บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๖

หน้าที่ ๙๕.

๔. ทุราชานชาตกํ มา สุ นนฺทิ อิจฺฉติ มนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ อุปาสกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ เอโก กิร สาวตฺถีวาสี อุปาสโก ตีสุ สรเณสุ ปญฺจสุ สีเลสุ ปติฏฺฐิโต พุทฺธมามโก ธมฺมมามโก สงฺฆมามโก ฯ ภริยา ปนสฺส ทุสฺสีลา ปาปธมฺมา ยํ ทิวสํ มิจฺฉาจารํ จรติ ตํ ทิวสํ สตกีตทาสี วิย โหติ มิจฺฉาจารสฺส ปน อกตทิวเส สามินี วิย โหติ จณฺฑา ผรุสา ฯ โส ตสฺสา ภาวํ ชานิตุํ น สกฺโกติ ฯ อถ ตาย อุพฺพาฬฺโห พุทฺธุปฏฺฐานํ น คจฺฉติ ฯ อถ นํ เอกทิวสํ คนฺธปุปฺผาทีนิ อาทาย อาคนฺตฺวา วนฺทิตฺวา นิสินฺนํ สตฺถา อาห กินฺนุ โข ตฺวํ อุปาสก สตฺตฏฺฐทิวเส พุทฺธุปฏฺฐานํ นาคจฺฉสีติ ฯ ฆรณี เม ภนฺเต เอกสฺมึ ทิวเส สตกีตทาสี วิย เอกสฺมึ สามินี วิย จณฺฑา ผรุสา อหํ ตสฺสา ภาวํ ชานิตุํ น สกฺโกมิ สฺวาหํ ตาย อุพฺพาฬฺโห พุทฺธุปฏฺฐานํ นาคจฺฉามีติ ฯ อถสฺส วจนํ สุตฺวา สตฺถา อุปาสก มาตุคามสฺส ภาโว นาม ทุชฺชาโน ปุพฺเพปิ เต ปณฺฑิตา กถยึสุ ตฺวํ ปน ตํ ภวสงฺเขปคตตฺตา สลฺลกฺเขตุํ น สกฺโกสีติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต ทิสาปาโมกฺโข อาจริโย หุตฺวา ปญฺจมาณวกสตานิ สิปฺปํ สิกฺขาเปสิ ฯ อเถโก ติโรรฏฺฐวาสิโก พฺราหฺมณมาณโว อาคนฺตฺวา ตสฺส สนฺติเก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๖.

สิปฺปํ อุคฺคณฺหนฺโต เอกาย อิตฺถิยา ปฏิพทฺธจิตฺโต หุตฺวา ตํ ภริยํ กตฺวา ตสฺมึเยว พาราณสีนคเร วสนฺโต เทฺว ติสฺโส เวลา อาจริยสฺส อุปฏฺฐานํ น คจฺฉติ ฯ สา ปนสฺส ภริยา ทุสฺสีลา ปาปธมฺมา มิจฺฉาจารํ จิณฺณทิวเส ทาสี วิย โหติ อจิณฺณทิวเส สามินี วิย จณฺฑา ผรุสา โหติ ฯ โส ตสฺสา ภาวํ ชานิตุํ อสกฺโกนฺโต ตาย อุพฺพาฬฺโห อากุลจิตฺโต อาจริยสฺส อุปฏฺฐานํ น คจฺฉติ ฯ อถ นํ สตฺตฏฺฐทิวเส อติกฺกมิตฺวา อาคตํ กึ มาณว น ปญฺญายสีติ อาจริโย ปุจฺฉิ ฯ โส ภริยา มํ อาจริย เอกทิวสํ อิจฺฉติ ปฏฺเฐติ ทาสี วิย นิหตมานา โหติ เอกทิวสํ สามินี วิย ถทฺธา ผรุสา อหํ ตสฺสา ภาวํ ชานิตุํ น สกฺโกมิ ตาย อุพฺพาฬฺโห อากุลจิตฺโต ตุมฺหากํ อุปฏฺฐานํ นาคโตมฺหีติ ฯ อาจริโย เอวเมตํ มาณว อิตฺถี นาม ทุสฺสีลา อนาจารํ จิณฺณทิวเส สามิกํ อนุวตฺตติ ทาสี วิย นิหตมานา โหติ อจิณฺณทิวเส ปน มานตฺถทฺธา หุตฺวา สามิกํ น คเณติ เอวํ อิตฺถิโย นาเมตา อนาจารา ทุสฺสีลา ตาสํ ภาโว นาม ทุชฺชาโน ตาสุ อิจฺฉนฺตีสุปิ อนิจฺฉนฺตีสุปิ มชฺฌตฺเตเนว ภวิตพฺพนฺติ วตฺวา ตสฺโสวาทวเสน อิมํ คาถมาห มา สุ นนฺทิ อิจฺฉติ มํ มา สุ โสจิ น อิจฺฉติ ถีนํ ภาโว ทุราชาโน มจฺฉสฺเสโวทเก คตนฺติ ฯ ตตฺถ มา สุ นนฺทิ อิจฺฉติ มนฺติ สุกาโร นิปาตมตฺตํ อยํ อิตฺถี มํ อิจฺฉติ ปฏฺเฐติ มยิ สิเนหํ กโรตีติ มา ตุสฺสิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๗.

