บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

๓ วาโลทกชาตกํ วาโลทกํ อปฺปรสํ นิหีนนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ปญฺจสเต วิฆาสาเท อารพฺภ กเถสิ ฯ สาวตฺถิยํ กิร ปญฺจสตา อุปาสกา ฆรปลิโพธํ ปุตฺตทารสฺส นิยฺยาเทตฺวา สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุณนฺตา เอกโต ว วิจรนฺติ ฯ เตสุ เกจิ โสตาปนฺนา เกจิ สกทาคามิโน เกจิ อนาคามิโน เอโกปิ ปุถุชฺชโน นตฺถิ ฯ สตฺถารํ นิมนฺเตนฺตาปิ เต อุปาสเก อนฺโตกริตฺวา นิมนฺเตสุํ ฯ เตสํ ปน ทนฺตกฏฺฐมุโขทกวตฺถคนฺธมาลทายกา ปญฺจสตา จุลุปฏฺฐากา วิฆาสาทา หุตฺวา วสนฺติ ฯ เต ภุตฺตปาตราสา นิทฺทายิตฺวา อุฏฺฐาย อจิรวตึ คนฺตฺวา นทีตีเร อุนฺนทนฺตา มลฺลยุทฺธํ ยุชฺฌนฺติ ฯ เต ปญฺจสตา อุปาสกา อปฺปสทฺทา อปฺปนิโฆสา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๗.

ปฏิสลฺลานํ อนุยุญฺชนฺติ ฯ สตฺถา เตสํ วิฆาสาทานํ ตํ อุจฺจาสทฺทํ สุตฺวา กึสทฺโท เอส อานนฺทาติ เถรํ ปุจฺฉิตฺวา วิฆาสาทานํ สทฺโท ภนฺเตติ วุตฺเต น โข อานนฺท อิเม วิฆาสาทา อิทาเนว วิฆาสํ ขาทิตฺวา อุนฺนทนฺติ ปุพฺเพปิ อุนฺนทนฺติ เยว, อิเมปิ อุปาสกา น อิทาเนว สนฺนิสินฺนา ปุพฺเพปิ สนฺนิสินฺนาติ วตฺวา เถเรน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต อมจฺจกุเล นิพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต รญฺโญ อตฺถธมฺมานุสาสโก อโหสิ ฯ อเถกสฺมึ กาเล โส ราชา ปจฺจนฺโต กุปฺปิโตติ สุตฺวา ปญฺจสเต สินฺธเว กปฺปาเปตฺวา จตุรงฺคินิยา เสนาย คนฺตฺวา ปจฺจนฺตํ วูปสเมตฺวา พาราณสิเมว ปจฺจาคนฺตฺวา สินฺธวา กิลนฺตา อลฺลรสเมว เตสํ มุทฺทิกปานํ เทถาติ อาณาเปสิ ฯ อถ เต สินฺธวา คนฺธปานํ ปิวิตฺวา อสฺสสาลํ ปตฺวา อตฺตโน อตฺตโน ฐาเนสุ อฏฺฐํสุ ฯ เตสํ ปน ทินฺนาวสิฏฺฐกสฏํ อปฺปรสํ อโหสิ ฯ มนุสฺสา อิทานิ กึ กโรมาติ ราชานํ ปุจฺฉึสุ ฯ ราชา อุทเกน มทฺทิตฺวา มกจิปิโลติกาหิ ปริสฺสาเวตฺวา เย คทฺรภา สินฺธวานํ นิวาปํ วหึสุ, เตสํ ทาเปถาติ อาณาเปสิ ฯ คทฺรภา กสฏอุทกํ ปิวิตฺวา มตฺตา หุตฺวา วิจรมานา ราชงฺคเณ วิรวึสุ ฯ ราชา มหาวาตปานํ วิวริตฺวา ราชงฺคเณ โอโลกยมาโน สมีเป ฐิตํ โพธิสตฺตํ อามนฺเตตฺวา ปสฺส อิเม คทฺรภา กสโฏทกํ ปิวิตฺวา มตฺตา หุตฺวา วิรวนฺตา อุปฺปติตฺวา วิจรนฺติ, สินฺธวกุเล ชาตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๘.

สินฺธวา ปน คนฺธปานํ ปิวิตฺวา นิสฺสทฺทา สนฺนิสินฺนา น อุปฺปลปนฺติ, ^๑- กินฺนุ โข การณนฺติ ปุจฺฉนฺโต ปฐมํ คาถมาห วาโลทกํ อปฺปรสํ นิหีนํ ปิตฺวา มโท ชายติ คทฺรภานํ, อิมญฺจ ปิตฺวาน รสํ ปณีตํ มโท น สญฺชายติ สินฺธวานนฺติ ฯ ตตฺถ วาโลทกนฺติ มกจิวาเลหิ ปริสฺสาวิตํ อุทกํ ฯ วาลุทกนฺติปิ ปาโฐ ฯ นิหีนนฺติ นิหีนรสภาเวเนว นิหีนํ ฯ น สญฺชายตีติ สินฺธวานํ มโท น สญฺชายติ ฯ กินฺนุ โข การณนฺติ ปุจฺฉิ ฯ อถสฺส การณํ อาจิกฺขนฺโต โพธิสตฺโต ทุติยํ คาถมาห อปฺปมฺปิวิตฺวาน นิหีนชจฺโจ โส มชฺชตี เตน ชนินฺท ผุฏฺโฐ, โธรยฺหสีลี จ กุลมฺหิ ชาโต น มชฺชตี อคฺครสํ ปิวิตฺวาติ ฯ ตตฺถ เตน ชนินฺท ผุฏฺโฐติ ชนินฺท อุตฺตมราช โส นิหีนชจฺโจ เตน นิหีนชจฺจภาเวน ผุฏฺโฐ มชฺชติ ฯ โธรยฺหสีลีติ โธรยฺหสีโล ธุรวหนกอาจาเรน สมฺปนฺโน ชาติสินฺธโว ฯ อคฺครสนฺติ สพฺพปฐมํ คหิตํ มุทฺทิกรสํ ปิวิตฺวาปิ น มชฺชตีติ ฯ ราชา โพธิสตฺตสฺส วจนํ สุตฺวา คทฺรเภ ราชงฺคณา นีหราเปตฺวา ตสฺเสว โอวาเท ฐิโต ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กตฺวา ยถากมฺมํ คโต ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ อุปฺปิลีลวนฺติปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๙.

สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา ปญฺจสตา คทฺรภา อิเม วิฆาสาทา อเหสุํ, ปญฺจสตา สินฺธวา อิเม อุปาสกา, ราชา อานนฺโท, อมจฺจปณฺฑิโต ปน อหเมวาติ ฯ วาโลทกชาตกํ ตติยํ ฯ ------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๒๖-๑๒๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=2505&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=2505&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=215 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1324 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1307 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1307 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27