อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                  ๓. วิสฺสาสโภชนชาตกํ
     น วิสฺสเส อวิสฺสฏฺเฐติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
วิสฺสาสโภชนํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตสฺมึ หิ กิร สมเย เยภุยฺเยน ภิกฺขู มาตรา โน ทินฺนํ
ปิตรา โน ทินฺนํ ภาตรา ภคินิยา จูฬมาตรา จูฬปิตรา มาตุเลน
มาตุลานิยา ทินฺนํ อมฺหากํ คิหิกาเลปิ ภิกฺขุกาเลปิ เอเต ทาตุํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๒๘.
ยุตฺตรูปาติ ญาตีหิ ทินฺเน จตฺตาโร ปจฺจเย วิสฺสฏฺฐา หุตฺวา
อปจฺจเวกฺขิตฺวา ปริภุญฺชนฺติ ฯ  สตฺถา ตํ การณํ ญตฺวา ภิกฺขูนํ
มยา ธมฺมเทสนํ กาตุํ วฏฺฏตีติ ภิกฺขู สนฺนิปาตาเปตฺวา ภิกฺขเว
ภิกฺขุนา นาม ญาตีหิปิ ทินฺนเก จตฺตาโร ปจฺจเย ปจฺจเวกฺขิตฺวา
ปริโภโค กาตพฺโพ อปจฺจเวกฺขิตปริโภคํ กตฺวา หิ กาลํ กุรุมานา
ภิกฺขู ยกฺขปฺเปตอตฺตภาวโต น มุจฺจนฺติ อปจฺจเวกฺขิตปริโภโค
นาเมส วิสปริโภคสทิโส วิสฺสาสิเกน ทินฺนกํปิ อวิสฺสาสิเกน ทินฺนกํปิ
มาเรติเยว ปุพฺเพปิ วิสฺสาเสน ทินฺนกํ วิสํ ปริภุญฺชิตฺวา ชีวิตกฺขยํ
ปตฺตาติ วตฺวา เตหิ ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหมฺทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
มหาวิภโว เสฏฺฐี อโหสิ ฯ ตสฺเสโก โคปาลโก กิฏฺฐสมฺพาธสมเย
คาโว คเหตฺวา อรญฺญํ ปวิสิตฺวา ตตฺถ โคปลฺลิกํ กตฺวา รกฺขนฺโต
วสติ เสฏฺฐิโน จ กาเลน กาลํ โครสํ อาหรติ ฯ อถสฺส โคปาลกสฺส
อวิทูเร สีโห นิวาสํ คณฺหิ ฯ คาวีนํ สีหสนฺตาเสน มิลาตานํ
ขีรํ มณฺฑํ อโหสิ ฯ อถ นํ เอกทิวสํ สปฺปึ อาทาย อาคตํ
เสฏฺฐี ปุจฺฉิ กินฺนุ โข สมฺม โคปาลก มณฺฑํ สปฺปีติ ฯ โส
ตํ การณํ อาจิกฺขิ ฯ อตฺถิ ปน สมฺม ตสฺส สีหสฺส กตฺถจิ
ปฏิพทฺโธติ ฯ อตฺถิ สามิ เอกาย มิคมาตุกาย สทฺธึ สํสคฺโคติ ฯ
สกฺกา ปน ตํ คาหาเปตุนฺติ ฯ สกฺกา สามีติ ฯ เตนหิ
ตํ คเหตฺวา ตสฺสา นลาฏโต ปฏฺฐาย สรีเร โลมานิ วิเสน
ปุนปฺปุนํ รชิตฺวา สุกฺขาเปตฺวา เทฺว ตโย ทิวเส อติกฺกมิตฺวา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๒๙.
ตํ มิคมาตุกํ วิสฺสชฺเชหิ โส ตสฺสา สิเนเหน สรีรํ เลหิตฺวา
ชีวิตกฺขยํ ปาปุณิสฺสติ อถสฺส จมฺมนขทาฐา เจว มํสญฺจ คเหตฺวา
อาคจฺเฉยฺยาสีติ หลาหลวิสํ ทตฺวา อุยฺโยเชสิ ฯ โคปาลโก ชาลํ
ขิปิตฺวา อุปาเยน ตํ มิคมาตุกํ คเหตฺวา ตถา อกาสิ ฯ สีโห ตํ
ทิสฺวา พลวสิเนเหน ตสฺสา สรีรํ เลหิตฺวา ชีวิตกฺขยํ ปาปุณิ ฯ
โคปาลโกปิ จมฺมาทีนิ คเหตฺวา โพธิสตฺตสฺส สนฺติกํ อคมาสิ ฯ
     โพธิสตฺโต ตํ การณํ ญตฺวา ปเรสุ สิเนโห นาม น
กาตพฺโพ เอวํ พลสมฺปนฺโนปิ สีโห มิคราชา กิเลสวเสน สํสคฺคํ
นิสฺสาย มิคมาตุกาย สรีรํ เลหนฺโต วิสปริโภคํ กตฺวา ชีวิตกฺขยํ
ปตฺโตติ วตฺวา สมฺปตฺตปริสาย ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห
        น วิสฺสเส อวิสฺสฏฺเฐ    วิสฺสฏฺเฐปิ น วิสฺสเส
        วิสฺสาสา ภยมเนฺวติ     สีหํว มิคมาตุกาติ ฯ
     ตตฺรายํ สงฺเขปตฺโถ โย ปุพฺเพ สภโย อตฺตนิ อวิสฺสฏฺโฐ
อโหสิ ตสฺมึ อวิสฺสฏฺเฐ โย ปุพฺเพปิ นิพฺภโย อตฺตนิ
วิสฺสาสิโกเยว ตสฺมึ วิสฺสฏฺเฐปิ น วิสฺสเส เนว วิสฺสาสํ กเรยฺย ฯ
กึการณา ฯ วิสฺสาสา ภยมเนฺวตีติ โย หิ มิตฺเตปิ อมิตฺเตปิ
วิสฺสาโส ตโต  ภยเมว อาคจฺฉติ ฯ กถํ ฯ สีหํว มิคมาตุกาติ
ยถา มิตฺตสนฺถววเสน กตวิสฺสาสาย มิคมาตุกาย สนฺติกา สีหสฺส
ภยํ อเนฺวนฺตํ อุปคตํ สมฺปตฺตนฺติ อตฺโถ ยถา วา วิสฺสาสวเสน
สีหํ มิคมาตุกา อเนฺวตุกามา อุปคตาติปิ อตฺโถ ฯ
     เอวํ โพธิสตฺโต สมฺปตฺตปริสาย ธมฺมํ เทเสตฺวา ทานาทีนิ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๓๐.
ปุญฺญานิ กตฺวา ยถากมฺมํ คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
มหาเสฏฺฐี อหเมว อโหสีติ ฯ
                  วิสฺสาสโภชนชาตกํ ตติยํ ฯ
                       ---------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๒๒๗-๒๓๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=4587&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=4587&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=93
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=617
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=611
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=611
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27