อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                      ๗ ตินฺทุกชาตกํ
     ธนุหตฺถกลาเปหีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ปญฺญาปารมึ
อารพฺภ กเถสิ ฯ
     สตฺถา หิ มหาโพธิชาตเก วิย อุมฺมงฺคชาตเก วิย จ อตฺตโน
ปญฺญาย วณฺณํ วณฺณิตํ สุตฺวา น ภิกฺขเว อิทาเนว ตถาคโต
ปญฺญวา ปุพฺเพปิ ปญฺญวา อุปายกุสโล เยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
วานรโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา อสีติสหสฺสวานรปริวาโร หิมวนฺตปฺปเทเส
วาสํ กปฺเปสิ ฯ ตสฺสาสนฺเน เอโก ปจฺจนฺตคาโม กทาจิ วสติ
กทาจิ อุพฺพสติ, ๑- ตสฺส ปน คามกสฺส มชฺเฌ สาขาวิฏปสมฺปนฺโน
มธุรผโล เอโก ตินฺทุกรุกฺโข ๒- อตฺถิ ฯ วานรคโณ อุพฺพสิตกาเล ๓-
อาคนฺตฺวา ตสฺส ผลานิ ขาทติ ฯ อถาปรสฺมึ ผลวาเร โส คาโม
ปุน มนุสฺสวาโส อโหสิ นฬปริกฺขิตฺโต ทฺวารยุตฺโต ฯ โสปิ รุกฺโข
ผลธโร นมิตสาโข อฏฺฐาสิ ฯ วานรคโณ จินฺเตสิ มยํ ปุพฺเพ อสุกคาเม
ตินฺทุกผลานิ ขาทาม, ผลิโก นุ โข โส เอตรหิ รุกฺโข อุทาหุ โน,
อาวาสิโก คาโม  อุทาหุ โนติ, เอวญฺจ ปน จินฺเตตฺวา คจฺฉ, อิมํ ปวตฺตึ
ชานาหีติ เอกํ วานรํ เปเสสิ ฯ โส คนฺตฺวา รุกฺขสฺส ผลิตภาวํ
คามสฺส จ คาฬฺหวาสภาวํ ญตฺวา อาคนฺตฺวา อาโรเจสิ ฯ วานรา
ตสฺส ผลิตภาวํ สุตฺวา มธุรานิ ตินฺทุกผลานิ ขาทิสฺสามาติ อุสฺสาหชาตา
วานรินฺทสฺส ตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ วานรินฺโท คาโม อาวาโส
อนาวาโสติ ปุจฺฉิ ฯ อาวาโส เทวาติ ฯ เตน หิ น คนฺตพฺพํ, มนุสฺสา
หิ พหุมายา โหนฺตีติ ฯ เทว มนุสฺสานํ ปฏิสลฺลานเวลาย
อฑฺฒรตฺติกสมเย ขาทิสฺสามาติ พหู วตฺวา ๔- วานรินฺทํ สมฺปฏิจฺฉาเปตฺวา
หิมวนฺตโต โอตริตฺวา ตสฺส คามสฺส อวิทูเร มนุสฺสานํ ปฏิสลฺลานกาลํ
อาคมยมานา มหาปาสาณปิฏฺเฐ สยิตฺวา มชฺฌิมยาเม มนุสฺเสสุ
นิทฺทํ โอกฺกมนฺเตสุ รุกฺขํ อารุยฺห ผลานิ ขาทึสุ ฯ อเถโก ปุริโส
สรีรกิจฺเจน เคหา นิกฺขมิตฺวา คามมชฺฌํ คโต วานเร ทิสฺวา
มนุสฺสานํ อาจิกฺขิ ฯ พหู มนุสฺสา ธนุกลาปํ สนฺนยฺหิตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ อุพฺพิสตีติปิ ฯ ๒ ติณฺฑุกรุกฺโขติปิ ฯ
@๓ อุพฺพิสิตกาเลติปิ ฯ ๔ คนฺตฺวาติปิ ฯ
นานาวุธหตฺถา เลฑฺฑุทณฺฑาทีนิ อาทาย ปภาตาย รตฺติยา วานเร
คณฺหิสฺสามาติ รุกฺขํ ปริวาเรตฺวา อฏฺฐํสุ ฯ อสีติสหสฺสา วานรา มนุสฺเส
ทิสฺวา มรณภยตชฺชิตา นตฺถิ โน อญฺโญ ปฏิสรโณ อญฺญตฺร
วานรินฺทาติ ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา ปฐมํ คาถมาหํสุ
         ธนุหตฺถกลาเปหิ       เนตฺตึสวรธาริภิ
         สมนฺตา ปริกิณฺณมฺหา,   กถํ โมกฺโข ภวิสฺสตีติ ฯ
