ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                      ๗. พพฺพุชาตกํ
     ยตฺเถโก ลภเต พพฺพูติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
กาณมาตาสิกฺขาปทํ อารพฺภ กเถสิ ฯ สาวตฺถิยํ หิ กาณมาตา นาม
ธีตุวเสน ปากฏนามา อุปาสิกา อโหสิ โสตาปนฺนา อริยสาวิกา ฯ
สา ธีตรํ กาณํ อญฺญตรสฺมึ คามเก สมานชาติยสฺส ปุริสสฺส
อทาสิ ฯ กาณา เกนจิเทว กรณีเยน มาตุ ฆรํ อคมาสิ ฯ
อถสฺสา สามิโก กติปาหจฺจเยน ทูตํ ปาเหสิ อาคจฺฉตุ กาณา
อิจฺฉามิ กาณาย อาคตนฺติ ฯ กาณา ทูตสฺส วจนํ สุตฺวา
อมฺม คมิสฺสามีติ มาตรํ อาปุจฺฉิ ฯ กาณมาตา เอตฺตกํ กาลํ
วสิตฺวา กถํ ตุจฺฉหตฺถา คมิสฺสสีติ ปูวํ ปจิ ฯ ตสฺมึเยว ขเณ
เอโก ปิณฺฑปาตจาริโก ภิกฺขุ ตสฺสา นิเวสนํ อคมาสิ ฯ อุปาสิกา
ตํ นิสีทาเปตฺวา ปตฺตปูรํ ปูวํ ทาเปสิ ฯ โส กฺขุ นิกฺขมิตฺวา
อญฺญสฺส อาจิกฺขิ ฯ ตสฺสาปิ ตเถว ทาเปสิ ฯ โสปิ นิกฺขมิตฺวา
อญฺญสฺส อาจิกฺขิ ฯ ตสฺสาปิ ตเถว ทาเปสิ ฯ โสปิ นิกฺขมิตฺวา
อญฺญสฺส อาจิกฺขิ ฯ ตสฺสาปิ ตเถวาติ เอวมฺปิ จตุนฺนํ ชนานํ
ทาเปสิ ฯ ยถาปฏิยตฺตํ ปูวํ ปริกฺขยํ อคมาสิ ฯ กาณาย คมนํ
น สมฺปชฺชิ ฯ อถสฺสา สามิโก ทุติยมฺปิ ทูตํ ปาเหสิ ตติยํ
ปาเหนฺโตว สเจ กาณา นาคจฺฉิสฺสติ อหํ อญฺญํ ปชาปตึ
อาเนสฺสามีติ ปาเหสิ ฯ ตโยปิ วาเร เตเนว อุปาเยน คมนํ น
สมฺปชฺชิ ฯ กาณาย สามิโก อญฺญํ ปชาปตึ อาเนสิ ฯ กาณา
ตํ ปวุตฺตึ สุตฺวา โรทมานา อฏฺฐาสิ ฯ
     สตฺถา ตํ การณํ ญตฺวา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา
ปตฺตจีวรมาทาย กาณมาตาย นิเวสนํ คนฺตฺวา ปญฺญตฺตาสเน นิสีทิตฺวา
กาณมาตรํ ปุจฺฉิ กิสฺสายํ กาณา โรทตีติ อิมินา นาม การเณนาติ
จ สุตฺวา กาณมาตรํ สมสฺสาเสตฺวา ธมฺมกถํ กเถตฺวา อุฏฺฐายาสนา
วิหารํ อคมาสิ ฯ อถ เตสํ จตุนฺนํ ภิกฺขูนํ ตโย วาเร ยถาปฏิยตฺตํ
ปูวํ คเหตฺวา กาณาย คมนสฺส อุปจฺฉินฺนภาโว ภิกฺขุสงฺเฆ ปากโฏ
ชาโต ฯ อเถกทิวสํ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส
จตูหิ นาม ภิกฺขูหิ ตโย วาเร กาณมาตาย ปกฺกปูวํ ขาทิตฺวา
กาณาย คมนนฺตรายํ กตฺวา สามิเกน ปริจฺจตฺตํ ธีตรํ นิสฺสาย
มหาอุปาสิกาย โทมนสฺสํ อุปฺปาทิตนฺติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย
นุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย
นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว เต จตฺตาโร ภิกฺขู กาณมาตาย
สนฺตกํ ขาทิตฺวา ตสฺสา โทมนสฺสํ อุปฺปาเทสุํ ปุพฺเพปิ อุปฺปาเทสุํเยวาติ
วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
ปาสาณโกฏฺฏกกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ปริโยทาตสิปฺโป
อโหสิ ฯ กาสีรฏฺเฐ เอกสฺมึ นิคเม เอโก มหาวิภโว เสฏฺฐี
อโหสิ ฯ ตสฺส นิธานคตาเยว จตฺตาฬีส หิรญฺญโกฏิโย อเหสุํ ฯ
อถสฺส ภริยา กาลํ กตฺวา ธนสิเนเหน คนฺตฺวา ธนปิฏฺฐิยํ มูสิกา
หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ เอวํ อนุกฺกเมน สพฺพมฺปิ ตํ กุลํ อพฺภตฺถํ
อคมาสิ ฯ วํโส อุจฺฉิชฺชิ ฯ โส คาโมปิ ฉฑฺฑิโต อปณฺณตฺติกภาวํ
อคมาสิ ฯ ตทา โพธิสตฺโต ตสฺมึ ปุราณคามฏฺฐาเน ปาสาเณ
อุปฺปาเตตฺวา โกฏฺเฏติ ฯ อถ สา มูสิกา โคจราย จรมานา
โพธิสตฺตํ ปุนปฺปุนํ ปสฺสนฺตี อุปนฺนสิเนหา หุตฺวา จินฺเตสิ มยฺหํ
ธนํ พหุํ นิกฺการเณน นสฺสิสฺสติ อิมินา สทฺธึ เอกโต หุตฺวา
อิมํ ธนํ ขาทิสฺสามีติ ฯ สา เอกทิวสํ เอกํ กหาปณํ มุเขน
ฑํสิตฺวา โพธิสตฺตสฺส สนฺติกํ อคมาสิ ฯ โส ตํ ทิสฺวา ปิยวาจาย
สมาลปนฺโต กึ นุ โข อมฺม กหาปณํ คเหตฺวา อาคตาสีติ
อาห ฯ ตาต อิมํ คเหตฺวา อตฺตนาปิ ปริภุญฺช มยฺหมฺปิ มํสํ
อาหราติ ฯ โส สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา กหาปณํ อาทาย นครํ
คนฺตฺวา เอเกน มาสเกน มํสํ กิณิตฺวา อาหริตฺวา ตสฺสา อทาสิ ฯ
สา ตํ คเหตฺวา อตฺตโน นิวาสนฏฺฐานํ คนฺตฺวา สารุจิยา ขาทิ ฯ
ตโต ปฏฺฐาย อิมินาว นิยาเมน ทิวเส ทิวเส โพธิสตฺตสฺส
กหาปณํ เทติ ฯ โสปิสฺสา มํสํ อาหรติ ฯ
     อเถกทิวสํ ตํ มูสิกํ วิฬาโร อคฺคเหสิ ฯ อถ นํ สา เอวมาห
สมฺม มา มํ มาเรสีติ ฯ กึการณา น มาเรยฺยามิ อหมฺหิ
ฉาโต มํสํ ขาทิตุกาโม น สกฺกา มยา น มาเรตุนฺติ ฯ กึ
ปน เอกทิวสเมว มํสํ ขาทิตุกาโมสิ อุทาหุ นิจฺจกาลนฺติ ฯ ลภมาโน
นิจฺจมฺปิ ขาทิตุกาโมมฺหีติ ฯ ยทิ เอวํ อหนฺเต นิจฺจกาลํ มํสํ
ทสฺสามิ วิสฺสชฺเชหิ มนฺติ ฯ อถ  นํ วิฬาโร เตนหิ อปฺปมตฺตา
โหหีติ วิสฺสชฺเชสิ ฯ ตโต ปฏฐาย สา อตฺตโน อาภตํ มํสํ
เทฺว โกฏฺฐาเส กตฺวา เอกํ วิฬารสฺส เทติ เอกํ สยํ ขาทิ ฯ
อถ นํ เอกทิวสํ อญฺโญปิ วิฬาโร อคฺคเหสิ ฯ ตมฺปิ ตเถว
สญฺญาเปตฺวา อตฺตานํ วิสฺสชฺชาเปสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย ตโย
โกฏฺฐาเส กตฺวา ขาทนฺติ ฯ ปุน อญฺโญ อคฺคเหสิ ฯ ตํ ตเถว
สญฺญาเปตฺวา อตฺตานํ โมจาเปสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย จตฺตาโร
โกฏฺฐาเส กตฺวา ขาทนฺติ ฯ ปุน อญฺโญ อคฺคเหสิ ฯ ตํ ตเถว
สญฺญาเปตฺวา อตฺตานํ โมจาเปสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย ปญฺจ โกฏฺฐาเส
กตฺวา ขาทนฺติ ฯ สา ปญฺจมโกฏฺฐาสํ ขาทมานา อปฺปหารตาย
กิลนฺตา กีสา อโหสิ อปฺปมํสโลหิตา ฯ
     โพธิสตฺโต ตํ ทิสฺวา อมฺม กสฺมา มิลาตาสีติ วตฺวา
