ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                     ๑๐. ทุมฺเมธชาตกํ
     ทุมฺเมธานนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โลกตฺถจริยํ
อารพฺภ กเถสิ ฯ สา ทฺวาทสนิปาเต มหากณฺหชาตเก อาวิภวิสฺสติ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
ตสฺส รญฺโญ อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิมฺหิ ปฏิสนฺธึ คณฺหิ ฯ ตสฺส
มาตุ กุจฺฉิโต นิกฺขนฺตสฺส นามคหณทิวเส พฺรหฺมทตฺตกุมาโรติ
นามํ อกํสุ ฯ โส โสฬสวสฺสุทฺเทสิโก หุตฺวา ตกฺกสิลายํ สิปฺปํ
อุคฺคณฺหิตฺวา ติณฺณํ เวทานํ ปารํ คนฺตฺวา อฏฺฐารสนฺนํ
วิชฺชฏฺฐานานํ นิปฺผตฺตึ ปาปุณิ ฯ อถสฺส ปิตา อุปรชฺชํ อทาสิ ฯ ตสฺมึ
สมเย พาราณสิยํ มนุสฺสา เทวตามงฺคลิกา โหนฺติ เทวตํ นมสฺสนฺติ
พหู อเชฬก กุกฺกุฏ สูกราทโย วธิตฺวา นานปฺปกาเรหิ ปุปฺผคนฺเธหิ เจว
มํสโลหิเตหิ จ พลิกมฺมํ กโรนฺติ ฯ โพธิสตฺโต จินฺเตสิ อิทานิ
สตฺตา เทวตามงฺคลิกา ปาณวธํ กโรนฺติ มหาชโน เยภุยฺเยน
อธมฺมสฺมึเยว นิวิฏฺโฐ อหํ ปิตุ อจฺจเยน รชฺชํ ลภิตฺวา เอกมฺปิ
อกิลเมตฺวา อุปาเยเนว ปาณวธํ กาตุํ น ทสฺสามีติ ฯ โส เอกทิวสํ
รถํ อภิรุยฺห นครา นิกฺขมนฺโต อทฺทส เอกสฺมึ มหนฺเต วฏรุกฺเข
มหาชนํ สนฺนิปติตํ ตสฺมึ รุกฺเข นิพฺพตฺตเทวตาย สนฺติเก
ปุตฺตธีตุยสธนาทีสุ ยํ ยํ อิจฺฉติ ตํ ตํ ปฏฺเฐนฺตํ ฯ โส รถา โอรุยฺห
ตํ รุกฺขํ อุปสงฺกมิตฺวา คนฺธปุปฺเผหิ ปูเชตฺวา อุทเกน อภิเสกํ กตฺวา
รุกฺขํ ปทกฺขิณํ กตฺวา เทวตามงฺคลิโก วิย หุตฺวา เทวตํ นมสฺสิตฺวา
รถํ อภิรุยฺห นครเมว ปาวิสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย อิมินาว นิยาเมน
อนฺตรนฺตเร ตตฺถ คนฺตฺวา เทวตามงฺคลิโก วิย ปูชํ กโรติ ฯ
โส อปเรน สมเยน ปิตุ อจฺจเยน รชฺเช ปติฏฺฐาย จตสฺโส อคติโย
วชฺเชตฺวา ทส ราชธมฺเม อโกเปนฺโต ธมฺเมน รชฺชํ กาเรนฺโต
จินฺเตสิ มยฺหํ มโนรโถ มตฺถกํ ปตฺโต รชฺเช ปติฏฺฐิโตสฺมิ
ยํ ปนาหํ ปุพฺเพ เอกํ อตฺถํ วิจินฺตยึ อิทานิ ตํ มตฺถกํ ปาเปสฺสามีติ ฯ
อมจฺเจ จ พฺราหฺมณคหปติกาทโย จ สนฺนิปาตาเปตฺวา
อามนฺเตสิ ชานาถ โภ มยา เกน การเณน รชฺชํ ปตฺตนฺติ ฯ
น ชานาม เทวาติ ฯ อหํ อสุกนฺนาม วฏรุกฺขํ คนฺธาทีหิ ปูเชตฺวา
อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา นมสฺสมาโน ทิฏฺฐปุพฺโพติ ฯ อาม เทวาติ ฯ
ตทาหํ ปฏฺฐนํ อกาสึ สเจ รชฺชํ ปาปุณิสฺสามิ พลิกมฺมนฺเต
กริสฺสามีติ มยา ตสฺสา เทวตาย อานุภาเวน อิทํ รชฺชํ ลทฺธํ
อิทานิ ตสฺสา พลิกมฺมํ กริสฺสามิ ตุมฺเห ปปญฺจํ อกตฺวา ขิปฺปํ
เทวตาย พลิกมฺมํ สชฺเชถาติ ฯ กึ คณฺหาม เทวาติ ฯ โภนฺโต
อหํ เทวตาย อายาจมาโน เย จ มยฺหํ รชฺเช ปาณาติปาตาทีนิ
ปญฺจวิธทุสฺสีลกมฺมานิ ทส อกุสลกมฺมปเถ สมาทาย วตฺติสฺสนฺติ เต
ฆาเตตฺวา อนฺตวฏฺฏิมํสโลหิตาทีหิ พลิกมฺมํ กริสฺสามีติ อายาจึ ตสฺมา
ตุมฺเห เอวํ เภริญฺจาราเปถ อมฺหากํ ราชา อุปราชกาเลเยว เอวํ
อายาจิ สจาหํ รชฺชํ ปาปุณิสฺสามิ เย เม รชฺเช ทุสฺสีลา ภวิสฺสนฺติ
