อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

หน้าที่ ๑๐๔.
                      ๘ กจฺฉปชาตกํ
     ชนิตํ เม ภวิตํ เมติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ
อหิวาตกโรคา มุตฺตกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     สาวตฺถิยํ กิร เอกสฺมึ กุเล อหิวาตกโรโค อุปฺปชฺชิ ฯ
มาตาปิตาโร ปุตฺตํ อาหํสุ ตาต มา อิมสฺมึ เคเห วิจร ภิตฺตึ ภินฺทิตฺวา
ปลายิตฺวา ยตฺถ กตฺถจิ คนฺตฺวา ตฺวํ ชีวิตํ รกฺขาหิ ปจฺฉา อาคนฺตฺวา
อิมสฺมึ นาม าเน มหานิธานํ อตฺถิ, ตํ อุทฺธริตฺวา กุฏุมฺพํ สณฺเปตฺวา
สุเขน ชีเวยฺยาสีติ ฯ ปุตฺโต เตสํ วจนํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา
ภิตฺตึ ภินฺทิตฺวา ปลายิตฺวา อตฺตโน โรเค วูปสนฺเต อาคนฺตฺวา
มหานิธานํ อุทฺธริตฺวา ฆราวาสํ วสิ ฯ โส เอกทิวสํ สปฺปิเตลาทีนิ
เจว วตฺถจฺฉาทนาทีนิ จ คาหาเปตฺวา เชตวนํ คนฺตฺวา สตฺถารํ
วนฺทิตฺวา นิสีทิ ฯ สตฺถา เตน สทฺธึ ปฏิสนฺถารํ กตฺวา ตุมฺหากํ
เคเห อหิวาตกโรโค อุปฺปนฺโนติ อสฺสุมฺหา, กึ กตฺวา มุตฺโตสีติ
ปุจฺฉิ ฯ โส ตํ ปวตฺตึ อาจิกฺขิ ฯ สตฺถา ปุพฺเพปิ โข อุปาสก
เย ภเย อุปฺปนฺเน อตฺตโน วสนฏฺาเน อาลยํ กตฺวา อญฺตฺถ
อคตา เต ชีวิตกฺขยํ ปาปุณึสุ, เย ปน อาลยํ อกตฺวา อญฺตฺถ
คตา เต ชีวิตํ ลภึสูติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
เอกสฺมึ คามเก กุมฺภการกุเล นิพฺพตฺติตฺวา กุมฺภการกมฺมํ กตฺวา
ปุตฺตทารํ โปเสสิ ฯ ตทา ปน พาราณสิยา สมีเป มหานทิยา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๐๕.
สทฺธึ เอกาพทฺโธ มหาชาตสโร อโหสิ ฯ โส พหุอุทกกาเล นทิยา
สทฺธึ เอโกทโก อโหสิ ฯ อุทเก มนฺทิภูเต วิสุํ โหติ ฯ มจฺฉกจฺฉปา
ปน อิมสฺมึ สํวจฺฉเร สุวุฏฺิกา ภวิสฺสติ อิมสฺมึ สํวจฺฉเร ทุวุฏฺิกาติ
ชานนฺติ ฯ อถ ตสฺมึ สเร นิพฺพตฺตมจฺฉกจฺฉปา อิมสฺมึ สํวจฺฉเร
ทุวุฏฺิกา ภวิสฺสตีติ ตฺวา อุทกสฺส เอกาพทฺธกาเล เยว ตมฺหา
สรา นิกฺขมิตฺวา นทึ อคมํสุ ฯ เอโก ปน กจฺฉโป อิทํ เม ชาตฏฺานํ
วุฑฺฒิตฏฺานํ มาตาปิตูหิ วสิตฏฺานํ, น สกฺโกมิ อิทํ ขหิตุนฺติ นทึ น
อคมาสิ ฯ อถ นิทาฆสมเย ตตฺถ อุทกํ ฉิชฺชิ ฯ โส กจฺฉโป โพธิสตฺตสฺส
มตฺติกคหณฏฺาเน ภูมิยํ ขนิตฺวา ๑- ปาวิสิ ฯ โพธิสตฺโต มตฺติกํ
คเหสฺสามีติ ตตฺถ คนฺตฺวา มหากุทฺทาเลน ภูมึ ขนนฺโต ๒- กจฺฉปสฺส
ปิฏฺึ ภินฺทิตฺวา มตฺติกาปิณฺฑํ วิย นํ กุทฺทาเลเนว อุทฺธริตฺวา ถเล
ปาเตสิ ฯ โส เวทนาปฺปตฺโต หุตฺวา วสนฏฺาเน อาลยํ ชหิตุํ
อสกฺโกนฺโต เอวํ วินาสํ ปาปุณินฺติ วตฺวา ปริเทวมาโน อิมา
คาถา อโวจ
         ชนิตํ เม ภวิตํ เม,     อิติ ปงฺเก อวสฺสยึ,
         ตํ มํ ปงฺโก อชฺฌภวิ     ยถา ทุพฺพลกํ ตถา,
         ตํ ตํ วทามิ ภคฺคว,     สุโณหิ วจนํ มม,
         คาเม วา ยทิ วารญฺเ  สุขํ ยตฺถาธิคจฺฉติ
         ตํ ชนิตํ ภวิตญฺจ        ปุริสสฺส ปชานโต
         ยหึ ชีเว ตหึ คจฺเฉ,    น นิเกตหโต สิยาติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ขณิตฺวาติปิ ฯ   ๒ ขณนฺโตติปิ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๐๖.
