บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๖ กฬายมุฏฺิชาตกํ พาโล วตายํ ทุมสาขโคจโรติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โกสลราชานํ อารพฺภ กเถสิ ฯ เอกสฺมึ หิ สมเย วสฺสกาเล โกสลรญฺโ ปจฺจนฺโต กุปิโต, ตตฺถ ิตา โยธา เทฺว ตีณิ ยุทฺธานิ กตฺวา ปจฺจตฺถิเก อภิภวิตุํ อสกฺโกนฺตา รญฺโ สาสนํ เปเสสุํ ฯ ราชา อกาเล วสฺสาเน เยว นิกฺขมิตฺวา เชตวนสมีเป ขนฺธาวารํ พนฺธิตฺวา จินฺเตสิ อหํ อกาเล นิกฺขนฺโต, กนฺทรปทราทโย อุทกปูรา, ทุกฺกโม มคฺโค, สตฺถารํ อุปสงฺกมิสฺสามิ, โส มํ กหํ คจฺฉสิ มหาราชาติ ปุจฺฉิสฺสติ, อถาหํ เอตมตฺถํ อาโรเจสฺสามิ, น โข ปน มํ สตฺถา สมฺปรายิเกเนวตฺเถน อนุคฺคณฺหติ, ทิฏฺธมฺมิเกนาปิ อนุคฺคณฺหติ เยว, ตสฺมา สเจ เม คมเนน อวุฑฺฒิ ภวิสฺสติ, อกาโล มหาราชาติ วกฺขติ, สเจ ปน วุฑฺฒิ ภวิสฺสติ, โส ตุณฺหี ภวิสฺสตีติ ฯ โส เชตวนํ ปวิสิตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ สตฺถา หนฺท กุโต นุ ตฺวํ มหาราช อาคจฺฉสิ ทิวาทิวสฺสาติ ปุจฺฉิ ฯ ภนฺเต อหํ ปจฺจนฺตํ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๘.
วูปสเมตุํ นิกฺขนฺโต, ตุมฺเห วนฺทิตฺวา คมิสฺสามีติ อาคโตมฺหีติ ฯ สตฺถา ปุพฺเพปิ มหาราช ราชาโน เสนาย อพฺภุคฺคจฺฉมานาย ปณฺฑิตานํ กถํ สุตฺวา อกาเล อพฺภุคฺคมนํ นาคมึสูติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต ตสฺส ธมฺมานุสาสโก สพฺพตฺถกอมจฺโจ อโหสิ ฯ อถ รญฺโ ปจฺจนฺเต กุปิเต ปจฺจนฺเต โยธา ปณฺณํ เปเสสุํ ฯ ราชา วสฺสกาเล นิกฺขมิตฺวา อุยฺยาเน ตฺวา ขนฺธาวารํ พนฺธิ ฯ โพธิสตฺโต รญฺโ สนฺติเก อฏฺาสิ ฯ ตสฺมึ ขเณ อสฺสานํ กฬาเย เสเทตฺวา อาหริตฺวา โทณิยํ ปกฺขิปึสุ ฯ อุยฺยาเน มกฺกเฏสุ เอโก มกฺกโฏ รุกฺขา โอตริตฺวา ตโต กฬาเย คเหตฺวา มุขํ ปูเรตฺวา หตฺเถหิปิ คเหตฺวา อุปฺปติตฺวา รุกฺเข นิสีทิตฺวา ขาทิตุํ อารภิ ฯ อถสฺส ขาทมานสฺส หตฺถโต เอโก กฬาโย ภูมิยํ ปติ ฯ โส มุเขน จ หตฺเถหิ จ คหิเต สพฺเพ กฬาเย ฉฑฺเฑตฺวา รุกฺขา โอรุยฺห ตเมว กฬายํ โอโลเกนฺโต ตํ กฬายํ อทิสฺวา ว ปุน รุกฺขํ อภิรูหิตฺวา อฏฺเฏ สหสฺสปราชิโต วิย โสจมาโน ทุมฺมุโข รุกฺขสาขาย นิสีทิ ฯ ราชา มกฺกฏสฺส กิริยํ ทิสฺวา โพธิสตฺตํ อามนฺเตตฺวา ปสฺส, กินฺนาเมตํ มกฺกเฏน กตนฺติ ปุจฺฉิ ฯ โพธิสตฺโต มหาราช พหุํ อนวโลเกตฺวา อปฺปํ โอโลเกนฺตา ทุพฺพุทฺธิโน พาลา เอวรูปํ กโรนฺติ เยวาติ วตฺวา ปมนฺตาว คาถมาห--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๙.
