ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                      ๗. มงฺคลชาตกํ
     ยสฺส มงฺคลา สมูหตาติ อิทํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต เอกํ
สาฏกลกฺขณพฺราหฺมณํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ราชคหวาสิโก กิเรโก พฺราหฺมโณ โกตุหลมงฺคลิโก ตีสุ
รตเนสุ อปฺปสนฺโน มิจฺฉาทิฏฺฐิ อฑฺโฒ มหทฺธโน มหาโภโค ฯ
ตสฺส สมุคฺเค ฐปิตํ สาฏกยุคลํ มูสิกา ขาทิ ฯ อถสฺส สีสํ
นฺหายิตฺวา สาฏเก อาหรถาติ วุตฺตกาเล มูสิกาย ขาทิตภาวํ
อาโรจยึสุ ฯ โส จินฺเตสิ สเจ อิทํ มูสิกฑฏฺฐํ สาฏกยุคลํ อิมสฺมึ
เคเห ภวิสฺสติ มหาวินาโส ภวิสฺสติ อิทํ หิ อวมงฺคลํ
กาฬกณฺณิสทิสํ ปุตฺตธีตานํ วา ทาสกมฺมกราทีนํ วา น สกฺกา ทาตุํ
โย หิ อิมํ คณฺหิสฺสติ สพฺพสฺส มหาวินาโส ภวิสฺสติ
อามกสุสาเน ตํ ฉฑฺฑาเปสฺสามิ น โข ปน สกฺกา ทาสาทีนํ หตฺเถ
ทาตุํ เต หิ เอตฺถ โลภํ อุปฺปาเทตฺวา อิทํ คเหตฺวา วินาสํ
ปาปุเณยฺยุํ ปุตฺตสฺส ตํ หตฺเถ ทสฺสามีติ ฯ โส ปุตฺตํ
ปกฺโกสาเปตฺวา ตมตฺถํ อาโรเจตฺวา ตฺวํปิ นํ ตาต หตฺเถน อผุสิตฺวา
ทณฺฑเกน คเหตฺวา อามกสุสาเน ฉฑฺเฑตฺวา สีสํ นฺหายิตฺวา
เอหีติ เปเสสิ ฯ
     สตฺถาปิ โข ตํ ทิวสํ ปจฺจูสสมเย เวเนยฺยพนฺธเว
โอโลเกนฺโต อิเมสํ ปิตาปุตฺตานํ โสตาปตฺติผลสฺส อุปนิสฺสยํ ทิสฺวา
มิควีถึ คเหตฺวา มิคลุทฺทโก วิย คนฺตฺวา อามกสุสานทฺวาเร อฏฺฐาสิ
ฉพฺพณฺณพุทฺธรํสิโย วิสฺสชฺเชนฺโต ฯ มาณโวปิ ปิตุ วจนํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา
ฆรสปฺปํ วิย ตํ สาฏกยุคํ ยฏฺฐิโกฏิยา คเหตฺวา อามกสุสานทฺวารํ
ปาปุณิ ฯ อถ นํ สตฺถา กึ กโรสิ มาณวาติ อาห ฯ
โภ โคตม อิมํ สาฏกยุคํ มูสิกาฑฏฺฐํ กาฬกณฺณิสทิสํ
หลาหลวิสูปมํ มม ปิตา อญฺโญ เอตํ ฉฑฺเฑนฺโต โลภํ อุปฺปาเทตฺวา
คณฺเหยฺยาติ ภเยน มํ ปหิณิ อหเมว ตํ ฉฑฺเฑตฺวา สีสํ นฺหายิตฺวา
คมิสฺสามีติ อาคโตมฺหิ โภ โคตมาติ ฯ เตนหิ ฉฑฺเฑหีติ ฯ
มาณโว ฉฑฺเฑสิ ฯ สตฺถา อมฺหากํทานิ วฏฺฏตีติ ตสฺส สมฺมุขาว
คณฺหิ ฯ อวมงฺคลํ โภ โคตม เอตํ กาฬกณฺณิสทิสํ มา คณฺห
มา คณฺหาติ ตสฺมึ วารยมาเนเยว นํ คเหตฺวา เวฬุวนาภิมุโข
ปายาสิ ฯ มาณโว เวเคน คนฺตฺวา ปิตุ อาโรเจสิ ตาต มยา
อามกสุสาเน ฉฑฺฑิตํ สาฏกยุคํ สมโณ โคตโม อมฺหากํ วฏฺฏตีติ
มยา วาริยมาโนปิ คเหตฺวา เวฬุวนํ คโตติ ฯ พฺราหฺมโณ
จินฺเตสิ ตํ สาฏกยุคํ อวมงฺคลํ กาฬกณฺณิสทิสํ ตํ วลญฺชนฺโต
สมโณปิ โคตโม นสฺสิสฺสติ วิหาโรปิ นสฺสิสฺสติ ตโต อมฺหากํ
