อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                     ๑๐. โกสิยชาตกํ
     ยถา วาจาว ภุญฺชสฺสูติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ
สาวตฺถิยํ มาตุคามํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     สา กิเรกสฺส สทฺธสฺส ปสนฺนสฺส อุปาสกสฺส พฺราหฺมณสฺส
พฺราหฺมณี ทุสฺสีลา ปาปธมฺมา รตฺตึ อติจริตฺวา ทิวา กิญฺจิ
กมฺมํ อกตฺวา คิลานาลยํ ทสฺเสตฺวา นิฏฺฐุนมานา นิปชฺชิ ฯ อถ
นํ พฺราหฺมโณ ภทฺเท กินฺเต อผาสุกนฺติ ปุจฺฉิ ฯ วาตา เม
วิชฺฌนฺตีติ ฯ อถ กึ ลทฺธุํ วฏฺฏตีติ ฯ สินิทฺธมธุรานิ
ปณีตปฺปณีตานิ ยาคุภตฺตเตลาทีนีติ ฯ พฺราหฺมโณ ยํ ยํ อิจฺฉติ ตํ
ตํ อาหริตฺวา เทติ ทาโส วิย สพฺพกิจฺจานิ กโรติ ฯ สา ปน
พฺราหฺมณสฺส เคหํ ปวิฏฺฐกาเล นิปชฺชิ พหิ นิกฺขนฺตกาเล ชาเรหิ
สทฺธึ วีตินาเมติ ฯ อถ พฺราหฺมโณ อิมิสฺสาย สรีเร วิชฺฌนวาตานํ
ปริยนฺโตว น ปญฺญายตีติ เอกทิวสํ คนฺธมาลาทีนิ อาทาย
เชตวนํ คนฺตฺวา สตฺถารํ ปูเชตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิตฺวา
กึ พฺราหฺมณ น ปญฺญายสีติ วุตฺเต ภนฺเต พฺราหฺมณิยา กิร
เม สรีเร วาตา วิชฺฌนฺติ สฺวาหํ ตสฺสา สปฺปิเตลาทีนิ เจว
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๔๓.
ปณีตปฺปณีตโภชนานิ จ ปริเยสามิ สรีรมสฺสา ฆนวิปฺปสนฺนฉวิวณฺณํ
ชาตํ วาตโรคสฺส ปน ปริยนฺโตว น ปญฺญายติ
อหนฺตํ ปฏิชคฺคนฺโตว อิธาคมนสฺส โอกาสํ น ลภามีติ ฯ สตฺถา
พฺราหฺมณิยา ปาปภาวํ ญตฺวา พฺราหฺมณ เอวํ นิปนฺนสฺส
มาตุคามสฺส โรเค อวูปสนฺเต อิทญฺจิทญฺจ เภสชฺชํ กาตุํ วฏฺฏติ
ปุพฺเพปิ เต ปณฺฑิเตหิ กถิตํ ภวสงฺเขปคตตฺตาปิ น สลฺลกฺเขสีติ
วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
พฺราหฺมณมหาสาลกุเล นิพฺพตฺติตฺวา ตกฺกสิลายํ สพฺพสิปฺปานิ
อุคฺคณฺหิตฺวา พาราณสิยํ ทิสาปาโมกฺโข อาจริโย อโหสิ ฯ
เอกสตราชธานีสุ ขตฺติยกุมารา จ พฺราหฺมณกุมารา จ เยภุยฺเยน
ตสฺเสว สนฺติเก สิปฺปํ อุคฺคณฺหึสุ ฯ อเถโก ชนปทวาสี พฺราหฺมโณ
โพธิสตฺตสฺส สนฺติเก ตโย เวเท อฏฺฐารส วิชฺชฏฺฐานานิ อุคฺคณฺหิตฺวา
พาราณสิยญฺเญว กุฏุมฺพํ สณฺฐเปตฺวา ทิวเส ทิวเส ทฺวิตฺติกฺขตฺตุํ
โพธิสตฺตสฺส สนฺติกํ อาคจฺฉติ ฯ ตสฺส พฺราหฺมณี ทุสฺสีลา
อโหสิ ปาปธมฺมาติ สพฺพํ ปจฺจุปฺปนฺนวตฺถุสทิสเมว ฯ โพธิสตฺโตปิ
อิมินา การเณน โอวาทคมนาย โอกาสํ น ลภามีติ วุตฺเต สา
มาณวิกา อิมํ วญฺเจตฺวา นิปชฺชตีติ ญตฺวา ตสฺสา โรคานุจฺฉวิกํ
เภสชฺชํ อาจิกฺขิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา อาห ตาต ตฺวํ อิโต ปฏฺฐาย
ตสฺสา สปฺปิขีรรสาทีนิ มา อทาสิ โคมุตฺเต ปน ปญฺจปณฺณํ
ติผลาทีนิ จ ปกฺขิปิตฺวา โกฏฺเฏตฺวา นวตมฺพโลหภาชเน ปกฺขิปิตฺวา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๔๔.