พาโล วตายํ ทุมสาขโคจโร, ปญฺา ชนินฺท นยิมสฺส วิชฺชติ, กฬายมุฏฺึ อวกิริย เกวลํ เอกํ กฬายํ ปติตํ คเวสตีติ ฯ ตตฺถ ทุมสาขโคจโรติ มกฺกโฏ ฯ โส หิ ทุมสาขาสุ โคจรํ คณฺหติ, ตาปิ อสฺส โคจรา สญฺจรณภูมิภูตา, ตสฺมา ทุมสาขโคจโรติ ฯ ชนินฺทาติ ราชานํ อาลปติ ฯ ราชา หิ ปรมิสฺสรภาเวน ชนสฺส อินฺโทติ ชนินฺโท ฯ กฬายมุฏฺินฺติ วรกมุฏฺึ ฯ กาฬราชมาสมุฏฺินฺติปิ วทนฺติ เยว ฯ อวกิริยาติ อวกิริตฺวา ฯ เกวลนฺติ สพฺพํ ฯ คเวสตีติ ภูมิยํ ปติตํ เอกเมว ปริเยสตีติ ฯ เอวํ วตฺวา ปุน โพธิสตฺโต ตํ อุปสงฺกมิตฺวา ราชานํ อามนฺเตตฺวา ทุติยํ คาถมาห เอวเมว มยํ ราช เย จญฺเ อติโลภิโน อปฺเปน พหุํ เชยฺยาม กฬาเยเนว วานโรติ ฯ ตตฺรายํ สงฺเขปตฺโถ มหาราช เอวเมว มยญฺจ เย จญฺเ โลภาภิภูตา ชนา สพฺเพปิ อปฺเปน พหุํ เชยฺยาม, มยํ หิ เอตรหิ อกาเล วสฺสานสมเย มคฺคํ คจฺฉนฺตา อปฺปกสฺส อตฺถสฺส การณา พหุกา อตฺถา ปริหายาม ฯ กฬาเยเนว วานโรติ ยถา อยํ วานโร เอกํ กฬายํ ปริเยสมาโน เตเนเกน กฬาเยน สพฺพกฬาเยหิ ปริหีโน, เอวํ มยมฺปิ เอตรหิ อกาเลน กนฺทรปทราทีสุ ปูเรสุ คจฺฉมานา อปฺปมตฺตกํ อตฺถํ ปริเยสมานา พหูหิ หตฺถิวาหนอสฺสวาหนาทีหิ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๐.
เจว พลกาเยน จ ปริหายิสฺสาม, ตสฺมา อกาเล คนฺตุํ น วฏฺฏตีติ รญฺโ โอวาทํ อทาสิ ฯ ราชา ตํ ตสฺส กถํ สุตฺวา ตโต ว ปฏินิวตฺติตฺวา พาราณสีนครเมว ปาวิสิ ฯ โจราปิ ราชา กิร โจรมทฺทนํ กริสฺสามีติ นครา นิกฺขนฺโตติ สุตฺวา ปจฺจนฺตโต ปลายึสุ ฯ ปจฺจุปฺปนฺเนปิ โจรา โกสลราชา กิร นิกฺขนฺโตติ สุตฺวา ปลายึสุ ฯ ราชา สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา อุฏฺายาสนา ภควนฺตํ วนฺทิตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา สาวตฺถิเมว อคมาสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา ราชา อานนฺโท อโหสิ, ปณฺฑิตามจฺโจ ปน อหเมวาติ ฯ กฬายมุฏฺิชาตกํ ฉฏฺ ฯ -------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๙๗-๑๐๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=1927&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=1927&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=201 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1260 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1245 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1245 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]