     ตตฺถ ธนุหตฺถกลาเปหีติ ธนุกลาปหตฺเถหิ ธนูนิ เจว สรกลาเป
จ คเหตฺวา ฐิเตหีติ อตฺโถ ฯ ปริกิณฺณมฺหาติ ปริวาริตมฺหา ฯ กถนฺติ
เกน นุ โข อุปาเยน อมฺหากํ โมกฺโข ภวิสฺสตีติ ฯ
     เตสํ กถํ สุตฺวา วานรินฺโท มา ภายิตฺถ, มนุสฺสา นาม
พหุกิจฺจา, อชฺชาปิ มชฺฌิมยาโม วตฺตติ, อปิ นาม เตสํ อมฺเห
มาเรสฺสามาติ ปริวาเรตฺวา ฐิตานํ อิมสฺส กิจฺจสฺส อนฺตรายกรํ
อญฺญํ กิจฺจํ อุปฺปชฺเชยฺยาติ วานเร สมสฺสาเสตฺวา ทุติยํ คาถมาห
         อปฺเปว พหุกิจฺจานํ     อตฺโถ ชาเยถ โกจิ นํ,
         อตฺถิ รุกฺขสฺส อจฺฉินฺนํ   ขชฺช ตญฺเญว ตินฺทุกนฺติ ฯ
     ตตฺถ นนฺติ นิปาตมตฺตํ ฯ อปฺเปว พหุกิจฺจานํ มนุสฺสานํ
อญฺโญ โกจิ อตฺโถ อุปฺปชฺเชยฺยาติ อยเมตฺถ อตฺโถ ฯ อตฺถิ
รุกฺขสฺส อจฺฉินฺนนฺติ อิมสฺส รุกฺขสฺส ผลานํ อากฑฺฒนปริกฑฺฒนวเสน
อจฺฉินฺนพหุการํ อตฺถิ ฯ ขชฺช ตญฺเญว ตินฺทุกนฺติ ตินฺทุกผลํ ขชฺชถ
เยว ตุมฺเห, ยาวตเกน โว อตฺโถ อตฺถิ, ตตฺตกํ ขาทถ, อมฺหากํ
ปหรณกาเล ชานิสฺสามาติ ฯ
     มหาสตฺโต กปิคณํ สมสฺสาเสสิ ฯ เอตฺตกํ หิ อสฺสาสํ อลภมานา
สพฺเพปิ เต ผลิเตหิ หทเยหิ ชีวิตกฺขยํ ปาปุเณยฺยุํ ฯ มหาสตฺโต
ปน เอวํ วานรคณํ อสฺสาเสตฺวา สพฺเพ วานเร สมาเนถาติ อาห ฯ
สมาเนนฺตา ตสฺส ภาคิเนยฺยํ เสนกํ นาม วานรํ อทิสฺวา เสนโก
นาคจฺฉตีติ อาโรเจสุํ ฯ สเจ เสนโก นาคโต, ตุมฺเห มา ภายิตฺถ,
อิทานิ โว โส โสตฺถึ กริสฺสตีติ ฯ เสนโกปิ วานรคณสฺส อาคมนกาเล
นิทฺทายิตฺวา ปจฺฉา ปพุทฺโธ กญฺจิ อทิสฺวา ปทานุปทิโก หุตฺวา
อาคจฺฉนฺโต มนุสฺเส ทิสฺวา วานรคณสฺส ภยํ อุปฺปนฺนนฺติ ญตฺวา
เอกสฺมึ ปริยนฺตเคเห อคฺคึ ชาเลตฺวา สุตฺตํ กนฺตนฺติยา มหลฺลกิตฺถิยา
สนฺติกํ คนฺตฺวา เขตฺตํ คจฺฉนฺโต คามทารโก วิย เอกํ อุมฺมุกํ
คเหตฺวา อุปริวาเต ฐตฺวา คามํ ปทีเปติ ฯ มนุสฺสา มกฺกเฏ
ฉฑฺเฑตฺวา อคฺคึ นิพฺพาเปตุํ อคมํสุ ฯ วานรา ปลายนฺตา เสนกสฺส
อตฺถาย เอเกกํ ผลํ คเหตฺวา ปลายึสุ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา
ภาคิเนยฺยเสนโก มหานามสกฺโก อโหสิ, วานรคณา พุทฺธปริสา,
วานรินฺโท ปน อหเมวาติ ฯ
                    ตินฺทุกชาตกํ สตฺตมํ ฯ
                     -------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๐๐-๑๐๓.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=1995&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=1995&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=203
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1268
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1254
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1254
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27