เต สพฺเพ ฆาตาเปตฺวา พลิกมฺมํ กริสฺสามีติ โส อิทานิ ปญฺจวิธํ
ทุสฺสีลกมฺมํ สมาทาย วตฺตมานานํ ทุสฺสีลานํ สหสฺสํ ฆาตาเปตฺวา
เตสํ หทยมํสาทีนิ คาหาเปตฺวา เทวตาย พลิกมฺมํ การาเปตุกาโม
เอวํ นครวาสิโน ชานนฺตูติ ฯ เอวญฺจ  ปน วตฺวา เยทานิ อิโต
ปฏฺฐาย ทุสฺสีลกมฺเม วตฺติสฺสนฺติ เตสํ สหสฺสํ ฆาเตตฺวา ยญฺญํ
ยชิตฺวา อายาจนโต มุจฺจิสฺสามีติ เอตมตฺถํ ปกาเสนฺโต อิมํ คาถมาห
         ทุมฺเมธานํ สหสฺเสน      ยญฺโญ เม อุปยาจิโต
         อิทานิ โขหํ ยชิสฺสามิ     พหุ อธมฺมิโก ชโนติ ฯ
     ตตฺถ ทุมฺเมธานํ สหสฺเสนาติ อิทํ กมฺมํ กาตุํ วฏฺฏติ
อิทํ น วฏฺฏตีติ อชานนภาเวน ทสสุ วา ปน อกุสลกมฺมปเถสุ
สมาทาย วตฺตนภาเวน ทุมฺเมธา เอเตสนฺติ ทุมฺเมธา เตสํ ทุมฺเมธานํ
นิปฺปญฺญานํ พาลปุคฺคลานํ คณิตฺวา คหิเตน สหสฺเสน ฯ ยญฺโญ
เม อุปยาจิโตติ มยา เทวตํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ ยชิสฺสามีติ ยญฺโญ
ยาจิโต ฯ อิทานิ โขหํ ยชิสฺสามีติ โส อหํ อิมินา อายาจเนน
รชฺชสฺส ปฏิลทฺธตฺตา อิทานิ ยชิสฺสามิ ฯ กึการณา ฯ อิทานิ หิ พหุ
อธมฺมิโก ชโน ตสฺมา อิทาเนว นํ คเหตฺวา พลิกมฺมํ กริสฺสามีติ ฯ
     อมจฺจา โพธิสตฺตสฺส วจนํ สุตฺวา สาธุ เทวาติ
ทฺวาทสโยชนิเก พาราณสีนคเร เภริญฺจาราเปสุํ ฯ เภริยา อาณํ สุตฺวา
เอกมฺปิ ทุสฺสีลกมฺมํ สมาทาย ฐิโต เอกปุริโสปิ นาโหสิ ฯ อิติ
ยาว โพธิสตฺโต รชฺชํ กาเรสิ ตาว เอกปุคฺคโลปิ ปญฺจสุ วา
ทสสุ วา ทุสฺสีลกมฺเมสุ เอกมฺปิ กมฺมํ กโรนฺโต น ปญฺญายิตฺถ ฯ
เอวํ โพธิสตฺโต เอกปุคฺคลมฺปิ อกิลมนฺโต สกลรฏฺฐวาสิโน สีลํ
รกฺขาเปตฺวา สยมฺปิ ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กริตฺวา ชีวิตปริโยสาเน
อตฺตโน ปริสํ อาทาย เทวนครํ ปูเรนฺโต อคมาสิ  ฯ
     สตฺถาปิ น ภิกฺขเว ตถาคโต อิทาเนว โลกสฺส อตฺถํ
จรติ ปุพฺเพปิ จริเยวาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา อนุสนฺธึ
ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา ปริสา พุทฺธปริสา อเหสุํ
พาราณสีราชา ปน อหเมวาติ ฯ
                   ทุมฺเมธชาตกํ  ทสมํ ฯ
                  อตฺถกามวคฺโค ปญฺจโม ฯ
                     ปฐมํ ปณฺณาสกํ ฯ
                    ---------------
@เชิงอรรถ:
@*** หน้านี้ไม่มีข้อมูล ***


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๓๖-๔๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=723&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=723&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=50              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=328              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=322              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=322              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]