
อทานิ จมฺหิ อิมินา ปุริเสน หตฺเถ คหิตาติ ฯ พฺราหฺมโณ วญฺจิโต
อหํ อิมายาติ ญตฺวา ตํ โปเถตฺวา นีหราเปสิ ฯ เอวํ
อสทฺธมฺมสมนฺนาคตา กิเรตา อิตฺถิโย มหนฺตํ ปาปกมฺมํ กตฺวา อตฺตโน
สามิกํ วญฺเจตุํ นาหํ เอวรูปํ กโรมีติ ทิวสมฺปิ สปถํ กุรุมานา
นานาจิตฺตาว โหนฺติ ฯ เตน วุตฺตํ
         โจรีนํ พหุพุทฺธีนํ       ยาสุ สจฺจํ สุทุลฺลภํ
         ถีนํ ภาโว ทุราชาโน   มจฺฉสฺเสโวทเก คตํ ฯ
         มุสา ตาสํ ยถา สจฺจํ   สจฺจํ ตาสํ ยถา มุสา
         คาโว พหุติณสฺเสว     มม สนฺติ วรํ วรํ ฯ
         โจริโย กฐินา เหตา   วาฬา จปลสกฺขรา
         น ตา กิญฺจิ น ชานนฺติ  ยํ มนุสฺเสสุ วญฺจนนฺติ ฯ
     สตฺถา เอวํ อรกฺขิโย มาตุคาโมติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา
สจฺจานิ ปกาเสสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน อุกฺกณฺฐิตภิกฺขุ โสตาปตฺติผเล
ปติฏฺฐหิ ฯ สตฺถาปิ อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
พาราณสีราชา อหเมว อโหสีติ ฯ
                    อณฺฑภูตชาตกํ ทุติยํ ฯ
                     ------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๘๑-๘๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=1605&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=1605&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=62              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=412              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=404              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=404              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]