ครหา ภวิสฺสติ สมณสฺส โคตมสฺส อญฺเญ พหู สากเฏ ทตฺวา
ตํ ฉฑฺฑาเปสฺสามีติ ฯ โส พหู สาฏเก คาหาปเตฺวา ปุตฺเตน
สทฺธึ เวฬุวนํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ ฐิโต เอวมาห
สจฺจํ กิร เต โภ โคตม อามกสุสาเน สาฏกยุคํ คหิตนฺติ ฯ
สจฺจํ พฺราหฺมณาติ ฯ โภ โคตม ตํ สาฏกยุคํ อวมงฺคลํ ตุมฺเห
ตํ ปริภุญฺชมานา นสฺสิสฺสถ สกลวิหาโรปิ นสฺสิสฺสติ สเจ โว
นิวาสนํ วา ปารุปนํ  วา นปฺปโหติ อิเม สาฏเก คเหตฺวา ตํ
ฉฑฺฑาเปถาติ ฯ อถ นํ สตฺถา มยํ พฺราหฺมณ ปพฺพชิตา นาม
อมฺหากํ อามกสุสาเน อนฺตรวีถิยํ สงฺการฏฺฐาเน นฺหานติฏฺเฐ
มหามคฺเคติ เอวรูเปสุ ฐาเนสุ ฉฑฺฑิตา วา ปติตา วา ปิโลติกา
วฏฺฏติ ตฺวํ ปน น อิทาเนว เอวํลทฺธิโก ปุพฺเพปิ
เอวํลทฺธิโกเยวาติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต มคธรฏฺเฐ ราชคหนคเร ธมฺมิโก มคธราชา รชฺชํ
กาเรสิ ฯ ตทา โพธิสตฺโต เอกสฺมึ อุทิจฺจพฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา
วิญฺญุตํ ปตฺโต อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา อภิญฺญา จ สมาปตฺติโย
จ นิพฺพตฺเตตฺวา หิมวนฺเต วสมาโน เอกสฺมึ กาเล หิมวนฺตโต
นิกฺขมิตฺวา ราชคหนคเร ราชุยฺยานํ ปตฺวา ตตฺถ วสิตฺวา
ทุติยทิวเส ภิกฺขาจารตฺถาย นครํ ปาวิสิ ฯ ราชา ตํ ทิสฺวา
ปกฺโกสาเปตฺวา ปาสาเท นิสีทาเปตฺวา โภเชตฺวา อุยฺยาเนเยว
วสนตฺถาย ปฏิญฺญํ คณฺหิ ฯ โพธิสตฺโต รญฺโญ นิเวสเน ภุญฺชิตฺวา อุยฺยาเน
วสติ ฯ ตสฺมึ กาเล ราชคหนคเร ทุสฺสลกฺขณพฺราหฺมโณ นาม
อโหสิ ฯ ตสฺส สมุคฺเค ฐปิตํ สาฏกยุคนฺติ สพฺพํ ปุริมสทิสเมว ฯ
มาณเว ปน สุสานํ คจฺฉนฺเต โพธิสตฺโต ปฐมตรํ คนฺตฺวา
สุสานทฺวาเร นิสีทิตฺวา เตน ตํ ฉฑฺฑิตํ สาฏกยุคํ คเหตฺวา อุยฺยานํ
อคมาสิ ฯ มาณโว คนฺตฺวา ปิตุ อาโรเจสิ ฯ ปิตา ราชกุลุปโก
ตาปโส นสฺเสยฺยาติ โพธิสตฺตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา ตาปส ตยา
คหิตสาฏเก ฉฑฺเฑหิ  มา นสฺสาติ อาห ฯ ตาปโส อมฺหากํ
สุสาเน ฉฑฺฑิตปิโลติกา วฏฺฏติ น มยํ โกตุหลมงฺคลิกา
โกตุหลมงฺคลนฺนาเมตํ น พุทฺธปจฺเจกพุทฺธโพธิสตฺเตหิ วณฺณิตํ ตสฺมา
ปณฺฑิเตน โกตุหลมงฺคลิเกน น ภวิตพฺพนฺติ พฺราหฺมณสฺส ธมฺมํ
เทเสสิ ฯ พฺราหฺมโณ ธมฺมํ สุตฺวา ทิฏฺฐึ ภินฺทิตฺวา โพธิสตฺตํ สรณํ
คโต ฯ โพธิสตฺโตปิ อปริหีนชฺฌาโน พฺรหฺมโลกปรายโน อโหสิ ฯ
     สตฺถาปิ อิมํ อตีตํ อาหริตฺวา อภิสมฺพุทฺโธ หุตฺวา พฺราหฺมณสฺส
ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห
