บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

หน้าที่ ๑๖๖.

๕ ปพฺพตูปตฺถรชาตกํ ปพฺพตูปตฺถเร รมฺเมติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โกสลราชานํ อารพฺภ กเถสิ ฯ โกสลรญฺโ กิร เอโก อมจฺโจ อนฺเตปุเร ปทุสฺสิ ฯ ราชา ปริวิมํสมาโน ตํ ตตฺตโต ตฺวา สตฺถุ อาโรเจสฺสามีติ เชตวนํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา ภนฺเต อมฺหากํ อนฺเตปุเร เอโก อมจฺโจ ปทุสฺสิ, ตสฺส กึ กาตุํ วฏฺฏตีติ ปุจฺฉิ ฯ อถ นํ สตฺถา อุปการโก เต มหาราช โส จ อมจฺโจ, สา จ อิตฺถี ปิยาติ ปุจฺฉิตฺวา อาม ภนฺเต อติวิย อุปการโก สกลราชกุลํ สนฺธาเรติ, สาปิ เม อิตฺถี ปิยาติ วุตฺเต มหาราช อตฺตโน อุปการเกสุ เสวเกสุ ปิยาสุ จ อิตฺถีสุ ทุพฺภิตุํ น สกฺกา, ปุพฺเพปิ ราชาโน ปณฺฑิตานํ กถํ สุตฺวา มชฺฌตฺตา ว อเหสุนฺติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต อมจฺจกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ตสฺส อตฺถธมฺมานุสาสโก อโหสิ ฯ อถสฺส รญฺโ เอโก อมจฺโจ อนฺเตปุเร ปทุสฺสิ ฯ ราชา ตํ ตตฺตโต ตฺวา อมจฺโจปิ เม พหูปกาโร, อยํ อิตฺถีปิ เม ปิยา, เทฺวปิ อิเม นาเสตุํ น สกฺกา, ปณฺฑิตามจฺจํ ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺวา สเจ สหิตพฺพํ ภวิสฺสติ, สหิสฺสามิ, โน เจ น สหิสฺสามีติ โพธิสตฺตํ ปกฺโกสาเปตฺวา อาสนํ ทตฺวา ปณฺฑิต ปญฺหํ ปุจฺฉิสฺสามีติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๗.

วตฺวา ปุจฺฉ มหาราช, วิสฺสชฺเชสฺสามีติ วุตฺเต ปญฺหํ ปุจฺฉนฺโต ปมํ คาถมาห ปพฺพตูปตฺถเร รมฺเม ชาตา โปกฺขรณี สิวา, ตํ สิคาโล อปาปาสิ ชานํ สีเหน รกฺขิตนฺติ ฯ ตตฺถ ปพฺพตูปตฺถเร รมฺเมติ หิมวนฺตปพฺพตปาเท ปตฺถริตฺวา ิเต องฺคณฏฺาเนติ อตฺโถ ฯ ชาตา โปกฺขรณี สิวาติ สีตลา มธุโรทกา โปกฺขรณี นิพฺพตฺตา, อปิ จ โปกฺขรสญฺฉนฺนา นทีปิ โปกฺขรณี เยว ฯ อปาปาสีติ อปอิติ อุปสคฺโค อปาสีติ อตฺโถ ฯ ชานํ สีเหน รกฺขิตนฺติ สา โปกฺขรณี สีหปริโภคา สีเหน รกฺขิตา ฯ โสปิ นํ สิคาโล สีเหน รกฺขิตา อยนฺติ ชานนฺโต ว อปาสิ, ตฺวํ กึ มญฺสิ, โส สิคาโล สีหสฺส อภายิตฺวา ปิเวยฺย เอวรูปํ โปกฺขรณินฺติ อยเมตฺถ อธิปฺปาโย ฯ โพธิสตฺโต อทฺธา เอตสฺส อนฺเตปุเร เอโก อมจฺโจ ปทุฏฺโ ภวิสฺสตีติ ตฺวา ทุติยํ คาถมาห ปิวนฺติ เจ มหาราช สาปทานิ มหานทึ, น เตน อนที โหติ, ขมสฺสุ ยทิ เต ปิยาติ ฯ ตตฺถ สาปทานีติ น เกวลํ สิคาโล ว, อวเสสานิ สุนขสสพิลารมิคาทีนิ สพฺพสาปทานิ ฯ ตํ โปกฺขรสญฺฉนฺนตฺตา โปกฺขรณีติ ลทฺธนามํ นทึ ปิวนฺเตว ฯ น เตน อนที โหตีติ นทิยํ หิ ทฺวิปทจตุปฺปทาปิ อหิมจฺฉาปิ สพฺเพ ปิปาสิตา ปานียํ ปิวนฺติ ฯ น สา เตน การเณน อนที นาม โหติ, นาปิ อุจฺฉิฏฺนที ฯ กสฺมา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๘.

สพฺเพสํ สาธารณตฺตา ฯ ยถาปิ นที เยน เกน จิ ปีตา น ทุสฺสติ เอวํ อิตฺถีปิ กิเลสวเสน สามิกํ อติกฺกมิตฺวา อญฺเน สทฺธึ สํวาสํ คตา เนว อนิตฺถี โหติ ฯ กสฺมา ฯ สพฺเพสํ สาธารณภาเวน ฯ นาปิ อุจฺฉิฏฺิตฺถี ฯ กสฺมา ฯ โอทกนฺติกตาย สุทฺธภาเวน ฯ ขมสฺสุ ยทิ เต ปิยาติ ยทิ ปน เต สา อิตฺถี ปิยา, โส จ อมจฺโจ พหูปกาโร, เตสํ อุภินฺนมฺปิ ขมสฺสุ มชฺฌตฺตภาเว ติฏฺาติ ฯ เอวํ มหาสตฺโต รญฺโ โอวาทํ อทาสิ ฯ ราชา ตสฺส โอวาเท ตฺวา ปุน เอวรูปํ ปาปกมฺมํ มา กริตฺถาติ วตฺวา อุภินฺนมฺปิ ขมิ ฯ ตโต ปฏฺาย เตปิ โอรมึสุ ฯ ราชาปิ ทานาทีนิ ปุญฺานิ กตฺวา ชีวิตปริโยสาเน สคฺคปูรํ ปูเรสิ ฯ โกสลราชาปิ อิมํ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา เตสํ อุภินฺนมฺปิ ขมิตฺวา มชฺฌตฺโต อโหสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา ราชา อานนฺโท อโหสิ, ปณฺฑิตามจฺโจ ปน อหเมวาติ ฯ ปพฺพตูปตฺถรชาตกํ ปญฺจมํ ฯ ---------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๖๖-๑๖๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=3286&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=3286&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=239 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1438 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1422 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1422 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27