     ตตฺถ ชนิตํ เม ภวิตํ เมติ อิทํ มม ชาตฏฺานํ อิทํ วุฑฺฒิตฏฺานํ ฯ
อิติ ปงฺเก อวสฺสยินฺติ อิมินา การเณน อิมสฺมึ กทฺทเม
อวสฺสยึ นิปชฺชึ วาสํ กปฺเปสินฺติ อตฺโถ ฯ อชฺฌภวีติ อภิภวิ
วินาสํ ปาเปสิ  ฯ ภคฺควาติ กุมฺภการํ อาลปติ, กุมฺภการานํ
นามโคตฺตปญฺตฺติ เอสา ยทิทํ ภคฺควาติ ฯ สุขนฺติ กายิกเจตสิกสฺสาทํ ฯ
ตํ ชนิตํ ภวิตญฺจาติ ตํ ชาตฏฺานญฺจ วุฑฺฒิตฏฺานญฺจ ฯ ชานิตํ
ภาวิตนฺติ ทีฆวเสนาปิ ปาโ ฯ โส เยว อตฺโถ ฯ ปชานโตติ
อตฺถานตฺถํ การณาการณํ ชานนฺตสฺส ฯ น นิเกตหโต สิยาติ นิเกเต
อาลยํ กตฺวา อญฺตฺถ อคจฺฉนฺโต นิเกเตน หโต, เอวรูปํ
มรณทุกฺขํ ปาปิโต น ภเวยฺยาติ ฯ
     เอวํ โพธิสตฺเตน สทฺธึ กเถนฺโต กาลมกาสิ ฯ โพธิสตฺโต ตํ
คเหตฺวา สกลคามวาสิโน สนฺนิปาตาเปตฺวา เต มนุสฺเส โอวทนฺโต
เอวมาห ปสฺสถ อิมํ กจฺฉปํ, อยํ อญฺเสํ มจฺฉกจฺฉปานํ
มหานทิคมนกาเล อตฺตโน วสนฏฺาเน อาลยํ ฉินฺทิตุํ อสกฺโกนฺโต เตหิ
สทฺธึ อคนฺตฺวา มม มตฺติกคหณฏฺานํ ปวิสิตฺวา นิปชฺชิ, อถสฺสาหํ
มตฺติกํ คณฺหนฺโต มหากุทฺทาเลน ปิฏฺึ ภินฺทิตฺวา มตฺติกปิณฺฑํ
วิย นํ ถเล ปาเตสึ, อยํ อตฺตนา กตกมฺมํ อาวิกริตฺวา ทฺวีหิ
คาถาหิ ปริเทวิตฺวา กาลมกาสิ, เอวเมส อตฺตโน วสนฏฺาเน อาลยํ
กตฺวา มรณํ ปตฺโต, ตุมฺเหปิ มา อิมินา กจฺฉเปน สทิสา อหุวตฺถ,
อิโต ปฏฺาย มยฺหํ รูปํ มยฺหํ สทฺโท มยฺหํ คนฺโธ มยฺหํ รโส
มยฺหํ โผฏฺพฺโพ มยฺหํ ปุตฺโต มยฺหํ ธีตา มยฺหํ ทาสีทาสปริจฺเฉโท
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๐๗.
หิรญฺสุวณฺณนฺติ ตณฺหาวเสน อุปโภคปริโภควเสน มา คณฺหถ,
เอกโกเวส สตฺโต ตีสุ ภเวสุ ปริวตฺตตีติ ฯ เอวํ พุทฺธลีฬฺหาย
มหาชนสฺส โอวาทมทาสิ ฯ โส โอวาโท สกลชมฺพุทีปํ ปตฺถริตฺวา
สตฺตมตฺตานิ วสฺสสหสฺสานิ อฏฺาสิ ฯ มหาชโน โพธิสตฺตสฺส โอวาเท
ตฺวา ทานาทีนิ ปุญฺานิ กตฺวา อายุหปริโยสาเน สคฺคปุรํ ๑- ปูเรสิ ฯ
โพธิสตฺโตปิ ตเถว ปุญฺานิ กตฺวา สคฺคปุรํ ปูเรสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน โส กุลปุตฺโต โสตาปตฺติผเล ปติฏฺาสิ ฯ
ตทา กจฺฉโป อานนฺโท อโหสิ, กุมฺภกาโร ปน อหเมวาติ ฯ
                    กจฺฉปชาตกํ อฏฺมํ ฯ
                      -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๐๔-๑๐๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=2064&modeTY=1&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=2064&modeTY=1&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=205
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1276
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1262
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1262
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27