               ยสฺส มงฺคลา สมูหตา
               อุปฺปาตา สุปินา จ ลกฺขณา จ
               โส มงฺคลโทสวีติวตฺโต
               ยุคโยคาธิคโต น ชาตุเมตีติ ฯ
     ตตฺถ ยสฺส มงฺคลา สมูหตาติ ยสฺส อรหโต ขีณาสวสฺส
ทิฏฺฐมงฺคลํ สุตมงฺคลํ มุตมงฺคลนฺติ เอเต มงฺคลา สมุจฺฉินฺนา ฯ
อุปฺปาตา สุปินา จ ลกฺขณา จาติ เอวรูโป จนฺทคฺคาโห ภวิสฺสติ
เอวรูโป สุริยคฺคาโห ภวิสฺสติ เอวรูโป นกฺขตฺตคฺคาโห ภวิสฺสติ
เอวรูโป อุกฺกาปาโต ภวิสฺสติ เอวรูโป ทิสาทาโห ภวิสฺสตีติ
อิเม ปญฺจ มหาอุปฺปาตา นานปฺปการา จ สุปินาปิ สุภคลกฺขณํ
ทุพฺภคลกฺขณํ อิตฺถีลกฺขณํ ปุริสลกฺขณํ ทาสลกฺขณํ ทาสีลกฺขณํ
อสิลกฺขณํ อุสุลกฺขณํ อาวุธลกฺขณํ วตฺถลกฺขณนฺติ เอวมาทิกานิ
ลกฺขณานิ อิเม จ ทิฏฺฐิฏฺฐานา ยสฺส สมูหตา น เอเตหิ
อุปฺปาตาทีหิ อตฺตโน มงฺคลํ วา อวมงฺคลํ วา ปจฺเจติ ฯ โส
มงฺคลโทสวีติวตฺโตติ โส ขีณาสโว สพฺพมงฺคลโทเส วีติวตฺโต
อติกฺกนฺโต ปชหิตฺวา ฐิโต ฯ ยุคโยคาธิคโต น ชาตุเมตีติ
โกโธ จ อุปนาโห จ มกฺโข จ ปฬาโส จาติ อาทินา นเยน
เทฺว เทฺว เอกโต อาคตกฺกิเลสา ยุคา นาม ฯ กามโยโค ภวโยโค
ทิฏฺฐิโยโค อวิชฺชาโยโคติ อิเม สํสาเร โยชนภาวโต จตฺตาโร
โยคา นาม ฯ เต ยุเค จ โยเค จาติ ยุคโยเค อธิคโต อภิภวิตฺวา
คโต วีติวตฺโต สมติกฺกนฺโต ขีณาสโว ภิกฺขุ ฯ น ชาตุเมตีติ
ปุน ปฏิสนฺธิวเสน เอกํเสเนว อิมํ โลกํ น เอติ นาคจฺฉติ ฯ
     เอวํ สตฺถา อิมาย คาถาย พฺราหฺมณสฺส ธมฺมํ เทเสตฺวา
ปุน สจฺจานิ ปกาเสสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน พฺราหฺมโณ สทฺธึ
ปุตฺเตน โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ สตฺถา ชาตกํ สโมธาเนสิ
ตทา เอเตว ปิตาปุตฺตา อเหสุํ ตาปโส ปน อหเมวาติ ฯ
                    มงฺคลชาตกํ สตฺตมํ ฯ
                       --------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๒๐๓-๒๐๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=4094&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=4094&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=87              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=574              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=568              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=568              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]