โลหคนฺธํ คาหาเปตฺวา รชฺชุํ วา โยตฺตํ วา รุกฺขลตํ วา คเหตฺวา
อิทนฺเต โรคสฺส อนุจฺฉวิกํ เภสชฺชํ อิทํ วา ปิว อุฏฺฐาย วา
ตยา ภุตฺตสฺส ภตฺตสฺส อนุจฺฉวิกํ กมฺมํ กโรหีติ วตฺวา อิมํ คาถํ
วเทยฺยาสิ สเจ เภสชฺชํ น ปิวติ อถ นํ รชฺชุยา วา โยตฺเตน
วา ลตาย วา กติปฺปหาเรหิ ปหริตฺวา เกเสสุ คเหตฺวา อากฑฺฒิตฺวา
กปฺปุเรน โปเถยฺยาสิ ตํ ขณญฺเญว อุฏฺฐาย กมฺมํ กริสฺสตีติ ฯ
โส สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา วุตฺตนิยาเมเนว เภสชฺชํ กตฺวา ภทฺเท
อิมํ เภสชฺชํ ปิวาหีติ อาห ฯ เกน เต อิทํ อาจิกฺขิตนฺติ ฯ
อาจริเยน ภทฺเทติ ฯ อปเนหิ นํ น ปิวิสฺสามีติ ฯ มาณโว
น ตฺวํ อตฺตโน รุจิยา ปิวิสฺสสีติ รชฺชุํ คเหตฺวา อตฺตโน โรคสฺส
อนุจฺฉวิกํ เภสชฺชํ วา ปิว ภุตฺตภตฺตานุจฺฉวิกํ กมฺมํ วา กโรหีติ
วตฺวา อิมํ คาถมาห
         ยถา วาจา จ ภุญฺชสฺสุ   ยถา ภุตฺตญฺจ พฺยาหร
         อุภยนฺเต น สเมติ      วาจา ภุตฺตญฺจ โกสิเยติ ฯ
     ตตฺถ ยถา วาจา จ ภุญฺชสฺสูติ ยถา เต วาจา ตถา
จ ภุญฺชสฺสุ วาตา เม วิชฺฌนฺตีติ วาจาย อนุจฺฉวิกเมว กตฺวา
ภุญฺชสฺสูติ อตฺโถ ฯ ยถาวาจํ วาติปิ ปาโฐ ยุตฺตํ ฯ
ยถาวาจายาติปิ ปฐนฺติ ฯ สพฺพตฺถ อยเมตฺถ อตฺโถ ฯ ยถาภุตฺตญฺจ
พฺยาหราติ ยนฺเต ภุตฺตํ ตสฺส อนุจฺฉวิกเมว พฺยาหร อโรคมฺหีติ
วตฺวา เคเห กตฺตพฺพกมฺมํ กโรหีติ อตฺโถ ฯ ยถาภูตญฺจาติปิ
ปาโฐ ฯ อถวา ฯ อโรคมฺหีติ ยถาภูตเมว วตฺวา กมฺมํ กโรหีติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๔๕.
อตฺโถ ฯ อุภยนฺเต น สเมติ วาจา ภุตฺตญฺจ โกสิเยติ ยา จ
เต อยํ วาจา วาตา มํ วิชฺฌนฺตีติ ยญฺจ เต อิทํ ปณีตโภชนํ
ภุตฺตํ อิทํ อุภยํปิ ตุยฺหํ น สเมติ ตสฺมา อุฏฺฐาย กมฺมํ กโรหิ ฯ
โกสิเยติ ตํ โคตฺเตน อาลปติ ฯ
     เอวํ วุตฺเต โกสิยพฺราหฺมณธีตา อาจริเยน อุสฺสุกฺกํ
อาปนฺนกาลโต ปฏฺฐาย น สกฺกา มยา เอวํ วญฺเจตุํ อุฏฺฐาย กมฺมํ
กริสฺสามีติ อุฏฺฐาย กมฺมํ อกาสิ อาจริเยน เม ทุสฺสีลภาโว
ญาโต น อิทานิ สกฺกา อิโต ปฏฺฐาย ปุน เอวรูปํ กาตุนฺติ
อาจริเย คารเวน ปาปกมฺมโตปิ วิรมิตฺวา สีลวตี อโหสิ ฯ
     สาปิ พฺราหฺมณี สมฺมาสมฺพุทฺเธน กิรมฺหิ ญาตาติ สตฺถริ
คารเวน น ปุน อนาจารํ อกาสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ชายปติกา อิทานิ ชายปติกาว อาจริโย ปน อหเมวาติ ฯ
                    โกสิยชาตกํ ทสมํ ฯ
                  กุสนาฬิวคฺโค เตรสโม ฯ
                       ---------
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๔๖.
@เชิงอรรถ:
@*** หน้านี้ไม่มีข้อมูล ***

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๓๔๒-๓๔๖.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=6820&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=6820&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=130
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=853
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=847
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=847
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27