บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

หน้าที่ ๕๓.

๒ สนฺถววคฺควณฺณนา ---------- ๑ อินฺทสมานโคตฺตชาตกํ ฯ น สนฺถวํ กาปุริเสน กยิราติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ ทุพฺพจภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ ตสฺส วตฺถุ นวกนิปาเต คิชฺฌชาตเก อาวิภวิสฺสติ ฯ สตฺถา ปน ตํ ภิกฺขุํ ปุพฺเพปิ ตฺวํ ภิกฺขุ ทุพฺพจตาย ปณฺฑิตานํ วจนํ อกตฺวา มตฺตหตฺถปาทสญฺจุณฺณิโตติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วุฑฺฒิปฺปตฺโต ฆราวาสํ ปหาย อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ปญฺจนฺนํ อิสิสตานํ คณสตฺถา หุตฺวา หิมวนฺตปฺปเทเส วาสํ กปฺเปสิ ฯ ตทา เตสุ ตาปเสสุ อินฺทสมานโคตฺโต นาม ตาปโส อโหสิ ทุพฺพโจ อโนวาทโก ฯ โส เอกํ หตฺถิโปตกํ โปเสสิ ฯ โพธิสตฺโต สุตฺวา ตํ ปกฺโกสิตฺวา สจฺจํ กิร ตฺวํ หตฺถิโปตกํ โปเสสีติ ฯ สจฺจํ อาจริย อหํ มตมาติกํ เอกหตฺถิโปตกํ โปเสมีติ ฯ หตฺถิโน นาม วุฑฺฒิปฺปตฺตา โปสกํ เยว มาเรนฺติ, มา ตํ โปเสหีติ ฯ เตน วินา วตฺติตุํ น สกฺโกมิ อาจริยาติ ฯ เตน หิ ปญฺายิสฺสสีติ ฯ โส เตน โปสิยมาโน อปรภาเค มหาสรีโร อโหสิ ฯ อเถกสฺมึ กาเล เต อิสโย วนมูลผลาผลตฺถาย ทูรํ คนฺตฺวา ตตฺเถว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔.

กติปาหํ วสึสุ ฯ หตฺถีปิ อคฺคทกฺขิณวาเต ปภินฺนมโท หุตฺวา ตสฺส ปณฺณสาลํ วิทฺธํสิตฺวา ปานิยฆฏํ ภินฺทิตฺวา ปาสาณผลกํ ขปิตฺวา อาลมฺพนผลกํ ลุญฺจิตฺวา ตํ ตาปสํ มาเรตฺวา คมิสฺสามีติ เอกํ คหณฏฺานํ ปวิสิตฺวา อาคมนมคฺคํ โอโลเกนฺโต อฏฺาสิ ฯ อินฺทสมานโคตฺโต ตสฺส โคจรํ คเหตฺวา สพฺเพสํ ปูรโตว อาคจฺฉนฺโต ตํ ทิสฺวา ปกติสญฺาเยวสฺส สนฺติกํ อคมาสิ ฯ อถ นํ โส หตฺถี คหณฏฺานา นิกฺขมิตฺวา โสณฺฑาย ปรามสิตฺวา ภูมิยํ ปาเตตฺวา สีสํ ปาเทน อกฺกมิตฺวา ชีวิตกฺขยํ ปาเปตฺวา มทฺทิตฺวา โกญฺจนาทํ กตฺวา อรญฺ ปาวิสิ ฯ เสสา ตาปสา ตํ ปวุตฺตึ โพธิสตฺตสฺส อาโรเจสุํ ฯ โพธิสตฺโต กาปุริเสน สทฺธึ สํสคฺโค น กาตพฺโพติ วตฺวา อิมํ คาถมาห น สนฺถวํ กาปุริเสน กยิรา อริโยนริเยน ปชานมตฺถํ จิรานุวุฏฺโปิ กโรติ ปาปํ คโช ยถา อินฺทสมานโคตฺตํ, ยเทว ชญฺา สทิโส มมนฺติ สีเลน ปญฺาย สุเตน จาปิ เตเนว เมตฺตึ กยิราถ สทฺธึ, สุโข หเว สปฺปุริเสน สงฺคโมติ ฯ ตตฺถ น สนฺถวํ กาปุริเสน กยิราติ กุจฺฉิเตน โกธนปุริเสน สทฺธึ ตณฺหาสนฺถวํ วา มิตฺตสนฺถวํ วา น กยิราถ ฯ อริโยนริเยน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕.

ปชานมตฺถนฺติ อริโยติ จตฺตาโร อริยา อาจารอริโย ลิงฺคอริโย ทสฺสนอริโย ปฏิเวธอริโยติ ฯ เตสุ อาจารอริโย อิธ อธิปฺเปโต ฯ โส ปชานมตฺถํ อตฺถํ ชานนฺโต อตฺถานตฺถกุสโล อาจาเร ิโต อริยปุคฺคโล อนริเยน นิลฺลชฺเชน ทุสฺสีเลน สทฺธึ ตณฺหาสนฺถวํ วา มิตฺตสนฺถวํ วา น กเรยฺยาติ อตฺโถ ฯ กึการณา ฯ จีรานุวุฏฺโปิ กโรติ ปาปนฺติ ยสฺมา อนริโย จิรํ เอกโต อนุวุฏฺโปิ ตํ เอกโต นิวาสํ อคเณตฺวา กโรติ ปาปํ ปาปกํ กมฺมํ กโรติ เยว ฯ ยถา กึ ฯ คโช ยถา อินฺทสมานโคตฺตนฺติ ยถา โส คโช อินฺทสมานโคตฺตํ มาเรนฺโต ปาปํ อกาสีติ อตฺโถ ฯ ยเทว ปญฺา สทิโส มมนฺติ อาทีสุ ยเทว ปุคฺคลํ อยํ มม สีลาทีหิ สทิโสติ ชาเนยฺย เตเนว สทฺธึ เมตฺตึ กยิราถ, สปฺปุริเสน สทฺธึ สมาคโม สุโข ว โหตีติ ฯ เอวํ โพธิสตฺโต อโนวาทเกน นาม น ภวิตพฺพํ, สุสิกฺขิเตน ภวิตุํ วฏฺฏตีติ อิสิคณํ โอวทิตฺวา อินฺทสมานโคตฺตสฺส สรีรกิจฺจํ กาเรตฺวา พฺรหฺมวิหาเร ภาเวตฺวา พฺรหฺมโลกูปโค อโหสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา อินฺทสมานโคตฺโต อยํ ทุพฺพโจ ภิกฺขุ อโหสิ, คณสตฺถา ปน อหเมวาติ ฯ อินฺทสมานโคตฺตชาตกํ ปมํ ฯ ---------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๕๓-๕๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=1049&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=1049&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=171 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1125 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1107 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1107 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27