อิมินา นาม การเณนาติ วุตฺโต ตฺวํ เอตฺตกํ กาลํ กสฺมา มยฺหํ
นาจิกฺขสิ อหเมตฺถ กตฺตพฺพํ ชานิสฺสามีติ ตํ สมสฺสาเสตฺวา
สุทฺธผลิกปาสาเณน คุหํ กตฺวา อาหริตฺวา อมฺม ตฺวํ อิมํ คุหํ
ปวิสิตฺวา นิปชฺชิตฺวา อาคตาคตานํ ผรุสาหิ วาจาหิ สนฺตชฺเชยฺยาสีติ
อาห ฯ สา คุหํ ปวิสิตฺวา นิปชฺชิ ฯ อเถโก วิฬาโร อาคนฺตฺวา
เทหิ เม มํสนฺติ อาห ฯ อถ นํ มูสิกา อเร ทุฏฺฐวิฬาร
กินฺเต อหํ มํสหาริกา อตฺตโน ปุตฺตานํ มํสํ ขาทาติ สนฺตชฺเชสิ ฯ
วิฬาโร ผลิกคุหาย นิปนฺนภาวํ อชานนฺโต โกธวเสน มูสิกํ
คณฺหิสฺสามีติ สหสา ปกฺขนฺทิตฺวา หทเยน ผลิกคุหายํ ปหรติ ฯ
ตาวเทวสฺส หทยํ ภิชฺชิ อกฺขีนิ นิกฺขมนาการปฺปตฺตานิ ชาตานิ ฯ
โส ตตฺเถว ชีวิตกฺขยํ ปตฺวา เอกมนฺตํ ปฏิจฺฉนฏฺฐาเน ปตติ ฯ
เอเตนุปาเยน อปโรปิ อปโรปีติ จตฺตาโรปิ ชนา ชีวิตกฺขยํ ปาปุณึสุ ฯ
ตโต ปฏฺฐาย มูสิกา นิพฺภยา หุตฺวา โพธิสตฺตสฺส เทวสิกํ เทฺว
ตโย กหาปเณ เทติ ฯ เอวํ อนุกฺกเมน สพฺพมฺปิ ธนํ โพธิสตฺตสฺเสว
อทาสิ ฯ เต อุโภปิ ยาวชีวํ เมตฺตึ อภินฺทิตฺวา ยถากมฺมํ คตา ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา อภิสมฺพุทฺโธ หุตฺวา อิมํ
คาถมาห
           ยตฺเถโก ลภเต พพฺหุ ทุติโย ตตฺถ ชายติ
           ตติโย จ จตุตฺโถ จ อิทนฺเต พพฺพุกา พิลนฺติ ฯ
     ตตฺถ ยตฺถาติ ยสฺมึ ฐาเน ฯ พพฺพูติ วิฬาโร ฯ ทุติโย
ตตฺถ ชายตีติ ยถา เอโก มูสิกํ วา มํสํ วา ลภติ ทุติโยปิ
ตตฺถ วิฬาโร ชายติ อุปฺปชฺชติ ตถา ตตํโย จ จตุตฺโถ จ
เอวํ เต ตทา จตฺตาโร วิฬารา อเหสุํ หุตฺวา จ ปน ทิวเส
มํสํ ขาทนฺตา เต พพฺพุกา อิทํ ผลิกมยํ พิลํ อุเรน ปหริตฺวา
สพฺเพปิ ชีวิตกฺขยํ ปตฺตาติ ฯ
     เอวํ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ
ตทา จตฺตาโร วิฬารา เต จตฺตาโร ภิกฺขู อเหสุํ มูสิกา กาณมาตา
ปาสาณโกฏฺฏกมณิกาโร ปน อหเมวาติ ฯ
                    พพฺพุชาตกํ สตฺตมํ ฯ
                       --------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๓๖๔-๓๖๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=7238&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=7238&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=137              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=907              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=899              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=899              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]