มา สุ โสจิ น อิจฺฉตีติ อยํ มํ น อิจฺฉตีติปิ มา โสจิ ฯ ตสฺสา อิจฺฉมานาย นนฺทึ อนิจฺฉมานาย โสกํ อกตฺวา มชฺฌตฺโตว โหตีติ ทีเปติ ฯ ถีนํ ภาโว ทุราชาโนติ อิตฺถีนํ ภาโว นาม อิตฺถีมายาย ปฏิจฺฉนฺนตฺตา ทุราชาโน ฯ ยถา กึ ฯ มจฺฉสฺเสโวทเก คตนฺติ ยถา มจฺฉสฺส คมนํ อุทเกน ปฏิจฺฉนฺนตฺตา ทุชฺชานํ เตเนว โส เกวฏฺเฏ อาคเต อุทเกน คมนํ ปฏิจฺฉาเทตฺวา ปลายติ อตฺตานํ คณฺหิตุํ น เทติ เอวเมว อิตฺถิโย มหนฺตมฺปิ ทุสฺสีลกมฺมํ กตฺวา มยํ เอวรูปํ น กโรมาติ อตฺตนา กตกมฺมํ อิตฺถีมายาย ปฏิจฺฉาเทตฺวา สามิเก วญฺเจนฺติ เอวํ อิตฺถิโย นาเมตา ปาปธมฺมา ทุราจารา ตาสุ มชฺฌตฺโตเยว สุขิโต โหตีติ ฯ เอวํ โพธิสตฺโต อนฺเตวาสิกสฺส โอวาทํ อทาสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย โส ตสฺสา อุปริ มชฺฌตฺโต อโหสิ ฯ สาปิสฺส ภริยา อาจริเยน กิร เม ทุสฺสีลภาโว ญาโตติ ตโต ปฏฺฐาย น อนาจารํ จรติ ฯ ตสฺสาปิ อุปาสกสฺส อิตฺถี สมฺมาสมฺพุทฺเธน กิร มยฺหํ ทุราจารภาโว ญาโตติ ตโต ปฏฺฐาย ปาปกมฺมํ นาม น อกาสิ ฯ สตฺถาปิ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน อุปาสโก โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ สตฺถา อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา ชายปติกาเยว ชายปติกา อาจริโย ปน อหเมว อโหสีติ ฯ ทุราชานชาตกํ จตุตฺถํ ฯ ----------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๙๕-๙๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=1883&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=1883&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=64 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=423 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=415 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=415 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27